Ol Samting We Yumi Lanem Long Ol Merikel Blong Jisas
“NAO long namba tri dei blong hem, i gat wan mared long wan velej long Galili, nem blong hem Kena . . . Oli bin singaot Jisas tu wetem ol man blong hem blong oli joen. Long taem blong lafet, waen blong olgeta i finis, nao mama blong Jisas i talem long hem, i se ‘Olgeta oli no moa gat waen nao.’” Problem we i kamaot long lafet ya i mekem se Jisas i wokem faswan merikel blong hem.—Jon 2:1-3.
?Olsem wanem? ?Yu ting se problem ya i smol tumas, i no impoten blong Jisas i lukluk long hem? Wan man blong mekem dip stadi long Baebol i eksplenem se: “Long ol kantri long Is, fasin ya blong tekem ol strenja oli kam long haos i wan tabu wok . . . Long ol spesel taem blong tekem ol strenja long haos, antap moa long wan lafet blong mared, i nidim plante kakae mo dring. Sipos [oli sot] long kakae no dring long wan lafet blong mared, oltaem nomo bambae samting ya i givim sem long tufala we i jes mared mo famle blong tufala.”
From samting ya, Jisas i mekem wan samting. Jisas i luk “sikis bigfala dram blong wora oli stap long ples ya, we oli wokem long ston.” “Ol man Isrel oli gat plante kastom blong was we oli stap folem from skul blong olgeta.” Fasin ya blong wasem han bifo long kakae we ol man Jyu oli stap folem long skul blong olgeta, i kam olsem wan kastom blong olgeta. Mo ol man we oli kam long lafet, oli nidim plante wora blong wasem han. Jisas i talem long ol man blong wok, i se: “Yufala i fulumap ol dram ya long wora.” Jisas i no “bos blong lafet,” be hem i toktok stret mo i tok long fasin we i gat paoa. Store i talem se: ‘Nao taem man we i bos long lafet i dring wora ya, be wora ya i kam waen finis.’—Jon 2:6-9; Mak 7:3.
Maet yu ting se i narakaen lelebet we Jisas i mekem faswan merikel blong hem long wan taem we i no impoten tumas, olsem wan lafet blong mared. Be merikel ya i soemaot plante samting long saed blong hem. Jisas i no mared, mo biaen, hem i toktok plante taem wetem ol disaepol blong hem long ol gudfala samting long saed blong fasin blong no mared. (Matyu 19:12) Be, taem hem i kam long lafet ya blong mared, hem i soem se hem i no agensem nating fasin blong mared. Hem i gat stret tingting, mo i agri long fasin blong mared. Hem i tingbaot mared olsem wan fasin we God i tinghae long hem.—Lukluk Hibrus 13:4.
Jisas i no wan man we i gat strong fasin oltaem mo i no save pleplei, olsem ol pija blong hem long ol jyos oli soem. I klia se hem i haremgud blong toktok wetem ol man mo hem i no agensem fasin blong joen wanples wetem ol man. (Lukluk Luk 5:29.) Olsem nao, samting we Jisas i mekem long lafet ya i soem wan eksampel long ol man blong hem. Jisas i soem stret long olgeta se oli no mas harem nogud no mekem fes blong olgeta i no glad oltaem—olsem we stret fasin i minim fasin we man i no glad. Defren nao, ol Kristin oli kasem oda biaen se: “Yufala we i joen long Masta blong yumi, oltaem yufala i mas glad.” (Filipae 4:4) Ol Kristin tede, oli lukaotgud blong no bitim mak long fasin blong spel mo pleplei. Oli kasem bigfala glad taem oli mekem wok blong God, be folem eksampel blong Jisas, samtaem oli tekem smol taem blong joen wetem ol narafala blong haremgud long kampani blong olgeta.
Tingbaot tu ol filing blong lav we Jisas i soem. I no gat wan rul we i talem se hem i mas mekem wan merikel. I no gat wan profet tok long saed ya we hem i mas mekem i kamtru. Ale, i klia nomo se wari blong mama blong hem mo problem blong tufala we i jes mared i wekemap filing blong hem. Hem i tingbaot filing blong olgeta mo i no wantem se oli sem long fored blong ol man. ?Samting ya i bildimap tras blong yu se Kraes i gat trufala intres long yu—mo long ol smosmol problem we yu kasem long evri dei laef blong yu tu?—Lukluk Hibrus 4:14-16.
From we wanwan long ol dram “i naf blong samting olsem handred lita wora i go insaed,” samting ya i minim se Jisas i mekem plante waen long merikel ya—!ating 390 lita! (Jon 2:6) ?From wanem hem i mekem plante waen olsem? I klia se Jisas i no stap leftemap fasin we man i dring we i lusum hed, wan fasin we God i agensem. (Efesas 5:18) Be, olsem God, Jisas i stap soem gladhat blong givim samting. From we waen i wan dring we ol man oli yusum plante long taem ya, oli save yusum haf we i stap long narafala taem.—Lukluk Matyu 14:14-20; 15:32-37.
Ol faswan Kristin oli folem eksampel blong Jisas we i soem gladhat blong givim samting. (Lukluk Ol Wok 4:34, 35.) Mo i sem mak tede tu, ol man blong Jeova oli kasem advaes blong ‘givim samting long narafala.’ (Luk 6:38) Be, faswan merikel ya blong Jisas i olsem wan profet tok we i gat mining tu. Hem i poen i go long wan taem long fyuja we God, bambae i givim plante samting wetem gladhat. Bambae hem i mekem “wan bigfala kakae we i gat oel, wetem ol olfala waen we oli gud tumas.” Mo bambae hem i tekemaot fasin hanggri long olgeta man.—Aesea 25:6.
?Be, olsem wanem long plante narafala merikel we Jisas i mekem long saed blong bodi, olsem fasin blong mekem ol sikman oli gud bakegen? ?Ol merikel ya oli lanem yumi long wanem samting?
Mekem Ol Gudfala Wok Long Sabat Dei
“Ale, yu stanap, yu tekem mat blong yu, yu wokbaot, yu go.” Jisas i talem ol tok ya long wan man we sik blong hem i stap long hem 38 yia finis. Store blong Gospel ya i gohed, i se: “Nao wantaem nomo, man ya i kamgud bakegen, nao hem i tekem mat blong hem, i wokbaot, i go.” Wan samting blong sapraes se, i no evriwan we oli glad long samting ya. Store i gohed se: “From we Jisas i stap mekem ol samting olsem long Sabat dei, ol lida blong ol man Isrel oli stat mekem i nogud long hem.”—Jon 5:1-9, 16.
Plan blong Sabat dei i blong evriwan oli spel mo haremgud. (Eksodas 20:8-11) Be long taem blong Jisas, Sabat i kam olsem wan hevi baden, wan loa we i gat plante rul i joen long hem we ol man nomo oli putumap. Alfred Edersheim, wan man we i gat hae save, i raetem se, long ol longfala haf blong Talmud long saed blong ol rul blong Sabat, “oli tokbaot ol samting long fasin we oli impoten tumas long saed blong skul. Be ol samting ya, wan waes man we i gat bigfala save i no save wari long olgeta.” (The Life and Times of Jesus the Messiah) Ol tija oli mekem olsem we man i save ded sipos hem i no folem ol smosmol rul we oli no impoten nating, mo we oli stap jenis folem tingting blong olgeta nomo. Kolosap ol rul ya oli kavremap evri haf blong laef blong ol man Jyu—plante taem oli strong tumas we oli no tingbaot filing blong ol man nating. Wan rul blong Sabat i olsem: “Sipos wan haos i foldaon antap long wan man, nao ol man oli no save sipos hem i stap insaed long haos ya no no gat, no sipos hem i laef no i ded, no sipos hem i wan man Isrel no i no wan man Isrel, oli save tekemaot haos ya long hem. Sipos oli faenem se hem i laef, oli save tekemaot moa samting we i foldaon long hem. Be sipos hem i ded, oli mas livim hem.”—Store blong Yoma 8:7, The Mishnah, we Herbert Danby i transletem.
?Wanem tingting blong Jisas long saed blong ol strong rul we oli no impoten tumas? Taem oli tok agensem hem from we hem i stap mekem ol sikman oli gud bakegen long Sabat dei, hem i talem se: “Oltaem Papa blong mi i stap wok, mo mi tu mi mas wok.” (Jon 5:17) Jisas i no mekem wok blong winim mane blong kam rijman, no gat. Hem i stap mekem wil blong God. Olsem ol Livaet we oli save mekem tabu wok blong olgeta long Sabat dei, Jisas tu i gat raet blong mekem wok we God i givim long hem olsem Mesaea, we hem i no brekem Loa blong God.—Matyu 12:5.
Mo tu, fasin ya we Jisas i mekem ol sikman oli gud bakegen long Sabat dei, i soemaot se ol tija blong loa blong ol man Jyu mo ol Farisi, oli wantem “kam stret we i bitim mak blong stret fasin”—oli strong tumas mo oli no gat stret tingting. (Eklesiastis 7:16) God i no wantem we man i mekem ol gudfala wok long sam dei nomo long wik. Mo God i no stanemap Sabat dei blong tijim ol man blong folem ol rul nomo. Long Mak 2:27, Jisas i talem se: “God i no putum ol man blong oli givhan long Sabat dei, no gat. Hem i putum Sabat dei blong dei ya i givhan long ol man.” Jisas i laekem tumas ol man, i no ol rul we man nomo i putumap.
Taswe, ol Kristin tede oli no mas strong bitim mak mo oli no mas wantem blong stanemap plante rul. Ol lida long kongregesen, oli no mas putumap tumas rul mo plan blong mekem hevi baden long ol narafala. Eksampel blong Jisas i leftemap tingting blong yumi blong lukaot ol jans blong mekem i gud tu. Eksampel, wan Kristin i no mas ting se hem i save talemaot trutok blong Baebol nomo taem hem i joen long wok blong prij long ol haos wanwan no taem hem i givim tok long platfom. Aposol Pita i talem se ‘oltaem, wan Kristin man i mas stap rere blong givim ansa long ol man. Sipos man i askem long hem se from wanem hem i putum tingting blong hem i stap long Kraes, bambae hem i mas rere blong talemaot.’ (1 Pita 3:15) I no gat wan spesel taem blong mekem i gud.
Wan Lesen Long Fasin Sore
Wan narafala nambawan merikel i stap long buk blong Luk 7:11-17. Store ya i talem se, “Jisas i go long wan taon, nem blong hem Naen, mo ol man blong hem wetem plante narafala man tu oli biaen long hem.” Long taem blong yumi, ol man oli save luk yet ol beregraon kolosap long Arab velej blong Naen we i stap naoia, long saed i go long saot-is. “Taem hem i kam kolosap long doa blong bigfala stonwol,” hem i mitim sam man we oli stap mekem bigfala noes. “Olgeta ya oli stap karem wan dedman, oli go blong berem hem. Dedman ya i pikinini blong wan wido, wan pikinini nomo we hem i gat. Plante man blong ples ya oli biaen long woman ya.” H. B. Tristram i talem se, stat bifo i kam, “fasin blong berem dedman i no jenis.” Hem i ademap se: “Mi bin luk ol woman we oli stap wokbaot fored long bed we oli stap karem dedman long hem. Ol woman we oli kasem pei from wok blong krae bigfala, oli stap lidim olgeta. Oli sakem han blong olgeta i go antap. Oli pulum hea blong olgeta. Oli mekem ol saen blong soem sore we i wael olgeta, mo oli kraeaot bigfala, oli kolem nem blong man we i ded.”—Eastern Customs in Bible Lands.
Long medel blong ol man we oli stap krae, wido ya i stap wokbaot we fes blong hem i soem se hem i harem nogud tumas. Herbert Lockyer, wan man blong raetem buk i talem se, from we hem i lusum hasban blong hem finis, hem i tingbaot boe blong hem olsem “hemia we i sapotem hem long olfala taem blong hem, mo hemia we i mekem hem i haremgud taem hem i stap hem wan—boe ya i olsem sapot mo pos blong famle. Taem hem i lusum pikinini ya, wan nomo we hem i gat, i olsem we laswan sapot blong hem i lus.” (All the Miracles of the Bible) ?Jisas i mekem wanem? Luk i talem ol gudfala toktok ya se, “taem Masta blong yumi i luk woman ya, hem i sore tumas long hem, nao i talem long hem, i se: ‘Yu no krae.’” Tok ya “hem i sore tumas” i kamaot long wan Grik wod we stret mining blong hem “ol gat.” I minim se “samting we i tajem dip filing blong wan man.” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) Yes, samting ya i tajem dip filing blong Jisas bigwan.
Maet mama blong Jisas tu i wan wido long taem ya, ale ating Jisas i savegud olsem wanem Meri i harem nogud taem Josef, papa blong hem long wol ya i lus. (Lukluk Jon 19:25-27.) Wido ya i no askem Jisas blong halpem hem. Be, wantaem nomo, Jisas ‘i kam, i holem bed ya we ol man oli stap karem dedman ya long hem,’ nating se Loa blong Moses i talem se sipos wan man i tajem wan dedman, bambae hem i kam doti long fes blong God. (Namba 19:11) !Tru long merikel we Jisas i mekem, hem i tekemaot stampa blong fasin ya we i save mekem man i doti long fes blong God! ‘Hem i talem se: “Yang man, mi mi talem long yu, yu girap.” Nao dedman ya i girap, i sidaon, nao i stat toktok. Nao Jisas i talem long wido ya, i se “Hemia pikinini blong yu.”’
!Store ya i soem wan lesen long saed blong fasin sore, we i wekemap filing blong yumi! Ol Kristin oli no mas folem fasin blong ol man blong ol “lasdei” ya we oli no gat lav mo filing. (2 Timote 3:1-5) Defren nao, 1 Pita 3:8 i givim advaes se: ‘Hemia las tok blong mi, yufala evriwan i mas gat wan tingting nomo, mo yufala i mas gat sore long yufala. Yufala i mas laeklaekem yufala olsem we yufala i wan brata nomo.’ Taem wan famle blong wan man we yumi savegud hem i lus no i sik tumas, yumi no save mekem hem i laef bakegen no mekem wan merikel blong tekemaot sik blong hem. Be yumi save givim nambawan help mo leftemap tingting blong hem, ating yumi save go stap smoltaem wetem hem mo krae wetem hem.—Rom 12:15.
Fasin ya we Jisas i mekem dedman ya i laef bakegen, i poen i go long fyuja tu—long wan taem we ‘ol dedman we oli stap long beregraon, bambae oli harem voes blong hem, nao bambae oli aot long beregraon.’ (Jon 5:28, 29) !Raonabaot long wol, olgeta we oli harem nogud from we oli lusum wan we oli laekem tumas, bambae Jisas i soem fasin sore long olgeta taem i mekem mama, papa, ol pikinini, mo ol fren blong olgeta oli kamaot long beregraon!
Ol Lesen Long Ol Merikel
Ale, i klia se ol merikel blong Jisas oli go moa bitim nambawan fasin blong soem paoa. Oli givim ona long God, mo oli soem wan eksampel long ol Kristin we oli kasem oda blong “leftemap nem blong God.” (Rom 15:6) Oli pulum yumi blong mekem i gud long ol narafala man, blong soem gladhat blong givim, mo blong soem fasin sore. Samting we i moa impoten se, oli soem ol bigfala wok we bambae Kraes i mekem long Wan Taosen Yia Rul blong hem.
Taem Jisas i stap long wol, hem i mekem ol merikel long wan smol eria nomo. (Matyu 15:24) !Olsem King we i kasem paoa finis, rul blong hem bambae i kasem olgeta ples long wol! (Ol Sam 72:8) Ol sikman we Jisas i mekem oli gud bakegen mo ol dedman we hem i mekem oli laef bakegen, samtaem biaen, oli ded bakegen. Be aninit long rul blong kingdom blong hem long heven, bambae sin mo ded i finis olgeta. Nao, man i save laef blong olwe. (Rom 6:23; Revelesen 21:3, 4) Yes, ol merikel blong Jisas oli poen i go long wan nambawan fyuja. Ol Wetnes blong Jeova oli bin halpem plante milyan man blong gat wan trufala hop blong kam haf blong fyuja ya. !Go kasem taem ya, ol merikel blong Jisas Kraes oli soemaot long yumi long nambawan rod, ol samting we i no longtaem bambae oli kamtru!
[Tok blong pija long pej 7]
Jisas i mekem wora i kam waen