Ol Refrens Blong Kristin Wok Mo Laef Buk Blong Miting
5-11 JUN
OL GUDGUDFALA SAMTING LONG BAEBOL | JEREMAEA 51-52
“Ol Tok Blong Jehova Oli Kamtru Stret Olsem We Hem i Talem”
(Jeremaea 51:11) Mo bakegen, profet i talem se, “Long taem ya, Hae God bambae i mekem we ol king blong Media oli girap, oli go mekem faet agens long ol man Babilonia, from we hem i mekem plan blong flatemgud kantri ya. Hem bambae i mekem olsem blong panisim olgeta, from we oli spolem haos blong hem. Nao ol kapten blong ol soldia bambae oli talem long ol soldia blong olgeta se, ‘!Yumi mas sapenemgud ol ara blong yumi! !Yumi mas holemrere ol sil blong blokem ol ara!
(Jeremaea 51:28) Mo bambae yufala i mas mekemrere olgeta kantri blong oli kam faet agens long hem. Bambae yufala i mas sanem tok i go long ol king blong Media, mo long ol lida blong olgeta, mo long ol haeman blong olgeta, mo long olgeta soldia blong ol kantri we ol king ya oli rul long olgeta, blong olgeta evriwan i kam.
it-2 pej 360 haf 2-3
Media
Mo Pesia i winim Babilon. Long yia 700 Bifo Kraes, profet Aesea i talemaot se Jehova bambae i spolem Babilon. Bambae hem i yusum ol man Media we ‘oli no wantem silva no gol, oli no intres nating long ol samting ya. Bambae olgeta oli kilim ol yang boe blong ples ya long ol bonara blong olgeta.’ (Aes 13:17-19; 21:2) Tok ya “Media” i minim tu ol man Pesia. Ol man Gris tu we oli gat hae save oli yusum tok ya blong tokbaot ol man Media mo Pesia. Olgeta oli no intres long ol silva mo gol blong Babilon, hemia i soem se oli faet agens long Babilon from graon blong olgeta. Oli mekem olsem blong Babilon i no givim silva no gol long olgeta, blong oli save tekem graon blong Babilon. Ol man Media mo Pesia oli yusum bonara olsem men tul blong faet blong olgeta. Ol bonara we oli wokem long wud, oli kavremap wetem bras o kopa blong mekem i strong (skelem wetem Sam 18:34). Sipos oli sutum plante wantaem i go long ‘wan yang boe Babilon,’ bambae man ya i ded wantaem. Oli smutum gud ol ara ya blong mekem se i save go dip insaed long bodi blong man.—Jer 51:11.
Jeremaea (51:11, 28) i tokbaot ‘olgeta king blong Media’ se oli joen long ol king we oli spolem Babilon. Maet tok ya ‘olgeta’ i soemaot se aninit long rul blong Sirus, i gat king o sam king blong Media tu we oli stap, hemia wan samting we i no hapen oltaem long taem bifo. (Skelem wetem Jer 25:25.) Mo tu, yumi faenemaot se ol man we oli joen wanples blong spolem Babilon hem i ol man Media, Pesia, Elam, mo sam narafala laen we oli laef raonabaot long ol ples ya. Afta we oli winim Babilon, wan man Media we nem blong hem Darias i “kam king blong kantri ya Babilonia.” Mo man Pesia ya king Sirus i putumap Darias blong i king long Babilon.—Dan 5:31; 9:1; yu luk DARIAS N. 1.
(Jeremaea 51:30) Ol strong man blong faet blong ol man Babilonia bambae oli no moa strong, oli kam olsem woman nomo, we oli no moa save faet. Bambae olgeta oli fraet, oli stap haed nomo long ol strong ples blong haed blong olgeta. Faea bambae i bonem ol haos blong olgeta, mo ol doa blong stonwol blong taon blong olgeta bambae oli brobrok evriwan.
it-2 pej 459 haf 4
Nabonidus
I gud blong makem se, ston ya Nabonidus i tokbaot naet ya we Babilon i foldaon long hem, i se: “Ol ami blong Sirus oli go insaed long Babilon we oli no faet nating.” Hemia i stret nomo folem profet tok blong Jeremaea we i se ‘ol strong man blong Babilonia bambae oli no moa strong blong faet.’—Jer 51:30.
(Jeremaea 51:37) Taon ya Babilon bambae i kam nogud, i kam hip blong ol ston nomo, mo i kam ples blong ol wael dog, mo neva bambae man i save stap long hem bakegen samtaem. Mo olgeta man we oli luk, bambae oli seksek tumas from, mo oli lukluk rabis long hem.
(Jeremaea 51:62) Mo bambae yu prea, yu talem se, ‘Hae God. Yu yu talem se bambae yu spolem ples ya, blong i no moa gat man mo anamol i stap long hem samtaem. Ples ya bambae i kam nogud, mo i stap olsem nomo gogo i no save finis.’
it-1 pej 237 haf 1
Babilon
Stat long yia 539 Bifo Kraes, ol gudfala samting blong Babilon oli stat blong lus. I gat tu taem we ol man Babilon oli traem agensem king we i rul antap long olgeta, Darias I (Hystaspis), be long namba tu taem Darias i seraotem olgeta. Nao wan smol grup blong ol man Babilon we oli gobak laef long taon blong olgeta oli rebel agensem Sekses I mo oli stilim ol samting blong hem. King Aleksanda i wantem mekem taon blong hem long Babilon, be hem i ded long yia 323 Bifo Kraes. Nicator i winim taon ya long yia 312 Bifo Kraes, mo i tekem plante samting blong taon ya i go long Taegris blong i yusum ol samting ya blong wokem niufala taon blong Selusia. Long ol faswan handred yia, sam man Jiu oli laef yet long Babilon, hemia nao from wanem aposol Pita i go long Babilon blong visitim olgeta, olsem we leta blong hem i talem. (1Pi 5:13) Sam olfala hanraet we oli faenem long Babilon i soemaot se tempol blong god ya Bel we ol man Babilon oli wosip, i stap kasem yia 75 Kristin Taem. Be long yia 300 ol samting blong Babilon oli kam nogud mo oli stap lus. Ples ya i kam emti, mo i fulap long “hip blong ol ston nomo.”—Jer 51:37.
Traem Faenem Ol Gudfala Samting Ya
(Jeremaea 51:25) Babilonia. Yu yu gat bigfala paoa. Yu yu olsem wan bigfala hil we i stap spolemgud olgeta ples long wol. Be mi mi enemi blong yu. Bambae mi daonem yu, mi flatemgud yu, mo bambae yu yu kam olsem asis nomo.
it-2 pej 444 haf 9
Hil
I pijarem ol gavman. Samtaem long Baebol ol hil oli pija blong ol kingdom o ol gavman we oli rul. (Dan 2:35, 44, 45; skelem wetem Aes 41:15; Re 17:9-11, 18.) Taem ol ami blong Babilon oli winim ol narafala kantri mo oli spolem gud olgeta, Baebol i talem se oli olsem “bigfala hil we i stap spolemgud olgeta ples long wol.” (Jer 51:24, 25) Man blong raetem Sam i tokbaot Jehova taem hem i winim ol enemi blong hem, i se, “taem yu winim ol enemi blong yu, yu saen we yu saen, yu hae moa long ol hil ya we oli kros tumas.” (Sam 76:4, NW ) Maet “ol hil ya we oli kros tumas” oli minim ol kingdom we oli kros tumas. (Skelem wetem Nam 2:11-13.) Deved i tokbaot Jehova se: “Yu yu mekem se hil blong mi i gat paoa,” maet hemia i min se Jehova i leftemap kingdom blong Deved mo i mekem se kingdom blong hem i strong. (Sam 30:7; skelem wetem 2Sa 5:12.) Save ya se ol hil oli pija blong ol kingdom i givhan long yumi blong kasemsave ol tok blong Revelesen 8:8, we i tokbaot, “wan samting olsem wan bigfala hil we faea i laet olbaot long hem.” Hil ya we faea i laet long hem i soemaot wan gavman we taem hem spolem ol samting, i olsem we faea i kakae ol samting ya.
(Jeremaea 51:42) Bigfala solwota bambae i kavremap hem, mo bigsi bambae i stap brok antap long hem, i kavremap hem olgeta.
it-2 pej 882 haf 3
Solwota
Bigfala hip blong ami. Jeremaea i tokbaot noes blong ol ami we bambae oli winim Babilon se i olsem “bigfala solwota, we i stap brok long rif.” (Jer 50:42) Taswe, taem hem i talemaot se “solwota” bambae i kavremap Babilon, hem i min se ol ami blong Media mo Pesia bambae oli winim hem.—Jer 51:42; skelem wetem Dan 9:26.
12-18 JUN
OL GUDGUDFALA SAMTING LONG BAEBOL | OL KRAE 1-5
“Fasin Blong Wet i Givhan Long Yumi Blong Stanap Strong”
(Ol Krae 3:24, 25) Mo hem nomo i stap givim laef long mi, nao from samting ya, mi mi putum tingting blong mi i stap strong long hem bakegen. 25 Hae God i gud tumas long olgeta we oli stap trastem hem, mo we oli wantem tumas blong savegud hem.
“Bambae Sol Blong Yu . . . i Lukluk i Kamdaon Long Mi”
Nating se Jeremaea i harem nogud, be hem i gat strong tingting. Hem i krae i go long Jehova se: “Bambae sol blong yu [Jehova] i tingbaot mi mo i lukluk i kamdaon long mi.” (Vas 20, NW ) Jeremaea i sua gud long samting ya. Hem i save se Jehova bambae i tingbaot hem, mo ol man blong Hem we oli tanem tingting blong olgeta. ?Wanem narafala samting we Jehova bambae i mekem?—Revelesen 15:3.
Jeremaea i trastem se Jehova bambae i “lukluk i kamdaon” long olgeta we oli rili tanem tingting blong olgeta. Wan narafala Baebol i tanem vas ya olsem: “O yu tingbaot mi, mo yu benem hed blong yu blong luk mi.” Ol tok ya oli soemaot se Jehova i kea long ol man blong hem. Jehova we i “hae King blong olgeta ples long wol,” bambae i benem hed blong hem blong toktok long ol man blong hem, i tekemaot olgeta long ol trabol we i mekem oli harem nogud mo i glad long olgeta bakegen. (Ol Sam 83:18) Hop ya we Jeremaea i gat i mekem hem i strong, nao hem i harem gud bakegen. Gudfala profet ya i gat strong tingting blong wet long stret taem we Jehova bambae i sevem ol man blong hem we oli tanem tingting blong olgeta.—Vas 21.
19-25 JUN
OL GUDGUDFALA SAMTING LONG BAEBOL | ESIKEL 1-5
“Esikel i Glad Blong Talemaot Tok Blong God”
(Esikel 2:9–3:2) Nao mi luk wan han i kamaot we i stap holem wan buk we oli raetem ol toktok i stap long hem. 10 Nao han ya i openem buk ya long fes blong mi, mo mi luk we ol toktok i stap long evri haf blong hem. Long buk ya oli raetem krae blong ol man we oli sore, mo krae blong olgeta we oli krae bigwan, mo krae blong olgeta we oli stap harem nogud tumas long bodi blong olgeta.
3 Nao Hae God i talem long mi se, “Man blong wol ya. Yu kakae buk ya, nao bambae yu go talemaot tok blong mi long ol laen blong Isrel ya.” 2 Nao mi openem maot blong mi, mo hem i givim buk ya long mi blong mi kakae.
it-1 pej 1214
Gat blong bodi
Gat blong bodi i holemtaet ol kakae we yumi kakae. Pija tok ya i blong soemaot se tingting blong yumi i save holemtaet ol save blong Baebol. Long wan vison, God i talem long Esikel blong i kakae wan skrol, blong i fulap gud (Heb., me·ʽimʹ) long hem. Bambae Esikel i kam strong long spirit sipos hem i tingting dip long ol tok blong skrol ya mo sipos hem i holemtaet ol tok ya long tingting blong hem. Hem i mas stadi long skrol ya blong i save talemaot long ol man Isrel.—Esik 3:1-6; skelem wetem Re 10:8-10.