Ayayẹro Gele Mwẹ Iyobọ Ne Kpataki Nọ Ye Ne Ima Ra?
ODẸ ukpo ọkpa ẹre Daniel ya khuọnmwi e kansa, sokpan vbe ẹghẹ na kha na, ọmọ ukpo igbe kẹkan ghaa nọ. Avbe ọbo ebo kevbe ẹgbẹe ọre ma ghi yaro yọ wẹẹ ọ gha fe. Ọrheyerriọ, e Daniel ma gi ẹtin fuẹ. Ọ na yaro yọ wẹẹ, irẹn gha waan nẹ, te irẹn khian do gha re ọkpa vbe usun emwa ni khian ru ukhunmwu ladian na khian ya gha gbe kansa. Ọ mwẹ ọbo ebo ọkpa nọ sinmwi emwa ni khuọnmwi aro e kansa ne Daniel ghaa khuọnmwi. Vbe a ghi tama e Daniel wẹẹ ọ dee, ọ na wa yaro yọ wẹẹ, ọ gha sẹtin mu irẹn egbe rran. Sokpan ọbo ebo nii ma ghi sẹtin rre vbe ẹdẹ nọ te khẹke nọ rre, rhunmwuda ne odukhunmwu na fi werriẹ. Orhiọn na ghi gbe ye Daniel iwu. Ke nọ ya suẹn gha khuọnmwi, ọna ọre ẹghẹ okaro ne orhiọn ya gbe ye ọre iwu. Ikpẹdẹ eva kẹkan ẹre Daniel ghi gbe vbe agbọn, ọ ke wu.
Ọbo ebo ọkpa ẹre ọ ta okha na. Ọbo ebo na keghi gualọ otọ re miẹn wẹẹ, ọmwa ghaa rre uwu ọlọghọmwa, ọ ma na gi ẹtin fuẹ, ọ wa mwẹ iyobọ nọkhua nọ ye ne egbe. Ọ gha kẹ, u gha họn okha vbenian na nẹ. Vbe igiemwi, ọmwa nọ khian ọmaẹn nẹ sẹtin gha rre agbanmwẹ idin. Sokpan rhunmwuda emwi eso nọ yaro yi, ọ ghi ye gha sun khian. Emwi nọ yaro yi na sẹtin gha re otuẹ ọghe ọmwa nọ hoẹmwẹ ọnrẹn, ra ugie ne kpataki, sokpan ena gha ghi wa la hin otọ rre nẹ, a ghi họn wẹẹ ọ kpan udu. Vbọ mobọ si ẹre ne emwi na sunu vbenian? Emwa eso yayi wẹẹ, ọmwa gha yaro yọ wẹẹ emwi hia gha dunna, vbe ọ ghaa rre uwu ọlọghọmwa, ọ wa mwẹ iyobọ nọkhua nọ ye. Ẹmwata gele nọ ra?
Avbe ọbo ebo nibun yayi wẹẹ, deghẹ ọmwa na yaro yọ wẹẹ emwi hia gha dunna, ọ mwẹ iyobọ ne kpataki nọ ye vbe arrọọ ọghẹe. Sokpan ẹi re ọbo ebo hia ẹre ọ wa kue ye iziro na. Iran ni ma kue yọ khare wẹẹ, iziro vberriọ ma gua ọghe avbe umẹwaẹn ro. Iran yayi wẹẹ emianmwẹ ne ọmwa khuọnmwi ma kaẹn emwi nọ yaro yi, ra emwi nọ mu roro vbe ekhọe.
Vbene ẹmwata, ẹi re eban ẹre emwa ke suẹn gha gbawawẹ deghẹ ayayẹro, ra evba yaro yi gele mwẹ esa nọ ye. Vbe ukpo arriaisẹn eso nọ gberra, a keghi nọ Ovbi e Greece ọkpa nọ rri egie ebe na tie ẹre Aristotle, evba ya ayayẹro kha. Ọ keghi kha wẹẹ, ayayẹro ọre “imina ne ọmwa mina, vbe nẹi na vbiẹ.” Vbọ ma he vbe kpẹẹ gbe na, okpia ọkpa ne emwa nibun wa rẹn vbe otọ America, na tie ẹre Benjamin Franklin keghi kha wẹẹ: “Ọmwaikọmwa nọ mu ẹtin yan emwi nọ yaro yi, te ọ mu ẹghẹ rhia.”
Vbọ mobọ re ẹmwata nọ rre ẹmwẹ na? Iziro nọ fu ọmwa ẹko rre kẹkan ẹre ayayẹro khin ra? Emwi na yaro yi nẹi khian gele sunu nọ ra? Ayayẹro gele mwẹ esa nọ ye ra? Ọ gele mwẹ iyobọ nọ ye ne ima ra? Ọ gha sẹtin ya ima gha sọyẹnmwẹ ra? Ọ gele mwẹ evbọzẹe na gha na yaro ye emwi ra? De afiangbe na gha sẹtin lae miẹn?