Ol Las Dei—?Wetaem?
“MIFALA i ting se, afta we wan milian milian yia i pas, bambae wol i olsem wan draeples nomo. Bambae san i mekem graon i kam strong we i strong, mo bambae i no gat wan tri mo gras nating long hem. Mifala i no ting se ol laef samting we oli gat plante sel long bodi blong olgeta oli save stap laef long taem ya.” Hemia tok we i stap long wan buk (Sky & Telescope) we i kamaot i no longtaem. ?From wanem wol bambae i kam nogud olsem? Wan narafala buk (Astronomy) i talem se: “San bambae i kam strong moa gogo i mekem solwota i boel, mo i kukum graon long evri kantri.” Buk ya i gohed i se: “Bigfala disasta ya i no wan toktok nomo we i tru mo i save mekem tingting blong yumi i trabol, nogat. Hemia samting we bambae i rili hapen long yumi.”
Be Baebol i talem se: “[God i] putum wol ya i stap strong long fandesen blong hem, we bambae hem i no save muf nating.” (Ol Sam 104:5) Tru ya, God we i wokem wol ya, i save mekem se wol i stap olwe. Yes, “hem i wokem wol ya, . . . blong man i save stap long hem.” (Aesea 45:18) Be hem i no wantem se ol man we oli stap long wol ya oli stap ded, mo i no wantem we oli mekem rabis fasin tu. God i makem finis wan stret taem blong hem i rul bakegen. Bambae hem i yusum Kingdom blong hem we Daniel 2:44 i tokbaot, blong mekem samting ya i kamtru.
Jisas i bin talemaot Kingdom blong God long ol man. Hem i tokbaot wan taem we God bambae i jajem ol neson mo ol man. Hem i givim woning se bambae i gat wan bigfala taem blong trabol we i bitim olgeta trabol bifo. Mo hem i talem ol saen we bambae oli soemaot se en blong rabis wol ya i klosap.—Matiu 9:35; Mak 13:19; Luk 21:7-11; Jon 12:31.
Impoten man ya Jisas i talemaot ol profet tok ya, mo from samting ya, plante man oli tinghevi long olgeta. ?Wetaem bambae oli kamtru? Samfala oli bin stadi long ol profet tok blong Baebol mo long ol impoten yia we Baebol i makem, from we oli wantem traem faenemaot stret taem we en bambae i kam. Wan man we i stadi long bisnes ya long ol yia 1800, hemia Masta Isaac Newton. Hem i wan man we i gat bigfala save long matematik, i faenemaot loa blong graviti, mo i wokem wan niufala rod blong matematik we long Inglis oli kolem calculus.
Jisas i talem long ol disaepol blong hem se: “Ol dei mo ol taem blong samting ya, i no blong yufala i save, Papa blong mi nomo i gat raet blong jusumaot.” (Ol Wok 1:7) Mo tu, long taem ya we Jisas i talemaot ol “saen blong soemaot we [hem i] stap, mo we hemia lashaf blong fasin blong laef long wol ya” (NW), hem i talem se: “Dei blong samting ya, mo taem blong hem, i no gat man i save. Ol enjel blong heven, mo mi tu we mi Pikinini blong God, be mifala i no save. Papa blong mi, hem nomo i save.” (Matiu 24:3, 36) Afta, hem i tokbaot bigfala trabol we bambae i spolem rabis wol ya ‘taem Pikinini blong Man i stap’ (NW). Hem i skelem trabol ya wetem trabol we i spolem wol long taem blong Noa. Nao hem i talem se: “From samting ya, yufala i mas lukaot gud, from we yufala i no save wanem dei, mi, mi Masta blong yufala, bambae mi kamtru long hem.”—Matiu 24:39, 42.
Taswe, nating we yumi no save stret taem blong en blong “fasin blong laef long wol ya,” be “saen” ya we Jisas i talem, i mekem yumi luksave se yumi stap finis long “ol las dei.” (2 Timoti 3:1, NW) Hemia i wan taem we yumi mas ‘wekap gud’ sipos ‘yumi wantem ronwe long ol trabol ya’ we bambae i kamtru.—Luk 21:36, NW.
Bifo we Jisas i talem saen ya, hem i givim wan woning, i se: “Yufala i mas lukaot gud blong bambae i no gat man i giaman long yufala, from we plante man bambae oli save tekem nem blong mi, nao bambae oli kam talem se, ‘Mi mi Mesaea ya,’ mo sam bambae oli talem se, ‘Taem blong samting ya i klosap nao.’ Be bambae yufala i no biaen long olgeta. Mo taem yufala i harem nius we ol man oli stap mekem faet, mo we oli stap girap agens long gavman, yufala i no fraet. Ol samting ya oli mas kamtru fastaem, be [“en,” NW] i no save kam semtaem.”—Luk 21:8, 9.
?Saen Ya i Olsem Wanem?
Biaen, Jisas i talem ol trabol we bambae oli kamaot long ol las dei, i se: “Ol man bambae oli mekem faet long ol narafala man. Mo ol kantri bambae oli mekem faet long ol narafala kantri. Bambae graon i seksek bigwan. Mo olbaot long wol ol man bambae oli gat hadtaem blong kasem kakae, mo bambae i gat ol strong sik oli kam spolem olgeta. Mo long skae, bambae i gat ol samting blong mekem man i fraet, mo ol bigbigfala saen.” (Luk 21:10, 11) Jisas i talem tu se: “Gud nyus ia bilong kingdom, bambae oli mas talemaot long olgeta ples long wol, bilong oli wetnes long olgeta man long wol. Nao biaen, bambae en bilong wol i save kam.” (Matiu 24:14, Gud Nyus Bilong Jisas Krais) Ol trabol we Jisas i talemaot—faet, graon i seksek, hadtaem blong kasem kakae—oli no ol niufala samting. Long olgeta yia we man i stap long wol, ol trabol ya oli stap hapen. Be samting we i mekem saen blong Jisas i defren, hemia se ol trabol ya bambae oli kamaot evriwan wantaem.
Traem tingbaot: ‘?Wetaem ol saen ya we ol Gospel oli tokbaot, oli bin kamaot evriwan wantaem?’ Stat long yia 1914, ol man oli bin luk ol bigbigfala faet we olgeta kantri blong wol oli joen long olgeta. Oli luk we graon i seksek bigwan, mo fulap man oli lusum laef blong olgeta long ol etkwek ya mo long ol trabol we i joen wetem olgeta, olsem ol taetel wef. Oli luk ol strong sik long olgeta ples blong wol, olsem malaria, kof, mo AIDS. Oli luk plante milian man we oli bunbun nogud mo klosap oli ded from hanggri. Oli luk we ol man long evri kantri oli fraet long wok blong ol teroris mo ol bom we ol kantri oli stap wokem. Mo oli luk we ol Witnes blong Jeova oli stap talemaot long ol man long evri ples blong wol, gud nius ya blong Kingdom blong God we i stap long heven. Olgeta samting ya oli kamaot stret olsem Jisas i talem finis.
Yumi mas tingbaot tok blong aposol Pol tu, se: “Yu mas save samting ya se, long taem blong ol las dei, bambae laef i strong tumas mo i had blong winim ol trabol. Bambae ol man oli save laekem olgeta nomo, bambae oli laekem mane tumas, oli man blong mekem flas, tingting blong olgeta i antap tumas, bambae oli tok nogud long God, oli no obei long papa mama blong olgeta, oli no man blong talem tangkiu, mo oli no gat fasin blong stap tru long God mo long narafala man. Bambae oli no gat filing long ol narafala man, oli blokem tingting blong olgeta blong no agri wetem narafala, oli man blong spolem nem blong narafala, oli no save bos long tingting blong olgeta, oli wael olgeta. Bambae oli no laekem ol samting we oli gud, oli man blong spolem fren blong olgeta, oli stronghed, mo oli fulap long flas. Bambae oli laekem moa ol pleplei, i winim we oli laekem God. Long fes blong ol man, i luk olsem we oli stap fasgud long God, be oli giaman nomo, oli no wantem nating we paoa blong God i wok long laef blong olgeta.” (2 Timoti 3:1-5, NW) Yes, bambae “laef i strong tumas” long olgeta ples blong wol, from we long evri ples ol man bambae oli no moa obei long loa, oli no moa ona long God, oli raf, oli mekem enikaen strong fasin long narafala blong kasem samting we oli wantem.a
?Be maet “ol las dei” ya we oli mas kamtru bifo we en i kam, oli no kamtru yet? ?I gat sam samting bakegen we oli save soemaot stret taem we ol las dei ya oli stat?
?“Taem Blong En” i Stat Wetaem?
Profet Daniel i luk wan vison we i soemaot ol samting we bambae i hapen longtaem afta we hem i ded. Nao wan enjel i talem long hem se: “Long taem ya, [long “taem blong en” we Daniel 11:40 (NW) i tokbaot] bambae enjel ya Mikael [Jisas Kraes] we i hae we i hae, we i stap lukaot long ol man ples blong yu, bambae hem i kamtru.” (Daniel 12:1) ?Mikael bambae i mekem wanem?
Buk blong Revelesen i tokbaot taem ya we Mikael i kam King, i se: “Nao i gat bigfala faet i stat long heven. Mikael wetem ol enjel blong hem oli stap faet agens long bigfala algita ya. Nao bigfala algita ya wetem ol enjel blong hem oli traem faet agens long Mikael olgeta, be oli lus, mo i no moa gat ples blong olgeta long heven. Bigfala algita ya, hem i snek ya blong bifo we nem blong hem ‘Setan’ no ‘Man we i agensem man,’ we i stap giaman long olgeta man long wol, i lidim olgeta oli go krangke. Nao olgeta long heven oli sakemaot hem wetem olgeta enjel blong hem oli aot long heven, oli kamdaon long wol. Nao from samting ya, yu heven, mo yufala evriwan we i stap long heven, yufala i mas harem gud. Be sore tumas long yu, graon, mo long yu, solwota, from we Setan i kamdaon finis long yufala. Mo hem i kros tumas, from we hem i save se i gat smol taem nomo blong hem i stap yet.”—Revelesen 12:7-9, 12.
Ol yia we Baebol i makem se oli impoten, oli soemaot se faet ya we i sakemaot Setan mo ol rabis enjel blong hem long heven, i mekem bigfala trabol i kamaot long wol, from we Setan i kros tumas, mo hem i save se i gat smoltaem nomo i stap blong hem i rulum wol. Bambae hem i kam kros moa yet long taem ya blong ol las dei, gogo bigfala faet ya Amagedon. Long taem ya nao, bambae hem i jes lusum paoa blong hem olgeta.—Revelesen 16:14, 16; 19:11, 15; 20:1-3.
Afta we aposol Jon i talem wanem i bin hapen long faet ya long heven, hem i se: “Nao mi harem we wan man long heven i singaot bigwan i talem se, ‘!Naoia God blong yumi i sevem yumi! !Naoia hem i soemaot we hem i gat paoa, mo we [“kingdom blong hem i kam,” NW]! Naoia Mesaea blong hem i soemaot we hem i gat paoa long evri samting. Man ya we i agensem ol brata blong yumi, we long dei mo long naet hem i stap talemaot ol poen blong hem agens long olgeta long fes blong God, naoia God i sakemaot hem finis i gowe long heven.’” (Revelesen 12:10) ?Yu luk we voes ya i talemaot se Kingdom i stanap mo Kraes i holem paoa long Kingdom ya? Yes, Kingdom ya i stanap long heven long yia 1914.b Ol Sam 110:2 (NW) i soemaot se Jisas bambae i rul ‘long medel blong ol enemi blong hem,’ gogo kasem taem we Kingdom ya bambae i rulum fulwol olsem we i rulum heven.—Matiu 6:10, NW.
Samting we i pulum tingting blong yumi, hemia tok we enjel i talem long profet Daniel, afta we hem i tokbaot ol samting we bambae i hapen. Hem i se: “Daniel. I gud yu satem buk ya, yu putum wan mak long hem blong blokem i stap olsem gogo kasem [“taem blong en,” NW]. . . . plante man bambae oli stap resis olbaot blong traem save ol samting we i stap kamtru.” (Daniel 12:4) Samting ya tu i soemaot se yumi stap finis long “taem blong en.” Save long saed blong mining blong ol profet tok ya i kam klia finis, mo ol man blong God oli stap talemaot save ya naoia long olgeta ples blong wol.c
?Wetaem Bambae “Ol Las Dei” Oli Finis?
Yumi no save talem stret se ol las dei we Baebol i tokbaot oli longfala olsem wanem. Be yumi save se, ol samting long wol oli mas kam moa nogud long ol las dei ya, from we taem blong Setan i stap kam sot moa. Aposol Pol i givim woning se: “Ol man nogud wetem ol man blong giaman, bambae oli save gohed blong mekem i mowas olgeta. Bambae oli save giaman moa long ol man, mo olgeta tu oli save bilif long ol giaman toktok blong olgeta bakegen.” (2 Timoti 3:13) Mo Jisas tu i tokbaot ol samting we bambae oli hapen yet, i se: “Long taem ya bambae i gat bigfala trabol we neva man i luk olsem bifo, i stat long taem we God i mekem wol ya, i kam kasem tede. Mo bambae i no moa gat bigfala trabol olsem bakegen samtaem. Be Hae God i katem taem blong trabol ya finis. Sipos no, bambae i no gat wan man we i save stap laef. Be hem i katem taem ya, blong bambae i sevem ol man we hem i jusumaot olgeta finis, se oli man blong hem.”—Mak 13:19, 20.
Sam samting we oli mas hapen yet, hemia “bigfala trabol tumas,” wetem faet blong Amagedon, mo Setan wetem ol rabis enjel blong hem oli mas go kalabus blong oli no moa save gat paoa long wol ya. (Matiu 24:21) “God ya we i no save giaman” i promes se ol samting ya bambae oli kamtru. (Taetas 1:2) God nao bambae i mekem we faet blong Amagedon i kamaot mo Setan i go kalabus.
Tabu spirit i pulum aposol Pol blong tokbaot wanem bambae i hapen jes bifo we God i spolem ol rabis fasin blong wol ya. Long saed blong “stret dei mo stret taem blong ol samting ya,” hem i raetem se: “Dei ya blong Masta blong yumi, bambae i mekem ol man oli sek, olsem wan man blong stil, we i kamtru long naet. Taem ol man oli stap talem se, [“!Pis mo seftaem!,” NW] long taem ya nao bambae bigfala i trabol i save kasem olgeta, i spolem olgeta. Bambae trabol ya i kasem olgeta wantaem nomo, olsem we woman i harem we bak blong hem i soa blong i bonem pikinini. Mo olgeta bambae oli no save ronwe.” (1 Tesalonaeka 5:1-3) Baebol i no talem wanem bambae i pulum ol man blong mekem giaman toktok ya se i gat “pis mo seftaem.”d Yumi mas wet blong luk samting ya. Nating se i olsem wanem, bambae tok ya i no save blokem dei blong Jeova blong jajem ol man.
Sipos yumi rili bilif se ol profet tok ya oli tru, hemia i mas pusum yumi blong mekem wan samting. ?Mekem wanem? Pita i talem ansa blong kwestin ya, i se: “From we olgeta samting ya bambae oli lus olsem, yufala i mas luklukgud long laef blong yufala. Taem yufala i stap wet long Dei ya blong God blong i kamtru, yufala i mas tabu, yufala i man blong God, mo yufala i mas mekem ol fasin we hem i wantem. Mo yufala i mas gohed blong wok blong mekem Dei ya i kamtru kwik.” (2 Pita 3:11, 12) Be maet yu stap tingbaot se: ‘?Olsem wanem samting ya i save givhan long mi?’ Nekis haf bambae i ansarem kwestin ya.
[Ol futnot]
a Blong save sam moa samting we oli pruvum se yumi stap long “ol las dei,” lukluk Wekap! Eprel-Jun 2007, pej 8-10, Wajtaoa (Franis/Inglis) Septemba 15, 2006, pej 4-7, Wajtaoa Oktoba 1, 2005, pej 4-7, we ol Witnes blong Jeova oli wokem.
b Blong kasem moa save long ol yia we Baebol i makemaot, lukluk buk ya we ol Witnes blong Jeova oli wokem, ?Wanem Samting We Baebol i Rili Tijim? pej 215-218.
c Lukluk long tufala buk ya we ol Witnes blong Jeova oli wokem, Pay Attention to Daniel’s Prophecy! (Prêtons attention à la prophétie de Daniel !) mo 2008 Yearbook of Jehovah’s Witnesses (Annuaire des Témoins de Jéhovah 2008), pej 31-39.
d Lukluk long buk ya Revelesen—Kolosap I Kasem Nambawan En Blong Hem! (long Franis mo Inglis we oli printim long 2006) pej 250-251, haf 13 mo 14.
[Tok blong makem poen long pej 5]
Jisas i talem se god nomo i save ‘dei mo taem blong samting ya’
[Tok blong pija long pej 7]
Long ol yia afta long 1914, saen we Jisas i givim i kamaot klia
[Credit Line]
© Heidi Bradner/Panos Pictures
[Credit Lines long pej 4]
Masta Isaac Newton
© A. H. C./age fotostock
[Credit Line long pej 7]
© Paul Smith/Panos Pictures