Baebol i Talem Wanem
?I Gat Wan Trufala God Nomo i Stap?
MOLEK, Astate, Bal, Dagon, Merodak, Sus, Heremes, mo Atemis, hemia sam long ol god mo ol woman god we Baebol i talem nem blong olgeta. (Levitikas 18:21; Jajes 2:13; 16:23; Jeremaea 50:2; Ol Wok 14:12; 19:24) Be, Jeova nomo, Baebol i talemaot klia se hem i God we i gat Olgeta Paoa. Long wan singsing blong presem Jeova we Moses i lidim ol man blong hem blong singim i se: “Hae God. I gat plante narafala god long wol ya, be i no gat wan long olgeta we i olsem yu.”—Eksodas 15:11.
I klia, Baebol i soemaot se Jeova i hae moa bitim ol narafala god. ?Be, wanem posisen blong ol narafala god ya? ?Ol god ya mo ol narafala god we ol man oli bin wosip long olgeta, oli rili ol trufala God we oli daon moa long God ya we i gat Olgeta Paoa, Jeova?
Ol God Ya Oli Stap Long Tingting Blong Ol Man Nomo
Baebol i soemaot klia se Jeova nomo i trufala God. (Ol Sam 83:18; Jon 17:3) Profet Aesea i raetem daon prapa tok blong God taem hem i se: “I no gat wan god we i kamaot fastaem long mi. Mo olwe biaen long mi tu, i no gat wan narafala god nating. Mi ya, mi mi Jeova, mo mi nomo mi save sevem yufala.”—Aesea 43:10, 11, NW.
Ol narafala god ya oli no ol trufala God we oli daon moa long Jeova. Plante long olgeta oli no stap nating—blong talem stret ol god ya oli stap long tingting blong ol man nomo. Baebol i tokbaot ol god ya se “ol aedol ya we ol man nomo oli wokem . . . nao oli no save lukluk, oli no save harem wan samting, oli no save kakae, mo oli no save harem smel blong wan samting.” (Dutronome 4:28) Baebol i tijim se Jeova nomo hem i trufala God.
Taswe yumi no sapraes taem Baebol i givim strong woning se yumi mas mekem wosip long Jeova nomo, yumi no mas mekem wosip long wan narafala god. Taswe, long faswan loa blong Tenkomanmen we God i givim long Moses, God i talem long ol man Isrel se oli no mas mekem wosip long ol narafala god. (Eksodas 20:3) ?From wanem?
Faswan samting se, man we i ona long wan god we i no stap, i olsem se hem i jikim trufala God ya we i wokem yumi. Baebol i talem se ol man we oli stap mekem wosip long ol giaman god ya “oli no moa bilif long ol trutok ya we i tokbaot God, oli stap bilif long ol giaman toktok nomo. Ol samting we God nomo i mekem, olgeta oli girap, oli stap mekem wosip long olgeta, mo oli stap wok blong olgeta, be oli no save mekem wosip long God.” (Rom 1:25) Plante taem ol man oli wokem ol aedol blong ol god ya we oli stap long tingting blong olgeta nomo. Oli wokem ol aedol ya long ol samting we Jeova i wokem fastaem, olsem ston mo wud. Oli mekem plante giaman god blong ol samting we i stap raonabaot long yumi, olsem tanda, solwota, mo win. From samting ya, taem man i ona long ol giaman god olsem, hem i no soem respek nating long God ya we i gat Olgeta Paoa.
Long lukluk blong God ya we i Wokem yumi, ol giaman god mo ol aedol blong olgeta oli nogud we i nogud. Ol tok we God i talem blong soemaot se Hem i no glad nating, i go long ol man we oli wokem ol giaman god ya. Filing blong hem, hem i talemaot long ol tok ya: “Ol god blong ol hiten man ya, ol man nomo oli wokem olgeta long silva mo long gol. Ol god ya oli gat maot be oli no save toktok, mo oli gat ae be oli no save lukluk. Oli gat sora be oli no save harem samting, mo oli no save pulum win tu. I gud ol man we oli wokem ol aedol ya, wetem ol man we oli stap wosipim olgeta, olgeta evriwan oli kam olsem ol aedol ya nomo.”—Ol Sam 135:15-18.
I gat narafala risen from wanem Baebol i talem se yumi mas mekem wosip long Jeova nomo, mo i givim strong woning agens long fasin ya blong wosip long narafala man no narafala samting. Ol wosip olsem i blong westem fulap taem mo paoa nomo. Profet Aesea i talem se: “I krangke olgeta, we man i tekem aean, i wokem wan aedol long hem, nao i stap mekem wosip long aedol ya, se i god blong hem. Be god ya i no save givhan nating long hem.” (Aesea 44:10) Baebol i talem tu se “Olgeta god ya blong ol man blong ol narafala kantri oli giaman god nomo.” (Ol Sam 96:5) Ol giaman god oli nating nomo, mo taem man i mekem wosip long wan samting we i no stap, hem i no save kasem wan samting nating.
Jisas, Ol Enjel, Mo Setan
Samtaem insaed long Baebol i tokbaot sam man olsem ol god. Be taem yumi luklukgud, yumi luk se tok ya “god” long ol vas ya i no soem se yumi mas mekem wosip long olgeta olsem ol god, nogat. Long faswan lanwis we oli raetem Baebol long hem, tok ya “god” oli yusum tu blong tokbaot wan man we i gat paoa, no wan man we i soem fasin olsem God, no wan we i stap klosap long God ya we i gat Olgeta Paoa.
Olsem nao, sam vas long Baebol i tokbaot Jisas Kraes olsem wan god. (Aesea 9:6, 7; Jon 1:1, 18) ?Samting ya i min se yumi mas mekem wosip long Jisas? Jisas hem wan i talem se: “Yu mas mekem wosip long Hae God we i God blong yu, mo bambae yu mas mekem wok blong hem nomo.” (Luk 4:8) I klia, nating se Jisas i gat bigfala paoa mo i tekem fasin blong God, be Baebol i no talem se yumi mas mekem wosip long hem.
Ol enjel tu ‘oli olsem ol god.’ (Ol Sam 8:5, NW; Hibrus 2:7) Be i no gat wan vas long Baebol we i talem se ol man oli mas mekem wosip long ol enjel. Taswe, taem olfala aposol Jon i sapraes blong luk wan enjel, hem i bodaon blong mekem wosip long enjel ya. Be enjel ya i talem long hem se: “No, yu no mekem olsem. . . . Yu mas bodaon long God nomo blong mekem wosip long hem.”—Revelesen 19:10.
Aposol Pol i tokbaot Setan olsem “rabis god blong wol ya.” (2 Korin 4:4) Setan “i stap rulum wol ya,” taswe hem i leftemap fasin ya blong wosip long ol giaman god. (Jon 12:31) Ale olkaen wosip we ol man oli mekem long ol god we olgeta nomo oli wokem, oli stap mekem long Setan. Be Setan i no god ya we yumi mas wosip long hem. Hem i putumap hem wan olsem rula, wan posisen we hem i no gat raet blong holem. Klosap nao, hem mo olgeta giaman wosip bambae oli finis blong olwe. Taem samting ya i kamtru, olgeta man long wol—yes, olgeta samting we God i wokem—bambae oli talemaot blong olwe se Jeova nomo hem i trufala God we i laef.—Jeremaea 10:10.
?YU YU BIN TINGBAOT?
◼ ?Baebol i tijim wanem long saed blong wosip blong ol aedol?—Ol Sam 135:15-18.
◼ ?I stret blong mekem wosip long Jisas mo ol enjel?—Luk 4:8.
◼ ?Hu nomo i trufala God?—Jon 17:3.
[Tok blong pija long pej 25]
Ol aedol, stat long lefsaed i go long raetsaed: Meri, Itali; god blong kon blong laen blong Maya, Meksiko mo Sentrol Amerika; Astate, Kenan; wan aedol blong protekem man mo mekem majik, Siera Leon; wan Buda, Japan; Chicomecóatl, Astek, Meksiko; hoknaet ya Horus, Ijip; Sus, Gris
[Credit Line]
Maize god, Horus falcon, and Zeus: Photograph taken by courtesy of the British Museum