?Bambae Yu Yu Holemstrong Long God Olsem Elaeja?

“Bambae mi sanem long yufala profet ya Elaeja, bifo long bigfala dei blong Jeova we i mekem ol man oli fraet.”​—MALAKAE 4:5.

1. ?Wanem bigfala trabol we ol man Isrel oli kasem afta we oli bin stap kolosap 500 yia long Promes Lan?

‘WAN kantri we graon blong hem i gud tumas, oltaem i karem fulap kakae.’ (Eksodas 3:​7, 8) Hemia nao samting we Jeova God i givim long ol man Isrel kolosap long yia 1500 B.K.T.,a afta we hem i mekem olgeta oli fri long fasin slef long Ijip. !Be afta we faef handred yia i pas, ol ten laen blong Isrel oli no gat kakae nating. I hadwok blong faenem wan smol gras we i grin. Ol anamol oli stap lus, mo ren i no foldaon blong tri yia haf. (1 King 18:5; Luk 4:​25) ?From wanem bigfala trabol ya i kamaot?

2. ?Wanem samting i mekem se nesen blong Isrel i kasem bigfala trabol ya?

² Fasin blong apostasib nao i mekem bigfala trabol ya i kamaot. King Ehab i brekem Loa blong God taem hem i maredem wan woman Kenan, Jesebel, mo i letem woman ya i karem wosip blong Bal i kam long Isrel. Mowas, hem i bildim wan haos prea long bigfala taon blong olgeta, Sameria, blong wosip long gyaman god ya. !Yes, hem i pulum ol man Isrel blong bilif se wosip long Bal bambae i mekem se garen blong olgeta i givim plante kakae! Be, Jeova i givim woning finis se bambae oli ‘lus long gudfala graon blong olgeta,’ mo long taem ya, i luk olsem se samting ya i save hapen.​—Dutronome 7:​3, 4; 11:16, 17; 1 King 16:30-​33.

Wan Traem Blong Pruvum Hu Ya i Trufala God

3. ?Olsem wanem profet Elaeja i soemaot trufala problem blong Isrel?

³ Taem oli stat blong kam sot long kakae, profet Elaeja we i holemstrong long God, i talem long King Ehab se: “!Olsem we Jeova, God blong Isrel we mi stanap long fored blong hem, i stap laef, ale mi talem tru long yu se, sipos mi no givim oda, bambae i no gat wora blong naet mo ren!” (1 King 17:1) Afta we hadtaem ya i kamaot mo oli luksave se tok ya i tru, king i talem long Elaeja se i fol blong hem we Isrel i kasem trabol ya. Be Elaeja i ansa se i fol blong Ehab mo famle blong hem, from we oli mekem apostasi mo oli wosip long Bal. Blong stretem bisnes ya, profet blong Jeova i talem long King Ehab blong hivimap olgeta man Isrel long Hil blong Kamel wetem ol 450 profet blong Bal mo 400 profet blong wosip long ol tabu wud. Ale, Ehab mo ol man we hem i rul long olgeta oli hivap long ples ya. Maet oli bin ting se bambae Elaeja i mekem wan samting blong finisim drae taem. Be hem i tokbaot wan bisnes we i impoten moa. Hem i askem se: “?Gogo kasem wetaem bambae yufala i stap gat tu tingting? Sipos Jeova i trufala God, yufala i go folem hem. Be sipos Bal i trufala God, yufala i go folem hem.” Ol man Isrel oli no save talem wan tok nating.​—1 King 18:18-21.

4. Blong soemaot hu ya i trufala God, ?Elaeja i talemaot wanem plan?

⁴ Blong plante yia, ol man Isrel oli bin traem blong joenem wosip blong Jeova wetem wosip blong Bal. Blong soemaot se hu nao i trufala God, Elaeja i mekem wan traem. Hem i rerem wan yangfala buluk blong mekem sakrifaes, mo ol profet blong Bal oli mekem i sem mak. Nao, Elaeja i talem se: “Yufala i mas singaot long god blong yufala, mo bambae mi mi singaot long Jeova. Mo God we i sanem faea i kam, hem nao i trufala God.” (1 King 18:23, 24) !Tingbaot we, faea i kam long heven blong ansa long wan prea!

5. ?Olsem wanem i kam klia se wosip blong Bal i krangke nomo?

⁵ Elaeja i singaotem ol profet blong Bal blong oli statem traem ya. Ale, oli rerem wan buluk blong mekem sakrifaes, mo oli putum hem i stap long olta. Nao oli wokbaot raon long olta, mo oli stap prea olsem se: “!O Bal, ansa long mifala!” Oli gohed olsemia “stat long moning go kasem medel dei.” Nao Elaeja i stat jikim olgeta, i se: “Yufala i singaot wetem voes we i bigwan moa.” Ating Bal i bisi wetem wan impoten bisnes samples, no “!maet hem i stap slip mo i mas wekap!” I no longtaem, ol profet blong Bal oli go krangke. Oli katkatem olgeta wetem ol naef, mo blad i ronaot long ol kil blong olgeta. !Mo i gat bigfala noes tumas, from we ol 450 profet ya oli stap kraeaot long bigfala voes we i antap olgeta! Be god blong olgeta i no ansa.​—1 King 18:26-​29.

6. ?Olsem wanem Elaeja i mekemrere ol samting blong pruvum hu nao i trufala God?

⁶ Nao, Elaeja i stat. Hem i bildim bakegen olta blong Jeova, i digim wan bigfala hol raon long olta ya, mo i putum sakrifaes i stapgud antap long hem. Biaen, hem i talem long ol man blong hem blong kafsaedem wora i go long wud mo long sakrifaes. Oli kafsaedem twelef bigfala botel blong wora oli go antap long olta, go kasem we hol i fulap. Tingbaot olsem wanem ol man oli wet mo fraet, taem Elaeja i prea se: “O Jeova, God blong Ebraham, Aesak, mo Isrel, tede olgeta man oli mas save se yu yu God long Isrel, mo mi mi man blong yu, mo se olgeta samting ya we mi mi mekem oli kamaot from tok blong yu nomo. Ansa long mi, O Jeova, ansa long mi, blong ol man ya bambae oli luksave se yu Jeova, yu trufala God, mo yu nao yu tanem hat blong olgeta i kambak long yu.”​—1 King 18:30-37.

7, 8. (a) ?Olsem wanem Jeova i ansa long prea blong Elaeja? (b) ?Taem ol samting ya i finis long Hil blong Kamel, wanem i hapen?

⁷ Blong ansa long prea blong Elaeja, ‘Jeova i sanem faea i kamdaon long heven mo i kakae evri samting, sakrifaes ya, ol wud, ol ston, graon, mo i mekem hol we i fulap long wora i kam drae tu.’ Ol man oli foldaon long fes blong olgeta mo oli talem se: “!Jeova nao i trufala God! !Jeova nao i trufala God!” (1 King 18:38, 39) Naoia, Elaeja i mekem wan klia disisen. Hem i givim oda ya se: “!Holemtaet ol profet blong Bal! !Yufala i no mas letem wan long olgeta i ronwe!” Afta we oli kilim i ded ol profet blong Bal long vali blong Kison, ol blak klaod oli kam fulap long skae. !Ale, ren i foldaon mo drae taem i finis!​—1 King 18:40-​45; skelem wetem Dutronome 13:​1-5.

⁸ !Hemia wan nambawan dei! Jeova i win long bigfala traem ya blong pruvum hu ya i trufala God. Antap moa, ol samting ya oli tanem hat blong plante man Isrel oli kambak long God. Long rod ya mo long sam narafala rod tu, Elaeja i pruvum se hem i wan profet we i holemstrong long God, mo se hem i olsem pija blong wan narafala man we bambae i kamtru.

?“Profet Elaeja” Bambae i Kamtru Long Fyuja?

9. ?Profet tok blong Malakae 4:​5, 6 i talem wanem?

⁹ Biaen, God i yusum Malakae blong talemaot se: “!Yufala i luk! Bambae mi sanem long yufala profet ya Elaeja, bifo long bigfala dei blong Jeova we i mekem ol man oli fraet. Mo hem i mas tanem hat blong ol papa i gobak long ol pikinini boe blong olgeta, mo hat blong ol pikinini boe ya i gobak long ol papa blong olgeta. Olsemia nao, bambae mi no kam givim panis long wol ya mo spolem hem olgeta.” (Malakae 4:​5, 6) Elaeja i laef samwe long faef handred yia bifo we profet Malakae i talem ol tok ya. Hemia i wan profet tok, taswe ol man Jyu long faswan handred yia K.Tc oli wet long Elaeja blong kamtru blong fulumap profet tok ya.​—Matyu 17:10.

10. ?Elaeja i pija blong hu, mo olsem wanem yumi save samting ya?

¹⁰ ?Oraet, hu ya Elaeja ya we i mas kamtru? Jisas Kraes i talemaot nem blong hem, i se: “Stat long taem ya we Jon Baptaes i stat prij, i kam kasem tede, be ol man oli stap faet long ol man we God i kam king blong olgeta finis. Mo ol man blong faet oli stap traem blong pulumaot ol man ya, blong oli kam man blong olgeta. Long ol tok blong buk blong Loa, Moses i stap talemaot ol tok we God i givim, mo olgeta profet tu oli stap mekem olsem, kam kasem taem blong Jon. Mo sipos yufala i save haremsave, Jon hem i Elaeja ya we olgeta bifo oli bin talemaot se bambae i mas kambak bakegen.” Yes, Jon Baptaes nao i man ya we Elaeja i pija blong hem. (Matyu 11:12-​14; Mak 9:​11-​13) Wan enjel i talem long papa blong Jon, Sekaraea, se bambae Jon i gat “tingting mo paoa blong profet Elaeja,” mo se bambae hem i ‘mekem ol man oli rere long Jeova.’ (Luk 1:​17) Baptaes we Jon i mekem long ol man i blong soemaot se oli tanem tingting blong olgeta from ol sin we oli mekem agensem Loa, we i blong lidim ol man Jyu oli go long Kraes. (Luk 3⁠:​3-6; Galesia 3:​24) Taswe, wok blong Jon i ‘mekem ol man oli rere long Jeova.’

11. Long Pentekos, ?Pita i talem wanem long saed blong ‘dei blong Jeova,’ mo samting ya i hapen long wanem taem?

¹¹ Wok blong Jon Baptaes we i olsem “Elaeja,” i soem se “dei blong Jeova” i kolosap. Aposol Pita tu i talem se dei ya we God bambae i spolem ol enemi blong hem mo sevem ol man blong hem, i kolosap. Hem i soemaot se ol merikel we oli kamaot long Pentekos long yia 33 K.T., oli mekem wan profet tok blong Joel i kamtru, we i tokbaot se God bambae i kafsaedem tabu speret blong Hem. Pita i talem se samting ya i mas hapen bifo long ‘bigfala dei blong Jeova we i gud tumas.’ (Ol Wok 2:​16-​21; Joel 2:​28-​32) Long yia 70 K.T., Tok blong Jeova i kamtru, taem ol ami blong Rom oli mekem jajmen blong Hem i kam long nesen ya we oli no wantem bilif long Pikinini blong Hem.​—Daniel 9:​24-​27; Jon 19:15.

12. (a) ?Pol mo Pita i talem wanem long saed blong wan ‘dei blong Jeova’ long fyuja? (b) ?From wanem wan samting we wok blong Elaeja i pija blong hem, i sua blong kamtru?

¹² Be sam narafala samting i mas hapen afta long yia 70 K.T. Aposol Pol i joenem ‘dei blong Jeova’ we bambae i kam, wetem taem we Jisas Kraes i kambak mo i stap. Mo aposol Pita tu i joenem dei ya wetem “nyufala skae mo nyufala wol” we bambae i kam long fyuja. (2 Tesalonaeka 2:​1, 2; 2 Pita 3:​10-​13) Yumi no mas fogetem se Jon Baptaes i mekem wan wok olsem Elaeja i bin mekem, bifo we ‘dei blong Jeova’ i kamtru long yia 70 K.T. Ol samting ya tugeta oli soem se wan samting i mas hapen long fyuja, we wok blong Elaeja i olsem pija blong hem. ?Wanem samting ya?

Oli Gat Tingting Blong Elaeja

13, 14. (a) ?Olsem wanem wok blong Elaeja i sem mak long wok we ol tabu Kristin oli mekem tede? (b) ?Ol man blong apostasi long Krisendom oli mekem wanem?

¹³ Wok blong Elaeja i pija blong wok blong Jon Baptaes, be tu, hem i pija blong wok blong ol tabu Kristin long impoten taem ya jes bifo long “dei blong Jeova.” (2 Timote 3:​1-5) Wetem tingting mo paoa blong Elaeja, oli sapotem trufala wosip fulwan. !I gat bigfala nid blong mekem samting ya, from we, taem ol aposol blong Kraes oli ded finis, apostasi i kam insaed long trufala Kristin skul, olsem we wosip blong Bal i bin kam antap bigwan long taem blong Elaeja. (2 Pita 2:1) Olgeta we oli talem se oli Kristin oli stat meksemap ol bilif mo fasin blong gyaman skul wetem Kristin skul. Eksampel, oli karem gyaman tijing ya blong ol hiten man we i no stanap long Baebol, se man i gat wan sol we i no save ded samtaem. (Eklesiastis 9:​5, 10; Esikel 18:4) Ol man blong apostasi long Krisendomd oli no moa yusum nem blong trufala God, Jeova. Oli wosip long wan Triniti. Mo tu, oli folem fasin blong bodaon long ol pija blong Jisas mo mama blong hem, Meri, olsem ol man oli mekem long Bal long taem bifo. (Rom 1:​23; 1 Jon 5:​21) Be oli mekem sam narafala samting tu.

¹⁴ Stat long ol yia 1800 i kam, ol lida blong ol jyos blong Krisendom oli talem plante toktok we i soem se oli no bilif long plante haf long Baebol. Eksampel, oli sakemaot buk blong Jenesis we i talem se God i wokem olgeta samting, mo oli ona long bilif blong evolusen, oli talem se hem i laenap wetem “sayens.” Be bilif ya i agensem ol tijing blong Jisas Kraes mo ol aposol blong hem. (Matyu 19:​4, 5; 1 Korin 15:47) Long defren fasin, ol Kristin we tabu speret i makemaot olgeta tede, oli bilif fulwan long Baebol taem i talem se God i wokem olgeta samting.​—Jenesis 1:​27.

15, 16. Defren long Krisendom, ?hu i stap kasem kakae long saed blong speret oltaem, mo long wanem rod?

¹⁵ Long ol yia we oli makem stat blong ‘taem blong en,’ Krisendom i kam sot long kakae long saed blong speret. (Daniel 12:4; Emos 8:​11, 12) Be smol grup blong ol Kristin we tabu speret i makemaot olgeta, oltaem oli stap kasem kakae long saed blong speret we God i givim “long stret taem blong hem.” Hemia i semfala samting we Jeova i mekem long Elaeja, taem hem i meksua se Elaeja i gat kakae, nating se kakae i sot long evri ples long taem ya. (Matyu 24:45; 1 King 17:​6, 13-​16) Fastaem, ol man ya we oli holemstrong long God oli karem nem ya se ol Intenasnal Baebol Studen, be biaen, oli karem nem we i stanap long Baebol se ol Wetnes blong Jeova.​—Aesea 43:10.

¹⁶ Laef blong Elaeja i laenapgud wetem mining blong nem blong hem, hemia se, “Jeova i God blong mi.” Wajtaoa we hem i magasin blong ol man blong Jeova long fulwol, i yusum nem blong God oltaem. Long namba tu Wajtaoa we i kamaot (Ogis 1879), oli talem se oli sua we Jeova i stap sapotem wok blong raetem magasin ya. Hem mo ol narafala buk blong Watch Tower Sosaeti oli talemaot klia ol tijing blong Krisendom mo ol narafala skul blong Bigfala Babilon, hemia ogenaesesen blong ol gyaman skul long wol, we oli no stanap long Baebol. Mo tu, magasin ya i leftemap Tok blong God, Baebol, olsem trutok.​—2 Timote 3:​16, 17; Revelesen 18:​1-5.

Oli Holemstrong Long God Taem Oli Kasem Traem

17, 18. ?Jesebel i mekem wanem taem hem i harem nyus se Elaeja i kilim i ded ol profet blong Bal, be olsem wanem Elaeja i kasem help?

¹⁷ Taem ol lida blong skul oli luk se ol man blong Jeova oli mekem ol gyaman tijing blong olgeta oli kam long klia ples, oli mekem olsem Jesebel i mekem taem hem i harem nyus se Elaeja i bin kilim ol profet blong Bal oli ded. Hem i sanem wan mesej i go long profet ya Elaeja we i holemstrong long Jeova, blong promes long hem se bambae hem i kilim hem i ded. Hemia i no wan gyaman mesej, from we Jesebel i kilim i ded plante profet blong God finis. Elaeja i fraet, ale hem i ronwe i go long saot-wes, long Ber-seba. Hem i livim man blong wok blong hem long ples ya, mo hem i go moa, gogo hem i kasem draeples. Nao hem i prea se bambae hem i ded. Be Jeova i no lego profet blong hem. Wan enjel i kamtru long Elaeja blong mekem hem i rere from wan longfala trep i go kasem Hil blong Horeb. Olsem nao, hem i kasem paoa blong mekem trep ya blong bitim 300 kilomita, we i tekem 40 dei. Long Horeb, God i toktok long hem. Be fastaem, Hem i soemaot paoa blong Hem long wan bigfala win, graon i seksek, mo wan faea. Jeova i no stap insaed long ol samting ya. Oli kamaot from tabu speret, no paoa blong hem. Nao, Jeova i toktok long profet blong hem. Tingbaot olsem wanem ol samting ya i mekem Elaeja i strong bakegen. (1 King 19:​1-​12) ?Olsem wanem sipos yumi fraet olsem Elaeja, taem ol enemi blong trufala wosip oli agensem yumi? Store blong hem i mas halpem yumi blong luksave se Jeova i no save lego ol man blong hem.​—1 Samuel 12:22.

¹⁸ God i talem klia se Elaeja i gat wok yet blong mekem olsem wan profet. Mo tu, Elaeja i bin tingting se hem wan nomo i wosip long trufala God long Isrel, be Jeova i soemaot long hem se i gat 7,000 narafala man tu we oli no bodaon long Bal. Biaen, God i sanem Elaeja i gobak long ples we hem i mas wok long hem. (1 King 19:​13-​18) Maet ol enemi blong trufala wosip oli ronem yumi tu, olsem oli mekem long Elaeja. Jisas i bin talem se oli save mekem i nogud tumas long yumi. (Jon 15:17-​20) Yumi save fraet. Be yumi mas olsem Elaeja, we God i mekem hem i strong bakegen, nao hem i gohed long wok blong Jeova.

19. ?Ol tabu Kristin oli kasem wanem traem long Nambawan Bigfala Faet Blong Wol?

¹⁹ From we ol tabu Kristin oli kasem bigfala traem long Nambawan Bigfala Faet Blong Wol, sam long olgeta oli fraet mo oli no moa prij. Oli mekem mastik taem oli tingting se wok blong olgeta long wol i finis finis. Be God i no sakemaot olgeta. Long defren fasin, hem i sore long olgeta, ale hem i givim paoa long olgeta, olsem hem i bin givim kakae long Elaeja. Ol tabu Kristin we oli holemstrong long God oli letem God i stretem olgeta, olsem Elaeja i mekem, mo oli prij bakegen. I olsem we ae blong olgeta i open, nao oli luksave bigfala blesing ya we oli gat blong talemaot mesej blong Kingdom.

20. Tede, ?olgeta we oli holemstrong long God olsem Elaeja oli gat wanem blesing?

²⁰ Long profet tok blong Jisas long saed blong taem we hem i stap bakegen, hem i tokbaot wan wok we bambae i kasem olgeta ples long wol, mo we bambae i finis bifo we rabis wol ya i kasem en blong hem. (Matyu 24:14) Tede, ol Kristin we tabu speret i makemaot olgeta, wetem plante milyan fren blong olgeta we oli hop blong laef long paradaes long wol, oli stap mekem wok ya. Blesing ya blong talemaot Kingdom go kasem taem we wok ya i finis, hem i blong olgeta nomo we oli holemstrong long God, olsem Elaeja.

Yumi Mas Holemstrong Long God Olsem Elaeja

21, 22. (a) ?Wanem wok we ol tabu Kristin oli stap lidim tede? (b) ?Ol man we oli mekem wok blong prij oli kasem wanem help, mo from wanem oli nidim help ya?

²¹ Smol grup blong ol trufala tabu Kristin we oli stap yet long wol, oli wok strong olsem Elaeja, blong lukaot long olgeta samting long wol ya we oli blong King ya we i stap rul, Jisas Kraes. (Matyu 24:47) Mo blong bitim 60 yia nao, God i bin yusum ol tabu Kristin ya blong lidim wok blong pulum ol man oli kam disaepol blong Kraes. Hem i givim wan nambawan hop long ol man ya, hemia blong kasem laef we i no save finis long paradaes long wol ya. (Matyu 28:19, 20) !Ol milyan man ya oli mas gat bigfala tangkyu long smol grup blong ol tabu man we oli stap yet long wol, from we oli wok strong mo lukaotgud long ol wok we i stap long han blong olgeta!

²² Ol man we oli no stretgud olgeta oli stap mekem wok ya blong talemaot Kingdom, mo Jeova i stap givim paoa long olgeta blong mekem olsem, taem oli soem long ol prea blong olgeta se oli dipen long hem. Taem disaepol Jemes i tokbaot prea blong profet Elaeja blong soem se prea blong wan stret man i save gat paoa, hem i se: “Elaeja i wan man olsem yumi nomo.” (Jemes 5:​16-​18) Elaeja i no stap talemaot ol profet tok mo mekem merikel oltaem nomo. No gat. Hem i gat ol semkaen filing mo slak fasin olsem yumi, be hem i holemstrong long God. God i stap halpem mo givim paoa long yumi, taswe yumi tu i save holemstrong long God olsem Elaeja.

23. ?From wanem yumi gat gudfala risen blong holemstrong long God mo gat gudfala tingting?

²³ Yumi gat gudfala risen blong holemstrong long God mo holemtaet wan gudfala tingting. Rimemba se, wok we Jon Baptaes i mekem bifo we “dei blong Jeova” i kam long yia 70 K.T., i sem mak olsem wok blong Elaeja. Ol tabu Kristin tu, oli wok wetem tingting mo paoa blong Elaeja long olgeta ples blong wol, blong mekem wok we God i givim long olgeta, we i kolosap sem mak long hemia we Elaeja i mekem. Samting ya i soem klia se bigfala “dei blong Jeova” i kolosap.

[Ol futnot]

?Bambae Yu Yu Ansa Olsem Wanem?

◻ ?Olsem wanem pruf i kamaot long Hil blong Kamel, se Jeova i trufala God?

◻ ?Hu ya ‘Elaeja we bambae i kam,’ mo hem i mekem wanem?

◻ ?Olsem wanem ol tabu Kristin tede oli soem se oli gat tingting blong Elaeja?

◻ ?Olsem wanem yumi naf blong holemstrong long God olsem Elaeja?