Apolos—Man We i Save Toktokgud Blong Talemaot Kristin Trutok
NATING se yumi bin joen wetem Kristin kongregesena blong plante yia finis, no maet i no longtaem tumas, be yumi evriwan we yumi man blong talemaot Kingdom, yumi mas wantem kamgud moa oltaem long wok blong talemaot gud nyus. Samting ya i minim se yumi mas mekem save blong yumi long tok blong God, mo fasin blong yumi blong tijim tok ya long ol narafala, i kamgud moa oltaem. Blong mekem olsemia, samfala oli mas kasem sam traem, winim sam problem, no oli mas rere blong mekem moa wok.
Baebol i gat plante eksampel blong ol man mo woman blong bifo we oli gat strong bilif. Long ol defdefren fasin, oli gru bigwan long saed blong speret mo oli kasem blesing from we oli traehad. Wan long olgeta ya, hemia Apolos. Taem Baebol i tokbaot hem fastaem, hem i talem se Apolos i wan man we i no gat fulwan save long saed blong ol Kristin tijing. Be, sam yia nomo biaen, Baebol i tokbaot hem olsem wan elda we i stap visitim ol kongregesen long faswan handred yia. ?Wanem samting i givhan long hem blong gohed gud olsem? Hem i gat sam nambawan fasin we yumi evriwan i mas traehad blong folem.
‘Hem i Savegud Ol Tok Blong Baebol’
Man blong raetem Baebol, Luk, i talem se raonabaot long yia 52 K.T.,b “wan man Isrel i kam long Efesas, we nem blong hem Apolos. Hem i bon long Aleksandria, mo i wan gudfala man blong toktok, mo i savegud tu ol tok blong Baebol. Olgeta oli tijim hem finis long Rod blong Masta blong yumi. Nao oltaem hem i stap harem gud blong prij, mo blong tijim ol man long ol trutok blong Jisas. Be hem i tekem sem baptaes ya nomo we Jon Baptaes i mekem bifo. Nao hem i stap prij insaed long haos blong prea blong ol man Isrel, we tingting blong hem i no seksek nating.”—Ol Wok 18:24-26.
Aleksandria, long Ijip, hem i namba tu bigfala taon blong wol afta long Rom, mo hem i wan long ol stampa ples long taem ya we oli fulap long kastom blong ol man Jyu mo Gris. Ating Apolos i kasem bigfala save long saed blong Hibru haf blong Baebol, mo gudfala fasin blong toktok, from edukesen we hem i kasem taem hem i stap wetem bigfala kampani blong ol man Jyu we oli laef long taon ya. Be samting we i no kliagud, hemia se, long weples nao Apolos i kasem save long saed blong Jisas. Wan man blong stadi, we nem blong hem F. F. Bruce, i talem se: “Hem i wan man blong wokbaot plante—maet hem i wan bisnesman we i stap go long plante defren ples. Mo ating hem i mitim sam Kristin man we oli stap prij long wan ples we hem i pas long hem.” Nating se i olsem wanem, hem i tokbaot mo hem i tijimgud ol man long saed blong Jisas. Be, i luk olsem we maet hem i bin kasem gud nyus samtaem bifo Pentekos 33 K.T., from we hem i “tekem sem baptaes ya nomo we Jon Baptaes i mekem bifo.”
Jon Baptaes, we i mekemrere rod blong Jisas, i bin givim wan strongfala wetnes long fulwan nesen blong Isrel. Mo hem i baptaesem plante blong olgeta blong soemaot se oli tanem tingting blong olgeta from sin blong olgeta. (Mak 1:5; Luk 3:15, 16) Plante man blong stadi long histri oli talem se, bighaf blong ol man Jyu we oli laef aninit long Rul blong Rom, oli gat save ya nomo long saed blong Jisas we oli kasem long ol tok we Jon Baptaes i talemaot long Jodan reva. W. J. Conybeare mo J. S. Howson oli talem se: “Kristin bilif blong olgeta i stap sem mak nomo olsem taem we Masta i statem minista wok blong hem. Ol man ya oli no kasem save fulwan long mining blong ded blong Kraes. Maet bighaf blong olgeta oli no save nating se Hem i laef bakegen long ded.” I luk olsem we Apolos i no save tu se sam man oli bin kasem tabu speret long Pentekos 33 K.T. Nating se i olsem, hem i gat sam stret save long saed blong Jisas, mo hem i no traem holemtaet save ya blong hem wan nomo. Yes, hem i no fraet nating mo i traehad blong faenem olgeta jans blong tokbaot ol samting we hem i save. Be, strong tingting mo glad we hem i gat blong wok, i no joen fulwan yet wetem stret save.
Strong Blong Wok Mo Gat Tingting Daon
Store blong Luk i gohed se: “Taem Prisila mo Akwila, tufala i harem hem, tufala i tekem hem i go long haos blong tufala, nao tufala i talemaot Rod blong God i klia moa long hem.” (Ol Wok 18:26) Ating Akwila mo Prisila tufala i luksave se bilif blong Apolos i kolosap sem mak long bilif blong olgeta. Be long waes fasin, oli no traem stretem save blong hem long fored blong olgeta man. Maet tufala i storeyan plante taem wetem Apolos taem trifala nomo i stap wanples, from we tufala i wantem halpem hem. ?Apolos, we i “strong . . . long saed blong Baebol,” i mekem wanem? (Ol Wok 18:24, Kingdom Interlinear) I luk olsem se, longtaem lelebet bifo we Apolos i mitim Akwila mo Prisila, hem i stap talemaot save blong hem we i no fulwan yet. Wan man we i flas, ating hem i kwik blong agensem eni man we i stretem hem from samting olsem. Be Apolos i gat tingtingdaon, mo hem i glad se hem i gat jans blong kasem moa save.
Mo tu, Apolos i soemaot tingtingdaon, taem hem i glad blong karem wan leta we ol brata long Efesas oli sanem i go long kongregesen blong Korin blong talemaot hem. Baebol i talem se: “Biaen, Apolos i wantem go long Gris, nao ol brata blong yumi long Efesas oli givhan long hem, oli raetem wan leta i go long ol man blong Jisas longwe. Oli askem long olgeta blong oli tekem Apolos i go insaed long ol haos blong olgeta.” (Ol Wok 18:27; 19:1) Apolos i no ting se ol brata oli mas mekem i gud long hem from we hem i stap mekem plante wok, mo se i stret nomo we hem i kasem fasin olsem. No gat. Wetem tingtingdaon, hem i folem plan we Kristin kongregesen i putumap.
Long Korin
Ol faswan frut blong wok blong prij we Apolos i mekem long Korin, oli nambawan. Buk blong Ol Wok i givim ripot ya se: “Taem hem i kamtru long Gris, hem i stap givhan gud long olgeta we God i givhan long olgeta finis long gladhat blong hem, nao oli bilif long Jisas. From we Apolos, hem i wan strong man blong tok, mo i stap soemaotgud, se from ol tok blong Baebol, i klia we Jisas i Mesaea. Nao long fes blong olgeta man, hem i stap blokem ol tok blong ol man Isrel.”—Ol Wok 18:27, 28.
Apolos i givhan bigwan long kongregesen. Fasin blong hem blong reregud oltaem, mo strong tingting blong hem blong wok, i leftemap tingting blong ol brata. ?Wanem samting i givhan long hem blong i mekemgud wok blong hem? I tru se, Apolos i gat hed, mo hem i no fraet blong toktok long pablik ples long ol man Jyu. Be, samting we i impoten moa, hem i yusum ol tok blong Baebol blong mekem olgeta oli tingtinggud.
Nating se Apolos i gat bigfala paoa blong pulum ol man Korin, be sore tumas, wok blong hem blong prij i mekem sam problem i kamaot we hem i no bin tingbaot. ?Olsem wanem? Pol mo Apolos tufala evriwan i bin mekem gudfala wok blong planem mo putum wora long ol sid blong trutok blong Kingdom long Korin. Pol i bin prij long ples ya raonabaot long yia 50 K.T., samwe long tu yia bifo we Apolos i kamtru. Ale, long taem we Pol i raetem faswan leta blong hem i go long ol man Korin, samwe long yia 55 K.T., olgeta ya oli stat seraot finis. Samfala oli luk Apolos olsem lida blong olgeta, be sam narafala oli laekem moa Pol no Pita, no oli luk Kraes nomo olsem lida blong olgeta. (1 Korin 1:10-12) Samfala oli stap talem se: ‘Mi blong Apolos.’ ?From wanem?
Mesej we Pol mo Apolos tufala i talemaot hem i sem mak nomo, be prapa fasin blong tufala i defren. Pol hem wan i talem se hem i “no skul gud blong tok.” Apolos i defren olgeta, from we hem i “wan gudfala man blong toktok.” (2 Korin 10:10; 11:6) Hem i gat sam gudfala fasin we oli mekem se hem i save pulum sam man Jyu long Korin blong lesin long hem. Hem i ‘blokem ol tok blong ol man Jyu,’ be Pol, smoltaem bifo long samting ya, hem i bin lego haos prea.—Ol Wok 18:1, 4-6.
?Samting ya nao i mekem se samfala oli wantem folem Apolos? Plante man blong eksplenem Baebol oli ting se, from we ol man Gris oli laekem tumas blong storeyan long saed blong ol waes blong man, ale from samting ya nao, maet samfala oli laekem moa fasin blong toktok blong Apolos. Giuseppe Ricciotti i talem se “[Apolos] i eksplenem ol samting long fasin we i pulum intres blong man, mo hem i yusum ol naesfala pijatok. From samting ya, plante man oli laekem hem moa i bitim Pol, we hem i no wan gudfala man blong toktok, mo i no laekem tumas blong stanap long fored blong ol man.” Yes, maet samfala oli mekem i no stret, we oli letem fasin ya blong laekem wan man moa i bitim narawan i mekem ol brata oli seraot. Sipos i olsem, i isi blong kasem save from wanem Pol i tok strong agensem fasin blong leftemap “waes blong ol man we oli gat waes.”—1 Korin 1:17-25.
Be fasin blong Pol blong tok strong olsem, i no minim se hem mo Apolos tufala i no stap joengud. Sam man oli traem talem se tufala man blong prij ya oli stap agensem tufala bigwan, blong traem winim ol man Korin oli kam long saed blong wanwan blong tufala. Be, Baebol i neva tokbaot samting olsem. Apolos i no traem blong putumap hem wan olsem lida blong wan grup blong man. Hem i lego Korin mo i gobak long Efesas. Mo hem i stap wetem Pol taem Pol i raetem faswan leta blong hem i go long kongregesen ya we i seraot.
I no gat fasin seraot no fasin agens bitwin long tufala. Tufala i wokgud tugeta blong stretem ol problem we oli stap long Korin, mo tufala i trastem tufala fulwan. Ating Pol i no trastem gud samfala long Korin, be hem i no gat tingting olsem long saed blong Apolos. Wok blong tufala man ya i joengud, ol tijing blong tufala oli no agensem narawan be oli sem mak nomo. Hemia prapa tok blong Pol se: “Mi mi brekem graon, nao Apolos i planem yam,” from we tufala tugeta oli “joen wetem God blong mekem wok blong hem.”—1 Korin 3:6, 9, 21-23.
Olsem Pol, ol man Korin tu oli tinghae long Apolos, mo oli wantem se hem i kam luk olgeta bakegen. Be taem Pol i askem long Apolos blong gobak long Korin, man Aleksandria ya i no wantem go. Pol i talem se: “Nao long bisnes blong brata ya blong yumi Apolos, mi mi talemgud long hem se mi wantem tumas blong hem i . . . go luk yufala, be hem i no harem gud yet blong i go naoia. Taem hem i gat jans blong hem, bambae hem i save go luk yufala.” (1 Korin 16:12) Maet Apolos i no wantem gobak from we hem i fraet blong mekem ol man oli seraot bakegen, no from we hem i bisi long wan narafala ples.
Laswan taem we Baebol i tokbaot Apolos, hem i stap mekem wan trep i go long Krit mo maet hem i bin go bitim ples ya. Bakegen, Pol i soemaot spesel fasin kea long fren blong hem ya we i man blong wok wetem hem tu. Hem i askem Taetas blong givim olgeta samting we Apolos mo man we i wokbaot wetem hem, Sinas, oli nidim blong mekem trep blong tufala. (Taetas 3:13) Long taem ya, afta samwe long ten yia blong Kristin trening, Apolos i bin gohed naf blong kam wan man blong visitim ol kongregesen.
Sam Fasin Blong God We Oli Givhan Blong Mekem Man i Gohed Long Saed Blong Speret
Man Aleksandria ya we hem i strong blong prij, i soemaot wan gudfala eksampel long olgeta pablisa blong gud nyus tede, yes, long olgeta evriwan we oli wantem gohed moa long saed blong speret. Maet yumi no wan gudfala man blong toktok olsem hem, be yumi save traehad blong gat save mo gudhan blong yusum Baebol olsem hem. Long rod ya, yumi save halpem ol man we oli rili wantem faenem trutok. Fasin blong Apolos blong wok strong, ‘i givhan gud long olgeta we oli bilif long Jisas.’ (Ol Wok 18:27) Apolos i gat tingting daon, hem i yusum ful laef blong hem we i no tingbaot hem wan, mo hem i glad blong wok blong givhan long ol narafala man. Hem i kasem save gud se insaed long Kristin kongregesen, i no gat ples blong ol man we oli wantem traem winim narawan no traem kasem haenem, from we yumi evriwan i “joen wetem God blong mekem wok blong hem.”—1 Korin 3:4-9; Luk 17:10.
Yumi save mekem olsem Apolos, we yumi gohed moa long saed blong speret. ?Yumi rere blong kamgud moa no blong mekem moa long tabu wok blong yumi? ?Yumi rere blong letem Jeova mo ogenaesesen blong hem oli yusum yumi blong mekem moa wok? Sipos yes, bambae yumi kam ol gudfala studen mo man blong talemaot ol Kristin trutok, we oli strong blong wok.
[Ol futnot]
a Wan grup blong man we oli joen wanples blong wosip.
b K.T. i minim Kristin Taem.