Stadi Oltaem Long Tok Blong God Wetem Famle Blong Yu
“Man i no save laef long kakae nomo. Evri tok we God i talem, hemia nao samting blong mekem man i laef.”—MATIU 4:4.
1. ?Baebol i talem wanem long saed blong wok we hed blong famle i gat blong tijim ol pikinini long ol rod blong Jeova?
BAKEGEN mo bakegen, Jeova God i talem long ol hed blong famle se oli mas tijim ol pikinini blong olgeta. Ol tijing ya bambae i givhan long ol pikinini long laef blong olgeta naoia, mo bambae i rerem olgeta from laef we i kam biaen. Wan enjel blong God i soemaot long Ebraham se hem i mas tijim famle blong hem blong oli “folem rod blong Jeova.” (Jenesis 18:19, NW) Ol papa mama blong Isrel, oli kasem oda se oli mas eksplenem long ol pikinini blong olgeta, olsem wanem God i tekemaot ol man Isrel long Ijip, mo i givim Loa blong hem long olgeta long Hil Sinae, long Horeb. (Eksodas 13:8, 9; Dutronome 4:9, 10; 11:18-21) Ol Kristin hed blong famle, oli kasem advaes se oli mas ‘stretem ol pikinini blong olgeta, mo trenem tingting blong olgeta olsem we Jeova i wantem.’ (Efesas 6:4, NW) Nating sipos papa, no mama nomo, i wosip long Jeova, be hem i mas traehad blong tijim ol pikinini blong oli folem ol rod blong Jeova.—2 Timoti 1:5; 3:14, 15.
2. ?I nidim blong mekem famle stadi sipos hasban mo waef tufala i no gat pikinini? Eksplenem.
2 Ol hasban mo waef we oli no gat pikinini, olgeta tu oli save stadi long Tok blong God tugeta. Taem hasban mo waef, tufala i stadi tugeta, nating se tufala i no gat pikinini, fasin ya i soem se tufala i tinghae long ol samting long saed blong spirit.—Efesas 5:25, 26.
3. ?From wanem i impoten tumas blong mekem famle stadi oltaem?
3 Sipos yumi wantem kasem gudfala frut, yumi no mas stop blong givim tijing long famle blong yumi. Samting ya i laenap wetem wanem we Jeova i talem long ol man Isrel long draeples, se: “Kakae nomo i no save mekem man i laef. Evri tok we Hae God i talem, hemia nao i save mekem man i laef.” (Dutronome 8:3) Traem folem wan program we i stret long famle blong yu. Sam famle, oli mekem stadi wan taem evri wik. Sam narafala, oli mekem wan sotfala stadi evri dei. Nomata wanem rod yu jusum, be tingbaot se stadi i no wan samting we yumi mekem nomo taem yumi gat jans. Yu mas “pemaot taem” blong mekem famle stadi. Taem ya we yu pemaot blong mekem famle stadi i wan sas samting we i waes tumas blong mekem. Laef blong ol memba blong famle blong yu i stap long denja.—Efesas 5:15-17, NW; Filipae 3:16.
Ol Samting We Yumi Mas Tingbaot
4, 5. (a) ?Tru long Moses, Jeova i soemaot se ol papa mama oli mas traehad blong kasem wanem mak taem oli stap tijim ol pikinini blong olgeta? (b) ?Samting ya i minim wanem tede?
4 Taem yu mekem famle stadi, bambae nambawan frut i kamaot sipos yu putum tingting blong yu long sam mak we yu wantem kasem. Tingbaot sam long ol mak ya.
5 Long evri stadi, traem bildimap fasin blong lavem Jeova God. Jes bifo we ol man Isrel oli go insaed long Promes Lan, oli kam wanples long flat ples blong Moab. Long ples ya, Moses i pulum tingting blong olgeta i go long wanem we biaen, Jisas Kraes i talem se i “loa blong God we i hae moa long ol narafala loa.” ?Wanem loa ya? Hemia se: “Yu mas lavem Hae God ya we i God blong yu long olgeta hat blong yu, mo long olgeta laef blong yu, mo long olgeta tingting blong yu.” (Matiu 22:36, 37; Dutronome 6:5) Moses i talem strong long ol man Isrel se oli mas putum loa ya long hat blong olgeta, mo biaen oli mas tijim long ol pikinini blong olgeta. Blong mekem olsem, ol man Isrel oli nidim blong talem loa ya bakegen mo bakegen. Oli mas tingbaot ol risen blong lavem Jeova, tokbaot ol tingting mo fasin we oli save spolem lav ya, mo oli mas soemaot long prapa laef blong olgeta se oli lavem Jeova tumas. ?Olsem wanem long ol pikinini blong yumi tede? ?Oli nidim ol kaen tijing olsem? !Yes, oli nidim! Mo olgeta tu oli nidim help blong ‘mekem hat blong olgeta i klin,’ oli mas sakemaot ol samting we oli save blokem lav we oli gat long God. (Dutronome 10:12, 16, NW; Jeremaea 4:4) Wan long ol samting we i save blokem lav ya, hemia fasin blong wantem tumas ol samting blong wol mo blong spenem plante taem long ol wok blong wol. (1 Jon 2:15, 16) Lav we yumi gat long Jeova i mas laef, mo yumi mas soemaot. Lav ya i mas pusum yumi blong mekem ol samting we Papa blong yumi long heven i glad long hem. (1 Jon 5:3) Sipos yu wantem se famle stadi blong yu i karem frut we i stap longtaem, yumi mas mekem lav ya i kam strong moa long evri stadi.
6. (a) ?I nidim wanem blong tijim stret save? (b) ?Olsem wanem Baebol i soem se stret save i impoten tumas?
6 Tijim stret save long saed blong ol samting we God i wantem. ?Samting ya i minim wanem? I minim se yumi mas mekem moa, bitim we yumi jes ridim wan ansa long wan magasin no wan buk. Yumi mas storeyan blong mekem sua se ol stamba wod mo ol bigfala tingting oli kam kliagud. Stret save i impoten tumas. Hem i givhan long yumi blong putum niufala fasin blong laef. Mo taem i gat problem long laef, stret save i givhan long yumi blong tingbaot oltaem ol samting we oli moa impoten. Long rod ya, stret save i givhan long yumi blong mekem wanem we God i glad long hem.—Filipae 1:9-11; Kolosi 1:9, 10; 3:10.
7. (a) ?Wanem kaen kwestin i save givhan long famle blong mekem samting we oli stap lanem i wok long laef blong olgeta? (b) ?Olsem wanem Baebol i sapotem impoten poen ya?
7 Givhan long narafala blong luksave olsem wanem samting we yufala i lanem i save wokgud. Tingbaot samting ya evritaem we yufala i mekem famle stadi, mo askem se: ‘?Olsem wanem yumi save folem poen ya long laef blong yumi? ?I nidim blong jenisim sam long ol samting we yumi stap mekem naoia? ?From wanem yumi mas wantem blong jenisim ol samting ya?’ (Ol Proveb 2:10-15; 9:10; Aesea 48:17, 18) Sipos yumi tekem inaf taem blong tokbaot olsem wanem yumi save mekem samting we yumi lanem i wok long laef blong yumi, samting ya i save givhan bigwan blong mekem se ol memba blong famle oli gru long saed blong spirit.
Yusum Ol Tul Blong Tij Long Fasin We i Waes
8. ?Slef we i stret mo waes i givim wanem tul blong stadi Baebol?
8 “Slef we i stret mo waes” i givim plante tul we yumi save yusum blong mekem stadi. Ol Wajtaoa, we yumi save yusum blong stadi Baebol, oli kamaot long 131 lanwis. !Ol buk blong stadi Baebol, oli kamaot long 153 lanwis, ol buklet oli kamaot long 284 lanwis, ol kaset oli kamaot long 61 lanwis, ol video kaset oli kamaot long 41 lanwis, mo tu, wan program blong kompyuta blong mekem dip stadi long Baebol i kamaot long 9 lanwis!—Matiu 24:45-47, NW.
9. ?Olsem wanem yumi save folem ol advaes long ol vas we i stap long paragraf ya taem yumi stap rerem Wajtaoa stadi wetem famle blong yumi?
9 Plante famle oli yusum taem we oli stap mekem famle stadi long hem, blong rerem Wajtaoa Stadi blong olgeta. !Samting ya i save givhan bigwan long olgeta! Wajtaoa magasin i holem ol stamba kakae long saed blong spirit, we i stap bildimap ol man blong Jeova raonabaot long wol. Taem yu mo famle blong yu, yufala i mekem Wajtaoa stadi, i gud blong eksplenemgud ol bigfala poen, bitim we yufala i jes ridim ol paragraf mo askem ol kwestin we oli stap long pej. Traem bes blong yufala blong lukaot dip save. Tekem taem blong jekemap evri vas we oli no raetem ol tok blong olgeta long paragraf. Askem ol memba blong famle blong talem olsem wanem ol vas ya oli joen wetem paragraf we yufala i stap tokbaot. Traem mekem se hat blong evriwan i stap long stadi.—Ol Proveb 4:7, 23; Ol Wok 17:11.
10. ?Yu save mekem wanem blong ol pikinini oli joen long stadi mo blong pulum intres blong olgeta?
10 Sipos yu gat sam pikinini, ?yu save mekem wanem blong famle stadi i leftemap tingting, i pulum intres, mo i kam wan taem blong glad, be i no jes wan kastom nomo? Traehad blong mekem se evriwan i joen long stadi, blong mekem se tingting blong evriwan i stap long samting we yufala i stap stadi long hem. I gud sipos ol wanwan pikinini oli gat prapa Baebol mo magasin blong olgeta. Papa no mama i save folem eksampel blong lav we Jisas i soemaot. Hem i save tekem wan smol pikinini i kam sidaon klosap long hem, mo maet i putum han i goraon long pikinini ya. (Skelem wetem Mak 10:13-16.) Maet hed blong famle i jusum wan yangfala blong eksplenem pija we i joen wetem stadi. Mo tu, bifo long taem blong stadi, hem i save givim wan vas long wan smol pikinini blong ridim long taem blong stadi. Maet wan pikinini we i bigwan finis i save soem olsem wanem yumi save mekem ol samting we yumi lanem oli wok long laef blong yumi.
11. ?Wanem ol narafala tul blong tij we yumi kasem, mo olsem wanem yumi save yusumgud ol tul ya long famle stadi?
11 Nating sipos yu stap yusum Wajtaoa blong storeyan wetem famle blong yu, be yu no mas fogetem ol narafala tul blong stadi we i kamaot long plante lanwis. Sipos yu nidim moa save, no yu wantem save mining blong wan tok we Baebol i yusum, yu save lukluk buk ya Insight on the Scriptures. Sipos i gat ol narafala kwestin, yu save lukluk buk ya Watch Tower Publications Index no yu save yusum kompyuta program we Sosaeti i wokem blong mekem dip stadi. Lanem blong yusumgud ol tul ya, sipos yufala i gat. Samting ya i save givhan bigwan long famle stadi blong yufala. Blong pulum intres blong ol pikinini, maet yufala i save wajem wan haf blong video kaset blong Sosaeti mo lesin long wan haf blong drama long kaset, ale biaen yufala i save tokbaot ol haf ya we yufala i luk no harem. Ol tul ya oli save givhan blong mekem se famle stadi blong yufala i pulum intres blong evriwan mo i karem nambawan frut long ful famle.
Jenis Folem Ol Nid Blong Famle Blong Yu
12. ?Olsem wanem famle stadi i save givhan bigwan long ol impoten nid long famle?
12 Maet evri wik, famle blong yu i stap mekem rere Wajtaoa stadi tugeta. Be, traem luksave ol problem mo ol tingting we oli stap kasem famle blong yu. Mama i save givhan bigwan long saed ya. Sipos hem i no wok, hem i save spenem taem wetem ol pikinini evri dei taem oli kambak long haos, afta long skul. Sipos ol pikinini oli kasem sam problem, hem i save givhan long olgeta long taem ya. Sipos problem i bigwan, i gud oli tokbaot tugeta. Taem i gat wan impoten nid blong famle, yu no mas letem i stap, i gud yu stretem kwiktaem. (Ol Proveb 27:12) Samting ya i no minim ol problem long skul nomo, be ol narafala problem tu. Jusum ol buk we oli stret wetem problem ya, mo talemaot long famle bifo long taem blong stadi.
13. ?Taem famle i tokbaot rod blong winim fasin pua, olsem wanem samting ya i givhan bigwan?
13 Wan eksampel, fasin pua i kam antap bigwan long plante ples long wol. Taswe, plante taem i gud blong tokbaot olsem wanem blong winim trabol ya. Sipos famle stadi blong yufala i tokbaot ol samting we oli hapen long laef wetem ol rul blong Baebol, hemia i save givhan long famle blong yufala.—Ol Proveb 21:5; Prija 9:11; Hibrus 13:5, 6, 18.
14. ?Wetaem i stret taem we famle i save tokbaot tingting blong Jeova long saed blong raf fasin, ol faet, mo Kristin fasin blong no joen long ol rao?
14 Wan narafala samting we i impoten blong tokbaot, hemia raf fasin. Yumi evriwan i nidim we tingting blong Jeova i stap strong long maen mo hat blong yumi. (Jenesis 6:13; Ol Sam 11:5) Taem famle i stadi long saed ya, olgeta evriwan oli save storeyan tugeta blong tokbaot wanem we pikinini i save mekem sipos sam yangfala long skul oli mekem trabol long olgeta. Tokbaot sipos i stret blong lanem karate no i no stret, mo olsem wanem blong jusum ol pleplei we oli stret. Long taem blong yumi, raf fasin i kam antap bigwan. Klosap se long evri kantri, i gat faet bitwin ol manples, rao from politik no laen, mo ol faet bitwin ol grup blong stronghed man long taon. From samting ya, i gud we famle blong yu i tokbaot olsem wanem blong holemtaet ol Kristin fasin taem ol faet oli stap gohed raonabaot long yumi.—Aesea 2:2-4; Jon 17:16.
15. ?Olsem wanem blong tijim ol pikinini long saed blong seks mo mared?
15 Taem ol pikinini oli stap gruap, oli nidim tijing long saed blong seks mo mared. Ol tijing ya oli mas folem yia we pikinini i gat. Long sam kantri, papa mama i neva tokbaot seks wetem pikinini blong olgeta. Sipos papa mama i no tijim ol pikinini long saed ya, maet ol pikinini ya oli save lanem rong tingting long ol narafala yangfala, mo trabol i save kamaot from. I moa gud blong folem eksampel blong Jeova long saed ya. Baebol i soem se, Jeova i tok stret mo i yusum fasin waes taem hem i givim advaes long saed ya, hem i no haedem wan samting. Ol advaes we oli kamaot long God bambae oli halpem ol pikinini blong yumi blong holemtaet fasin blong respektem olgeta wanwan mo blong soem ona long narafala man no woman. (Ol Proveb 5:18-20; Kolosi 3:5; 1 Tesalonaeka 4:3-8) Nating sipos yu tokbaot bisnes ya finis wetem ol pikinini blong yu, be yu no mas sem blong storeyan wetem olgeta bakegen. Taem ol niufala jenis oli stap kamaot, i impoten blong talem bakegen mo bakegen.
16. (a) ?Wetaem sam famle oli mekem stadi blong olgeta? (b) ?Olsem wanem yu bin winim ol hadtaem blong mekem se famle stadi blong yu i gohed oltaem?
16 ?Wetaem i stret taem blong mekem famle stadi? Sam famle oli folem program blong ol Betel famle raon long wol. Ale, oli mekem famle stadi blong olgeta long evri Mande naet. Samfala, oli gat program we i defren. Long Ajentina, wan famle we i gat 9 pikinini, i girap long faef klok evri moning, blong mekem stadi blong olgeta. From we oli mas wok long ol defdefren taem, i no gat wan narafala taem we i stret blong oli mekem stadi wanples. I no isi, be samting ya i makem long hat mo tingting blong ol pikinini se famle stadi i impoten tumas. Long Filipin, oltaem wan elda mo waef blong hem, tufala i mekem famle stadi wetem ol trifala pikinini blong tufala. Be tu, long ol dei blong wik, tufala i stadi wetem wanwan long ol pikinini ya blong mekem trutok i stap long hat blong olgeta. Long Yunaeted Stet, i gat wan sista we hasban blong hem i no wan Witnes. Evri moning, sista ya i wokbaot wetem ol pikinini blong hem blong go putum olgeta long bas blong skul. Taem oli stap wet long bas, oli ridim mo tokbaot wan haf blong Baebol we i stret long evriwan. Biaen, mama i mekem wan sot prea bifo we ol pikinini oli go long bas. Long Demokratik Ripablik blong Kongo, i gat wan woman we hasban blong hem we i no bilif, i lego hem mo ol pikinini blong tufala. Woman ya i mas traehad long taem we hem i mekem famle stadi from we hem i no skulgud. Evri wik, bigfala boe blong woman ya i visitim hem, mo i mekem stadi wanples wetem mama mo ol smol brata blong hem. Mama ya i soem nambawan eksampel long fasin blong reregud stadi blong hem. ?Olsem wanem long famle blong yu? ?I gat sam samting we i mekem se i hadwok blong mekem famle stadi oltaem? Yu no mas stop long fasin ya. Askem Jeova blong blesem ol traehad blong yu blong mekem Baebol stadi oltaem.—Mak 11:23, 24.
Gudfala Frut From Fasin Blong Gohed Oltaem
17. (a) ?I nidim wanem blong mekem famle stadi i gohed oltaem? (b) ?Wanem stori i soem se i impoten tumas blong tijim famle long ol rod blong Jeova?
17 I nidim blong mekem plan. I nidim blong gohed oltaem. Be ol frut we oli kamaot from famle stadi oli nambawan tumas. (Ol Proveb 22:6; 3 Jon 4) Franz mo Hilda, long Jemani, tufala i gat 11 pikinini. Plante yia biaen, gel blong tufala, Magdalena i talem se: “Impoten samting we mi tingbaot yet tede, se i no gat wan dei i pas we mifala i no kasem ol tijing long saed blong spirit.” Taem fasin ya blong agensem narafala nesen i kam moa strong aninit long rul blong Adolf Hitler, papa blong Magdalena i yusum Baebol blong rerem famle blong hem blong fesem ol traem we hem i luksave se oli stap kam. Biaen, ol man oli tekem sam long ol pikinini blong famle ya, oli go long wan skul blong jenisim bilif blong olgeta. Ol narafala memba blong famle ya, ol ami oli putum olgeta long presin mo rabis kalabus. Sam long olgeta, ol man oli kilim olgeta oli ded. Olgeta evriwan oli holemstrong long bilif blong olgeta—i no long hadtaem ya nomo, be long ol yia we oli kam biaen tu.
18. ?Olsem wanem fasin traehad blong sam papa no mama we olgeta nomo i lukaot long ol pikinini blong olgeta i kasem blesing?
18 Plante papa no mama we olgeta nomo i stap lukaot long famle, mo olgeta ya tu we hasban no waef blong olgeta i no bilif, oltaem oli stap givim ol tijing blong Baebol long ol pikinini blong olgeta. Wan mama we man blong hem i ded, hem i wok strong blong putum lav blong Jeova i go long hat blong tufala pikinini blong hem. Be, hem i harem nogud tumas taem wan boe blong hem i no moa joen wetem ol man blong Jeova. Woman ya i askem strong long Jeova blong fogivim hem from eni mastik we maet hem i mekem taem hem i stap trenem boe ya. Be boe ya i no fogetem wanem we hem i bin lanem. Afta we ten yia i pas, hem i kambak, i gohed gud bakegen long saed blong spirit, mo i kam wan elda long kongregesen. Naoia, elda ya mo waef blong hem, tufala i stap wok olsem fultaem paenia. !Ol papa mama we oli obei long advaes blong Jeova mo ogenaesesen blong hem, blong mekem famle stadi oltaem wetem famle blong olgeta, oli save harem gud tumas! ?Yu yu stap folem advaes ya tu long famle blong yu?
?Yu Yu Save Eksplenem?
◻ ?From wanem i impoten tumas blong mekem famle stadi oltaem?
◻ ?Yumi mas gat wanem mak taem yumi stap mekem famle stadi?
◻ ?Wanem ol tul blong tij we yumi gat?
◻ ?Olsem wanem yumi save jenisim stadi blong mekem i laenap wetem ol nid blong famle?
[Tok Blong Pija Long Pej 15]
Fasin ya blong holem sam mak long tingting, bambae i mekem se famle stadi blong yu i kam moa gud