Wachtowa ONLAIN LAIBRI
Wachtowa
ONLAIN LAIBRI
Bileez Kriol
  • BAIBL
  • POBLIKAYSHANZ
  • DI MEETIN DEHN
  • g23 No. 1 pp. 9-11
  • Di Faris Dehn

No veedyo avaylabl fi dis.

Sari, wahn ero hapm wen di veedyo mi-di load op.

  • Di Faris Dehn
  • Awayk!—2023
  • Lis a Sobhedin
  • Ada Infamayshan
  • Weh Di Hapm tu Wi Faris Dehn?
  • Wi Planet Mek fi Servaiv
  • Weh Hyoomanz Di Du fi Chrai Solv di Prablem?
  • Wai Wi Ku Ga Hoap—Weh di Baibl Seh
  • Lis a Aatikl
    Awayk!—2023
Awayk!—2023
g23 No. 1 pp. 9-11
Wahn laydi di waak pahn wahn brij chroo wahn faris.

FI WEE PLANET KU SERVAIV?

DI FARIS DEHN

SOHN saiyentis seh dat di faris dehn da laik di ert longz weh kip it alaiv. Wai? Bikaaz jos laik di longz, di chree dehn da laik wahn filta fi di ayaa. Dehn tek een karbon daiyoksaid, weh ku bee veri daynjaros fi wi, ahn den let owt aksijen, wahn veri impoatant paat a di ayaa weh wi breed. Bowt 80 persent a di plaants an animalz weh liv pahn lan liv eena di faris dehn. If di faris dehn neva egzis, wee mi wahn kyaahn servaiv.

Weh Di Hapm tu Wi Faris Dehn?

Evri singl yaa, dehn kot dong bilyanz a chree eena di faris fi klayr it op soh dat dehn ku plaant pahn di lan ahn projoos food. Ahn staatin fahn bowt 75 yaaz agoa, haaf a di rayn faris dehn eena di werl disapyaa.

Ahn wen wahn faris disapyaa, aala di plaants an animalz weh liv deh disapyaa lang wid it.

Wi Planet Mek fi Servaiv

Eevn eena sohn lan wehpaat dehn kot dong moas a di chree dehn, di faris dehn ku staat tu groa agen. Ahn sohn saiyentis weh stodi livin tingz ahn di envaiyament mi shak fi si how faas di chree dehn eena dehndeh lan ku groa bak an en op fi bee wahn helti faris agen. Luk pahn som a dehnya egzampl:

  • Sohn peepl weh du risaach di stodi weh hapm tu aala di ayrya weh peepl abandan afta dehn kot dong soh moch chree fi du faamin. Afta dehn stodi 2,200 lan eena Naat ahn Sowt America ahn West Africa, dehn fain owt dat di faris dehn ku staat tu groa deh agen eena ten yaaz.

  • Eena wahn ishu a di Science magazeen, wahn ripoat weh mi deh een deh mi seh dat eena bowt 100 yaaz, aala dehndeh faris ku goh bak tu di way how dehn yoostu bee bifoa peepl gaahn kot dong aala di chree dehn.

  • Wahn wail agoa, sohn saiyentis da Brazil mi-di stodi weda er nat di faris dehn groa bak faasa sayka weh peepl mi werk haad fi plaant sohn nyoo chree deh.

  • Di National Geographic mi rait op wahn ripoat bowt da saym stodi, ahn dehn seh: “Dehn mi onli hapi fi fain owt dat ih neva nesiseri fi plaant eni nyoo chree.” Eena jos faiv yaaz, di lan wehpaat dehn neva plaant bak eni nyoo chree “mi ful op a sohn nyoo chree.”

    YOO MI NOA?

    Fahn Faam tu Faris

    Dis picha di shoa how peepl abandan wahn ayrya afta dehn kot dong aala di chree dehn fi du faamin. Afta ten yaaz, di soil ku kohn bak helti agen, an afta 100 yaaz er moa, di chree dehn ku groa bak agen.

    Sohn faris weh peepl klayr op soh dat dehn ku du faamin ga di amayzin ahn nachral abiliti fi groa bak afta dehn saym peepl abandan di lan. Ahn sohn faris weh geh dischrai eena sohn ada wayz ga da saym abiliti tu.

Weh Hyoomanz Di Du fi Chrai Solv di Prablem?

Aal rong di werl, hyoomanz di werk haad fi protek di faris dehn weh wi ga now ahn fi fiks bak di wan dehn weh deh eena bad shayp. Ahn wahn ripoat fahn di United Nations seh dat sayka dat, onli haaf a di faris dehn rong di werl di geh kot dong. Soh ih sloa dong wahn lat kompyaa tu humoch geh kot dong oava di paas 25 yaaz.

Bot aal da werk stil noh inof fi sayv wi faris dehn. Wahn ripoat fahn di Global Forest Watch aaganaizayshan seh dat oava di paas kopl yaaz di amonk a chrapikal faris dehn weh di geh dischrai stil noh chaynj dat moch.

Sohn bizniz mek bilyanz a dalaz di kot dong lata chree fi geh lomba, eevn doa dehn noh ga permishan fahn di govament fi du dat. Soh wahn mayn reezn wai di chrapikal faris dehn di geh dischrai da bikaaz peepl greedi.

Sombadi weh help protek di faris dehn di stodi bowt sohn chree eena di faris.

Fi protek di faris dehn, sohn teem kot dong wahn smaal amonk a machoar chree ahn plaant sohn nyoo wan.

Wai Wi Ku Ga Hoap—Weh di Baibl Seh

“Jehoavaa Gaad mi mek aal kaina chree groa eena di gyaadn. Dehn mi luk priti ahn dehn mi bayr froot weh mi gud fi eet.”—Jenisiz 2:9.

Jehoava, di wan weh kriyayt aala di faris dehn, mi mek dehn eena soch a way dat wi ku aalwayz benifit fahn dehn. Hihn waahn protek ahn mantayn wi faris dehn an aala di amayzin plaants an animalz weh liv deh tu.

Di Baibl shoa wi dat Gaad noh wahn alow selfish peepl fi dischrai wi planet an evriting weh liv pan it. Reed di aatikl weh naym “Gaad Pramis Wi Dat Wi Planet Wahn Servaiv,” pahn payj 15.

a Jehoava da Gaad persnal naym.—Psalm 83:18.

LAAN MOA

Wahn kopl di injai di liv eena paradais.

Wai wi noa fi shoar dat peepl weh yooz di nachral mateeryalz pahn ert eena wahn selfish way noh wahn kompleetli dischrai wi planet? Wach di veedyo weh naym Wai Gaad Mi Mek di Ert? pahn jw.org.

    Bileez Kriol Poblikayshanz (2013-2025)
    Lag Owt
    Lag Een
    • Bileez Kriol
    • Shayr
    • Setinz
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kandishanz fi di Yoos a Dis Websait
    • Praivasi Palisi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Lag Een
    Shayr