“?Wanem Saen Bambae i Soemaot We Yu Yu Stap Finis?”
‘?Bambae ol samting ya oli kamtru wetaem, mo wanem saen we bambae i soemaot we yu yu stap finis mo wol ya i finis?’—MATYU 24:3.
1, 2. ?Wanem i soem se ol man oli intres long fyuja?
BIGHAF blong ol man oli intres long fyuja. ?Olsem wanem long yu? Profesa Alvin Toffler i talem long buk blong hem “Future Shock” se “namba blong ol ogenaesesen we oli stadi long fyuja i kam antap bigwan.” Hem i gohed se: ‘Yumi bin luk ol ogenaesesen oli stanap we oli blong traem winim ol problem we bambae oli kamaot long fyuja; long Engglan, Franis, Itali, Jemani mo Yunaeted Stet oli stat prentem ol magasin blong talemaot fyuja; ol kos long yunivesiti we oli kam antap bigwan long saed blong lukluk long fyuja.’ Toffler i finisim tok blong hem se “I tru tumas, i no gat wan man i naf blong ‘save’ fyuja fulwan.”
2 Buk ya Signs of Things to Come i talem se: “Fasin blong talem fyuja from ol mak long han blong man, lukluk long glas, lukluk long sta, ridim ol kad, I Ching, oli ol bigfala no smol rod we oli save givim sam save long wanem fyuja blong yumi wanwan.” I gud blong yumi luk moa long wan stampa we yumi save trastem, Jeova, bitim we yumi luk long ol rod we man i stap yusum.
3. ?From wanem i stret blong lukluk i go long God blong kasem save long fyuja?
3 Trufala God i talem se: ‘Bambae i kamaot olsem mi tingbaot finis. Tingting we mi talemaot finis, bambae i kamtru.’(Aesea 14:24, 27; 42:9) Yes, Jeova i bin talemaot tingting blong hem long ol man long wanem bambae i hapen, plante taem hem i yusum ol man blong talemaot tok blong hem. Wan long ol profet ya blong hem i bin raetem se: ‘Jeova bambae i no mekem wan samting nating sipos hem i no soemaot tingting blong hem we i stap haed long ol man blong hem, ol profet, fastaem.’—Emos 3:7, 8; 2 Pita 1:20, 21.
4, 5. (a) ?Olsem wanem Jisas i save givhan blong save fyuja? (b) ?Wanem kwestin we i gat defren haf long hem we ol disaepol oli askem?
4 Jisas Kraes i bigfala profet blong Jeova. (Hibrus 1:1, 2) Yumi luklukgud nao long wan long ol stampa profet tok blong Jisas we i tokbaot ol samting we oli stap hapen raon long yumi naoia. Profet tok ya i halpem yumi tu blong luksave wanem bambae oli kamaot i no longtaem, taem ol rabis fasin blong naoia bambae oli finis mo God bambae i putum long ples blong hem wan paradaes wol.
5 Jisas i bin pruvum se hem i wan profet. (Mak 6:4; Luk 13:33; 24:19; Jon 4:19; 6:14; 9:17) Taswe, yumi kasem save from wanem ol aposol blong hem, taem oli sidaon wetem hem long Hil Blong Ol Oliftri mo oli stap lukluk i godaon long Jerusalem, oli askem hem long saed blong fyuja, se: ‘?Bambae ol samting ya oli kamtru wetaem, mo wanem saen we bambae i soemaot we yu yu stap finis mo wol ya i finis?’—Matyu 24:3; Mak 13:4.
6. ?Olsem wanem Matyu 24, Mak 13, mo Luk 21 oli joen? ?Mo wanem kwestin we yumi mas intres bigwan long hem?
6 Yu save faenem kwestin blong olgeta mo ansa blong Jisas long Matyu japta 24, Mak japta 13, mo Luk japta 21.a Plante samting insaed long ol store oli laenap, be oli no sem mak. Eksampel, Luk nomo i tokbaot ‘ol strong sik oli kam long wan ples afta narafala ples.’ (Luk 21:10, 11; Matyu 24:7; Mak 13:8) I stret we, yumi mas askem se, ?Jisas i stap tokbaot ol samting we bambae oli hapen long taem ya nomo we ol man we oli stap lesin long hem oli stap laef, no hem i bin tokbaot taem blong yumi tu mo wanem fyuja blong yumi?
Ol Aposol Oli Wantem Save
7. ?Wanem stret samting we ol aposol oli wantem save long hem, be ansa blong Jisas i kavremap wanem bigfala taem?
7 Sam dei nomo bifo we oli kilim hem i ded, Jisas i talemaot se God i sakemaot Jerusalem finis, bigfala taon blong ol Jyu. Bambae ol man oli spolemgud taon ya wetem nambawan haos prea blong hem. Samfala long ol aposol oli askem wan ‘saen blong soem we Jisas i stap finis mo wol ya i finis.’ (Matyu 23:37 kasem 24:3) Oli stap tingbaot fastaem ol man Jyu mo Jerusalem long taem ya, from oli no kasem save long bigfala mining blong ol samting long fyuja. Be blong ansa long olgeta, Jisas i lukluk i go longwe biaen long ol samting we oli kamaot bifo mo insaed long yia 70 K.T. taem ol man Rom oli spolem Jerusalem.—Luk 19:11; Ol Wok 1:6, 7.
8. ?Wanem sam long ol samting we Jisas i bin tokbaot we oli mas kamtru?
8 Olsem we yu save ridim long ol trifala store blong Gospel, Jisas i bin tokbaot se bambae ol man oli mekem faet long ol narafala man, mo ol kantri i agensem ol narafala kantri, kakae i sot, graon i seksek, ol man oli fraet bigwan from ol samting we oli luk, mo ol bigfala saen long skae. Long ol yia bitwin taem we Jisas i givim saen ya (33 K.T.) mo taem Jerusalem i foldaon (66-70 K.T.), ol gyaman profet mo ol gyaman Kraes bambae oli kam antap. Ol man Jyu bambae oli ronem ol Kristin, we oli stap talemaot mesej blong Jisas.
9. ?Olsem wanem profet tok blong Jisas i kamtru long faswan handred yia K.T.?
9 Ol defren haf ya blong saen ya oli bin kamaot, olsem man blong histri ya Flavius Josephus i soem. Hem i raetem se bifo taem ol man Rom oli no statem faet yet, ol gyaman Mesaea oli statem fasin agens. Graon i seksek bigwan long Judia mo sam narafala ples. Ol faet oli stat long plante ples we Rom i rul long olgeta. ?Kakae i sot bigwan? Yes, i tru tumas. (Skelem wetem Ol Wok 11:27-30.) ?Olsem wanem long wok blong talemaot Kingdom? Samtaem long yia 60 no 61 K.T., taem Pol i raetem buk blong Kolosi, ol man long plante ples long Afrika, Esia mo Yurop oli harem ‘hop long saed blong gud nyus’ blong Kingdom blong God finis.b—Kolosi 1:23.
“Biaen” En i Kam
10. ?From wanem yumi mas tingbaot Grik tok ya toʹte, mo wanem mining blong hem?
10 Long sam haf long profet tok blong hem, Jisas i tokbaot ol samting we oli hapen wan afta narawan. Hem i talem se: “Nao bambae ol man oli stap talemaot gud nyus ya se God i King blong olgeta man . . . Nao biaen, bambae Lasdei i save kam”. Plante taem ol Engglis Baebol oli yusum tok ya “biaen” blong givim isi mining ya se “from samting ya” no “be.” (Mak 4:15, 17; 13:23) Be, long Matyu 24:14, “biaen” i stanap long Grik ‘adveb ya’c toʹte.d Ol man we oli savegud long Grik lanwis oli eksplenem se toʹte i wan “adveb blong soem taem,” wod ya oli yusum “blong talem se wan samting i folem narawan” no “blong talemaot wan samting we bambae i kam biaen.” Jisas i bin talem se bambae i gat wok blong talemaot Kingdom mo biaen (‘afta long samting ya’ no ‘biaen long samting ya’) ‘en bambae i kam.’ ?Wanem en?
11. ?Olsem wanem Jisas i tokbaot ol samting we oli joen stret long taem we Jerusalem i lus?
11 Yumi save luksave profet tok blong Jisas i kamtru finis long ol samting we oli kamaot bifo en blong taem blong ol man Jyu. Ol faet, graon i seksek, kakae i sot, mo ol narafala samting we Jisas i bin talem oli kamaot long wan taem we i kavremap 30 yia. Be, stat long Matyu 24:15, Mak 13:14, mo Luk 21:20, yumi ridim ol samting we oli joen stret wetem taem ya jes bifo we ol bigfala trabol blong spolem bambae i kamaot, taem en i kolosap tumas.—Lukluk ol haf we oli makem wetem wan laen long ol vas.
12. ?Olsem wanem ol ami blong Rom oli stap insaed long mining blong Matyu 24:15?
12 Blong ansa long fasin rebol we ol man Jyu oli mekem long yia 66 K.T., ol man Rom aninit long Cestius Gallus oli kam agensem Jerusalem, oli raonem taon ya we ol man Jyu oli luk olsem wan tabu taon. (Matyu 5:35) Nating se ol man Jyu oli faet agensem ol man Rom blong traem blokem olgeta, be ol man Rom oli fos gogo oli kam insaed long taon ya. Olsem nao oli stat ‘stanap long tabu ples,’ stret olsem Jisas i talem finis long Matyu 24:15 mo Mak 13:14. Afta i gat wan samting blong sapraes we i kamaot. Nating se oli raonem taon finis, ol man Rom oli lego wantaem nomo. Ol Kristin oli luksave kwiktaem nomo se profet tok blong Jisas i kamtru, mo fasin ya we ol man Rom oli lego kwiktaem nomo i givim jans long olgeta blong ronwe long Judia blong go haed long ol hil narasaed long Jodan. Histri i talem se oli mekem olsem.
13. ?From wanem ol Kristin oli save harem woning blong Jisas blong ronwe?
13 Be ol man Rom oli lego Jerusalem finis, ?nao from wanem olgeta man oli mas ronwe? Ol tok blong Jisas oli soemaot se samting we i hapen i pruvum se ‘fasin blong spolem Jerusalem i kolosap nomo.’ (Luk 21:20) Yes, fasin blong spolem. Hem i bin talem se ‘bambae i gat bigfala trabol tumas, we neva man i luk bifo, i stat long taem we God i mekem wol, yes, mo bambae i no moa gat sam bigfala trabol olsem bakegen.’ Kolosap tri mo haf yia biaen, long yia 70 K.T., i tru Jerusalem i kasem “bigfala trabol tumas” long han blong ol ami blong Rom we Jenerol Titus i lidim. (Matyu 24:21; Mak 13:19) Be, ?from wanem Jisas i save talem se bigfala trabol ya i bigfala bitim ol narafala trabol we oli kamaot bifo mo bambae oli kamaot biaen?
14. ?From wanem yumi save talem se samting we i hapen long Jerusalem long yia 70 K.T. i wan “bigfala trabol tumas” we neva i hapen bifo mo we neva bambae i hapen bakegen samtaem?
14 Ol man Babilon oli bin spolemgud Jerusalem long yia 607 B.K.T., mo sam nogud faet oli bin kamaot long taon ya long taem blong yumi tu. Be, wanem we i bin hapen long yia 70 K.T. hem i wan bigfala trabol we i bigfala tumas. Long wan faet we i gohed faef manis, ol soldia blong Titus oli winim ol man Jyu. Oli kilim i ded samwe 1,100,000 man mo oli bin karem 100,000 oli go kalabus. Antap moa, ol man Rom oli spolemgud Jerusalem. Samting ya i pruvum se fasin blong wosip blong ol man Jyu we haos prea i stampa blong hem, mo we God i agri long hem fastaem i lus blong olwe. (Hibrus 1:2) Yes, i stret blong tingbaot ol samting we oli hapen long yia 70 K.T. olsem ‘bigfala trabol tumas, we neva man i luk bifo, [long taon ya, kantri ya, mo taem blong ol man Jyu] i stat long taem we God i mekem wol, i kam, yes, mo bambae i no moa gat sam bigfala trabol olsem bakegen.’—Matyu 24:21.e
Olsem Profet Tok i Talem, Plante Samting Bambae Oli Kamaot Biaen
15. (a) ?Jisas i bin talemaot se wanem samting bambae i kamaot afta bigfala trabol we i kasem Jerusalem? (b) From Matyu 24:23-28, ?yumi save talem wanem long saed blong ol samting we oli kamtru folem profet tok blong Jisas?
15 Be, Jisas, i no talem se ol samting ya bambae oli hapen nomo long bigfala trabol ya blong faswan handred yia. Baebol i soemaot se i gat plante moa samting yet oli mas folem bigfala trabol ya, olsem mining blong wod ya toʹte, no “biaen,” long Matyu 24:23 mo Mak 13:21 i soem. ?Wanem bambae i hapen biaen long yia 70 K.T? Afta bigfala trabol we i kasem ol man Jyu long taem ya, moa gyaman Kraes mo gyaman profet bambae oli kamaot. (Skelem Mak 13:6 wetem 13:21-23.) Histri i pruvum se ol ol man olsem oli bin kamaot long ol handred yia stat taem Jerusalem i foldaon long yia 70 K.T., be oli no pulum ol man we oli lukluk klia long saed blong speret we oli stap wet long taem we bambae Kraes i “stap” bakegen. (Matyu 24:27, 28) Nating se i olsem, ol samting we oli hapen afta long bigfala trabol blong yia 70 K.T., oli givim wan tingting se Jisas i stap lukluk biaen long bigfala trabol ya we i olsem faswan mining blong profet tok ya nomo.
16. ?Luk 21:24 i ademap wanem samting long profet tok ya blong Jisas, mo wanem mining blong samting?
16 Sipos yumi skelem Matyu 24:15-28 mo Mak 13:14-23 wetem Luk 21:20-24, yumi faenem namba tu samting we i soemaot se profet tok blong Jisas i tokbaot ol samting we bambae oli kamaot biaen long trabol blong Jerusalem tu. Tingbaot se Luk nomo i tokbaot ol sik. Sem mak nao, hem nomo i finisim haf ya wetem tok blong Jisas se: “Bambae ol hiten man oli save purumbut long Jerusalem, gogo kasem we taem blong ol hiten man [“taem blong ol Jentael” King James Version] bambae i finis.”f (Luk 21:24) Ol man Babilon oli tekemaot lasfala king blong ol man Jyu long yia 607 B.K.T., mo afta samting ya, oli purumbut long Jerusalem, we i pija blong Kingdom blong God. (2 King 25:1-26; 1 Kronikel 29:23; Esikel 21:25-27) Long Luk 21:24, Jisas i soemaot se fasin ya bambae i gohed long fyuja gogo kasem taem i kam blong God i stanemap wan Kingdom bakegen.
17. ?Wanem namba tri samting we i soemaot se profet tok blong Jisas bambae i kamtru bakegen longwe long fyuja?
17 Namba tri samting we i soemaot se Jisas i stap tokbaot samting we bambae i kamaot longwe biaen se: Folem ol tok blong Baebol, Mesaea i mas ded mo laef bakegen, afta hem i mas sidaon long raethan blong God gogo kasem taem Papa i givim paoa long hem blong rul. (Ol Sam 110:1, 2) Jisas tu i tokbaot taem ya we bambae hem i sidaon long raetsaed blong Papa blong hem. (Mak 14:62) Aposol Pol i pruvum se Jisas we i laef bakegen finis i stap sidaon long raetsaed blong Jeova mo i stap wet long taem we bambae hem i kam King mo Man blong mekem jajmen blong God i kamtru.—Rom 8:34; Kolosi 3:1; Hibrus 10:12, 13.
18, 19. ?Olsem wanem Revelesen 6:2-8 i joen long profet tok long ol Gospel we i laenap wetem hem?
18 Namba fo mo laswan samting we i soemaot se mining blong profet tok blong Jisas long saed blong en blong wol i go biaen long faswan handred yia, yumi save openem Baebol long Revelesen japta 6. Long ol tok ya we Jon i raetemdaon bitim 20 yia afta 70 K.T., hem i storeyan long wan pija we i pulum tingting, long saed blong ol man we oli stap ron long hos. (Revelesen 6:2-8) Profet tok ya we i poen i go long ‘dei blong Masta’ taem we hem i stap bakegen—i makemaot ol yia biaen long 1900 olsem wan taem we i gat bigfala faet (vas 4) kakae i sot olbaot long wol (vas 5 mo 6), mo ‘sik we i givim ded’ (vas 8). I klia nomo, samting ya i laenap long wanem Jisas i talem long ol Gospel mo i pruvum se profet tok blong hem bambae i kamtru long wan fasin we i bigwan moa long ‘dei blong Masta.’—Revelesen 1:10.
19 Ol man we oli savegud long samting ya oli agri se saen ya we i gat plante haf blong hem long Matyu 24:7-14 mo Revelesen 6:2-8 i bin stap kamtru stat long faswan bigfala faet blong wol long 1914. Ol Wetnes blong Jeova oli bin talemaot long olgeta ples blong wol se profet tok blong Jisas naoia i kamtru long namba tu taem blong hem mo long wan fasin we i bigwan moa, mo pruf blong samting ya hemia ol nogud faet, graon i seksek bigwan, kakae i sot bigwan, mo ol rabis sik we ol kam antap. Long laswan poen ya, U.S.News & World Report (Julae 27, 1992) i talem se: “AIDS we i stap pas i go long plante man kwiktaem . . . i stap sanem plante milyan man we oli kasem i go long ded mo maet i no longtaem i save kam sik we i bigfala moa bitim ol narafala sik long histri blong man mo we oli spenem plante mane long hem bitim ol narafala sik tu. Sik ya we oli kolem ‘Black Death’ i bin kilim i ded samwe 25 milyan man we oli stap safa biaen long yia 1300. Naoia 12 milyan man oli gat HIV, bebet ya we i givim sik ya AIDS. Be long yia 2000, 30 milyan kasem 110 milyan man bambae oli gat. From we i no gat meresin blong winim, olgeta we oli gat HIV bambae oli sua blong ded.”
20. ?Olsem wanem Matyu 24:4-22 bambae i kamtru fastaem, be i klia tu se bambae i kamtru long wanem namba tu fasin?
20 ?Oraet, yumi save talem wanem nao, long saed blong ansa we Jisas i givim long kwestin blong ol aposol blong hem? Profet tok blong hem i talem tru nomo ol samting we bambae oli kamaot bifo mo stret long taem ya we Jerusalem i foldaon, mo i talem sam samting we bambae oli kamaot biaen long yia 70 K.T. Be bighaf blong samting ya i mas kamaot namba tu taem mo long wan fasin we i bigwan moa long fyuja, bifo bigfala trabol ya we bambae i finisim rabis fasin ya blong wol ya. Samting ya i minim se profet tok blong Jisas long Matyu 24:4-22, mo ol narawan we oli laenap long hem long Mak mo Luk, oli bin kamtru stat long yia 33 K.T. kasem bigfala trabol we i kamaot long yia 70 K.T. Be, ol semfala vas bambae oli kamtru namba tu taem bakegen long fyuja, taem bambae i gat wan trabol we i bigfala moa. Taem ya we ol samting ya bambae oli kamtru long wan fasin we i bigwan moa i stap wetem yumi; yumi save luk samting ya evri dei.g
?I Lidim Yumi i Go Long Wanem?
21, 22. ?Weples i gat sam profet tok blong soem se i gat sam moa samting bambae oli kamtru?
21 Jisas i no finisim profet tok blong hem taem hem i tokbaot ol gyaman profet we bambae oli mekem ol bigfala saen blong gyaman long ol man blong taem ya bifo ‘taem blong ol hiten man i finis.’ (Luk 21:24; Matyu 24:23-26; Mak 13:21-23) Hem i gohed blong tokbaot ol narafala samting blong mekem man i sek we bambae oli mas kamtru, ol samting we olgeta man long wol bambae oli luk. Ol samting ya oli joen long taem ya we Pikinini blong man bambae i kamtru wetem paoa mo bigfala laet we i bigfala tumas. Mak 13:24-27 i karem tok blong Jisas we i gohed long profet tok blong hem olsem se:
22 ‘Ale, long ol dei ya, afta trabol ya, san bambae i kam tudak mo mun bambae i no moa saen. Ol sta long skae bambae oli folfoldaon, mo ol strostrong samting long skae, bambae God i muvum olgeta. Ale, biaen bambae ol man oli save luk mi, mi Pikinini blong Man, mi kamaot long klaod, wetem paoa we mi mi gat, mo bigfala laet ya we i bigfala tumas, we bambae i saenaot raonabaot long mi. Nao biaen long taem ya, bambae mi sanemaot ol enjel blong oli go tekem ol man ya we mi mi jusumaot olgeta finis oli kam wanples. Bambae ol enjel ya oli mas go long ol fo kona blong wol, mo long olgeta ples long wol mo long heven, blong tekem olgeta oli kam.’
23. ?From wanem yumi save luk se Matyu 24:29-31 bambae i kamtru longwe afta faswan handred yia K.T.?
23 Pikinini blong man, Jisas Kraes we i laef bakegen, i no bin kam long wan bigfala fasin olsem folem en blong taem ya blong ol man Jyu long yia 70 K.T. Tru tumas, olgeta laen blong man long wol oli no luksave hem, olsem Matyu 24:30 i makem, mo long taem ya ol enjel long heven oli no hivimap olgeta Kristin we tabu speret i makemaot olgeta long ful wol. Ale, ?wetaem narafala haf ya blong nambawan profet tok blong Jisas bambae i kamtru? ?Hem i stap kamtru from ol samting we oli stap hapen raonabaot long yumi tede, no long defren fasin, hem i givim tingting blong God long ol samting we bambae oli kamtru i no longtaem? Tru ya, yumi mas wantem blong save, from Luk i raetemdaon advaes ya blong Jisas se: “Nao taem ol samting ya oli stat kamtru, yufala i save stanap stret, yufala i save leftemap hed blong yufala, from we yufala i save, se bambae i no longtaem, mi mi mekem yufala i fri olgeta.”—Luk 21:28.
[Ol futnot]
a Yufala i save faenem ol haf blong ol japta ya long ol vas we i stap long pej 14 mo 15; oli makem ol haf we oli laenap.
b Blong faenem ol tok blong histri we oli raetemdaon long saed blong ol samting ya we oli hapen, lukluk The Watchtower blong Janewari 15, 1970, pej 43-45 (Engglis).
c Ol wod we ol defren lanwis oli yusum blong soem taem, ples, risal no risen blong wan samting.
d Toʹte i kamaot bitim 80 taem long Matyu (9 taem long japta 24) mo 15 taem long buk blong Luk. Mak i yusum toʹte sikis taem nomo, be fo long ol taem ya i joen wetem “saen ya”.
e Man Engglan ya we i stap raetem ol buk Matthew Henry i talem se: “Fasin we Jerusalem i lus long hem long han blong ol man Koldia i nogud tumas, be hemia i bitim. Long taem ya i luk olsem se oli save kilim i ded . . . laen blong olgeta man Jyu.”
f Plante man oli talem se store blong Luk i jenis afta Luk 21:24. Dr. Leon Morris i makem se: “Jisas i gohed blong tokbaot taem blong ol Hiten man. . . . Tingting blong plante man we oli gat bigfala save long bisnes ya, se naoia store ya i pulum tingting blong man i go long taem we Pikinini blong man bambae i kambak.” Tija R. Ginns i raetem se: “Taem Pikinini blong man bambae i Kambak—(Mat 24:29-31; Mak 13:24-27). Taem oli talem ‘taem blong ol hiten man,’ samting ya i lidim tingting blong man i go long poen ya; naoia tok blong [Luk] i stap go moa biaen long taem blong trabol blong Jerusalem i go long fyuja.”
g Tija ya Walter L. Liefeld i raetem se: “I tru nomo yumi save talem se profet tok blong Jisas i gat tu mining long hem: (1) ol samting we oli hapen long A.D. 70 we oli joen long haos prea mo (2) olgeta samting we bambae oli kamaot longwe long fyuja, we oli yusum ol tok long saed blong bigfala trabol blong talem.” Blong eksplenem moa long saed ya, J. R. Dummelow i talem se: “Plante long ol bigfala kwestin long saed blong nambawan toktok ya i lus taem yumi luksave se Masta blong yumi i no bin tokbaot wan samting nomo be tu, mo se faswan i olsem pija blong sekenwan. . . . Speseli [Luk] 21:24, we i tokbaot ‘taem blong ol Hiten man’ . . . i putum wan taem we yumi no save se i longfala olsem wanem bitwin taem we Jerusalem i foldaon mo en blong wol.”
?Yu Yu Tingbaot?
◻ ?Olsem wanem ansa blong Jisas long kwestin we i stap long Matyu 24:3 i kamtru bifo long yia 70 K.T.?
◻ ?Olsem wanem fasin blong yusum wod ya toʹte i halpem yumi blong kasem save long profet tok blong Jisas?
◻ ?Long wanem fasin i bin gat “bigfala trabol tumas” long faswan handred yia we neva i bin gat bifo?
◻ ?Luk i tokbaot wanem tufala spesel samting long profet tok blong Jisas we oli laenap long taem blong yumi?
◻ ?Wanem samting i soem se profet tok blong Matyu 24:4-22 bambae i kamtru namba tu taem long wan fasin we i bigwan moa?
[Tok blong pija long pej 10]
Bigfala trabol long yia 70 K.T. i bigwan bitim ol trabol we Jerusalem mo fasin blong laef blong ol man Jyu oli kasem bifo