Baebol i Talem Wanem
Fasin Blong Mared Long Wan We i Gat Sem Bilif Wetem Yu—?From Wanem Hem i Impoten?
WAN famle i sidaon blong kakae long sapa. Taem papa i stap mekem prea, mama i stap prea long tingting blong hem i go long wan narafala god. Long wan narafala famle, waef i go wosip long wan jos, be hasban blong hem i go wosip long wan defren jos. Long sam narafala famle bakegen, mama i tijim ol pikinini long Fata Krismas, be papa i tokbaot Hanuka long olgeta.
Sam stadi we i jes kamaot i no longtaem, oli soemaot se fasin ya i stap kamaot moa taem plante moa man oli stap mared afsaed long skul blong olgeta. Wan stadi i soem se long Yunaeted Stet naoia, 21 pesen blong ol Katolik oli mared afsaed long skul blong olgeta. Long skul blong ol Mormon, i gat 30 pesen, 40 pesen long skul ya Muslim, mo bitim 50 pesen long skul blong ol man Jiu. Long ol handred yia we oli pas, ol skul oli bin agensem olgeta bigwan. Taswe samfala man oli ting se fasin blong mared wetem wan man no woman blong narafala skul i save mekem se ol skul oli joengud. Wan man blong raetem niuspepa i raetem se: “I gud blong mekem lafet blong olgeta kaen mared we man mo woman oli stap long ol defdefren skul.” ?Baebol i agri long tingting ya?
Makemgud se Baebol i no sapotem fasin blong agensem ol narafala from kala no laen blong olgeta. Tok blong God i leftemap fasin blong mekem i sem mak long ol man blong olgeta kala. Aposol Pita i mekem poen ya i klia se: “Naoia mi luk we God i stap mekem i sem mak nomo long olgeta man. Hemia wan trutok ya. Sipos wan man i ona long God, mo i mekem ol samting we i stret long fes blong hem, bambae God i glad long hem, i nating we hem i wan laen blong Isrel, no i kamaot long wan narafala laen olgeta.” (Ol Wok 10:34,35) Long sem taem, Baebol i tijim se ol trufala man blong wosip long Jeova oli mas mared nomo long man no woman “blong Masta blong yumi.” (1 Korin 7: 39) ?From Wanem?
Risen Blong Mared
God i wantem se man mo woman we tufala i mared, tufala i mas joengud. (Jenesis 2: 24) Taem God i stanemap plan ya blong mared, hem i no jes tingbaot fasin fren blong tufala, be hem i stap tingbaot wan narafala samting bakegen. Taem Jeova i givim wok long faswan man mo woman blong gat pikinini mo lukaot gud long wol ya, hem i soem se tufala i mas wokgud tugeta blong mekem wanem we hem i wantem i kamtru. (Jenesis 1: 28) Taem tufala i joengud blong mekem wok blong God, man mo woman ya bambae oli save harem gud, i no jes from kampani we tufala i gat, be from nambawan fasin fren bitwin tufala we bambae i stap blong olwe.—Skelem wetem Malakae 2: 14.
Jisas i tokbaot fasin fren ya taem hem i talem ol tok ya we yumi save gud, se: “From we God i joenem tufala olsem, man i no mas brekem mared blong tufala.” (Matiu 19:6) Jisas i talem se mared i olsem wan yok we tu anamol i joen wanples blong pulum no muvum wetem wan hevi samting. !Tingbaot bigfala hadwok we i save kamaot sipos wan long tufala anamol ya i stap pulum yok i go long raet saed mo narawan i stap pulum i go long lef saed! Samting ya i sem mak long olgeta we oli mared afsaed long trutok. Oli faenem se i rili hadwok blong folem ol rul blong Baebol, taem hasban no waef blong olgeta i agensem. I stret nomo we Baebol i talem se: “Bambae yufala i no go joen wetem ol man we oli no Kristin, blong mekem wan wok, olsem we man i putum yok long tufala buluk blong mekem tufala i wok wanples. Fasin ya i no save wok.”—2 Korin 6: 14.
Wan Gudfala Mared
Fasin blong mared wetem wan man no woman insaed long trufala wosip i save givhan bigwan blong mekem wan mared i kam strong moa. Wan man blong raetem buk i talem se: “Fasin blong wosip tugeta, hem i wan bigfala samting we i mekem wan famle i stap gud mo i hapi.” Prija 4:9,10 i talem se: “Fasin ya we tu man i stap joen wanples blong mekem wan wok, hem i moa gud, i winim we wan man nomo i stap wok, from we wok i save gohed gud moa. Sipos wan long tufala i foldaon, narawan i save givhan long hem blong i girap bakegen.”
Wan Kristin hasban mo waef, tufala i mekem wosip blong tufala i stamba samting long laef blong tufala, tufala i joen gud, i no long saed blong bodi nomo, be tu long saed blong spirit. Taem tufala i prea wanples, stadi long tok blong God tugeta, joen wanples wetem ol narafala Kristin, mo tokbaot bilif blong tufala wetem ol narafala, tufala i save wokem wan fasin joen long saed blong spirit, we i save mekem se tufala i save joengud moa long mared blong tufala. Wan Kristin woman i talem se: “Trufala wosip i wan fasin blong laef. Long tingting blong mi, mi no save jusum blong maredem wan man we i no stanap long sem fandesen we mi mi stanap long hem.”—Skelem wetem Mak 3:35.
Olgeta we oli mared long wan man no woman “blong Masta,” oli save sua se waef no hasban blong olgeta bambae i folem ol fasin blong Jisas. Ol Kristin hasban oli mas mekem i gud long waef blong olgeta olsem we Jisas i mekem i gud long kongregesen wetem lav. Ol Kristin waef oli mas soem respek long hasban blong olgeta. (1 Korin 11:3, Efesas 5:25, 29, 33) Ol Kristin oli mekem olsem, i no blong hasban no waef blong olgeta i harem gud nomo, be i blong mekem God i harem gud. God nao, we hasban mo waef i mas talemaot ol fasin blong tufala long hem.—Malakae 2: 13, 14; 1 Pita 3: 1-7.
Taem ol Kristin hasban mo waef oli gat sem bilif, samting ya i save halpem olgeta blong stretem ol problem long pis. Baebol i givim advaes long ol Kristin blong tingbaot fasin ya blong “givgivhan long [olgeta] long laef blong [olgeta]. I nogud wan man i stap lukaot long laef blong hem nomo.” (Filipae 2:4) Ol hasban mo waef we oli gat sem bilif, nomata we intres blong olgeta long ol samting i no sem mak, be oli lukluk i go long tok blong God olsem stamba samting blong winim ol problem blong olgeta. (2 Timoti 3: 16, 17) Long rod ya, oli folem advaes blong Baebol we i talem se, ol Kristin oli mas “gat wan tingting nomo.”—1 Korin 1: 10; 2 Korin 13:11; Filipae 4:2.
Fasin Naes Mo Ol Gudgudfala Fasin Blong Tufala
I tru se i gat moa samting blong mekem wan gudfala fasin fren bitim we hasban mo waef tufala i gat semfala bilif nomo. Ol filing we tufala i gat long tufala, hemia tu i save givhan long tufala blong frengud. (Sing Blong Solomon 3:5; 4: 7, 9; 5: 10) Be, blong wan mared i stanap strong longtaem, i impoten tumas we hasban mo waef, tufala tugeta i gat ol gudgudfala fasin. Buk ya, Are You the One For Me? I talem se: “Ol hasban mo waef we oli gat ol gudgudfala fasin, oli gat bigfala jans blong wokem fasin fren we i hapi, i joengud, mo i stap longtaem.”
Be sore tumas, ol man mo woman we fasin naes nomo i pulum olgeta, oli haedem ol bigfala slak fasin blong olgeta go kasem ol dei afta long mared. Fasin ya i sem mak olsem wan haos we yu pem jes from we yu luk se afsaed blong haos ya i naes. Be afta we yu muf i go insaed long haos ya, yu faenemaot se fandesen blong hem i no strong. Nao, from we fandesen blong haos ya i no strong, ol naesfala samting insaed long hem oli kam olsem nating nomo. Long sem fasin, maet fasin naes i pulum wan man no woman blong laekem narawan we i gat defren bilif, we i luk olsem se hem i save gohed blong laef wetem hem. Be afta long mared nomo, maet hem i faenemaot se i wan bigfala mastik blong mared wetem man no woman olsem.
Tingbaot sam bigfala kwestin we maet oli save kamaot insaed long ol mared we hasban mo waef oli gat defren skul: ?Weples bambae famle i go mekem wosip? ?Ol pikinini bambae oli kasem trening long weswan skul? ?Bambae famle i givim mane blong sapotem weswan skul? ?Bambae hasban no waef i strong blong folem sam kastom mo ol tabu dei blong skul we narawan long tufala i tingbaot olsem we i kamaot long ol hiten man? (Aesea 52:11) Evri mared i nidim we hasban mo waef i mekem sam jenis we i stret. Be God i no save agri long man we i sakem ol rul blong Baebol, nomata we man ya i mekem olsem blong sevem mared blong hem.—Skelem wetem Dutronome 7: 3, 4; Nehemaea 13:26, 27.
Blong holemtaet pis insaed long mared, samfala hasban mo waef we oli gat defdefren skul, oli wosip wanwan, wan i folem bilif blong hem, narawan i folem bilif blong hem. Sore tumas, fasin ya blong wosip wanwan i mekem se mared i seraot long saed blong spirit. Wan Kristin woman we i mared long wan man blong defren skul i talem se: “Nating se 40 yia finis we mitufala i mared, hasban blong mi i no rili savegud mi.” Defren nao, wan mared we hasban mo waef tugeta i wosip “wetem spirit mo trutok,” God nao i impoten moa insaed long mared ya. Baebol i talem ol naesfala tok ya se: “Rop ya we oli tantanem tri rop i go wanples, hem i no save brok kwik.”—Jon 4: 23, 24, NW; Prija 4: 12.
?Olsem Wanem Long Ol Pikinini?
Samfala we oli gat tingting blong mared wetem wan blong narafala skul, oli ting se oli save tijim pikinini long tugeta skul wantaem, mo biaen, oli letem ol pikinini oli jusum weswan skul oli wantem folem. I tru, papa mama tufala i gat raet folem loa mo stret fasin blong givim trening long saed blong skul, mo biaen olgeta, ol pikinini bambae oli mekem prapa disisen blong olgeta.
Baebol i tijim se ol pikinini oli mas obei long papa mo mama tugeta “from we yufala i joen long Masta blong yumi.” (Efesas 6:1) Ol Proveb 6:20 i talem olsem se: “Pikinini blong mi. Yu mas mekem olsem we mi wetem mama blong yu i stap talem long yu, mo yu no mas fogetem ol samting ya we mitufala i stap tijim yu long hem.” I defren olgeta, ol pikinini we oli gruap long famle we papa mo mama tufala i gat semfala bilif, oli no nidim blong save ol defren tijing blong ol defren skul. Be oli joengud long wanem we Baebol i tokbaot olsem “wan Masta nomo, wan bilif nomo, . . . wan baptaes nomo.”—Efesas 4:5, NW; Dutronome 11:19.
Hem i Rili “Wan Man Blong Masta”
Sipos ol gudfala fasin oli rod blong gat wan mared we i nambawan, ?yu ting se i waes blong mared olbaot nomo wetem wan we i talem se hem i Kristin? Baebol i ansa se: “Sipos wan man i stap talem se laef blong hem i stap joen gud long laef blong [“Jisas,” NW], fasin blong hem i mas stret gud wetem fasin blong Jisas Kraes.” (1 Jon 2:6) Taswe, wan Kristin we i stap tingbaot blong mared, hem i mas lukaot wan Kristin we i rili traehad blong folem Jisas. Maet wan man no woman we i givim laef blong hem i go finis long God mo i baptaes finis. Hem i save folemgud fasin blong Jisas long saed blong lav mo strong tingting blong talemaot Kingdom blong God. Bambae hem i yusum laef blong hem blong mekem wanem we God i wantem olsem Jisas i bin mekem.—Matiu 6: 33; 16:24; Luk 8:1; Jon 18:37.
Olgeta we oli stap tingbaot blong mared, oli soem eksampel long saed ya we oli putum wanem we God i wantem long fas ples blong laef blong olgeta. Olgeta ya oli stap wet wetem longfala tingting blong faenem wan man no woman we i stret long olgeta. Rod ya we oli folem bambae i mekem se biaen, oli gat wan hapi mared we i givim moa glad.—Prija 7:8; Aesea 48:17, 18.a
[Futnot]
a Lukluk haf ya “Baebol i Talem Wanem: ?I Stret Blong Ol Pikinini Oli Jusum Skul Blong Olgeta?” long Wekap blong Maj 8, 1997, pej 26-27 (Inglis). Mo tu, lukluk pej 24-25 blong buklet ya, Jehovah’s Witnesses and Education, we Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., 1995 i wokem.
[Bokis blong pija long pej 16]
Help Blong Ol Famle We Bilif Blong Hasban Mo Waef i No Sem Mak
I gat ol defren risen we i mekem se long plante famle tede, skul blong hasban mo waef i no sem mak. Samfala maet oli jusum wan man no woman we i blong wan defren skul. Be plante hasban mo waef, taem oli mared oli gat semfala bilif, be biaen oli seraot long bilif taem wan long tufala i folem wan narafala skul. Maet i gat sam narafala risen bakegen we i mekem se famle i seraot long saed blong skul. Nating se wanem risen i mekem oli seraot long skul, be, hasban mo waef i no save brekem promes blong mared jes from we tufala i no gat sem tingting long saed blong skul we tufala i jusum. Baebol i soem ona long mared mo i soem se mared i tabu, i mas stap oltaem, nating se hasban mo waef i no stap long semfala skul. (1 Pita 3: 1, 2) Aposol Pol i raetem se: “Sipos wan long yufala i gat woman blong hem we i no bilif long Kraes, be woman ya i agri blong stapgud wetem hem, man ya i no save mekem divos long woman ya.” (1 Korin 7: 12) Sipos eni hasban mo waef i mekem ol rul ya blong Baebol oli wok long laef blong tufala, bambae tufala i haremgud tumas long wan nambawan fasin fren we i gat pis, lav, mo respek.—Efesas 5: 28-33; Kolosi 3: 12-14; Taetas 2: 4, 5; 1 Pita 3: 7-9.