Krisendom i Planem Wanem Long Afrika
LONG 1867, Charles Lavigerie, wan man Katolik blong Franis we oli jes putumap hem olsem wan hae bisop blong Aljia, i go long Afrika. “God i jusumaot Franis,” hem i talem, “blong mekem Aljeria i kam faswan bigfala mo Kristin nesen long Afrika.”
Drim ya blong Lavigerie i no finis long Aljeria nomo. Olsemia nao, hem i sanem ol misinari oli gokros long drae ples wetem mak blong “joenem Sentrol mo Not Afrika long laef blong Krisendom.”a
Long semtaem, long ol haf blong wes, saot, mo is long Afrika, ol misinari blong Protestan skul oli stap wok finis. Olgeta oli fesem plante hadtaem, olsem maleria we i kambak oltaem, wetem ol saen blong hem we i mekem man i seksek, i swet, mo i lusum hed from fiva. Kwiktaem nomo ol sik blong hot ples i kasem olgeta, bodi i kam slak, mekem se plante oli ded afta we oli kamtru. Be ol narafala oli gohed blong kam. Adlai Stevenson i talem se : “Evriwan we i go long Afrika i tingbaot oltaem fasin no fraet blong ol misinari. . . . Oli kasem yala fiva, sitsit wora, ol smol bebet oli spolem bodi blong olgeta mo . . . mi luk . . . ol gref blong olgeta we oli mekem long ston—oli stap olbaot long Afrika.”
Frut We Misinari i Kasem
Taem ol misinari oli gotru long Afrika, oli faenemaot we bighaf blong ol man oli no save rid mo raet. Ram Desai i talem long buk blong hem (Christianity in Africa as Seen by Africans) se: “Long samting olsem eit handred lanwis blong [ol man Afrika], i gat fo nomo oli raetem finis long buk taem ol misinari oli kamtru.” Ale ol misinari oli mekem wan rod blong raetemdaon ol lanwis ya we oli no raetem bifo. Afta oli mekem ol buk mo oli stat blong tijim ol man olsem wanem blong rid. Blong mekem olsem, oli bildim ol skul raon long Afrika.
Ol misinari oli bildim ol haospetal tu. Ram Desai i talem se: “I no gat wan narafala kampani long narafala ples we i save kasem mak blong olgeta blong mekem ol man oli haremgud long saed blong bodi.” Antap long ol meresin blong blokem sik, ol man Afrika oli lukaot ol samting we oli kam long Yurop. Sam misinari oli putumap sam stoa, from we oli bilif se samting ya i save pulum ol man oli kam kristin. Wan eksampel, Basel Misin blong Suiselan i putumap wan kampani blong hem long Gana. Oli faenemaot se kakao i grugud long ples ya, mo tede Gana i kam namba tri ples blong mekem kakao long wol.
Wan gudfala wok we ol misinari blong Krisendom oli mekem hemia translesen blong olgeta blong Baebol. Be taem oli mekem mesej blong Baebol i goraon, samting ya i karem wan strong responsabiliti. Kristin aposol Pol i soemaot samting ya taem hem i talem se: “?Yufala i save tijim ol narafala man, be weswe yufala i no tijim yufala? ?Yufala i stap talemaot se ‘Bambae yu no stil,’ be weswe yufala i stap stil?” Baebol i givim woning se olgeta we oli stap tijim ol Kristin fasin long ol man, olgeta wanwan oli mas mekem Tok blong God i wok long laef blong olgeta.—Rom 2:21, 24.
?Olsem wanem long wok blong Krisendom long Afrika? ?Hem i ona long God blong Baebol, no hem i no tijimgud ol Kristin tijing?
[Futnot]
a Ol skul we oli talem se oli Kristin be oli gyaman.