?From Wanem Yu Jekem Trutok Blong Baebol?

?Wanem tingting blong yu long Baebol? Sam man oli bilif strong se hem i tok we God i givim long ol man. Sam narafala oli bilif se hem i wan buk olbaot nomo. Be i gat ol narafala oli no sua. Sipos yu no sua long saed blong stampa blong Baebol, i gat ol gudfala risen from wanem yu mas jekem mo faenemaot.

KAM kasem ol yia 1700, ol man long ol kantri blong Krisendom oli respektem Baebol olsem Tok blong God. Be stat long ol yia 1800 i kam, plante man we oli skul gud, mo ol sayentis, mo tu ol man long Baebol kolej mo ol lida blong skul oli stat blong daonem trutok blong Baebol.

From samting ya, tok blong daonem Baebol i kam antap bigwan mekem se plante man oli agensem Baebol, nating se oli no save wanem i stap insaed. Plante man long Krisendom naoia oli stap lukluk i go long ol waes tok blong man, oli no moa lukluk i go long Baebol. Be yet, waes tok blong naoia i no mekem laef blong ol man long wol i sef moa no oli glad moa. Hemia wan gudfala risen blong jekemap Baebol mo luk sipos hem i save lidim man i go long gudfala hapi laef.

Narafala risen blong jekem trutok blong Baebol hemia gudfala fyuja we hem i promes long ol man. Eksampel, Ol Sam 37:29 i talem se: “Ol stret man ya bambae oli tekem graon ya i blong olgeta, mo bambae oli stap long hem gogo i no save finis.” (Revelesen 21:​3-5) ?Wanem tingting blong yu long ol promes olsem? Yes hemia ol gudfala risen blong mekem yu yu jekem Baebol mo luk sipos yu save trastem.

Oltaem magasin ya Wajtaoa i stap leftemap trutok blong Baebol mo plante taem hem i givim pruf long ol trutok blong hem. I gat sam ples we yu save jekem trutok blong Baebol. Ol defren Wajtaoa ya bambae oli givhan long yu blong ansa long ol kwestin ya: ?Ol histri blong bifo oli laenap wetem Baebol? ?Ol profet tok blong hem oli tru? ?Ol advaes blong hem oli save wokgud, no ol man we oli skul gud mo ol man we oli waes long fasin blong toktok oli pruvum se Baebol i olfala finis, i no moa stret blong yusum?

Jiografia i wan narafala samting we yu save jekem trutok blong Baebol wetem. Ol kastom store blong ol hiten man plante taem oli no laenap wetem ol trufala ples. Eksampel, plante man bifo oli talem ol store blong ol trep we ol man oli mekem i go long ples blong ol ded man. Long saed blong ol man Gris bifo, buk ya A Guide to the Gods i eksplenem se: “Oli luk wol olsem wan flat graon we bigfala wora olsem Solwora i goraon long hem. Sipos yu go moa i gat wan Narafala wol, hem i wan nogud ples we i fulap long ol blak tri we oli no save karem frut.” Taem i kam klia se hemia i kastom store nomo, ol hiten man ya we oli waes long fasin blong toktok oli mas jenisim ples blong Narafala wol ya we oli stap tokbaot. Richard Carlyon, wan man blong raetem ol buk i eksplenem se, “Wan gudfala ples oli faenem, hem i aninit long graon, i gat defren hol blong ston we oli go long wol ya.” Tede yumi save samting ya tu se hem i kastom store. I no gat ples olsem aninit long graon no ol hol blong ston we oli go long hem.

I defren long ol kastom store blong ol man bifo, Baebol i no talem ol rong tingting se wol hem i flat. Be defren nao, hem i talem stret olsem sayens se wol ya hem i wan raon samting we i stanap long nating nomo. (Job 26:7; Aesea 40:22) ?Olsem wanem long ol narafala ples we Baebol i bin tokbaot? ?Oli stap nomo long tingting blong man, no yumi save lukluk ol samting we oli kamaot long taem blong Baebol sipos yumi visitim Ijip tede, olsem poen long Sinae, mo Isrel tede?

[Futnot]

[Tok Blong Pija Long Pej 3]

“I gat wan Man i stap antap long raon blong wol ya.”—Aesea 40:22

“Hem i . . . hangemap wol long nating nomo.”—Job 26:7