?Bambae Yu Yu Folem Ol Tok Blong Jehova We Oli Lidim Yu Long Stret Rod?
“Olgeta fasin we i no stret, mi mi no laekem olgeta nating, mi agens long olgeta.”—SAM 119:128.
1, 2. (a) Taem yu askem wan fren blong hem i talem rod we yu mas folem, ?yu yu glad we hem i talem wanem long yu, mo from wanem? (b) ?Jehova i talem ol tok long yumi blong yumi lukaot gud we yumi no mekem wanem, mo from wanem?
YU TRAEM tingbaot sipos yu mas wokbaot i go long wan ples, be yu no save rod blong kasem ples ya. Ale yu askem wan fren we yu trastem hem blong i halpem yu, from we hem i save gud rod ya. Taem hem i stap eksplenem rod we yu mas folem, maet hem i talem sam toktok olsem se: “Bambae yu luk wan saen, be yu mas lukaot gud from we saen ya i no klia. Plante man we oli folem saen ya oli lusum rod blong olgeta.” ?Olsem wanem? ?Bambae yu glad we fren ya i talem ol tok ya long yu mo bambae yu folem wanem we hem i talem? Jehova God i olsem wan fren we i mekem sam samting blong givhan long yumi. Hem i givim ol gudfala save we yumi mas folem blong kasem laef we i no save finis. Mo hem i talem sam tok tu long yumi blong yumi lukaot gud, nao yumi no folem ol samting we oli save mekem se yumi lusum rod.—Dut. 5:32; Aes. 30:21.
2 Long stadi ya mo long nekis stadi, bambae yumi tokbaot sam long ol samting ya we oli save mekem se yumi lusum rod. I gud yumi tingbaot se Fren blong yumi, Jehova God, hem i givim advaes long saed blong ol samting ya from we hem i tingbaot yumi mo hem i lavem yumi. Hem i wantem se yumi kasem laef ya we i no save finis. Hem i harem nogud taem ol man oli letem ol nogud fasin i winim olgeta nao oli lego rod blong laef. (Esik. 33:11) Long stadi ya, bambae yumi tokbaot tri samting we oli save mekem se yumi lusum rod. Fas samting, hemia ol man raonabaot long yumi. Seken samting, hemia yumi nomo. Mo laswan, hemia ol samting we oli no tru, be oli save mekem bigfala trabol long yumi. Yumi mas faenemaot se ol samting we oli save mekem yumi lusum rod blong yumi, oli wanem, mo Papa blong yumi long heven i talem se yumi mas mekem wanem blong stap longwe long olgeta. Wan man blong raetem Ol Sam i talem long Jehova se: “Olgeta fasin we i no stret, mi mi no laekem olgeta nating, mi agens long olgeta.” (Sam 119:128) ?Olsem wanem? ?Yu yu gat tingting olsem? Bambae yumi tokbaot ol samting we yumi save mekem blong stap longwe long “olgeta fasin we i no stret.”
Yu No Mas Folem ‘Fasin We Bighaf Blong Ol Man Oli Mekem’
3. (a) ?From wanem yumi save kasem bigfala trabol taem yumi no save stret rod, nao yumi folem rod we ol narafala oli folem? (b) ?Eksodas 23:2 i tokbaot wanem impoten tingting?
3 Yu traem tingbaot se yu stap wokbaot i go long wan ples we i longwe, ale yu no moa save wanem rod blong folem. ?Bambae yu mekem wanem? Maet yu luk se i gat plante man oli stap folem wan rod, ale yu harem se bambae yu tu yu folem rod ya. Be sipos yu mekem olsem, yu yu save kasem bigfala trabol. Maet olgeta oli no stap go long ples we yu yu wantem go long hem. Maet olgeta tu oli lusum rod. Smol stori ya i givhan long yumi blong kasem save long wan tingting we God i wantem tijim long ol man Isrel bifo. God i stanemap wan loa blong man we i mekem wok blong jaj mo blong man we i witnes long kot, se oli no mas ‘folem fasin we bighaf blong ol man oli mekem.’ (Ridim Eksodas 23:2.) I tru se i isi long ol sinman blong oli letem narafala i pulum olgeta blong mekem samting we i no stret. ?Be olsem wanem? ?Tingting ya se i no stret blong folem fasin we bighaf blong ol man oli mekem, i blong givhan long olgeta ya nomo long kot? Nogat, tingting ya i save givhan long yumi tu.
4, 5. ?Wanem samting i hapen we i traem Josua mo Keleb? ?Mo from wanem tufala i no fraet?
4 Long enitaem nomo wan samting i save hapen we i mekem se yumi wantem ‘folem fasin we bighaf blong ol man oli mekem.’ Samting olsem i save hapen kwiktaem nomo, mo yumi save harem se i had long yumi blong no folem fasin blong olgeta. Yumi save tingbaot samting we i hapen long Josua mo Keleb. Tufala i stap long wan grup blong twelef man evriwan we oli go lukluk Promes Lan. Taem oli kambak, ten long olgeta oli givim wan ripot we i nogud long saed blong Promes Lan, we i mekem tingting blong ol man Isrel i foldaon. Oli talem se samfala long kantri ya, oli ol lariken man we oli laen blong Nefilim. Hemia ol pikinini we ol rabis enjel oli gat wetem ol woman. (Jen. 6:4) !Toktok ya i no tru nating! Plante handred yia bifo, taem Bigfala Wota i ron, ol nogud pikinini ya oli lus evriwan. Be nating se toktok ya i no tru, hem i gat bigfala paoa long olgeta we bilif blong olgeta i slak. Ripot blong ol ten man ya i mekem se kwiktaem nomo ol man Isrel oli fraet we oli fraet. Ale i no longtaem, bighaf blong ol man Isrel oli ting se i moa gud oli no mekem olsem we Jehova i talem, mo oli no go insaed long Promes Lan. ?Be Josua mo Keleb tufala i mekem wanem taem trabol ya i kamaot?—Nam. 13:25-33.
5 Tufala i no ‘folem fasin we bighaf blong ol man oli mekem.’ Tufala i talem ol tok we i tru long ol man Isrel, nating se olgeta oli no glad nating blong harem ol tok ya. Mo tufala i no jenisim tok blong tufala, nating se ol man oli wantem stonem tufala i ded. ?From wanem tufala i no fraet long taem ya? Hemia from we tufala i bilif strong long Jehova. Man we i bilif strong, hem i luksave se ol promes blong Jehova God oli no olsem ol giaman tok blong ol man. Plante yia biaen, taem Josua mo Keleb tufala i talemaot bilif we tufala i gat long Jehova, tufala i talem se oltaem Jehova i mekem ol promes blong hem oli kamtru. (Ridim Josua 14:6, 8; 23:2, 14.) Josua mo Keleb tufala i lavem Jehova God mo tufala i trastem hem. Tufala i no wantem mekem samting blong ol man oli glad sipos samting ya i mekem Jehova i harem nogud. Ale tufala i stanap strong, mo tufala i soemaot wan gudfala eksampol blong yumi tede yumi folem.—Nam. 14:1-10.
6. ?Long wanem desisen, maet yumi harem se yumi wantem folem fasin we bighaf blong ol man oli mekem?
6 ?Olsem wanem? ?Samtaem yu harem se yu yu wantem ‘folem fasin we bighaf blong ol man oli mekem’? Tede, bighaf blong ol man oli stap longwe long Jehova mo oli ting nating long ol loa blong Jehova. Oli traem pulum yumi blong folem ol giaman tingting blong olgeta long saed blong ol pleplei mo ol samting we yumi mekem blong spel. Bighaf blong ol man oli talem se ol program blong televisin, ol muvi, ol video gem we oli soemaot ol nogud fasin blong man wetem woman, raf fasin, mo ol wok blong rabis spirit, oli oraet nomo. (2 Tim. 3:1-5) ?Yu yu mekem wanem taem yu jusum samting we yu mo famle blong yu bambae i mekem blong spel mo pleplei? ?Yu yu folem tingting blong narafala long saed blong samting we i stret mo samting we i no stret? Sipos yu mekem olsem, yu stap mekem ol desisen blong yu ‘folem fasin we bighaf blong ol man oli mekem.’
7, 8. (a) ?Yumi mas mekem wanem blong trenem “tingting” blong yumi? ?Mo from wanem i moa gud blong trenem tingting blong yumi i bitim we yumi folem wan longfala lis blong ol rul? (b) ?From wanem yu glad blong luk gudfala eksampol blong plante yangfala Kristin?
7 Jehova i givim wan nambawan presen long yumi blong givhan long yumi blong mekem ol desisen. Presen ya hemia “tingting” blong yumi. Be blong trenem tingting blong yumi, yumi mas “yusum” tingting blong yumi. (Hib. 5:14, NW) Yumi no save trenem tingting blong yumi sipos yumi folem nomo samting we narafala i mekem no sipos yumi folem samting we narafala i talem long yumi blong mekem. Long saed blong plante defren samting, yumi mas yusum tingting blong yumi we i save jajem yumi blong mekem ol prapa desisen blong yumi. Yumi no nidim wan lis blong ol muvi, ol buk, mo ol Websaet long Intenet, we yumi no mas lukluk. Sipos yumi folem wan lis olsem, bambae i mas gat wan niufala lis oltaem nomo, from we ol fasin blong wol ya oli stap jenis oltaem. (1 Kor. 7:31, NW) Bigfala risen from wanem yumi no lukluk long narafala blong mekem desisen blong yumi, hemia from we yumi wantem yusum tingting blong yumi we Jehova i givim. Jehova i wantem se yumi tingting gud long ol tok blong Baebol, yumi prea long hem blong i lidim yumi, mo biaen yumi mekem ol desisen we hem i glad long olgeta.—Efes. 5:10.
8 I tru se samfala bambae oli no laekem yumi from ol desisen we yumi mekem folem Baebol. Long skul, ol yangfala Kristin oli fesem hadtaem from we ol narafala yangfala oli traem pulum olgeta blong lukluk ol samting we olgeta oli stap lukluk, mo blong oli mekem ol samting we olgeta oli stap mekem. (1 Pita 4:4) Be plante long ol yangfala blong yumi oli no ‘folem fasin we bighaf blong ol man oli mekem.’ I gud tumas blong luk ol yangfala Kristin mo ol olfala Kristin tu we oli soemaot se oli gat bilif olsem Josua mo Keleb.
Yu No Mas Folem ‘Samting We Hat Mo Ae Blong Yu i Wantem’
9. (a) ?Taem yu stap wokbaot i go long wan ples, from wanem yu save kasem trabol sipos yu jusum ol rod we yu luk se oli naes? (b) ?From wanem i impoten we ol man Isrel oli folem loa we i stap long Namba 15:37-39?
9 Seken samting we i save mekem se yumi lusum rod, hemia yumi nomo. Yu traem tingbaot samting ya: Yu stap wokbaot i go long wan ples, mo yu gat wan map we i soemaot rod we yu mas folem. ?Wanem bambae i hapen sipos yu no yusum map ya, be yu folem nomo ol rod we yu luk se oli naes? Ating bambae yu neva kasem ples ya we yu wantem go long hem. Smol stori ya i givhan long yumi blong kasem save long wan narafala tingting blong God we hem i wantem tijim ol man Isrel long hem. Hem i givim wan loa long olgeta se oli mas somap ol tasel long ol klos blong olgeta mo oli mas putum wan blu rop long ol tasel ya. Maet plante man tede oli no kasem save from wanem Jehova i givim loa ya long olgeta. (Ridim Namba 15:37-39.) ?Be olsem wanem long yu? ?Yu luksave from wanem ol man Isrel oli mas folem loa ya? Loa ya i mekem se ol man blong God oli defren long ol narafala neson raonabaot long olgeta. Samting ya i impoten sipos oli wantem mekem Jehova i glad. (Lev. 18:24, 25) Be loa ya i soemaot tu se i gat wan samting long saed blong yumi we i save mekem se yumi lusum rod, nao yumi no moa kasem laef we i no save finis.
10. ?Long wanem rod, Jehova i soemaot se hem i save gud ol man?
10 Jehova i talem long ol man blong hem, risen from wanem hem i givim loa ya long olgeta, i se: “Bambae yufala i no save gowe long mi, blong folem tingting blong yufala long ol samting we yufala i wantem [“blong folem samting we hat mo ae blong yufala i wantem,” NW].” Jehova i talem samting ya from we hem i save gud ol man. Hem i save se i isi blong hat blong yumi, no ol prapa fasin blong yumi, i pulum yumi blong wantem samting we yumi luk wetem ae blong yumi. Hem i save se hat blong yumi i save mekem bigfala trabol long yumi, mo i save pulum yumi blong mekem samting we i no stret, taswe hem i talem se: “Hat i save giaman long yumi moa bitim ol narafala samting mo i wantem win. ?Hu i naf blong kasem save long hem?” (Jer. 17:9, NW) Hemia nao from wanem Jehova i talem long ol man Isrel se oli no mas folem samting we hat mo ae blong olgeta i wantem. Jehova i save se taem ol man Isrel oli luk ol man blong ol neson we oli no mekem wosip long hem, maet bambae oli wantem kam olsem ol man ya. Maet oli wantem putum ol klos mo mekem hea blong olgeta sem mak olsem ol man ya, blong oli luk olsem olgeta. Mo biaen ol man Isrel oli save tingting olsem olgeta, mo oli save mekem ol fasin olsem olgeta.—Prov. 13:20.
11. ?Ol samting we yumi luk wetem ae blong yumi oli save pulum yumi olsem wanem?
11 Long taem blong yumi, i isi moa blong hat blong yumi i pulum yumi blong wantem ol samting we yumi luk wetem ae blong yumi. Wol we yumi stap long hem i mekem se i isi long yumi blong folem ol tingting ya we oli no stret. ?Tingting blong God we i stap long Namba 15:39, i save givhan long yumi olsem wanem? Ol man raonabaot long yumi oli putum ol klos we oli soemaot se tingting blong olgeta i no klin. Ol pikinini long skul, ol man long wok, mo ol man raonabaot long yumi oli putum ol klos olsem. From we yumi stap luk ol man oli putum ol klos olsem oltaem, maet wan tingting i save kam strong long yumi se yumi wantem luk olsem olgeta. Ale yumi jenis olsem olgeta, be ol klos ya oli no stret long ol Kristin. Sipos yumi mekem olsem, yumi stap ‘folem samting we hat mo ae blong yumi i wantem.’—Rom 12:1, 2.
12, 13. (a) ?Yumi mas mekem wanem sipos samtaem yumi wantem lukluk samting we i nogud? (b) ?From wanem yumi no mas mekem samting we i save pulum narafala blong wantem mekem nogud fasin?
12 I impoten tumas we yumi bos long tingting blong yumi. Yumi no mas lukluk ol samting we oli nogud. Fasin blong gudfala man ya Job i save givhan long yumi. Job i mekem wan strong promes se sipos hem i luk wan gel, bambae hem i no tingting nogud long gel ya. Tingting blong hem i stap long woman blong hem nomo. (Job 31:1) King Deved tu i mekem wan strong promes olsem. Hem i talem se: “Bambae mi no save lukluk wan samting we i blong nating nomo.” (Sam 101:3, NW) “Samting we i blong nating nomo,” hemia eni samting we i save spolem klin tingting we yumi gat long fored blong Jehova mo gudfala fasin fren blong yumi wetem hem. “Samting we i blong nating nomo” i minim tu, eni samting we yumi luk wetem ae blong yumi, we i pulum yumi blong wantem samting we i no stret long hat blong yumi, biaen yumi mekem samting we i nogud.
13 Yumi tu yumi save kam olsem wan “samting we i blong nating nomo” long ol narafala, sipos yumi mekem samting we i pulum olgeta blong wantem mekem nogud fasin. Yumi save mekem olsem taem yumi putum ol klos we oli no stret. Taswe yumi mas obei long ol tok blong Baebol se yumi mas putum ol klos we oli stret nomo, we oli no blong pulum ae blong man, mo i no blong flas. (1 Tim. 2:9) Sipos yumi wantem gat fasin ya blong putum ol klos we oli stret, yumi no mas jusum ol klos we yumi nomo yumi laekem. Yumi mas respektem tingting blong ol narafala tu. Yumi wantem se tingting blong narafala i kwaet mo fasin blong yumi i givhan long hem, i bitim we yumi tingbaot samting we yumi nomo yumi laekem. (Rom 15:1, 2) Long Kristin kongregesen, i gat plante taosen yangfala we oli soemaot gudfala eksampol long saed blong ol klos we oli jusum. Yumi glad tumas we ol yangfala ya oli no ‘folem samting we hat mo ae blong olgeta i wantem.’ Oli jusum blong mekem Jehova i glad long evri samting we oli mekem.
Yu No Mas Biaen Long “Ol Narafala God”
14. ?Samuel i talem wanem long ol man Isrel long saed blong “ol narafala god” we oli giaman nomo?
14 Yu traem tingbaot se taem yu stap wokbaot i go long ples ya we yu wantem kasem, yu mas krosem solwota. Ale yu pul long kenu, be taed i pulum yu. Nao taem yu stap traehad blong pul i kambak, yu ting se yu luk wan smol aelan. Be yu mestem. !I no gat wan samting, solwota nomo. ?Wanem i save hapen sipos yu jenisim rod blong yu nao yu pul blong kasem smol aelan ya we yu ting se yu luk? !Maet yu save lus long solwota nao yu ded! Long sem fasin, Jehova i save gud se taem yumi trastem wan samting we i no tru, yumi save kasem bigfala trabol. Long taem bifo, hem i talem long ol man Isrel se oli mas lukaot gud long saed ya. Ol neson raonabaot oli gat ol king blong olgeta, ale ol man Isrel tu oli wantem wan man blong i king blong olgeta. Tingting blong wantem gat wan king i wan bigfala sin from we i soemaot se oli no wantem we Jehova i King blong olgeta. Nating se Jehova i letem olgeta oli putumap wan man i kam king blong olgeta, hem i sanem profet blong hem, Samuel, blong i talem long olgeta se oli mas lukaot gud. Samuel i talem long olgeta se oli no mas biaen long “ol narafala god” ya we oli giaman nomo, oli no save givhan long olgeta.—Ridim 1 Samuel 12:21.
15. ?Ol man Isrel oli mekem wanem samting we i soemaot se oli biaen long ol giaman god?
15 Maet ol man Isrel oli ting se oli save trastem moa wan man we i king i bitim we oli save trastem Jehova. Sipos hemia nao tingting blong olgeta, sore tumas. Tingting ya i no tru nating. From we oli bilif long wan samting we i no tru, i isi long olgeta blong bilif long plante narafala samting we oli no tru, ol samting we oli kamaot long Setan. Ol man we oli king, oli pulum olgeta blong wosipim ol aedol. Ol man we oli wosipim ol aedol oli ting se oli save trastem ol god ya we oli wokem long wud mo long ston, from we oli save luk olgeta mo tajem olgeta. Ol man ya oli no trastem Jehova, God ya we i mekem olgeta samting, from we oli no save luk hem. Be aposol Pol i talem se ol aedol ya, oli “giaman god nomo.” (1 Kor. 8:4) Ol aedol ya oli no save lukluk, oli no save harem samting, mo oli no save mekem samting. Taswe, nating se man i save luk ol aedol mo tajem olgeta, i no waes nating blong wosipim olgeta from we oli no save givhan long man. Yes ol aedol oli ol samting we oli no tru, mo man we i trastem olgeta hem i save kasem bigfala trabol from.—Sam 115:4-8.
16. (a) ?Tede, Setan i mekem wanem blong pulum ol man blong folem ol samting we oli olsem ol narafala god? (b) ?From wanem yumi save trastem Jehova be yumi no save trastem mane mo ol sas samting?
16 Setan i waes long fasin blong wokem trik, mo hem i gohed blong pulum ol man blong oli biaen long ol narafala god. Sam samting tede we hem i pulum ol man blong trastem, oli olsem ol narafala god ya we oli giaman. Ol man oli gat strong tingting se sipos oli gat mane, gudfala wok, mo ol sas samting, bambae oli glad mo oli stap gud. Oli tingting strong se ol samting ya oli save halpem olgeta blong winim ol problem blong olgeta. Be ol samting ya oli no save givhan long olgeta taem oli sik bigwan, taem kantri i kasem trabol long saed blong mane, mo taem i gat ol disasta olsem hariken, wota i ron bigwan, mo graon i seksek. Mane, gudfala wok, mo ol sas samting, oli no givhan long man we i harem se hem i laef blong nating. Ol samting ya oli no save givhan long man blong faenem ansa blong ol impoten kwestin long saed blong laef. Mo oli no save givhan long man we bambae i ded. Sipos yumi trastem mane mo ol sas samting, bambae tingting blong yumi i foldaon. Mane mo ol sas samting oli no save mekem yumi glad, mo oli no save blokem sik mo ded. Sipos yumi trastem ol samting ya, hemia i olsem we yumi stap biaen long ol narafala god we oli giaman nomo. (Prov. 23:4, 5) !Be Jehova hem i tru God! Taswe, sipos yumi wantem se yumi glad mo yumi stap gud, yumi mas fren gud wetem Jehova. Jehova nomo i save givhan long yumi blong winim olgeta problem. Yumi glad tumas we yumi fren blong hem. Neva yumi wantem lego Jehova blong yumi folem ol samting ya we oli olsem ol giaman god.
17. ?Yu yu mas mekem wanem long ol tok ya we God i talem blong givhan long yu blong lukaot gud?
17 Yumi glad tumas we Jehova i Fren blong yumi mo hem i stap lidim yumi long rod we i blong go kasem laef we i no save finis. Sipos yumi lesin oltaem long ol tok blong God we oli givhan long yumi blong lukaot gud, bambae yumi kasem laef we i no save finis. Long stadi ya yumi tokbaot tri samting we oli save mekem se yumi lusum rod. Tri samting ya, hemia fasin we bighaf blong ol man oli mekem, hat blong yumi, mo ol samting we oli olsem ol narafala god. Long nekis stadi, bambae yumi tokbaot tri moa samting we Jehova i talem, blong givhan long yumi blong lukaot gud mo blong no laekem nating olgeta fasin we i no stret mo blong stap longwe long olgeta.—Sam 119:128.
?Wanem Tingting Blong Yu?
?Yu save mekem wanem blong folem ol tingting we oli stap long ol vas ya?
[Tok blong pija long pej 13]
?From wanem yumi save lusum rod sipos yumi jusum samting we yumi luk se i naes?
[Tok blong pija long pej 14]
?Yu yu stap putum tingting blong yu i stap long ol samting we oli olsem ol narafala god?