Lukluk i Go Long Jeova Blong Haremgud

“God ya we i stap mekem yufala i stanap strong mo i haremgud, hem i mekem se yufala evriwan i gat semfala tingting olsem we Jisas Kraes i gat.”​—ROM 15:​5, NW.

1. ?From wanem ol man oli nidim moa evri dei blong haremgud, i bitim bifo?

EVRI dei we i stap pas i mekem se ol man oli nidim moa, fasin blong haremgud. Bitim 1,900 yia bifo, wan man blong raetem Baebol i luksave se ‘olgeta samting we God i mekem i stap krae, from we oli stap harem nogud.’ (Rom 8:​22) Long taem blong yumi, fasin ya blong “krae” mo “harem nogud” oli bigwan moa i bitim bifo. Stat long Faswan Bigfala Faet blong Wol, ol man oli bin kasem wan trabol afta long narawan, olsem ol faet, fasin blong brekem loa, mo ol disasta, we plante taem oli kamaot from we man i no stap lukaotgud long wol ya.​—Revelesen 11:18.

2. (a) ?Hu i gat fol moa from olgeta trabol we man i stap kasem tede? (b) ?Wanem samting i givim risen long yumi blong haremgud?

² ?From wanem i gat tumas man oli stap safa long taem blong yumi? Baebol i givim ansa long kwestin ya, taem hem i tokbaot we oli sakemaot Setan long heven, afta we Kingdom i stanap long 1914. Hem i se: “Sore tumas long yu, graon, mo long yu, solwora. From we Setan i kamdaon finis long yufala, mo hem i kros tumas, from we i save, i gat smol taem nomo blong hem i stap yet.” (Revelesen 12:12) Ol samting we oli pruvum profet tok ya, oli soemaot se yumi kam kolosap finis long en blong rabis rul blong Setan. !Yumi haremgud blong save se, i no longtaem, bambae laef long wol ya i kam olsem fastaem bakegen! !Bambae i gat pis, olsem pis we i stap bifo we Setan i lidim faswan papa mama blong yumi blong rebel!

3. ?Wetaem man i no nidim se narafala i mekem hem i haremgud?

³ Bifo we bifo olgeta, Man ya we i Wokem olgeta samting, i givim wan naesfala garen long faswan man mo woman. Hem i olsem haos blong tufala. Garen ya i stap long wan ples we oli kolem Iden, we i minim “Glad” no “Haremgud.” (Jenesis 2:8, NW, futnot) Antap long hemia, Adam mo Iv i gat nambawan bodi, mo tufala i gat hop ya blong neva ded samtaem. Tingbaot olgeta samting we tufala i gat jans blong kamgud moa long hem, olsem wokem garen, mekem pija, bildim haos, mo plei myusek. Mo tu, taem tufala i folem oda blong God blong fulumap wol ya mo mekem i kam wan paradaes, tingbaot ol samting raonabaot long olgeta we maet tufala i gat jans blong stadi long hem. (Jenesis 1:​28) Tru tumas, laef blong Adam mo Iv i save fulap wetem glad mo fasin blong haremgud, i bitim we tufala i krae mo harem nogud. I klia se, tufala i save stap we tufala i no nidim we narafala i mekem tufala i haremgud.

4, 5. (a) ?From wanem Adam mo Iv tufala i foldaon taem i gat wan samting i traem fasin obei blong tufala? (b) ?Olsem wanem olgeta man long wol oli kasem mak we oli nidim wan samting blong mekem olgeta oli haremgud bakegen?

⁴ Be, samting we Adam mo Iv tufala i rili nidim, hemia blong gat bigfala lav mo tangkyu long Papa blong olgeta long heven we i soem kaen fasin. Wan lav olsemia i save pusum tufala blong obei long God nomata wanem samting i kamaot. (Skelem wetem Jon 14:31.) Sore tumas, be faswan papa mo mama ya blong yumi, tufala i no obei long Man we i gat raet blong Rul long tufala, Jeova. Long defren fasin, tufala i letem tufala i kam aninit long rabis rul blong wan enjel we i foldaon finis, hemia Devel Setan. Setan ya nao, i pulum Iv blong sin mo blong kakae frut we i tabu. Biaen, Adam tu i sin, taem hem i kakae frut blong tri ya we God i bin givim klia woning long hem se: “Sipos yu kakae frut blong hem, be long sem dei nomo, bambae yu ded from.”​—Jenesis 2:​17.

⁵ From samting ya, man mo woman ya we tufala i sin, tufala i stat folem wan rod we i go kasem ded. Taem God i stap talemaot panis blong ded long tufala, hem i talem long Adam se: “Mi spolem graon ya, mi mekem i kam nogud. Oltaem long laef blong yu, bambae yu yu stap hadwok tumas blong kasem kakae long hem we i naf long yu. Ol ropnil wetem ol narafala rabis gras bambae oli stap gru long hem, mo bambae yu yu stap kakae ol samting we oli stap gru olbaot nomo long bus.” (Jenesis 3:​17, 18) Taswe, Adam mo Iv tufala i lusum gudfala jans blong mekem wol ya i kam wan paradaes. God i ronemaot tufala long Iden, ale, tufala i mas wokhad blong kasem kakae long graon we i nogud. Taswe, ol pikinini blong Adam mo Iv, we oli kasem sin mo ded from tufala ya, oli nidim tumas we wan man i mekem olgeta oli haremgud bakegen.​—Rom 5:​12.

Wan Promes i Kamtru We i Mekem Yumi Haremgud

6. (a) ?Wanem gudfala promes we God i mekem afta we man i foldaon long sin? (b) ?Wanem profet tok long saed blong fasin blong haremgud, we Lamek i bin talemaot?

⁶ Jeova i soemaot klia se hem i wan ‘God we i mekem man i haremgud,’ taem hem i talemaot jajmen agensem hemia we i stampa blong fasin rebel blong man. (Rom 15:5) Hem i mekem olsem taem hem i promes blong sanem wan “laen,” we bambae i mekem olgeta pikinini blong Adam oli fri long ol trabol we i kamaot from fasin rebel blong Adam. (Jenesis 3:​15) Samtaem biaen, God i mekem sam samting blong soemaot se bambae hem i mekem man i fri. Eksampel, hem i pusum Lamek, wan man we i kamaot long laen blong Adam tru long pikinini blong hem Set, blong talem wan profet tok long saed blong pikinini boe blong Lamek: “Pikinini ya bambae i givim spel long yumi, we bambae yumi spel lelebet long ol hadwok blong yumi long graon ya we Hae God i jajem finis, i mekem i kam nogud.” (Jenesis 5:​29) Folem promes ya, oli putum nem blong boe ya se Noa, we i minim “Spel” no “Haremgud Bakegen.”

7, 8. (a) ?Wanem samting i mekem se Jeova i sore we hem i bin wokem man, mo Hem i tingting blong mekem wanem from? (b) ?Olsem wanem laef blong Noa i laenap wetem mining blong nem blong hem?

⁷ Long sem taem ya, Setan i stap pulum sam enjel blong heven oli kam long saed blong hem. Ol enjel ya oli karem bodi olsem man, mo oli tekem ol naesfala woman we oli kamaot long laen blong Adam. Fasin blong olgeta blong stap wetem ol woman olsemia, i no stret nating. Ale, oli mekem nogud fasin i kamaot moa long laef blong ol man. Mo tu, oli mekem wan rabis grup blong man i kamaot, we oli no wantem obei long God. Hemia ol Nefilim, no ol “lariken man blong faet,” mo olgeta ya oli fulumap wol wetem raf fasin. (Jenesis 6:​1, 2, 4, 11; Jud 6) “Nao Jeova i luk we rabis fasin blong man i fulap long wol, . . . Nao Jeova i sore we hem i bin mekem ol man, mo i bin putum olgeta long wol ya. Hem i stap harem nogud long hat blong hem.”​—Jenesis 6:​5, 6, NW.

⁸ Jeova i wantem spolem rabis wol ya wetem wan wora we i kavremap olgeta ples blong wol. Be fastaem, hem i talem long Noa blong bildim wan sip blong sevem ol laef samting. Taswe, i no olgeta man mo anamol evriwan we oli lus. !Ating Noa mo famle blong hem oli haremgud afta we Bigfala Wora ya i godaon, mo oli kamaot long sip blong stap long wol ya we i kam klin finis! !Oli haremgud blong luk se graon ya we God i bin mekem i kam nogud, hem i kamgud bakegen, mo naoia i isi moa blong wokem garen! Yes, profet tok blong Lamek i kamtru, mo Noa i mekem samting we i stret long mining blong nem blong hem. (Jenesis 8:​21) Noa we i obei oltaem long God, i givhan bigwan blong mekem ol man oli “haremgud.” Be, paoa blong rabis man ya Setan mo ol rabis enjel blong hem, i no finis taem Bigfala Wora ya i ron. Taswe, ol man oli gohed yet blong harem nogud aninit long baden blong sin, sik, mo ded.

Wan Man We i Hae Moa Long Noa

9. ?Olsem wanem Jisas Kraes i rili halpem mo mekem ol man we oli tanem tingting blong olgeta from sin blong olgeta oli haremgud bakegen?

⁹ Biaen, afta we ol man oli bin laef long wol blong raonabaot 4,000 yia, Laen ya we God i bin promes blong sanem, i kamtru. Bigfala lav we Jeova God i gat long ol man i pusum hem blong sanem stret Pikinini blong hem, wan nomo we Hem i gat, i kam long wol blong ded, blong pemaot olgeta man we oli gat sin. (Jon 3:​16) Jisas Kraes i givhan bigwan long ol sinman we oli tanem tingting blong olgeta from sin, mo we oli soemaot bilif long ded blong hem olsem wan sakrifaes. Olgeta man we oli givim laef blong olgeta long Jeova mo oli baptaes blong kam disaepol blong Pikinini blong hem, oli kasem plante gudfala samting we i givim spel long tingting blong olgeta mo i mekem oli haremgud. (Matyu 11:28-​30; 16:24) Nating se oli sinman, oli faenem bigfala glad taem oli mekem wok blong God we tingting blong olgeta i no stikim olgeta from wan samting. !Oli haremgud tumas blong save se sipos oli gohed blong soemaot bilif long Jisas, bambae oli kasem praes ya blong laef we i no save finis! (Jon 3:​36; Hibrus 5:9) Sipos oli mestem nao oli mekem wan bigfala sin, ale i gat wan man blong givhan, no blong mekem olgeta oli haremgud bakegen, hemia Masta blong yumi, Jisas Kraes we i laef bakegen finis long ded. (1 Jon 2:​1, 2) Taem oli talemaot sin ya blong olgeta mo folem rod we Baebol i soem blong no gohed oltaem blong mekem sin ya, tingting blong olgeta i save spel, from we oli save se ‘God ya we oli save bilif long hem, mo we fasin blong hem i stret oltaem, bambae i fogivim olgeta from sin blong olgeta.’​—1 Jon 1:9; 3:6; Proveb 28:13.

10. ?Yumi lanem wanem from ol merikel we Jisas i bin mekem taem hem i stap long wol ya?

¹⁰ Taem Jisas i stap long wol ya, hem tu i mekem ol man oli haremgud. Hem i ronemaot rabis speret long sam man, i mekem ol sikman oli kamgud bakegen, mo i mekem samfala we oli ded oli laef bakegen. I tru se, ol merikel olsemia oli givhan blong smoltaem nomo, from we biaen, olgeta ya we oli kasem ol blesing olsem oli kam olfala mo oli ded bakegen. Nating se i olsem, samting we Jisas i mekem i stap soemaot ol blesing we bambae hem i mekem i kamtru long olgeta man long fyuja, ol blesing we bambae oli givhan blong olwe. Naoia, Jisas i wan strongfala King long heven, mo i no longtaem, bambae hem i mekem samting we i bigwan moa i bitim we hem i ronemaot ol rabis speret. Bambae hem i sakem ol rabis speret ya wetem lida blong olgeta Setan, oli go long kalabus, we oli no moa save mekem wan samting. Ale, nambawan Rul blong Kraes Blong Wan Taosen Yia bambae i stat.​—Luk 8:​30, 31; Revelesen 20:​1, 2, 6.

11. ?From wanem Jisas i talem se hem i “Masta blong Sabat dei”?

¹¹ Jisas i talem se hem i “Masta blong Sabat dei,” mo hem i mekem plante merikel long Sabat dei. (Matyu 12:​8-​13; Luk 13:14-​17; Jon 5:​15, 16; 9:​14) ?From wanem i olsem? From we Sabat dei i wan haf blong Loa we God i givim long ol man Isrel. From samting ya, hem i olsem wan ‘sado blong ol gudfala samting we bambae oli save kamtru.’ (Hibrus 10:1) Ol sikis dei blong wik we ol man oli wok, oli mekem yumi tingbaot ol 6,000 yia we oli pas finis, we ol man oli stap olsem slef aninit long strongfala rul blong Setan. Sabat dei long en blong wik i mekem yumi tingbaot spel we olgeta man bambae oli haremgud long hem long Wan Taosen Yia Rul blong Bigfala Noa ya, Jisas Kraes.​—Skelem wetem 2 Pita 3:8.

12. ?Yumi save lukluk i go long wanem gudfala samting we bambae oli kam?

¹² !Ol man blong wol ya we oli stap aninit long rul blong Kraes, bambae tingting blong olgeta i spel taem oli harem se oli fri olgeta long rabis paoa blong Setan! Bambae oli haremgud moa taem oli kamgud bakegen long olgeta trabol long saed blong bodi, filing, mo tingting blong olgeta. (Aesea 65:17) !Nao, tingbaot bigfala glad we bambae oli gat taem oli stat welkamem olgeta fren mo famle blong olgeta we oli laef bakegen long ded! Taem God i mekem ol samting ya, “bambae i ravemaot wora blong ae blong olgeta.” (Revelesen 21:4) Taem ol blesing blong ransom sakrifaes blong Jisas oli gohed blong kamtru, ol gudfala man we oli obei long rul blong Kingdom blong God bambae oli kam stretgud olgeta. Bambae oli fri fulwan long ol nogud samting we oli kamaot from sin blong Adam. (Revelesen 22:​1-5) Nao bambae Setan i gofri bakegen “blong smol taem nomo.” (Revelesen 20:​3, 7) Olgeta man we oli strong blong sapotem stret rul blong Jeova, bambae oli kasem blesing ya blong laef we i no save finis. !Tingbaot bigfala glad mo spel we bambae ol man oli gat, taem oli kam ‘fri olgeta, oli no moa slef blong fasin rotin’! Olsem nao, ol man we oli obei long God, “bambae oli save kasem gudfala fasin fri, we i blong ol pikinini blong God.”​—Rom 8:​21, NW.

13. ?From wanem ol trufala Kristin oli nidim ol samting we God i givim blong mekem man i haremgud?

¹³ Be, naoia yumi stap kasem yet ol trabol mo soa we oli stap kamaot long olgeta man long rabis wol ya blong Setan. Olgeta sik blong bodi mo trabol long tingting we oli stap kam antap bigwan naoia, oli kasem olkaen man, wetem ol Kristin we oli strong long bilif tu. (Filipae 2:​25-​27; 1 Tesalonaeka 5:​14) Mo tu, yumi ol Kristin, plante taem yumi kasem ol rabis tok mo trabol we Setan i mekem long yumi, from we yumi ‘obei long God fastaem olsem hae rula blong yumi, i no long man nomo.’ (Ol Wok 5:​29) Taswe, sipos yumi wantem stanap strong long wok blong God gogo kasem en blong wol ya blong Setan, yumi nidim se God i mekem yumi haremgud, i givhan long yumi, mo i givim paoa long yumi.

Samting We i Save Mekem Yumi Haremgud

14. (a) ?Long naet bifo we Jisas i ded, hem i mekem wanem promes? (b) ?I nidim wanem sipos yumi wantem haremgud fulwan long tabu speret blong God?

¹⁴ Long naet bifo we Jisas i ded, hem i talem klia long ol aposol blong hem, se i no longtaem, bambae hem i lego olgeta mo i gobak long Papa blong hem. Samting ya i mekem tingting blong olgeta i trabol mo oli sore. (Jon 13:33, 36; 14:27-​31) Jisas i luksave se oli nidim wan samting blong givhan long olgeta blong haremgud oltaem, ale hem i promes se: “Bambae mi askem long Papa blong mi mo bambae hem i givim wan narafala samting blong stap wetem yufala blong olwe, mo samting ya bambae i mekem yufala i haremgud.” (Jon 14:16, NW, futnot) Long ples ya, Jisas i stap tokbaot tabu speret blong God, we i kamdaon long ol disaepol blong hem 50 dei afta we hem i laef bakegen long ded.a Wan samting we tabu speret blong God i mekem long olgeta, se oli save haremgud taem oli kasem traem, mo i mekem olgeta oli strong blong gohed blong mekem wok blong God. (Ol Wok 4:​31) Be, wan Kristin i no mas tingting se help ya i save kam kasem hem olsem nomo. Blong kasem help ya fulwan, olgeta Kristin wanwan oli mas gohed blong prea blong askem God blong givhan long olgeta, mo blong mekem olgeta oli haremgud tru long tabu speret blong hem.​—Luk 11:13.

15. ?Wanem sam rod we Jeova i yusum blong mekem yumi haremgud?

¹⁵ Wan narafala rod we God i stap yusum blong mekem man i haremgud, hemia tru long Tok blong hem, Baebol. Pol i raetem se: “Olgeta tok ya we oli raetem long Baebol bifo, oli raetem blong tijim yumi. Nao tingting blong yumi i save stap strong, from we tok ya blong Baebol i stap mekem yumi harem gud, i stap mekem tingting blong yumi i longfala.” (Rom 15:4) Samting ya i soemaot se yumi nidim blong stadi mo tingting dip oltaem long ol tok blong Baebol mo ol narafala buk we oli stanap long Baebol. Mo tu, yumi nidim blong go oltaem long ol Kristin miting. Long ples ya, yumi lesin long ol tingting blong Tok blong God we oli mekem yumi haremgud. Wan bigfala risen blong ol miting ya, i blong yumi leftemap tingting blong yumi wanwan.​—Hibrus 10:25.

16. ?Ol samting we God i givim blong mekem yumi haremgud, oli mas pusum yumi blong mekem wanem?

¹⁶ Leta we Pol i raetem long ol man Rom, i gohed blong soemaot ol gudfala samting we yumi kasem, taem yumi yusumgud ol samting we God i givim blong mekem yumi haremgud. Pol i raetem se: “God ya we i stap mekem yufala i stanap strong mo i haremgud, hem i mekem se yufala evriwan i gat semfala tingting olsem we Jisas Kraes i gat. Nao wetem wan tingting, mo wan tok nomo, yufala i save presem God ya we i Papa blong Masta blong yumi, Jisas Kraes.” (Rom 15:​5, 6, NW) Yes, sipos yumi yusumgud olgeta samting we God i givim blong mekem yumi haremgud, bambae yumi kam olsem Lida blong yumi, Jisas Kraes, we i gat strong tingting blong wok. Samting ya bambae i pusum yumi blong yusum maot blong yumi blong presem God, long wok blong prij, long ol miting, long ol storeyan blong yumi wetem ol narafala man blong bilif, mo long ol prea blong yumi.

Long Taem Blong Strong Traem

17. ?Olsem wanem Jeova i mekem Pikinini blong hem i haremgud, mo wanem samting i kamaot from?

¹⁷ Long naet bifo we Jisas i ded, hem i “harem nogud tumas” mo ‘tingting blong hem i kam hevi tumas.’ (Matyu 26:37, 38) Taswe, hem i aot long medel blong ol disaepol blong hem, i go prea blong askem Papa blong hem blong givhan long hem. Ale, “God i harem hem, from we hem i fraetgud long God.” (Hibrus 5:​7, NW) Baebol i talem se “wan enjel i aot long heven i kam, nao i kamtru long Jisas, i mekem hem i strong bakegen.” (Luk 22:43) Fasin ya blong Jisas blong no fraet mo blong stap strong taem hem i fesem ol man we oli agensem hem, i soemaot klia se rod we God i yusum blong mekem Pikinini blong hem i haremgud, i wokgud.​—Jon 18:​3-8, 33-​38.

18. (a) ?Wanem taem long laef blong aposol Pol we hem i kasem bigfala hadtaem? (b) ?Olsem wanem yumi save mekem ol elda we oli wok had mo we oli gat sore, oli haremgud?

¹⁸ Aposol Pol tu, i stanap strong tru long ol bigfala traem. Eksampel, taem hem i stap prij long Efesas, ‘oltaem wora blong ae blong hem i stap ron from olgeta, mo oltaem hem i gat hadtaem, from we ol man Isrel oli stap mekem plan blong spolem hem.’ (Ol Wok 20:17-​20) Biaen, Pol i lego Efesas from we sam man we oli wosip long woman god ya Atemis, oli pulum ol man blong taon ya blong oli agensem wok blong prij we hem i stap mekem. (Ol Wok 19:23-29; 20:1) Pol i go long not go kasem taon ya Troas. Nao i gat wan narafala samting we i mekem tingting blong hem i trabol tumas. Smoltaem bifo long bigfala trabol ya long Efesas, hem i bin kasem wan nogud nyus. Nyufala kongregesenb blong Korin i stap seraot, mo i stap letem rabis fasin long saed blong seks i gohed insaed long hem. Taswe, taem Pol i stap long Efesas, hem i raetem wan leta blong tok strong long olgeta, from we hem i wantem se oli stretem bisnes ya. Hemia i no wan samting we i isi long hem blong mekem. Biaen, hem i raetem wan narafala leta long olgeta bakegen, mo i talem se: “Taem mi raetem [faswan] leta ya long yufala, mi mi harem nogud tumas, tingting blong mi i trabol, mo oltaem mi stap krae.” (2 Korin 2:4) Olsem Pol, ol elda we oli gat sore oli no faenem i isi blong givim advaes mo tok blong stretem narafala. Wan risen, hemia from we oli luksave se olgeta tu oli gat plante slak fasin. (Galesia 6:1) Ale, i gud we yumi tu, yumi mekem olgeta ya we oli lidim yumi oli haremgud. Yumi save mekem olsem, sipos yumi obei kwiktaem long ol gudfala advaes we oli givim wetem lav, ol advaes we i stanap long Baebol.​—Hibrus 13:17.

19. ?From wanem Pol i aot long Troas i go long Masedonia, mo wanem samting i hapen biaen blong mekem hem i haremgud bigwan?

¹⁹ Taem Pol i stap long Efesas, hem i raetem leta i go long ol brata long Korin. Be antap long samting ya, hem i sanem Taetas i go blong givhan long olgeta. Mo hem i talem long Taetas blong kam talem long hem bakegen, wanem tingting blong olgeta long saed blong leta ya. Pol i hop se bambae hem i luk Taetas long Troas. Long ples ya, Pol i kasem blesing from we hem i gat gudfala jans blong givhan long sam man blong kam disaepol. Be samting ya i no mekem tingting blong hem i kamgud fulwan. Hem i gohed blong wari, from we Taetas i no kamtru yet. (2 Korin 2:​12, 13) Taswe, Pol i wokbaot moa i go long Masedonia, mo hem i hop se bambae hem i mitim Taetas long ples ya. Wari blong Pol i kam moa nogud, taem sam man oli agensem hem bigwan from we hem i stap prij. Hem i eksplenem se: “Taem mifala i kamtru long Masedonia, be mifala i no gat spel. Mifala i gat trabol olbaot. Ol man oli wantem rao long mifala, mo mifala tu i fraet. Be God i save leftemap tingting blong man we i stap harem nogud. Mo hem i leftemap tingting blong mifala, from we hem i tekem Taetas i kamtru long mifala.” (2 Korin 7:​5, 6) !Ating Pol i haremgud tumas taem Taetas i kamtru, mo i givim gudfala nyus long Pol se ol man Korin oli folem advaes long leta blong hem!

20. (a) Olsem samting we i kamaot long Pol, ?wanem wan narafala impoten rod we Jeova i stap yusum blong mekem man i haremgud? (b) ?Bambae yumi tokbaot wanem long nekiswan stadi?

²⁰ Store ya blong Pol i save mekem ol man blong God tede, oli haremgud. Plante long olgeta ya oli kasem sam traem we i “daonem” olgeta, mo we i mekem “tingting blong olgeta i foldaon.” (Phillips) Yes, ‘God ya we i stap mekem man i haremgud’ i savegud olgeta samting we yumi wanwan i nidim, mo hem i save yusum yumi wanwan blong mekem narafala i haremgud. Samting ya i sem mak olsem we Pol i haremgud bakegen from ripot we Taetas i karem i kam, se ol man Korin oli tanem tingting blong olgeta from sin blong olgeta. (2 Korin 7:​11-13) Long nekiswan stadi, bambae yumi tokbaot ol gudfala tok we Pol i talem long ol man Korin biaen, mo olsem wanem samting ya i save halpem yumi blong serem ol samting we God i stap givim blong mekem yumi haremgud tede.

[Ol futnot]

?Yu Yu Save Ansa?

◻ ?Wanem samting i mekem se ol man oli nidim help blong haremgud?

◻ ?Olsem wanem Jisas i pruvum se hem i hae moa long Noa?

◻ ?From wanem Jisas i talem se hem i “Masta blong sabat dei”?

◻ ?Olsem wanem God i save mekem man i haremgud tede?

[Tok blong pija long pej 10]

Pol i haremgud tumas from ripot we Taetas i karem i kam long saed blong ol man Korin

MASEDONIA

Filipae

GRIS

Korin

ESIA

Troas

Efesas