ˈCɩɛcɩɛ-kïbhëa 8
Ligbëa ˈa -wʋwʋsaa a nɛnɩɛ Lagɔ dlɩ yɔwʋ
ˈBhle a -ma ˈluwli kä bhä -mä ˈɔ ligbëa ˈmö ˈnɩ? (1)
Sɛ ˈluwli ˈkä bhä ɔ ˈlɛnglɛ -su ˈnɩ? (2)
Libhoo -mʋ dɩba kä bhä -mä ˈɔ ligbëa ˈmö ˈnɩ? (3)
ˈBhle a -ma ˈnglɔ kä bhä -mä ˈɔ ligbëa ˈmö ˈnɩ? (4)
-Mii Lagɔ yɩbhänɩ bhä -lowluwaa -nyɛ ˈwa yuëa ˈsɔ ˈwʋ ˈnɩ? (5)
Sɛ Biblë gbä bhä ˈsuë ˈmö sɛsʋ -nyɛ yɔwʋ ˈbhöönɩ bhöönɛ ˈsɔ a dɛ ˈnɩ? (6, 7)
1. Biblë lɛ nɩɩ, ˈluwli mɔɔ glɩnɩɛ ˈɔ ligbëa ˈmö ˈa wukpëlea. (1 Kɔlɛɛtɩ a -nʋa 11:3) ˈNglɔ -bhlʋ a ˈyize -kpöö ˈmö nyɩbhɛlʋ kää ɔ ˈkä kwä. -Mä ˈbhlɩ -lowluwa a ˈyila ˈklʋ -mä wa kää wa ˈkä kwäkwänɩ.—1 Timotee 3:2; Tiitɩ 3:1.
2. Sɛ ˈluwli -waa ɔnyɩ -sɩbhä ɔ kää ɔ ˈkä ɔ ˈlɛnglɛ -wa tɩɩ. Sɛ Zezwii -suä ɔ -nʋa, -sɩbhä ˈluwli kää ɔ ˈkä ɔ ˈlɛnglɛ -su. (Ɛfɛɛzɩ a -nʋa 5:25, 28, 29) ˈLuwli ˈnɩɛ -kä ɔ ˈkä ɔ ˈlɛnglɛ zwɩ zia ˈlɩlɩlɩ ˈn ɔ kɔˈɛ lɩbhä. -Maa ɔ kä ɔ ˈkɔ -lɛ ˈzʋ.—Kɔlɔɔsɩ a -nʋa 3:19; 1 Piɛlɩ 3:7.
3. Dɩba kä ɔ ˈkä tenyii libhoo nʋ, nzɩ ɔ ˈkä ˈɔ ligbëa ˈmö a -nʋa sasɛ -su. Ɛˈɛ -bhö nyɩasɛ, maa ɔ kä ɔ ˈkä ɔ ˈlɛnglɛ -nyɛ ˈɔ yuëa ˈsɔ ˈmö gʋʋ -buduu -nyɛ lile ˈsɔ ˈnyɛ, nzɩ ɔ ˈkʋä ˈmöpälabanɩ ˈnyɛ. Dɩba mɔ kää ɔ ˈkä ˈɔ ligbëa ˈmö a -nʋa kwänɩ wa ˈkä lagɔwɛlɩɩ ˈmö nʋ. (1 Timotee 5:8) Ligbëlowli mɔ kää ɔ ˈkä ˈɔ ligbëa ˈmö a -nʋa ˈyukugänɩ, nzɩ ɔ ˈkʋä Lagɔ -nyɛ ˈsaa Lagɔ yɩbhää ˈsɔ slʋnɩ.—Deutéronome 6:4-9; Ɛfɛɛzɩ a -nʋa 6:4.
4. ˈNglɔ kä ɔ ˈkä ɔ ˈluwli sasɛ kwänɩ. (Genèse 2:18) Nglɔ mɔ kää ɔ ˈkä ɔ ˈluwli kwänɩ wa ˈkä ˈwa yuëa lagɔwɛlɩɩ ˈcɩa, nzɩ wa ˈkʋä ˈyio a yioo ˈwʋ ˈzʋa. (Proverbes 1:8) Zoova yɩbhä nɩɩ, nglɔ nɩ -wa ˈɔ ligbëa ˈmö a -nʋa, nzɩ ɔ ˈkʋä sasɛ -su. (Proverbes 31:10, 15, 26, 27; Tiitɩ 2:4, 5) Ɔ kä ɔ ˈkä ɔ ˈluwli tenyii ˈklʋkpamö zʋ.—Ɛfɛɛzɩ a -nʋa 5:22, 23, 33.
5. Lagɔ yɩbhä nɩɩ, yuëa nɩ zʋ wa -lowluwa ˈklʋkpamö. (Ɛfɛɛzɩ a -nʋa 6:1-3) ˈYuëlowluwa ˈmö Lagɔ ˈtɛɛnɩɛ dlɩ wa ˈkä ˈwa yuëa ˈcɩa nzɩ wa ˈkʋä ˈmö zlɔmanɩ. ˈYuëlowluwa kä wa ˈkä ˈwa yuëa yɔwʋ glɩ wa ˈkʋä Biblë ˈcɩa, ˈn wa ˈkʋä -waa. (Deutéronome 11:18, 19; Proverbes 22:6, 15) ˈYuëlowluwa nɩ tɩ ˈwa yuëa klɛpäsɛ -nyɛ glasɛ ˈsɔ ˈmö zlɔmanɩ ˈlɩlɩlɩ.—Kɔlɔɔsɩ a -nʋa 3:21.
6. ˈN ˈnglɔ nyɛ ɔ luwli ˈsɔ nɩ ˈmö nʋnʋnɩ, wa kä wa ˈkä -mä Biblë ˈmö a ˈdɩmözʋwɛlɩɩ -gänɩ. Sɛˈɛ Biblë nʋä nɩɩ, -a nɩ -wawanɩ, nzɩ -a ˈkä ˈnyinylolii a gbʋ ˈyi ˈtatinɩ. (Kɔlɔɔsɩ a -nʋa 3:12-14) Lagɔwɛlɩɩ ˈnɩɛ nʋ nɩɩ, ˈnglɔ -nyɛ ɔ ˈluwli ˈsɔ -kä wɛlɩyie jijoˈwʋ -kä, wa nɩ ˈbhöö bhöönɩ yɔwʋ. Ɛˈɛ -bhö nyɩasɛ, maa mii ˈnaa ˈkä ˈwa wɛlɩ ˈwlu -gïganɩ. Kïbhï ta yɩ kää ˈnglɩ ˈn ˈnglɔ bhɛnɩɛ ɔ ˈkä ɔ ˈluwli yɔwʋ ˈbhöö miɛ dɛˈɛ: (1) ˈn ɔ ˈluwli nɩ ˈɔ ligbëa ˈmö a -nʋa a -susu gbʋ nglu ˈlɩlɩlɩ, (2) ˈn ɔ ˈluwli nɩ -kä yɔwʋ kälɩ, ɔ -kɔɔ ˈkukusɛ ˈlɩbhää, (3) ˈn ɔ ˈluwli nɩ -kɔɔ tenyii -gblɩ ɔ tɩ a Zoova bʋbɔ a za.—1 Kɔlɛɛtɩ a -nʋa 7:12, 13.
7. ˈNglɔ -nyɛ ˈluwli ˈsɔ -kä -lɛ -wʋ, ˈnglɔ nɩ tɩ gbɩsɛtɛlɩnglɔ glɩnɩ, ˈn ˈluwli nɩ tɩˈɛ ˈnglʋsɛtɛlɩnyɔ glɩnɩ. Nglʋsɛtɛlɩtɛlɛ -nyɛ gbɩsɛtɛlɩtɛlɛ ˈsɔ mɩɩ glɩnɩɛ Lagɔ ˈn ˈluwli -nyɛ ˈnglɔ ˈsɔ a ˈyila ˈklʋ a dɔˈwʋ ˈnyinyloli. (Ebleewaa 13:4) Biblë a dɔˈwʋ gbɩsɛtɛlɩtɛlɛ -nyɛ nglʋsɛtɛlɩtɛlɛ ˈsɔ a ˈyize mɩɩ ˈkää ˈnglɩ -kä ˈn ˈluwli -nyɛ ˈnglɔ ˈsɔ kää yɔwʋ ˈbhöö bhöönɩ, nzɩ wa ˈkä käbönɩkpaa kwä. (Matie 19:6-9; Ghlɔɔmö a -nʋa 7:2, 3) ˈNglɔ -nyɛ ˈluwli ˈsɔ ˈkä yɔwʋ ˈbhöö bhöönɩ sɛ Biblë ˈnɩɛ gbä, nzɩ wa ˈkä käbönɩkpaa kwää, Zoova ˈnɩɛ yɩbhä ˈlɩlɩlɩ.—Malaki 2:14-16.
[ˈFoto yɔwʋ ˈa wɛlɩkïbhëa, kpʋ 16, 17]
ˈYuëlowluwa ˈmö Lagɔ ˈtɛɛnɩɛ dlɩ wa ˈkä ˈwa yuëa ˈcɩa, nzɩ wa ˈkʋä ˈmö zlɔmanɩ.
[ˈFoto yɔwʋ ˈa wɛlɩkïbhëa, kpʋ 17]
Dɩba ɔ nɛnɩɛ mɔ -suä ˈɔ ligbëa ˈmö a -nʋa sasɛ, ˈn ɔ ˈcɩʋä lagɔwɛlɩɩ.