Blesing Blong Jeova i Mekem Man i Rij
“Blesing blong Jeova—hemia nao samting we i mekem man i rij. Mo hem i no givim soa wetem.”—PROVEB 10:22.
1-3. ?Taem plante man oli stap tingting long plante samting long saed blong bodi, yumi evriwan i mas tingbaot wanem long ol sas samting ya?
SAM man oli neva stop blong tokbaot mane—no blong tokbaot se oli no gat mane. Sore tumas, long ol yia we i jes pas oli gat plante moa blong tokbaot. Long 1992 ol rij kantri long Wes tu, ekonomi blong olgeta oli godaon, ol wokman we oli gat hae ples, mo ol narafala wokman tu oli lusum wok blong olgeta. Plante oli tingting sipos oli save luk bakegen wan taem we i no moa gat trabol long ekonomi.
2 ?Olsem wanem, i rong blong wari long olgeta samting we yumi nidim long saed blong bodi? No gat, ol samting ya oli stret nomo. Be long semtaem, i gat wan stampa trutok we yumi mas savegud, hemia long saed blong gat plante samting. Tru ya, olgeta samting long saed blong bodi oli kam long Man we i Wokem olgeta samting. Hemia “trufala God, Jeova, . . . Hem we i mekem wol ya mo ol samting we oli stap long hem, Hem i mekem ol man we oli stap long wol oli pulum win, mo i givim speret long olgeta we oli stap wokbaot long hem.”—Aesea 42:5.
3 Nating we Jeova i no makemaot se bambae hu i rij mo hu i pua, be yumi evriwan i save haremgud long olgeta samting we yumi kasem mo yumi evriwan i mas talemaot long fes blong God olsem wanem yumi stap yusum ol ‘samting blong wol ya.’ Sipos yumi yusum ol samting blong yumi blong rul long narafala, bambae yumi gat fol long ae blong Jeova. Mo man we i wantem tumas ol rij samting i bitim we hem i laekem God bambae hem i “man blong trastem ol rij samting nomo—bambae hem i foldaon from.” (Proveb 11:28; Matyu 6:24; 1 Timote 6:9) Sipos man i gat plante samting long saed blong bodi be hem i no obei long Jeova, ol rij samting blong hem oli blong nating nomo.—Eklesiastis 2:3-11, 18, 19; Luk 16:9.
Ol Gudgudfala Samting We Oli Moa Impoten
4. ?From wanem ol gudgudfala samting long saed blong speret oli moa gud bitim we man i gat plante samting long saed blong bodi?
4 Wetem ol gudgudfala samting long saed blong bodi, Baebol i tokbaot ol gudgudfala samting long saed blong speret. Hemia i gudwan olgeta. (Matyu 6:19-21) Ol gudgudfala samting long saed blong speret oli save mekem yumi fren wetem Jeova blong olwe. (Eklesiastis 7:12) Antap moa, olgeta man blong God we oli rij long saed blong speret oli no save sot olgeta long ol blesing long saed blong bodi. Long nyufala wol, ol gudgudfala samting long saed blong speret bambae oli joen wetem ol gudgudfala samting long saed blong bodi. Olgeta we oli holemstrong long God bambae oli haremgud long ol samting long saed blong bodi. I defren olgeta long samting we i stap hapen tede we ol man oli wantem bitim narafala, no oli stap harem nogud long bodi mo oli lusum glad blong olgeta blong kasem ol samting long saed blong bodi. (Ol Sam 72:16; Proveb 10:28; Aesea 25:6-8) Bambae oli save se long evri rod, “blesing blong Jeova . . . i mekem man i rij. Mo hem i no givim soa wetem.”—Proveb 10:22.
5. ?Wanem promes Jisas i givim long saed blong ol samting long saed blong bodi?
5 Tede tu olgeta we oli tinghae long ol samting long saed blong speret, oli no tingting tumas long ol samting long saed blong bodi. I tru, oli wok blong pem ol kaon mo blong fidim ol famle blong olgeta. No samfala maet oli lusum wok blong olgeta long taem we i gat trabol long ekonomi. Be oli no letem ol wari olsem oli daonem olgeta. Oli bilif long promes blong Jisas we i talem se: “From ol samting ya, i nogud yufala i stap tingting tumas se, ‘?Bambae yumi kakae wanem?’ no ‘?Bambae yumi dring wanem?’ no ‘?Bambae yumi kasem klos blong yumi olsem wanem?’ . . . Be Papa blong yufala long heven, hem i save we yufala i mas gat olgeta samting ya. Fastaem yufala i mas lukaotgud blong obei long God we i king blong yufala, mo blong mekem ol stret fasin we hem i wantem. Nao biaen hem i save givim olgeta samting ya tu long yufala.”—Matyu 6:31-33.
Plante Sas Samting Long Saed Blong Speret Tede
6, 7. (a) Talem sam gudgudfala samting long saed blong speret we ol man blong God oli kasem. (b) ?Wanem profet tok we i kamtru long taem blong yumi tede, mo wanem ol kwestin we yumi save askem?
6 !From samting ya nao, ol man blong Jeova oli bin jusum blong putum Kingdom long fas ples long laef blong olgeta, mo oli kasem blesing from samting ya! Oli haremgud long ol gudfala frut long wok blong olgeta blong mekem disaepol. (Aesea 60:22) Jeova i tijim olgeta, oli haremgud long ol samting long saed blong speret we oli kasem oltaem tru long “slef ya we i stret mo waes.” (Matyu 24:45-47; Aesea 54:13) Antap moa, se speret blong Jeova i stap long olgeta, hem i joenem olgeta mo olgeta evriwan i kam olsem wan brata nomo.—Ol Sam 133:1; Mak 10:29, 30.
7 I tru se hemia wan gudfala samting long saed blong speret, we yumi no save pem wetem mane. Samting ya i mekem promes blong Jeova i kamtru se: “‘Taem yufala i gat ten hif blong sam samting, tekem wan hif i kam insaed long haos blong kipim ol samting, blong bambae i save gat kakae insaed long haos blong mi. Mo testem mi, plis, long samting ya, yu luk bambae mi mi openem doa blong heven blong bambae ol blesing oli kamdaon long yufala mo bambae mi givim olgeta samting ya long yufala gogo yufala i no moa nidim.’” (Malakae 3:10) Tede yumi luk se promes ya i kasem mak blong hem. ?From wanem, Jeova, we hem i Stampa blong ol gudgugfala samting, i askem long ol man blong hem blong tekem wan hif long ol ten hif blong sam samting we oli gat i kam insaed? ?Bambae hu i haremgud long hif ya? Blong ansa long ol kwestin ya, tingbaot from wanem Jeova i talem long Malakae blong talemaot ol tok ya long faef handred yia B.K.T.a
Wan Hif Long Ol Ten Hif Mo Ol Presen
8. ?Stret long promes blong Loa, ol man Isrel oli dipen long wanem sipos oli wantem kasem ol gudfala samting long saed blong bodi?
8 Long taem blong Malakae ol man blong God oli no stap long wan gudfala laef. ?From wanem? Long taem ya oli mas givim presen mo wan long ol ten hif blong sam samting we oli gat. Long taem ya, ol man Isrel oli stap aninit long kontrak blong Loa blong Moses. Taem Jeova i mekem kontrak ya, hem i promes se sipos ol man Isrel oli holem kontrak ya, bambae hem i blesem olgeta long saed blong speret mo long saed blong bodi. Long wok ya, ol gudgudfala samting we ol man Isrel oli kasem i dipen nomo long strong bilif blong olgeta.—Dutronome 28:1-19.
9. ?Long taem blong ol man Isrel bifo, from wanem Jeova i talem long ol man Isrel blong karem ol presen mo wan hif long ol ten hif blong ol samting we ol gat i kam long hem?
9 Wan long olgeta samting we ol man Isrel i mas mekem aninit long Loa se oli mas karem presen i kam long haos prea mo blong givimbak wan long ol ten hif blong sam samting we oli gat. Sam long olgeta presen ya oli bonem olgeta insaed long alta blong Jeova, be samfala oli seraotem long ol pris mo ol man we oli mekem sakrifaes, wetem wan spesel haf we oli givim long Jeova. (Levitikas 1:3-9; 7:1-15) Long saed blong givim wan long ol ten hif blong sam samting, Moses i talem long ol man Isrel se: “Wan long ol ten pis graon ya, mo wan sid long olgeta ten sid blong graon mo wan frut long olgeta ten frut blong tri, oli blong Jeova. Hemia samting we i tabu long Jeova.” (Levitikas 27:30) Wan long ol ten hif blong sam samting we oli tekem i kam, oli mas givim long ol man Livae we oli man blong wok long haos tapolen, mo afta long haos blong Jeova. Mo tu ol man Livae we oli no pris oli save givim wan hif blong olgeta ten hif blong sam samting we oli kasem, i go long ol pris long laen blong Eron. (Namba 18:21-29) ?From wanem Jeova i askem long ol man Isrel blong givim wan long ol ten hif blong sam samting we oli gat? Faswan samting, i blong soemaot fasin tangkyu blong olgeta long ol gudfala samting we Jeova i stap givim long olgeta. Mo namba tu samting, oli givim blong sapotem ol man Livae, blong oli lukaotgud long ol wok we oli mas mekem, olsem fasin blong tijim Loa. (2 Kronikel 17:7-9) Long rod ya oli sapotem klin wosip, mo evriwan oli haremgud from.
10. ?Wanem i hapen taem ol man Isrel oli no moa karem wan long ol ten hif blong ol samting we oli gat mo ol presen i kam long haos prea?
10 Nating se biaen ol man Livae oli stap yusum ol wan hif long ol ten hif blong ol samting mo ol presen, be hemia oli stret presen we oli givim long Jeova mo oli mas nambawan. (Levitikas 22:21-25) ?Wanem i hapen taem ol man Isrel oli no moa karem wan long ol ten hif blong sam samting we oli gat no taem we oli karem ol presen we oli nogud oli kam long Jeova? I no gat wan panis we Loa i tokbaot, be trabol i save kamaot from. Jeova i no moa blesem olgeta, mo ol man Livae oli sot long ol samting long saed blong bodi, oli lego ol wok we oli stap mekem long haos blong God, blong lukaot ol samting we olgeta nomo oli nidim. Ale, olgeta man Isrel oli harem nogud.
“Putum Hat Blong Yu Long Ol Rod Blong Yu”
11, 12. (a) ?Wanem i kamaot taem ol man Isrel oli no moa folem Loa? (b) ?Wanem oda Jeova i givim long ol man Isrel taem hem i karemaot olgeta long Babilon?
11 Long histri blong ol man Isrel, samfala oli soemaot gudfala eksampel blong folem Loa, olsem oli givim wan long ol ten hif blong sam samting we oli gat. (2 Kronikel 31:2-16) Be bighaf blong olgeta oli no wantem obei. Bakegen mo bakegen oli brekem kontrak blong olgeta wetem Jeova, kasem taem we hem i letem narafala nesen i winim olgeta, ale, long 607 B.K.T., oli karem olgeta oli go long Babilon.—2 Kronikel 36:15-21.
12 Hemia wan fasin blong stretem we i strong, be 70 yia biaen, Jeova i mekem se ol man blong hem oli gobak long prapa ples blong olgeta. Plante profet tok we oli tokbaot Paradaes long buk blong Aesea i save kamtru fastaem afta we oli kambak. (Aesea 35:1, 2; 52:1-9; 65:17-19) Taswe, stampa risen we Jeova i tekembak ol man blong hem, hemia i no blong bildim wan paradaes long wol ya, be blong bildim haos prea mo stanemap tru wosip. (Esra 1:2, 3) Sipos ol man Isrel oli obei long Jeova, oli save haremgud long saed blong bodi, mo blesing blong Jeova i save mekem olgeta oli rij long saed blong speret mo long saed blong bodi. Folem tok ya, i no longtaem afta we oli kasem prapa ples blong olgeta, long 537 B.K.T., ol man Jyu oli mekem wan alta long Jerusalem mo oli stat blong wokem haos prea. Be ol man oli agensem olgeta mo oli stop. (Esra 4:1-4, 23) Samting we i kamaot se, Isrel i no moa haremgud long ol blesing blong Jeova.
13, 14. (a) ?Wanem i kamaot biaen, taem ol man Isrel oli no moa wantem stanemap haos prea? (b) ?Olsem wanem oli bildim haos prea bakegen, mo wanem slak fasin blong ol man Isrel we Nehemaea i tokbaot?
13 Long yia 520 B.K.T., Jeova i putumap profet Hagae mo Sekaraea blong talem long ol man Isrel blong kambak long wok blong bildim haos prea. Hagae i luk se nesen ya i harem nogud tumas blong kasem ol samting long saed blong bodi mo hem i talem se, hemia i from we oli no wantem traehad blong mekem haos blong Jeova. Hem i talem se: “Hemia nao tok blong Jeova blong ol ami, ‘Putum hat blong yu long ol rod blong yu. Yu bin sakem plante sid, be smol nomo yu stap karem i kam insaed. I gat man we i kakae, be i no harem se hem i fulap. I gat man we i stap dring, be i luk olsem hem i no save drong. I gat man we i putum klos, be i no gat wan we i stap wom. Mo man we i stap wok blong winim mane, be hem i kasem smol mane nomo.’ Hemia nao tok blong Jeova blong ol ami, ‘Putum hat blong yu long ol rod blong yu. Go antap long hil, mo yu mas karem wud i kam. Mo bildim haos ya, blong bambae mi mi glad long hem mo ol man i save leftemap nem blong mi long hem.’ ”—Hagae 1:5-8.
14 Ol tok we Hagae mo Sekaraea oli talem, oli leftemap tingting blong ol man Isrel nao oli putum hat blong olgeta long ol rod blong olgeta, mo oli bildimap haos prea. Nao 60 yia biaen, Nehemaea i visitim Jerusalem mo i faenemaot se ol man Isrel oli no moa obei long Loa blong Jeova. Hem i stretem samting ya. Be long namba tu visit blong hem, Nehemaea i faenemaot se ol samting oli kam nogud bakegen. Hem i talem se: “Mi faenemaot se oli no bin givim haf blong ol samting we oli gat long ol man Livae, mekem se ol man Livae wetem ol man blong singsing we oli mekem wok, oli go wanwan long prapa garen blong olgeta.” (Nehemaea 13:10) Oli stretem trabol ya bakeken, mo “ol man Juda, oli karem wan hif blong olgeta ten hif blong kon mo nyufala waen mo oel i kam insaed long haos blong kipim ol samting.”—Nehemaea 13:12.
Oli Stilim Samting We i Blong Jeova
15, 16. ?Wanem nogud fasin blong ol man Isrel we Jeova i yusum Malakae blong stretem?
15 I luk olsem profet tok blong Malakae i kamaot stret nomo long taem ya, mo profet ya i gohed blong talemaot moa long yumi ol slak fasin blong ol man Isrel. Hem i raetem ol tok blong Jeova i go long ol man Isrel se: “ ‘Mi mi papa blong yufala, be yufala i no ona long mi. Mo mi mi hae masta blong yufala, be yufala i no fraet long mi.’ Jeova blong ol ami i talem finis long yu, O ol pris we oli stap spolem nem blong mi.” ?Wanem i rong? Jeova i eksplenem se: “Taem yu givim wan anamol long mi we ae blong hem i nogud blong mekem sakrifaes [yu talem se]: ‘I no gat wan samting i nogud.’ Mo taem yu givim wan anamol we i sik no leg blong hem i nogud olsem wan presen blong mekem sakrifaes [yu talem se]: ‘I no gat wan samting we i nogud.’ ”—Malakae 1:6-8.
16 Long fasin ya, Malakae i soemaot se taem ol man Isrel oli karem ol presen blong olgeta i kam insaed, oli nogud mo oli no soem respek nating. Malakae i raetem tu se: “‘I stat long taem blong ol bubu blong yufala, yufala i tanem baksaed long ol loa blong mi, yufala i no holem olgeta. Yufala i mas kambak long mi nao, blong mi tu mi save gobak long yufala.’ Hemia nao tok blong Jeova blong ol ami.’ Ol man Isrel oli wantem save wanem nao oli save mekem, mo oli askem se: “?Long wanem rod nao bambae mifala i kambak?” Jeova i ansa se: “?Olsem wanem ol man long wol oli save stilim samting we i blong God? Be yufala i stap stilim samting we i blong mi.” ?Long wanem rod nao ol man Isrel oli stap stilim samting we i blong Jeova, we hem i Stampa blong ol gudgudfala samting? Jeova i ansa i se: “Long wan hif blong ol ten hif blong sam samting we yufala i gat mo ol presen we yufala i givim.” (Malakae 3:7, 8) !Yes, taem ol man Israel oli no moa givim wan hif long ol ten hif blong sam samting we oli gat mo ol presen, oli stap stilim samting we i blong Jeova!
17. ?From wanem oli mas karem wan hif long ol ten hif blong sam samting we oli gat mo presen i kam long haos prea long Isrel, mo wanem promes blong Jeova long olgeta sipos oli mekem olsem?
17 Store blong ol man Isrel i soemaot se i impoten tumas blong givim presen mo wan hif long ol ten hif blong sam samting we oli gat. Oli stap soemaot fasin tangkyu long hemia we i man blong givim olgeta samting. Mo oli stap givhan long saed blong bodi blong sapotem tru wosip. Taswe Jeova i gohed blong leftemap tingting blong ol man Israel se: “Tekem wan hif i kam insaed long haos blong kipim ol samting.” Blong soemaot long olgeta wanem samting bambae i kamaot sipos oli mekem olsem, Jeova i promes se: “Bambae ol blesing oli kamdaon long yufala mo bambae mi givim olgeta samting ya long yufala gogo yufala i no moa nidim.” (Malakae 3:10) Blesing blong Jeova i save mekem olgeta oli rij.
“Trufala Masta” i Bin Jajem Olgeta
18. (a) ?Jeova i givim woning se hu man bambae i kam? (b) ?Wetaem bambae hem i kam long haos prea, hu i stap insaed long bisnes ya, mo wanem samting i kamaot long ol man Isrel?
18 Jeova i yusum Malakae blong givim woning se bambae hem i kam blong jajem ol man blong hem. “!Luk! Mi mi stap sanem man blong karem tok blong mi. Mo hem i mas mekem wan rod i rere long fored blong mi. Nao wantaem nomo, tru Masta we yufala i stap lukaot bambae i kam long Haos blong Hem. Bambae hem i kam wetem man ya blong karem tok blong kontrak, we yufala i harem gud tumas long hem. !Luk! Bambae hem i kamtru.” (Malakae 3:1) ?Wetaem promes ya se bambae hem i kam long haos prea i kamtru? Long Matyu 11:10, Jisas i talemaot se Jon Baptaes nao i man blong karem tok we bambae i mekemrere wan rod we profet tok blong Malakae i tokbaot. (Malakae 4:5; Matyu 11:14) !Ale, long 29 K.T., taem blong jajmen i kam finis! ?Hu nao i namba tu man blong karem tok blong promes, we i joen wetem Jeova, “tru Masta,” i go long haos prea? Jisas nomo, long tufala samting, hem i kam long haos prea long Jerusalem mo hem i klinim, taem hem i ronemaot ol nogud man blong jenisim mane. (Mak 11:15-17; Jon 2:14-17) Long taem blong jajmen ya long faswan handred yia, Jeova i askem tru long profet tok ya se: “?Be hu i save stap long dei ya we bambae hem i kam, mo hu i save stanap taem hem i kamtru?” (Malakae 3:2) Tru ya, ol man Isrel oli no bin stanap nating. Jeova i bin lukluk olgeta, mo i faenemaot se oli no moa stap olsem ol man blong hem, mo long 33 K.T., oli no moa stap olsem nesen we Jeova i bin jusumaot.—Matyu 23:37-39.
19. ?Long wanem rod wan smol grup i kambak long Jeova long faswan handred yia, mo wanem blesing oli kasem?
19 Mo tu, Malakae i raetem se: “[Jeova] i mas sidaon olsem man we i jekem mo i klinimaot selva. Hem i mas klinim ol pikinini blong Livae, yes, hem i mas klinim olgeta olsem we man i klinimaot gol mo selva. Nao tru ya, bambae oli kam man blong Jeova, we oli givim wan presen long stret fasin.” (Malakae 3:3) I stret wetem samting ya, taem Jeova i sakemaot plante long olgeta we oli talem se oli stap mekem wok blong hem long faswan handred yia, samfala oli kam klin bakegen mo oli kambak long Jeova mo oli givim sakrifaes we Jeova i glad long hem. ?Hu olgeta ya? Hemia olgeta we oli bin folem Jisas, man ya blong karem tok blong promes. Long dei blong Pentekos 33 K.T., ol 120 disaepol we oli folem Jisas oli go insaed long Jerusalem, oli go long wan rum antap. Oli kasem paoa blong tabu speret, mo oli stap blong soemaot presen we oli kasem long stret fasin, mo kwiktaem nomo namba blong olgeta i go antap. I no longtaem, oli go kasem olgeta ples we Rom i rul long hem. (Ol Wok 2:41; 4:4; 5:14) Olsem nao, wan smol grup i kambak long Jeova.—Malakae 3:7.
20. ?Taem oli spolem Jerusalem wetem haos prea blong hem, wanem i hapen long nyufala Isrel blong God?
20 Smol grup blong ol man Isrel ya, wetem ol Hiten man we oli kam joen wetem olgeta, yumi save talem se, oli kam wan nomo wetem Isrel, hemia nyufala “Isrel blong God,” ol Kristin we oli kam olsem wan nesen we speret blong God i makemaot olgeta. (Galesia 6:16; Rom 11:17) Long 70 K.T., i wan “dei . . . we i hot olsem faea” i kam long olgeta man Isrel long saed blong bodi taem ol ami blong Rom oli spolem Jerusalem wetem haos prea blong hem. (Malakae 4:1; Luk 19:41-44) ?Be wanem i hapen long Isrel blong God long saed blong speret? Jeova i soemaot “kaen fasin long olgeta, i sem mak olsem wan man i soemaot kaen fasin long pikinini blong hem we i stap obei gud long hem.” (Malakae 3:17) Olgeta long Kristin kongregesen we tabu speret i makemaot oli folem woning we i stap long profet tok blong Jisas. (Matyu 24:15, 16) Oli sef, mo blesing we Jeova i givim long olgeta i stap gohed blong mekem oli rij long saed blong speret.
21. ?Wanem kwestin i stap yet long saed blong Malakae 3:1 mo 10?
21 !Samting ya i leftemap Jeova! ?Be, olsem wanem profet tok blong Malakae 3:1 i stap kamaot tede? ?Mo olsem wanem wan Kristin i save folem tok we i stap long Malakae 3:10 blong karem wan hif long ol ten hif blong sam samting we hem i gat i kam insaed long haos blong kipim ol samting? Yumi save tokbaot samting ya long ol haf we i kam biaen.
[Futnot]
a B.K.T. i minim bifo Kristin taem
?Yu Yu Save Ansa?
◻ ?Hu i Stampa blong ol gudgudfala samting long saed blong bodi?
◻ ?From wanem ol gudgudfala samting long saed blong speret oli moa gud bitim ol samting long saed blong bodi?
◻ ?From wanem ol man Isrel oli mas givim wan hif long ol ten hif blong sam samting we oli gat mo oli mas givim presen?
◻ ?Wetaem Jeova, “tru Masta,” i kam long haos prea blong jajem ol man Isrel, mo wanem samting i kamaot?
◻ ?Hu i kambak long Jeova afta we hem i kam long haos prea long faswan handred yia K.T.?
[Tok Blong Pija Long Pej 10]
Jisas, man blong karem tok blong promes we i kam long nem blong Jeova, i kam long haos prea blong jajem ol man Israel long faswan handred yia K.T.