Lidia—Woman Blong Wosip Long God We i Tekem Ol Narafala Kristin Oli Kam Long Haos
Stat bifo i kam, fasin ya blong tekem ol strenja oli kam long haos, i makemaot ol man blong trufala God. (Jenesis 18:1-8; 19:1-3) Oli eksplenem fasin ya olsem “lav, filing, mo kaen fasin we man i soem long ol strenja.” Tede tu, fasin blong tekem ol narafala Kristin oli kam long haos, we i kamaot long hat, i makemaot trufala Kristin skul. Mo tu, olgeta we oli wantem mekem wosip we God i glad long hem, oli mas gat fasin ya.—Hibrus 13:2; 1 Pita 4:9.
I gat wan woman we hem i nambawan eksampel long fasin blong tekem ol strenja oli kam long haos. Hemia Lidia. Taem ol Kristin misinari oli go long Filipae, hem i ‘strong, i mekem olgeta’ oli kam stap long haos blong hem. (Ol Wok 16:15) Baebol i no talem plante samting long saed blong Lidia. Be smol samting we hem i talem i save givhan bigwan long yumi. ?I save givhan long wanem rod? ?Hu ya Lidia? ?Yumi save wanem long saed blong hem?
‘Woman Blong Salem Ol Kaliko We Oli Red’
Lidia i stap long Filipae, bigfala taon blong Masedonia. Be hem i wan woman Tuatira, hemia wan taon long ples ya Lidia, long wes blong Esia Maena. From samting ya, sam man oli talem se nem ya “Lidia,” hem i wan nem we ol man Filipae oli putum long hem. Blong talem long narafala tok, hem i “woman Lidia,” sem mak olsem “woman Sameria” we Jisas Kraes i prij long hem. (Jon 4:9) Lidia i salem ol “flas kaliko we i red” no ol kaliko we oli pentem i kam red. (Ol Wok 16:12, 14) Ol man blong digim graon blong faenemaot ol samting blong bifo, oli faenem sam ston we raeting long olgeta i talem se, long Tuatira mo Filipae, i gat ol man we oli wokem ol pen ya blong pentem kaliko long hem. Maet Lidia i go long Filipae from wok ya blong hem. Maet hem i wantem wokem wan bisnes blong hem wan long ples ya. No maet hem i wok blong wan kampani blong pentem ol kaliko, we i stap long Tuatira, nao oli sanem hem i go.
Ol pen ya blong pentem kaliko long hem, oli wokem olgeta long plante defren samting. Kala we i sas moa, oli wokem long wan kaen sel blong solwora. Martial, wan man Rom we i raetem ol naes vas long faswan handred yia, i talem se, wan kot we oli wokem long beswan kaliko we i red long Taea (wan narafala ples we oli wokem ol pen ya), praes blong hem i save kasem 10,000 sesteses, no 2,500 denariae. Hemia i olsem pei blong wan wokman blong 2,500 dei. I klia se ol klos olsem oli sas we i sas. Smol man nomo oli naf blong pem. Taswe, maet Lidia i winim plante mane long wok blong hem. Nating sipos hem i rij no i no rij, hem i naf blong tekem aposol Pol mo ol fren blong hem, olsem Luk, Saelas, Timote, mo maet sam narafala bakegen, oli kam long haos blong hem.
Pol i Prij Long Filipae
Samwe long yia 50 K.T.,a Pol i mekem faswan trep blong hem i go long Yurop, mo i prij long Filipae.b Taem hem i kamtru long wan taon we i no bin prij long hem bifo, oltaem hem i go fastaem long haos prea, blong prij long ol man we oli hivap long ples ya. Hemia ol man Jyu mo ol narafala man we oli joen long skul blong ol man Jyu. (Skelem wetem Ol Wok 13:4, 5, 13, 14; 14:1.) Be, samfala oli talem se, loa blong ol man Rom i putum tabu long ol man Jyu, se oli no mas mekem wosip insaed long “tabu taon ya” Filipae. From samting ya, afta we ol misinari oli spenem ‘sam dei’ long ples ya, long Sabat dei oli goaot long taon, oli godaon long wan ples kolosap long reva, ‘we oli harem se ol man Isrel oli stap go long hem blong prea.’ (Ol Wok 16:12, 13) I klia se hemia Reva Kenkites. Ol misinari oli faenem ol woman nomo long ples ya, mo Lidia i wan long olgeta.
‘Wan Woman Blong Wosip Long God’
Lidia i ‘wan woman blong mekem wosip long God.’ Ating hem i woman blong narafala kantri we i joen long skul blong ol man Jyu, from we hem i stap lukaot trufala skul. Nating se Lidia i gat wan gudfala wok, hem i no wan woman we i ronem mane mo ol sas samting nomo. Hem i makemaot taem blong mekem ol samting long saed blong speret. ‘Jeova i openem tingting blong hem blong i bilif long tok blong Pol,’ nao Lidia i akseptem trutok. Mo tu, ‘hem wetem olgeta we oli stap long haos blong hem oli baptaes.’—Ol Wok 16:14, 15.
Baebol i no talem klia hu ya olgeta we oli stap long haos blong Lidia. Baebol i no tokbaot hasban blong Lidia. Taswe, maet hem i no mared no maet man blong hem i ded finis. ‘Olgeta we oli stap long haos blong hem,’ maet hemia ol famle blong hem. Mo maet i save minim tu, ol slef no olgeta we oli wok blong hem. Nating se i olsem wanem, Lidia i strong blong talemaot ol samting we hem i lanem, long olgeta we oli stap long haos blong hem. !Mo tingbaot glad we hem i kasem taem oli bilif mo folem trutok!
“Hem i Strong, i Mekem Mifala i Go Long Haos Blong Hem”
Bifo we ol misinari oli save Lidia, maet oli mas rentem ol rum blong slip. Be Lidia i glad blong tekem olgeta oli go long haos blong hem. Hem i mas askem strong long olgeta blong oli kam. Samting ya i soem se Pol mo ol fren blong hem, oli no kwik blong talem yes blong go stap long haos blong hem. ?From wanem oli mekem olsem? Pol i wantem ‘talemaot gud nyus ya we i fri nomo, oli no pem hem, from we hem i no yusum raet blong hem blong kasembak samting from gud nyus ya.’ Mo hem i no wantem mekem i hevi long Lidia. (1 Korin 9:18; 2 Korin 12:14) Luk i talem long saed blong Lidia se: ‘Nao hem wetem olgeta long haos blong hem oli baptaes. Nao hem i singaot mifala, i se “Sipos yufala i save se mi mi bilif tru long Masta ya blong yumi, i gud yufala i kam stap long haos blong mi.” Nao hem i strong, i mekem mifala i go long haos blong hem.’ (Ol Wok 16:15) Lidia i stap tingbaot moa, se hem i mas bilif tru long Jeova. Mo hem i soemaot bilif ya, taem hem i tekem olgeta oli go long haos blong hem. (Skelem wetem 1 Pita 4:9.) !Hem i wan nambawan eksampel! ?Olsem wanem long yumi? ?Yumi tu i stap yusum olting blong yumi, blong mekem wok blong talemaot gud nyus i gohed moa?
Ol Brata Mo Sista Long Filipae
Taem Pol mo Saelas tufala i aot long kalabus afta we tufala i ronemaot rabis speret long wan slef gel, tufala i go long haos blong Lidia. Long ples ya, tufala i faenem sam brata. (Ol Wok 16:40) Olgeta long kongregesenc we i jes stat long Filipae, maet oli yusum haos blong Lidia olsem ples blong mekem miting oltaem. I stret blong ting se haos blong hem i gohed blong stap olsem wan stampa ples blong ol wok blong God long taon ya.
Ful kongregesen blong Filipae i folem fasin ya we Lidia i faswan blong soemaot, hemia blong tekem ol narafala Kristin oli kam long haos. Nating se ol Kristin long Filipae oli pua, plante taem oli sanem sam samting long Pol we hem i nidim, mo Pol i talem bigfala tangkyu long olgeta from.—2 Korin 8:1, 2; 11:9; Filipae 4:10, 15, 16.
Pol i no tokbaot Lidia long leta we hem i sanem i go long ol man Filipae samwe long 60-61 K.T. Baebol i no talem wanem i hapen long hem, afta ol samting we Ol Wok japta 16 i tokbaot. Nating se i olsem, sot store ya blong woman ya we i wok wetem ful paoa blong hem, i mekem se yumi wantem ‘folem fasin ya blong tekem ol narafala Kristin oli kam long haos blong yumi.’ (Rom 12:13) !Yumi glad tumas se i gat ol Kristin long medel blong yumi we oli folem fasin blong Lidia! Olgeta oli givhan bigwan blong mekem lav mo fasin fren i stap insaed long kongregesen, mo oli givim ona long Jeova God.
[Ol futnot]
a K.T. i minim Kristin Taem.
b Filipae i wan long ol impoten taon blong Masedonia. Hem i wan rij ples we i gat kamp blong ami i stap long hem, mo ol man oli aninit long jus italicum (Loa blong Itali). Loa ya i givim raet long ol man Filipae blong mekem ol samting we ol man Rom oli gat raet blong mekem.—Ol Wok 16:9, 12, 21.
c Wan grup blong man we oli joen wanples blong wosip.
[Bokis blong pija long pej 28]
Laef Blong Ol Man Jyu Long Filipae
Ating i no isi long ol man Jyu mo ol narafala man we oli joen long skul blong ol man Jyu, blong oli stap laef long Filipae. Maet i gat sam man we oli agensem ol man Jyu, from we, smoltaem bifo we Pol i kam long Filipae, Hed Gavman ya Klodias i ronemaot ol man Jyu we oli stap long Rom.—Skelem wetem Ol Wok 18:2.
Makemgud se oli pulum Pol mo Saelas i go fored long kot afta we tufala i ronemaot rabis speret long slef gel ya we i stap talemaot fyuja. Ol masta blong gel ya oli no moa save winim bigfala mane from gel ya. From samting ya, oli yusum ol tingting blong ol manples blong olgeta, blong tok agensem Pol mo Saelas, oli se: “Tufala ya i man Isrel. Mo tufala i stap mekem trabol long ples ya blong yumi. Tufala i stap talem se yumi mas folem ol narafala fasin, be ol fasin ya oli no stret long loa blong yumi. Yumi anda long flag blong Rom, yumi no save mekem olsem.” From samting ya, oli wipim Pol mo Saelas long stik, mo oli sakem tufala i go long kalabus. (Ol Wok 16:16-24) Yes, long ples ya, ol man blong wosip oli nidim fasin blong no fraet blong mekem wosip long Jeova, God blong ol man Jyu, long fes blong ol man. I klia se Lidia i no wari we hem i defren long ol narafala raonabaot long hem.
[Tok blong pija long pej 27]
Ol haos blong bifo long Filipae