MWBR20 03 Laif ahn Minischri Meetin Werkbuk Risaach Infamayshan

MAACH 2-8

CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | GENESIS 22-23

“Gaad Mi Put Aybraham tu di Tes”

(Genesis 22:1, 2) Now afta di chroo Gaad mi put Aybraham tu di tes, Ih tel ahn: “Aybraham!” ahn hihn ansa: “Si mi ya!” ² Den Gaad seh: “Pleez kehr yu son, Aizak, di wan weh yu onli lov, ahn chravl tu di lan a Moraiya. Dehsoh yu wahn aafa ahn op az wahn sakrifais pahn wahn mongtin weh Ah wahn shoa yu.”

w12 1/1 23 ¶4-6

Wai Gaad Mi Aks Aybraham fi Sakrifais Ih Son?

Kansida weh Jehoava tel Aybraham: “Pleez kehr yu son, Aizak, di wan weh yu onli lov, ahn . . . aafa ahn op az wahn sakrifais.” (Genesis 22:2) Noatis dat Jehoava mi rifaa tu Aizak az di son ‘weh Aybraham onli lov.’ Jehoava mi noa jos how preshos Aizak preshos tu Aybraham. Gaad ihself mi noa how hihn feel bowt ih oan Son, Jeezas. Jehoava lov ih son soh moch dat pahn too difrent okayzhan ih mi taak tu ahn fahn hevn, an ih mi rifaa tu ahn az ih Son weh ih onli lov.—Maak 1:11; 9:7.

Ahn noatis dat wen Jehoava mi aks Aybraham fi sakrifais ih son, Ih mi yooz di werd “pleez.” Sohnbadi weh stodi di orijinal langwij a di Baibl seh dat di fak dat Gaad seh “pleez” meen dat hihn mi noa dat ih di aks Aybraham fi du sohnting weh veri haad. Wi ku onli imajin how da rikwes mi payn Aybraham haat. Eena da saym way, wi ku haadli imajin how ih mosi mi payn Jehoava haat wen ih si ih Son weh ih onli lov sofa ahn ded. No dowt dat da-mi di graytis payn Jehoava mi eva ekspeeryens er wahn eva ekspeeryens.

Bot eevn doa ih mait shak wi fi tink dat Jehoava mi aks Aybraham fi kil ih son Aizak, wi noh waahn faget dat Jehoava neva alow Aybraham fi gaahn chroo wid it. Ih neva mek Aybraham ekspeeryens di terabl payn weh wahn payrent feel wen ih looz wahn pikni. Ih mi protek Aizak fahn det. Bot Jehoava “neva eevn kip ih oan son fahn sofa.” Ih mi giv ahn op fi aala wi. (Roamanz 8:32) Wai Jehoava mi put ihself chroo da terabl payn? Ih mi du dat soh dat “wee ku ga laif weh wahn neva en.” (1 Jan 4:9) Dat da wahn powaful rimainda a humoch Gaad lov wi! Dis noh moov wi fi shoa Gaad humoch wi lov ahn tu?

(Genesis 22:9-12) Fainali dehn mi reech di plays weh di chroo Gaad mi tel Aybraham fi goh. An Aybraham bil wahn alta rait deh. Den ih mi set sohn faiyawud tap a it, an ih tai op Aizak han ahn fut ahn put ahn tap a di alta. ¹⁰ Den Aybraham pik op di naif fi kil ih son. ¹¹ Bot Jehoava aynjel kaal owt tu ahn fahn di hevnz ahn seh: “Aybraham, Aybraham!” Ih ansa: “Si mi ya!” ¹² Di aynjel seh: “Noh hert di bwai, noh du notn tu ahn, bikaaz now Ah noa dat yoo da wahn man weh fyaa Gaad ahn rispek ahn, bikaaz yu neva hoal bak fahn aafa op yu wan an onli son tu mi.”

(Genesis 22:15-18) Ahn Jehoava aynjel kaal owt tu Aybraham wahn sekant taim fahn di hevnz, ¹⁶ di seh: “‘Bai mai oan naym, Ah swayr,’ Jehoava seh, ‘dat bikaaz yu du weh Ah tel yu fi du ahn yu neva hoal bak fahn aafa op yu wan an onli son, ¹⁷ Ah wahn bles yu ahn mek di nomba a yu disendant dehn groa moa ahn moa. Dehn wahn bee laik di staarz weh deh op eena di skai, ahn laik di grayn a san pahn di seeshoa, ahn yu disendant dehn wahn tek pozeshan a di gayt a dehn enimi. ¹⁸ Ahn bikaaz a yu disendant dehn aala di peepl weh di liv pahn di ert wahn geh wahn blesin, bikaaz yu mi lisn tu mi vais.’”

w12 10/15 23 ¶6

Obay Gaad ahn Benifit Fahn di Pramis Dehn Weh Hihn Mek Wid Wahn Oat

⁶ Fi benifit sinful hyoomanz, wen Jehoava mi mek wahn oat, sohntaim ih mi yooz wahn ekspreshan laik “‘Az shoar az Ah di liv,’ klaym di Sovrin Laad Jehoava.” (Ezek. 17:16) Di Baibl diskraib moa dan 40 difrent taim wen Jehoava Gaad mi mek dehnya oat. Wan a di bes egzampl wi noa bowt, da wen Jehoava mi deel wid Aybraham. Oava sohn yaaz, Jehoava mi mek wahn lata difrent kovenant wid Aybraham. Ahn wen wi put aala dehndeh kovenant tugeda, ih shoa dat di pramis Seed wuda mi bee wan a Aybraham disendant weh kohn chroo ih son Aizak. (Gen. 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Den Jehoava mi put Aybraham chroo wahn veri haad tes wen ih mi aks ahn fi aafa op ih son weh ih onli lov. Aybraham neva hoal bak. Rait away hihn mi obay Jehoava an aafa op ih son Aizak az wahn sakrifais. Bot wan a Gaad aynjel mi stap ahn. Den Gaad mi mek dis oat: “Bai mai oan naym, Ah swayr . . . dat bikaaz yu du weh Ah mi tel yu fi du ahn yu neva hoal bak fahn aafa op yu wan an onli son, Ah wahn bles yu ahn mek di nomba a yu disendant dehn groa moa ahn moa. Dehn wahn bee laik di staarz weh deh op eena di skai, ahn laik di grayn a san pahn di seeshoa, ahn yu disendant dehn wahn tek pozeshan a di gayt a dehn enimi. Ahn bikaaz a yu disendant dehn aala di peepl weh di liv pahn di ert wahn geh wahn blesin, bikaaz yu mi lisn tu mi vais.”—Gen. 22:1-3, 9-12, 15-18.

Saach fi Spirichwal Chrezhaz

(Genesis 22:5) Den Aybraham tel ih servant dehn: “Unu stay ya lang wid di dongki, ahn mee an Aizak gwehn oava deh fi wership. Wen wi don wi wahn kohn bak ya tu unu.”

w16.02 11 ¶13

Jehoava Mi Kaal Ahn “Mai Fren”

¹³ Bifoa Aybraham mi lef, ih tel ih servant dehn: “Unu stay ya lang wid di dongki, ahn mee an Aizak gwehn oava deh fi wership. Wen wi don wi wahn kohn bak ya tu unu.” (Gen. 22:5) Weh Aybraham mi meen? Yu tink hihn mi-di lai tu ih servants wen ih mi tel dehn dat hihn an Aizak wahn kohn bak? No, eevn doa Aybraham mi wel ahn noa dat da Aizak ih wuda mi sakrifais, di Baibl gi wi moa infamayshan pahn how Aybraham mi-di tink. (Reed Heebrooz 11:19.) Aybraham “mi figa dat if Aizak mi ded, Gaad kuda mi bring ahn bak tu laif agen.” Yes, Aybraham mi bileev eena di rezorekshan hoap. Ahn hihn mi noa dat Jehoava mi kaaz hihn ahn Sayra fi ga chiljren eena dehn oal ayj. (Heeb. 11:11, 12, 18) Aybraham mi riyalaiz dat notn impasabl fi Jehoava. Soh ih mi kanfident dat noh mata weh mi hapm pahn da haad day, Jehoava mi wahn giv ahn bak ih son soh dat aala fi hihn pramis dehn kuda mi kohn chroo. No wanda Aybraham mi geh di naym “di faada fi aal dehn peepl weh chros eena Gaad”!

(Genesis 22:12) Di aynjel seh: “Noh hert di bwai, noh du notn tu ahn, bikaaz now Ah noa dat yoo da wahn man weh fyaa Gaad ahn rispek ahn, bikaaz yu neva hoal bak fahn aafa op yu wan an onli son tu mi.”

it-1 853 ¶5-6

Foreknowledge, Foreordination

Gaad chooz weh ih waahn noa bowt di fyoocha. Lata peepl bileev dat Gaad don rait owt di fyoocha ahn dat nobadi kyaahn chaynj it. Bot Gaad chooz fi yooz fi hihn abiliti fi noa weh wahn hapm eena di fyoocha eena wahn way weh goh lang wid fi hihn oan raichos standadz. Ih aalso chooz fi yooz dis abiliti eena wahn way weh mach op wid weh fi hihn Werd shoa wi bowt hihn. Dis difrent fahn destini. Ahn wahn lata skripcha proov dat insteda noa ahn kanchroal evriting, Jehoava egzamin eech sichuwayshan ahn den disaid wat da di bes way fi handl it.

Wi ku si moa evidens a dis. Da Genesis 11:5-8, ih seh dat Gaad mi dairek ih atenshan tu di ert fi luk pahn weh aal mi-di hapm da Baybel. Da joorin da taim Jehoava mi disaid weh ih wuda du fi stap di bildin proajek weh mi gaahn gens fi hihn perpos. Wen di peepl staat tu praktis wikidnis da Sadam ahn Gomora, Jehoava mi tel Aybraham dat Ih wahn fain owt, chroo ih aynjel dehn, if di peepl reeli mi-di bihayv soh bad. Den ih mi seh dat “if da noh chroo, Ah ku geh fi fain owt.” (Ge 18:20-22; 19:1) Gaad mi menshan dat ih ‘don geh fi noa Aybraham,’ ahn wen Aybraham mi aalmoas aafa op ih son, Aizak, Jehoava mi seh, “Now Ah noa dat yoo da wahn man weh fyaa Gaad ahn rispek ahn, bikaaz yu neva hoal bak fahn aafa op yu wan an onli son tu mi.”—Ge 18:19; 22:11, 12; kompyaa Ne 9:7, 8; Ga 4:9.

Baibl Reedin

(Genesis 22:1-18) Now afta di chroo Gaad mi put Aybraham tu di tes, Ih tel ahn: “Aybraham!” ahn hihn ansa: “Si mi ya!” ² Den Gaad seh: “Pleez kehr yu son, Aizak, di wan weh yu onli lov, ahn chravl tu di lan a Moraiya. Dehsoh yu wahn aafa ahn op az wahn sakrifais pahn wahn mongtin weh Ah wahn shoa yu.” ³ Soh Aybraham get op erli eena di maanin ahn gaahn load op di dongki fi di jerni. Ih kehr ih too servant dehn lang wid ahn. An ih kehr ih son Aizak tu. Ih chap di faiyawud weh ih mi need fi di sakrifais, ahn den ih chravl tu di plays wehpaat Jehoava mi tel ahn fi goh. ⁴ Pahn di terd day, Aybraham mi luk op an ih mi si di plays fahn wahn distans. ⁵  Den Aybraham tel ih servant dehn: “Unu stay ya lang wid di dongki, ahn mee an Aizak gwehn oava deh fi wership. Wen wi don wi wahn kohn bak tu unu.” ⁶ Soh Aybraham tek di faiyawud weh ih mi bring fi di aafrin ahn put it pan ih son shoalda. Den ih kehr di faiya ahn di naif eena ih han, ahn di too a dehn mi kantinyu fi waak tugeda. ⁷ Den Aizak tel ih pa Aybraham: “Dad!” Aybraham ansa: “Yes, mi son!” Soh Aizak seh: “Ah si yu ga di faiya ahn di wud, bot wehpaat di sheep fi di aafrin deh?” ⁸ Aybraham seh: “Gaad wahn provaid di sheep fi di aafrin, mi son.” Ahn di too a dehn kantinyu waak tugeda. ⁹ Fainali dehn mi reech di plays weh di chroo Gaad mi tel Aybraham fi goh. An Aybraham bil wahn alta rait deh. Den ih mi set sohn faiyawud tap a it, an ih tai op Aizak han ahn fut ahn put ahn tap a di alta. ¹⁰ Den Aybraham pik op di naif fi kil ih son. ¹¹ Bot Jehoava aynjel kaal owt tu ahn fahn di hevnz ahn seh: “Aybraham, Aybraham!” Ih ansa: “Si mi ya!” ¹² Di aynjel seh: “Noh hert di bwai, noh du notn tu ahn, bikaaz now Ah noa dat yoo da wahn man weh fyaa Gaad ahn rispek ahn, bikaaz yu neva hoal bak fahn aafa op yu wan an onli son tu mi.” ¹³ Den Aybraham luk op, ahn lee wayz fahn weh dehn mi-di stan op wahn mayl sheep mi huk op eena wahn prikl bush bai ih hed. Soh Aybraham gaahn geh di mayl sheep an aafa it op insteda ih son Aizak. ¹⁴ Soh Aybraham mi naym di plays Jehoava-jaireh. Dis da wai dong tu dis day dehn stil seh: “Pahn di mongtin a Jehoava, hihn wahn provaid.” ¹⁵ Ahn Jehoava aynjel kaal owt tu Aybraham wahn sekant taim fahn di hevnz, ¹⁶ di seh: “‘Bai mai oan naym, Ah swayr,’ Jehoava seh, ‘dat bikaaz yu du weh Ah tel yu fi du ahn yu neva hoal bak fahn aafa op yu wan an onli son, ¹⁷ Ah wahn bles yu ahn mek di nomba a yu disendant dehn groa moa ahn moa. Dehn wahn bee laik di staarz weh deh op eena di skai, ahn laik di grayn a san pahn di seeshoa, ahn yu disendant dehn wahn tek pozeshan a di gayt a dehn enimi. ¹⁸ Ahn bikaaz a yu disendant dehn, aala di peepl weh di liv pahn di ert wahn geh wahn blesin bikaaz yu mi lisn tu mi vais.’”

MAACH 9-15

CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | GENESIS 24

“Wahn Waif fi Aizak”

(Genesis 24:2-4) Aybraham tel ih oaldis servant weh liv eena ih hows, ahn hoo mi tek kayr a evriting weh Aybraham mi oan: “Pleez put yu han anda mi leg, ³ an Ah waahn yu swayr eena di naym a Jehoava di Gaad a di hevnz ahn di ert, dat yu noh wahn tek wahn waif fi mi son Aizak fahn di lan a di Kaynanait dehn, monks hoo wi di liv. ⁴ Insteda dat, yu mos goh tu di konchri weh mi relitiv dehn liv, di plays weh Ah kohn fram, ahn geh wahn waif fahn deh fi mi son Aizak.”

wp16.3 14 ¶3

“Ah Waahn Goh”

Wen Eliyeeza mi fi chooz wahn waif fi Aizak, Aybraham mi mek ih tek wahn oat dat ih wudn chooz wahn waif fi Aizak fahn di lan a Kaynan. Wai? Bikaaz di Kaynanait uman dehn neva rispek er wership Jehoava. An Aybraham mi noa dat Jehoava mi plan fi ponish di Kaynanait dehn bikaaz dehn mi wikid. Aybraham neva waahn ih son Aizak geh involv eena dehn doti laifstail. Ih mi noa dat Aizak mi ga wahn impoatant roal fi play eena di pramis dehn weh Gaad wahn fulfil.—Genesis 15:16; 17:19; 24:2-4.

(Genesis 24:11-15) Soh ih mek di kyamil dehn neel dong bai di wel weh mi deh owtsaida di siti. Da mi eevnin taim, ahn di uman dehn naamali wuda goh geh waata fahn di wel. ¹² Den ih seh: “Jehoava di Gaad a mi maasta Aybraham, pleez mek Ah ga sokses tudeh, ahn shoa yu laayal lov tu mi maasta Aybraham. ¹³ Ah di stan op ya fronta di wel, ahn di daata dehn fahn di siti di kohn rait now fi geh waata. ¹⁴ Mek ih hapm dat di uman weh Ah seh dis tu, ‘Pleez loawa di waata jaar aafa yu shoalda, soh dat Ah ku geh som fi jrink,’ ahn di wan weh ansa mi, ‘Tek wahn jrink, an Ah wahn geh sohn waata fi yu kyamil dehn fi jrink tu,’ mek dis bee di wan weh yu chooz fi yu servant Aizak. Eena dis way Ah wahn noa dat yu di shoa laayal lov tu mi maasta.” ¹⁵ Eevn bifoa hihn mi don taak, Ribeka, di daata a Betoowel di son a Milka di waif a Nayhor, Aybraham breda, mi kom owt wid ih waata jog pan ih shoalda.

wp16.3 14 ¶4

“Ah Waahn Goh”

Eliyeeza mi tel di famili weh ih mi-di stay wid dat wen ih mi reech da di wel weh deh kloas tu Hayran, ih mi pray tu Jehoava bifoa ih mi du eniting els. Ih mi aks Jehoava fi chooz wahn waif fi ih maasta Aizak. How? Eliyeeza mi aks Gaad fi mek shoar dat di yong uman weh Hihn mi waahn Aizak geh marid tu, kohn da di wel. Wen Eliyeeza wuda aks di uman fi sohn waata, shee neva onli mi wahn giv hihn, bot ih mi wuda eevn aafa sohn waata fi mek di kyamil dehn jrink tu. (Genesis 24:12-14) Ahn hoo mi-di kohn lang sayhn taim? Da mi Ribeka! Imajin how shee wuda mi feel if ih shee mi hyaa aal weh Eliyeeza mi-di tel ih famili!

(Genesis 24:58) Dehn kaal Ribeka an aks ahn: “Yoo waahn goh wid dis man?” Ih ansa: “Ah waahn goh.”

(Genesis 24:67) Afta dat Aizak mi bring Ribeka eena di tent a Sayra ih ma. An ih tek Ribeka az ih waif, an ih mi faal in lov wid ahn. Hihn mi fain komfert eena ih waif afta ih ma mi ded.

wp16.3 14 ¶6-7

“Ah Waahn Goh”

Sohn weeks erliya, Eliyeeza mi bring op da sayhn ishu wid Aybraham. Hihn mi aks Aybraham: “Wat if di uman noh waahn kohn wid mi?” Aybraham mi tel ahn: “Den Ah wahn rilees yu fahn di oat weh wi mi mek.” (Genesis 24:39, 41). Eliyeeza mi soh eksaitid dat ih chrip da-mi wahn sokses dat di neks maanin, ih mi aks di famili if ih kuda mi kehr Ribeka bak wid ahn da Kaynan rait away. Bot di famili mi waahn shee stay fi at lees ten moa dayz. Bot wateva Ribeka mi tink mi aalso impoatant eena di hows a Betoowel, soh dehn setl di ishu wen dehn seh: “Mek wi kaal di yong laydi an aks ahn ihself.”—Genesis 24:57.

Dis da-mi wan a di bigis disizhanz weh Ribeka mi wahn eva mek eena ih laif. Weh shee wuda seh? Sins ih pa an ih breda mi feel sari far ahn, yu tink shee wuda mi bayg dehn noh fi mek ih goh wid Eliyeeza tu wahn plays weh shee neva noa? Er shee wuda mi vyoo it az wahn privilij fi tek paat eena sohnting weh Jehoava mi-di dairek? Di way how shee mi ansa, mi shoa jos how ih mi feel bowt dis disizhan weh mi wahn chaynj ih laif fareva. Shee mi ansa seh: “Ah waahn goh.”—Genesis 24:58.

Saach fi Spirichwal Chrezhaz

(Genesis 24:19, 20) Wen ih don giv ahn wahn jrink, ih seh: “Ah wahn geh waata fi yu kyamil dehn tu, til dehn don jrink.” ²⁰ Soh ih mi hori op an emti di waata intu di jrinkin baks fi di animal dehn, ahn den ih hori ron oava an oava tu di wel fi geh waata soh dat ih kuda mi kantinyu fi gi di kyamil dehn waata.

wp16.3 12-13

“Ah Waahn Goh”

Wan eevnin, afta Ribeka mi ful ih waata jog, wahn oalda man ron op tu ahn fi meet ahn. Hihn mi tel ahn: “Pleez gi mi wahn lee jrink a waata fahn yu jog, noh?” Ih mi aks eena wahn hombl ahn kain way! Ribeka kuda mi tel dat di man mi-di chravl fahn wahn faar distans. Soh shee hori tek ih jog aafa ih shoalda ahn gi di man sohn waata fi jrink. Ribeka neva onli giv ahn wahn lee sip a waata, bot ih mi giv ahn inof kool ahn rifreshin waata fi jrink. Shee mi aalso noatis dat di man mi ga ten kyamil wid ahn, an dat di jrinkin baks fi di animalz neva gat een no waata yet. Shee kuda mi si dat Eliyeeza mi-di pay kloas atenshan tu evriting weh shee mi-di du, ahn shee mi waahn bee az helpful az pasabl. Soh ih seh: “Ah wahn geh waata fi yu kyamil dehn tu, til dehn don jrink.”—Genesis 24:17-19.

Noatis dat Ribeka neva jos aafa fi giv di ten kyamil sohn waata fi jrink, bot ih mi gi dehn inof waata til dehn mi satisfai. Wan kyamil mait jrink oava 25 gyalan (95 L) a waata! Soh dat meenz dat if di ten kyamil mi reeli tersti, Ribeka wuda mi haftu werk lang owaz fi gi di kyamil dehn soh moch waata. Bot ih mi luk laik di kyamil dehn neva dat tersti.a Stil, yu tink shee mi noa dat bifoa shee mi mek di aafa? No. Shee mi eega ahn wilin fi werk haad ahn shoa haspitaliti tu dis oalda schraynja. Eliyeeza mi aksep fi shee aafa. Di hoal taim di man di pay atenshan tu Ribeka az shee mi-di ron op ahn dong tu di wel di geh waata fi poar eena di jrinkin baks fi di animal dehn.—Genesis 24:20, 21.

(Genesis 24:65) Den shee aks di servant: “Da hoo da man weh di waak tuwaadz wi eena di feel?” Di servant ansa seh: “Da mi maasta.” Soh shee tek ih shaal ahn kova ih hed.

wp16.3 15 ¶3

“Ah Waahn Goh”

Fainali, di day kohn weh wi mi diskraib da di biginin a dis aatikl. Az di groop weh mi-di chravl tugeda kraas di Negeb ahn di son staat tu goh dong, Ribeka mi si wahn man di waak eena di feel. Ih luk laik ih mi ga sohnting seeryos pan ih main. “Shee hori kohn dong aafa di kyamil.” Ahn wi reed dat shee praabli neva eevn wayt fi di kyamil stap gud ahn neel dong. An ih mi aks di servant weh mi-di gaid ahn: “Da hoo da man weh di waak tuwaadz wi eena di feel?” Wen ih fain owt dat da mi Aizak, shee kova ih hed wid wahn shaal. (Genesis 24:62-65) Wai? Moa dan laikli shee mi du dis az wahn sain a rispek fi ih fyoocha hozban. Nowadayz, peepl mait si dat az sohnting weh oal fashan. Bot reeli, evribadi ku laan how fi bee hombl laik Ribeka. Hyoomiliti da wahn byootiful kwaliti weh aala wi need fi werk pan.

Baibl Reedin

(Genesis 24:1-21) Aybraham mi oal now; ih mi op eena ayj, ahn Jehoava mi bles Aybraham eena evriting. ² Aybraham tel ih oaldis servant weh liv eena ih hows, ahn hoo mi tek kayr a evriting weh Aybraham mi oan: “Pleez put yu han anda mi leg, ³ an Ah waahn yu swayr eena di naym a Jehoava di Gaad a di hevnz ahn di ert, dat yu noh wahn tek wahn waif fi mi son Aizak fahn di lan a di Kaynanait dehn, monks hoo wi di liv. ⁴ Insteda dat, yu mos goh tu di konchri weh mi relitiv dehn liv, di plays weh Ah kohn fram, ahn geh wahn waif fahn deh fi mi son Aizak.” ⁵ Bot di servant tel ahn: “Wat if di uman noh waahn kohn bak wid mi? Ah shuda ritern yu son Aizak tu di lan weh yoo kom fram?” ⁶ Soh Aybraham tel ahn: “Si tu it dat yu noh kehr mi son deh. ⁷ Jehoava di Gaad a di hevnz, hoo tek mi fahn owta mi faada hows ahn fahn di lan a mi relitiv dehn ahn hoo taak tu mi ahn pramis mi di seh: ‘Ah wahn gi dis lan tu yu disendant dehn,’ hihn wahn sen wahn aynjel heda yu, ahn fi shoar yu wahn geh wahn waif fi mi son fahn deh. ⁸ Bot if di uman noh waahn kohn wid yu, den yu wahn bee free fahn dis oat. Bot yu mosn kehr mi son deh.” ⁹ Afta dat di servant put ih han anda Aybraham leg, an ih mi swayr dat ih wahn kip ih pramis bowt di mata. ¹⁰ Soh di servant mi kehr ten a Aybraham kyamil ahn hed owt fi ih jerni. An ih kehr wahn lata gud tingz weh ih maasta giv ahn. Den ih chravl tu Mesopotaymya, tu di siti a Nayhor. ¹¹ Soh ih mek di kyamil dehn neel dong bai di wel weh mi deh owtsaida di siti. Da mi eevnin taim, ahn di uman dehn naamali wuda goh geh waata fahn di wel. ¹² Den ih seh: “Jehoava di Gaad a mi maasta Aybraham, pleez mek Ah ga sokses tudeh, ahn shoa yu laayal lov tu mi maasta Aybraham. ¹³ Ah di stan op ya fronta di wel, ahn di daata dehn fahn di siti di kohn rait now fi geh waata. ¹⁴ Mek ih hapm dat di uman weh Ah seh dis tu, ‘Pleez loawa di waata jaar aafa yu shoalda, soh dat Ah ku geh som fi jrink,’ ahn di wan weh ansa mi, ‘Tek wahn jrink, an Ah wahn geh sohn waata fi yu kyamil dehn fi jrink tu,’ mek dis bee di wan weh yu chooz fi yu servant Aizak. Eena dis way Ah wahn noa dat yu di shoa laayal lov tu mi maasta.” ¹⁵ Eevn bifoa hihn mi don taak, Ribeka, di daata a Betoowel di son a Milka di waif a Nayhor, Aybraham breda, mi kom owt wid ih waata jog pan ih shoalda. ¹⁶ Now di yong uman mi priti, wahn verjin; no man mi eva ga sekshwal rilayshanship wid shee. Shee gaahn da di wel fi ful ih waata jog, ahn den shee mi kom rait bak.  ¹⁷Rait away di servant ron gaahn meet ahn seh: “Pleez gi mi wahn lee jrink a waata fahn yu jog, noh?” ¹⁸ Shee ansa ahn seh: “Goh hed ahn jrink, mi laad.” Kwik-wan ih loawa ih waata jog aafa ih shoalda ahn giv ahn wahn jrink. ¹⁹ Wen ih don giv ahn wahn jrink, ih seh: “Ah wahn geh waata fi yu kyamil dehn tu, til dehn don jrink.” ²⁰ Soh ih mi hori op an emti di waata intu di jrinkin baks fi di animal dehn, ahn den ih hori ron oava an oava tu di wel fi geh waata soh dat ih kuda mi kantinyu gi di kyamil dehn waata. ²¹ Di hoal taim di man mi kwaiyet az ih mi-di luk pahn Ribeka. Da mi sohnting amayzin fi si, ahn hihn mi-di wanda weda Jehoava mi mek ih chrip wahn sokses er nat.

MAACH 16-22

CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | GENESIS 25-26

“Eesaa Sel Ih Rait Az Fersbaan”

(Genesis 25:27, 28) Az di too bwai dehn mi geh biga, Eesaa di oalda wan mi ton owt fi bee wahn veri gud honta, wahn man weh laik hont, bot Jaykop da-mi wahn man weh nobadi kuda mi fain faalt wid, sombadi weh yoostu aalwayz help owt rong di kyamp. ²⁸ Ahn soh Aizak mi lov Eesaa bikaaz a weh ih mi laik di gaym meet weh Eesaa mi hont fa, bot Ribeka mi lov Jaykop.

it-1 1242

Jaykop

Jaykop da-mi wahn “man weh nobadi kuda mi fain faalt wid [Heb., tam], sombadi weh yoostu aalwayz help owt rong di kyamp.” Jaykop mi liv wahn simpl laif. Ih mi kwaiyet. Hihn da-mi sombadi adaz ku pen pan, ahn hihn yoostu laik help wid di hows werk. Ribeka mi reeli lov Jaykop. Bot ih breda, Eesaa, mi difrent; ih mi wail, an ih kudn kip stil. Hihn da-mi wahn honta weh deh aal oava di plays. Bot Eesaa da-mi ih pa fayvrit son. (Ge 25:27, 28) Di Heebroo werd tam da wahn werd weh geh yooz eena di Baibl fi sombadi weh Gaad pleez wid. Fi egzampl, “peepl weh laik merda, hayt enibadi weh inosent,” stil Jehoava pramis wi dat “eena di fyoocha di wan weh [inosent] wahn liv eena pees.” (Pr 29:10; Ps 37:37) Fi egzampl, Joab da-mi wahn laayal man ahn “nobadi kudn fain no faalt wid hihn [Heb., tam] ahn hihn mi du weh rait.”—Job 1:1, 8; 2:3.

(Genesis 25:29, 30) Pahn wan okayzhan Jaykop mi-di kuk op sohn schoo beenz wen ih breda Eesaa mi kohn bak taiyad fahn di feel. ³⁰ Soh Eesaa tel Jaykop: “Kwik, pleez, gi mi som a di schoo beenz weh yu mek, bikaaz Ah soh taiyad!” Dat da wai fi hihn naym da Eedom.

(Genesis 25:31-34) Den Jaykop ansa seh: “Fos sel mi yu rait az di fersbaan son!” ³² An Eesaa ansa ahn seh: “Ai deh ya di luk fi ded! Weh yoos Ah ga fi wahn bertrait?” ³³ Ahn Jaykop seh: “Swayr tu mi fos!” Soh Eesaa swayr tu ahn, an ih sel Jaykop ih rait az di fersbaan son. ³⁴ Den Jaykop mi giv Eesaa bred ahn schoo beenz, an ih mi eet it ahn jrink sohnting, den ih get op ahn gaahn pan ih way. Soh Eesaa neva apreeshiayt ih rait az fersbaan son.

w19.02 16 ¶11

Wai Wi fi Shoa Apreeshiayshan?

¹¹ Ih sad fi seh dat som peepl eena Baibl taimz neva shoa apreeshiayshan. Wi ku tink bowt di egzampl a Eesaa. Eevn doa fi hihn payrents mi lov ahn rispek Jehoava, hihn neva apreeshiayt saykrid tingz. (Reed Heebrooz 12:16.) How wee noa dat Eesaa neva shoa apreeshiayshan? Eesaa neva tink twais fi sel ih raits az di oalda son tu ih yonga breda, Jaykop, jos fi wan lee bowl a soop. (Gen. 25:30-34) Laytaraan, Eesaa mi reeli sari dat ih mi mek da chois. Bot hihn neva shoa apreeshiayshan fi weh ih mi gat, soh ih shudn a mi komplayn wen ih neva geh di blesin weh hihn mi sopoas tu get az di oalda son.

it-1 835

Fersbaan, Fersfroots

Fahn way bak, di fersbaan son mi ga di rait fi bee neks in lain az di hed a di famili. Di fersbaan son wuda mi inherit moa lan er prapati fan ih pa dan enibadi els. (De 21:17) Rooben mi sidong neks tu Joazef da di dina taybl bikaaz hihn mi ga di rait az fersbaan son. (Ge 43:33) Bot di Baibl noh aalwayz lis aaf ahn giv aana tu di son dehn akaadn tu hoo mi baan fers. Insteda dat, di fers plays naamali goh tu di son weh moa impoatant er faytful, rada dan di fersbaan son.—Ge 6:10; 1Ch 1:28; kompyaa Ge 11:26, 32; 12:4; si BERTRAIT; INHERITANS.

Saach fi Spirichwal Chrezhaz

(Genesis 25:31-34) Den Jaykop ansa seh: “Fos sel mi yu rait az di fersbaan son!” ³² An Eesaa ansa ahn seh: “Ai deh ya di luk fi ded! Weh yoos Ah ga fi wahn bertrait?” ³³ Ahn Jaykop seh: “Swayr tu mi fos!” Soh Eesaa swayr tu ahn, an ih sel Jaykop ih rait az di fersbaan son. ³⁴ Den Jaykop mi giv Eesaa bred ahn schoo beenz, an ih mi eet it ahn jrink sohnting, den ih get op ahn gaahn pan ih way. Soh Eesaa neva apreeshiayt ih rait az fersbaan son.

(Heebrooz 12:16) Noh mek non a unu bee laik Eesaa, weh doz sleep rong ahn neva ga no rispek fi notn weh hoali. Hihn sel aala fi hihn raits az di oalda son fi wan degeh [simpl] meel.

w17.12 15 ¶5-7

Kweschanz Weh Peepl Aks

Now mek wi goh bak tu Heebrooz 12:16, weh seh: “Noh mek non a unu bee laik Eesaa, weh . . . neva ga no rispek fi notn weh hoali. Hihn sel aala fi hihn raits az di oalda son fi wan degeh [simpl] meel.” Wat da di point?

Di apasl Paal neva mi-di diskos di famili lain a di Mesaiya. Hihn jos mi-di inkorij felo Kristyanz fi “kip di waak pahn wahn schrayt road,” soh dat dehn wudn ‘ton dehn bak pahn di grays a Gaad.’ Ahn dat kuda mi hapm if dehn mi ingayj eena sekshwal imoraliti. (Heeb. 12:12-16) If dehn mi du dat, dehn wuda mi bee jos laik Eesaa. Hihn “neva ga no rispek fi notn hoali,” an ih mi du dehn doti tingz weh Gaad hayt.

Eesaa mi liv eena di taim a Aybraham, ahn fahn taim tu taim, ih praabli mi ga di privilij fi aafa op sakrifais tu Jehoava. (Gen. 8:20, 21; 12:7, 8; Job 1:4, 5) Bot hihn mi giv een tu ih oan sinful naycha, an ih mi giv op aala di privilij dehn weh ih mi gat fi wahn bowl a schoo beenz. Ih praabli mi-di chrai avoid di sofarin weh di prafesi mi seh wahn hapm tu Aybraham disendant dehn. (Gen. 15:13) Eesaa neva ga no rispek fi saykrid tingz an ih neva shoa no apreshiayshan fi eniting weh hoali. Ih mi shoa dat wen ih geh marid tu too uman weh neva wership Jehoava. Dat mi hat ih payrents haat. (Gen. 26:34, 35) Bot Jaykop mi difrent. Hihn mi mek shoar dat hihn mi geh marid tu wahn uman weh wership Jehoava!—Gen. 28:6, 7; 29:10-12, 18.

(Genesis 26:7) Weneva di man dehn fahn di lan wuda mi aks Jaykop bowt fi hihn waif, hihn yoostu seh: “Shee da mi sista.” Hihn mi frayd fi seh, “Shee da mi waif,” bikaaz ih seh, “Di man dehn weh liv ya mait kil mi bikaaz a Ribeka,” bikaaz shee mi soh byootiful.

it-2 245 ¶6

Lai

Eevn doa di Baibl kandem slanda, dis noh meen dat wahn persn haftu tel di chroot tu sombadi hoo noh ga di rait fi noa it. Jeezas Krais mi waan wi wen ih seh: “Noh tek ting weh oanli sopoas tu bee fi Gaad ahn gi tu peepl weh noh apreeshiayt it. Dat wahn bee jos laik yu di gi it tu di daag dehn, er laik yu di chroa perl tu pig. Ahn weh di daag dehn wahn du, da ton rong ahn bait yu, ahn di pig dehn wahn stamp op pahn di perl dehn.” (Ma 7:6) Dat da wai pahn sertn okayzhanz, Jeezas mi rifyooz fi giv owt di ful infamayshan er ansa sertn kweschanz dairekli wen ih mi noa dat hihn er adaz ku geh hert bikaaz a dat. (Ma 15:1-6; 21:23-27; Jan 7:3-10) Soh wen Aybraham, Aizak, Rayhab, an Ilaisha neva giv ful infamayshan er tel di hoal chroot tu peepl weh neva wership Jehoava, dehn mi-di du sohnting simila tu weh Jeezas mi du.—Ge 12:10-19; chap 20; 26:1-10; Jos 2:1-6; Jay 2:25; 2Ki 6:11-23.

Baibl Reedin

(Genesis 26:1-18) Now dehn mi ga wahn famin eena di lan, pahn tap a di fos wan weh mi hapm eena Aybraham taim, soh dat kaaz Aizak fi goh tu Abimelek di king a di Filisteen dehn, weh deh da Geerar. ² Den Jehoava apyaa tu ahn an seh: “Noh goh dong da Eejip. Stay rait eena di lan weh Ah chooz fi yu. ³ Liv az wahn farina eena dis lan, an Ah wahn kantinyu fi deh wid yu ahn bles yu bikaaz a weh Ah mi pramis fi giv aala dis lan tu yoo ahn yu disendant dehn. An Ah wahn du weh Ah pramis fi du fi yu pa, Aybraham: ⁴ ‘Ah wahn mek di nomba a yu disendant dehn groa moa ahn moa, laik di staarz weh deh eena di skai; an Ah wahn giv yu disendant dehn aala dis lan. An aala di famili weh di liv pahn di ert wahn geh wahn blesin bikaaz a yoo,’ ⁵ bikaaz Aybraham mi lisn tu mi vais an ih mi kantinyu fi obay mi komanment ahn laa dehn.” ⁶ Soh Aizak mi kantinyu fi liv da Geerar. ⁷  Weneva di man dehn fahn di lan wuda mi aks Jaykop bowt fi hihn waif, hihn yoostu seh: “Shee da mi sista.” Hihn mi frayd fi seh, “Shee da mi waif,” bikaaz ih seh, “Di man dehn weh liv ya mait kil mi bikaaz a Ribeka,” bikaaz shee mi soh byootiful. ⁸ Afta sohn taim mi paas, Abimelek, di king a di Filisteen dehn, mi-di luk chroo ih windo, an ih kech sait a Aizak di shoa afekshan tu ih waif Ribeka. ⁹ Rait away Abimelek sen kaal Aizak ahn tel ahn: “Ribeka da yu waif! Wai yu tel wi dat ‘shee da yu sista’?” Soh Aizak tel ahn: “Ah mi tel yu dat shee da mi sista bikaaz Ah mi frayd fi weh yoo wuda du tu mi bikaaz a shee.” ¹⁰ Bot Abimelek seh: “Da weh yoo du tu wi now? Wan a di man dehn fahn ya kuda mi tek yu waif jos laik dat ahn ga sekshwal rilayshanz wid ahn, an kaaz wi fi bee gilti a wahn seeryos sin!” ¹¹ Den Abimelek mi koman di peepl ahn tel dehn: “Enibadi weh chrai haam dis man er ih waif wahn geh put tu det!” ¹² An Aizak mi staat tu plaant seed eena di lan, an eena da saym yaa ih mi reep 100 taimz moa dan weh ih mi plaant, bikaaz Jehoava mi bles ahn. ¹³ Aizak mi geh rich, an ih mi kantinyu fi praspa ahn ga lata mateeryal tingz. ¹⁴ Ih mi staat tu geh wahn lata sheep ahn lata kyatl ahn wahn big amonk a servants, soh moch dat di Filisteen dehn staat tu red dehn aiy aafa weh Aizak mi ga. ¹⁵ Soh di Filisteen dehn staat tu tek san ahn stap op aala di wel weh ih pa servant dehn mi dig owt joorin Aybraham taim. ¹⁶ Den Abimelek tel Aizak: “Moov fahn owta dis ayrya, bikaaz yoo don geh moch schranga dan wee aredi.” ¹⁷ Soh Aizak moov fahn deh ahn gaahn kyamp eena di vali a Geerar. Hihn mi setl deh. ¹⁸ An Aizak mi staat tu dig di wel dehn agen weh ih pa mi dig eena fi hihn dayz bot weh di Filisteen dehn mi stap op afta Aybraham mi ded. An Aizak mi kaal di wel dehn di saym way how ih pa Aybraham doz kaal dehn.

MAACH 23-29

CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | GENESIS 27-28

“Jaykop Mi Geh di Blesin Weh Mi Bilangz tu Hihn”

(Genesis 27:6-10) Den Ribeka tel ih son Jaykop: “Ah jos hyaa yu pa di taak tu yu breda Eesaa. Ih mi seh, ⁷ ‘Bring mi sohn gaym meet ahn mek wahn nais meel. Den mek Ah eet it soh dat Ah ku bles yu fronta Jehoava bifoa Ah ded.’ ⁸ Soh mi son, lisn gud ahn du weh Ah di tel yu fi du. ⁹ Pleez goh ahn get mi too a di bes yong goat soh dat Ah ku pripyaa wahn nais meel fi yu pa jos di way how ih laik it. ¹⁰ Den kehr it da yu pa fi mek ih eet it soh dat ih ku bles yu bifoa ih ded.”

w04 4/15 11 ¶4-5

Ribeka—Wahn Uman a Akshan ahn Wan Weh Fyaa Gaad

Di Baibl noh seh weda Aizak mi noa dat Eesaa mi fi serv ih breda Jaykop. Eena eni kays, Ribeka ahn Jaykop mi noa dat di blesin mi bilang tu Jaykop. Wen Ribeka mi hyaa dat Aizak mi wahn giv Eesaa di blesin afta hihn mi kehr ih pa fayvrit food, shee disaid fi tek akshan. Shee da-mi di kaina persn weh noa how fi mek gud disizhanz fahn shee mi yong, soh now shee neva ways no taim. Shee ‘koman’ Jaykop fi bring ahn too yong goat. Den shee mi pripyaa Aizak fayvrit food, jos di way ih laik it. Ahn Jaykop mi fi priten fi bee Eesaa soh dat hihn kuda mi geh ih blesin. Fos Jaykop neva waahn du it. Bikaaz ih pa wuda fain owt dat dehn mi chrik ahn, an Aizak wuda mi giv Jaykop wahn kers insteda wahn blesin. Bot Ribeka mi insis ahn seh: “Mek di kers kohn pahn mee insteda yoo, mi son.” Den ih mi pripyaa di food, set op Jaykop fi priten fi bee ih breda Eesaa, ahn sen ahn tu ih hozban Aizak.—Genesis 27:1-17.

Di Baibl noh seh wai Ribeka mi ak laik dat. Wahn lata peepl noh agree wid weh shee mi du. Bot di Baibl ner Aizak mi joj weh shee mi du az sohnting rang. Az a mata a fak, afta Aizak mi fain owt dat da mi reeli Jaykop weh geh di blesin, hihn mi ad tu di blesin. (Genesis 27:29; 28:3, 4) Ribeka mi wel ahn noa weh Jehoava mi prafesai bowt Jaykop an Eesaa. Ahn dat da-mi wai shee mi du weh ih du fi mek shoar dat Jaykop mi geh di blesin weh mi akchwali bilangz tu hihn. Ih klyaa fi si dat dis mi-di goh lang wid Jehoava perpos.—Roamanz 9:6-13.

(Genesis 27:18, 19) Soh Jaykop gaahn da ih pa ahn seh: “Dad!” den Aizak ansa seh: “Si mi ya! Da hoo yoo, mi son?” ¹⁹ Den Jaykop tel ih pa: “Ai da Eesaa yu oalda son. Ai du egzakli weh yu aks mi fi du. Sidong op, pleez, an eet som a mi gaym meet, soh dat yu ku bles mi.”

w07 10/1 31 ¶2-3

Kweschanz Weh Peepl Aks

Di Baibl noh giv no deetaylz bowt wai Ribeka ahn Jaykop mi du weh dehn mi du, bot ih shoa dat di sichuwayshan mi kom op sodn. Noatis dat di Baibl noh sopoat er agree wid weh Ribeka er Jaykop mi du, sins dat kuda mek ih luk laik notn rang fi lai ahn chrik peepl. Bot di Baibl gi deetaylz bowt di sichuwayshan.

Fos ting, di Baibl akonk mek it klyaa dat Jaykop mi ga di rait fi geh da blesin, noh Eesaa. Erliya, Jaykop mi leegali bai di rait az di fersbaan son fan ih twin breda Eesaa, weh neva apreeshiayt it eena di fos plays. Soh ih sel dis rait tu Jaykop fi wahn lee meel bikaaz ih mi hongri. “Eesaa neva apreeshiayt ih bertrait.” (Genesis 25:29-34) Soh wen Jaykop mi gaahn da ih pa, hihn mi gaan fi geh di blesin weh mi akchwali bilangz tu ahn.

(Genesis 27:27-29) Soh hihn mi kohn kloas ahn kis ahn, an Aizak kuda mi smel di sent a ih son kloaz. Den hihn mi bles ahn, an seh: “Di sent a mi son da laik di sent a di feel weh Jehoava mi bles. ²⁸ Mek di chroo Gaad gi yu di joo fahn di hevnz ahn mek di grong bayr lata froot, lata nyoo grayn, ahn lata nyoo wain. ²⁹ Mek peepl serv yu ahn mek nayshanz bow dong tu yu. Bee wahn maasta oava yu breda dehn, ahn mek yu ma son dehn bow dong tu yu. Enibadi weh kers yoo wahn geh kers, an enibadi weh bles yoo wahn geh bles.”

it-1 341 ¶6

Blesin

Rong di taim wen Aizak mi alaiv, da mi wahn kostom fi mek wahn pa weh don oal bles ih son dehn jos bifoa ih ded. Dis mi veri impoatant ahn da mi sohnting peepl mi rispek wahn lat. Soh Aizak mi gi Jaykop wahn blesin bikaaz hihn mi tek ahn fi Eesaa. Bikaaz a dat, Jaykop mi en op di geh moa blesinz ahn ga moa sokses dan ih breda Eesaa. Bot bikaaz Aizak mi don oal ahn blain, ahn da mi soon taim fi mek ih ded, ih mi aks Jehoava fi giv Jaykop aala dehnya blesin. (Ge 27:1-4, 23-29; 28:1, 6; Heeb 11:20; 12:16, 17) Wen Aizak mi fain owt dat da Jaykop ih mi bles, hihn mi bles ahn eevn moa. (Ge 28:1-4) Bifoa Jaykop mi ded, ih mi bles Joazef too son fos, an afta dat ih mi bles ih oan son dehn. (Ge 48:9, 20; 49:1-28; Heeb 11:21) Sayhn way soh, bifoa Moaziz mi ded, ih mi gi di hoal nayshan a Izrel wahn blesin. (De 33:1) Eena eech kays, di rizolts mi shoa dat dehn mi geh di blesin bays pahn wahn prafesi. Sohntaim wen di persn mi-di gi di blesin, ih wuda put ih han pahn di persn hed weh mi-di geh di blesin.—Ge 48:13, 14.

Saach fi Spirichwal Chrezhaz

(Genesis 27:46–28:2) Afta dat Ribeka mi kip aan di tel Aizak: “Ai hayt mai laif bikaaz a Het daata dehn. If Jaykop eva tek wan a di daata dehn a Het az ih waif, laik di daata dehn a dis lan, mai laif noh wahn wert notn.”

28 Soh Aizak kaal Jaykop ahn bles ahn. Den ih mi koman ahn di seh: “Yu mosn tek wahn waif fahn di lan a Kaynan. ² Goh da Padanayram tu di hows a Betoowel, yu grampa pahn yu ma said, ahn rait deh yu ku tek wan a di daata dehn a Layban, yu ma breda, az wahn waif fi yuself.

w06 4/15 6 ¶3-4

Sohn Points Yu Kud Yooz fi Kamyoonikayt Wid Yu Marij Paadna

Yu tink Aizak ahn Ribeka mi divelop wahn gud way fi kamyoonikayt wid eech ada? Afta dehn son Eesaa mi geh marid tu too a di daata dehn a Het, wahn seeryos famili sichuwayshan mi kom op. Ribeka mi “kip aan di tel” Aizak: “Ai hayt mai laif bikaaz a di daata dehn a Het. If Jaykop eva tek wan a di daata dehn a Het . . . , mai laif noh wahn wert notn.” (Genesis 26:34; 27:46) Ribeka mi mek it klyaa dat ih neva waahn ih son Jaykop geh marid tu eni uman fahn Kaynan. Shee mi tel Aizak how ih mi feel.

Aizak mi tel Jaykop, Eesaa twin breda, noh fi geh marid tu eni a di yong uman dehn fahn di lan a Kaynan. (Genesis 28:1, 2) Ribeka mi mek ih point klyaa. Di way how dis kopl mi kamyoonikayt wid eech ada wen dehn mi-di deel wid dis famili mata, da wahn gud egzampl fi wee tudeh. Bot wat if yoo ahn yu marij paadna jos kyaahn si aiy tu aiy? Weh yu ku du?

(Genesis 28:12, 13) Den hihn mi ga wahn jreem, ahn luk! dehn mi ga wahn leda weh mi set pahn di ert weh mi reech aal di way op tu di hevnz, ahn Gaad aynjel dehn mi-di goh op ahn dong pan it. ¹³ Ahn luk! Jehoava mi deh stayshan abov di leda, ahn hihn seh: “Ai da Jehoava di Gaad a Aybraham yu faada, ahn di Gaad a Aizak. Ai wahn gi yoo ahn yu disendant dehn dis lan weh yoo di lidong pan.

w04 1/15 28 ¶6

Sohn Mayn Points Fahn di Buk a Genesis—II

28:12, 13—Weh Mi Soh Impoatant Bowt di “Leda” Eena Jaykop Jreem? Dis “leda,” weh praabli mi luk laik sohn step weh mi-di goh op eena di skai, gi di aidyaa dat wahn faam a kamyoonikayshan egzis bitween di ert ahn di hevnz. Gaad aynjelz mi-di goh op ahn dong pahn dehnya step. Dis shoa dat di aynjelz di serv eena wahn impoatant way bitween Gaad ahn di hyoomanz weh Gaad pleez wid.—Jan 1:51.

Baibl Reedin

(Genesis 27:1-23) Now wen Aizak mi oal an ih bayli kuda mi si, hihn kaal ih oalda son Eesaa tu ahn, an tel ahn seh: “Mi son!” Den Eesaa ansa: “Si mi ya!” ² Ahn den Aizak kantinyu fi seh: “Ai don oal aredi. Ai noh noa wen Ah wahn ded. ³ Soh pleez tek yu wepan dehn ahn yu bag wid yu boa an aro, ahn goh eena di feel ahn goh hont sohn gaym meet fi mi. ⁴ Afta dat, mek mi fayvrit meel ahn bring it tu mi. Den Ai wahn eet it soh dat Ah ku bles yu bifoa Ah ded.” ⁵ Bot Ribeka mi-di lisn wen Aizak mi-di taak tu ih son Eesaa. Den Eesaa gaan owt eena di feel fi hont sohn gaym meet fi bring bak tu ih pa. ⁶ Den Ribeka tel ih son Jaykop: “Ah jos hyaa yu pa di taak tu yu breda Eesaa. Ih mi seh, ⁷ ‘Bring mi sohn gaym meet ahn mek wahn nais meel. Den mek Ah eet it soh dat Ah ku bles yu fronta Jehoava bifoa Ah ded.’ ⁸ Soh mi son, lisn gud ahn du weh Ah di tel yu fi du. ⁹ Pleez goh ahn get mi too a di bes yong goat soh dat Ah ku pripyaa wahn nais meel fi yu pa jos di way how ih laik it. ¹⁰ Den kehr it da yu pa fi mek ih eet it soh dat ih ku bles yu bifoa ih ded.” ¹¹ Den Jaykop seh tu ih ma Ribeka: “Bot mi breda Eesaa da wahn hayri man, ahn mai skin smood. ¹² Wat if mi pa feel mi skin? Ah wahn di tek ahn mek papishoh, den Ai wahn geh wahn kers insteda wahn blesin.” ¹³ Den Ribeka tel Jaykop: “Mek di kers kohn pahn mee insteda yoo, mi son. Jos du weh Ah tel yu fi du ahn goh get di too goat fi mi.” ¹⁴ Soh Jaykop gaahn get too goat fi ih ma. Den shee mi mek wahn nais meel jos di way how Aizak mi laik it. ¹⁵ Afta dat Ribeka tek Eesaa bes kloaz weh shee mi gat eena di hows, an ih put it pan ih yonga son Jaykop. ¹⁶ Shee mi aalso put di skin fahn di goat dehn pahn Jaykop han ahn rong di ayrya a ih nek weh neva ga no hyaa.¹⁷ Den ih gi Jaykop di nais meel lang wid di bred weh shee mi mek. ¹⁸  Soh Jaykop gaahn da ih pa ahn seh: “Dad!” den Aizak ansa seh: “Si mi ya! Da hoo yoo, mi son?” ¹⁹ Den Jaykop tel ih pa: “Ai da Eesaa, yu oalda son. Ai du egzakli weh yu aks mi fi du. Sidong op, pleez, an eet som a mi gaym meet, soh dat yu ku bles mi.” ²⁰ Den Aizak tel ih son: “How kom yu get it soh faas, mi son?” Den Jaykop ansa seh: “Bikaaz Jehoava yu Gaad get it fi mi.” ²¹ Den Aizak tel Jaykop: “Kohn kloas mi son, pleez, soh dat Ah ku feel yu han, fi si if yu da reeli mi son Eesaa er nat.” ²² Soh Jaykop gaahn kloas tu ih pa, den Aizak feel ahn, den afta dat ih seh: “Dis vais song laik Jaykop vais, bot ih han feel laik Eesaa han.” ²³ Hihn neva rekonaiz ahn, bikaaz ih han mi hayri jos laik Eesaa wan. Soh Aizak mi bles ahn.

MAACH 30–AYPRIL 5

CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | GENESIS 29-30

“Jaykop Geh Marid”

(Genesis 29:18-20) Jaykop mi faal in lov wid Raychel, soh ih tel Layban: “Ai wilin fi werk fi yu sevn yaaz soh dat Ah ku geh marid tu yu yonga daata Raychel.” ¹⁹ Den Layban seh: “Ih beta fi mek Ah giv mi daata tu yoo rada dan tu wahn nada man. Soh kantinyu fi stay ya wid mi.” ²⁰ Ahn Jaykop mi werk sevn yaaz fi Raychel, bot bikaaz hihn mi lov shee soh moch, dehndeh sevn yaaz da-mi jos laik wahn fyoo dayz tu hihn.

w03 10/15 29 ¶6

Jaykop Mi Rispek Spirichwal Tingz

Wen wahn man mi waahn geh ingayj tu wahn uman, ih mi haftu pay moni tu di braid famili. Anda di Laa weh Gaad mi gi Moaziz, if wahn man mi koaks wahn verjin weh ih neva marid tu fi sleep wid ahn, ih mi haftu pay 50 silva shekl tu di yong gyal pa. Wahn raita, Gordon Wenham, bileev dat dat da-mi di haiyis prais fi wahn “marij gif,” bot moas a di taim, di prais mi “moch loawa” dan dat. (Deuteronomy 22:28, 29) Jaykop neva ga da kaina moni fi pay Layban. Soh hihn mi aafa fi werk far ahn fi sevn yaaz. Wenham mi seh dat bak eena Babiloanyan taimz, wahn kaman werka mi geh pay eniway bitween wahn haaf er wahn hoal shekl a mont, weh da bowt 42 tu 84 shekl eena sevn yaaz. Wenham mi aalso seh dat weh Jaykop mi-di aafa Layban mi moa dan inof fi Raychel han eena marij. Ahn Layban mi moa dan eega fi aksep da aafa.—Genesis 29:19.

(Genesis 29:21-26) Den Jaykop tel Layban: “Gi mi mai waif, bikaaz mi taim fi mek Ah werk fi yu kohn tu wahn en, ahn mek Ah ga sekshwal rilayshanz wid shee.” ²² Afta dat, Layban kaal aala di man dehn fahn da plays ahn hihn chroa wahn paati. ²³ Bot eena di eevnin, Layban disaid fi giv Leeya tu Jaykop soh dat hihn ku ga sekshwal rilayshanz wid shee insted. ²⁴ Layban mi aalso giv fi hihn feemayl servant Zilpa tu ih daata az wahn servant. ²⁵ Eena di maanin, Jaykop mi noatis dat da mi Leeya! Soh hihn tel Layban: “Wat yoo du tu mee? Ai mi werk fi yu fi sevn yaaz fi geh Raychel. Wai yu chrik mi?” ²⁶ Den Layban ansa ahn seh: “Da noh fi wee kostom fi gi di yonga daata bifoa di oalda daata.

w07 10/1 8-9

Di Nayshan a Izrel Kohn Fahn Too Sistaz

Yu tink Leeya mi gaahn lang wid di plan fi bichray Jaykop? Er shee mi haftu obay weh ih pa mi tel ahn fi du? Ahn da wehpaat Raychel mi deh? Shee mi noa weh mi-di hapm? If shee mi noa, den how shee mi feel bowt it? Yu tink shee kuda mi goh gens ih pa atariti? Di Baibl noh ansa dehndeh kweschan. Bot afta Jaykop mi fain owt weh mi hapm, noh mata weh Raychel ahn Leeya mi tink bowt di mata, hihn mi beks bad. Ahn hihn neva tek op di mata wid Layban daata dehn. Ih gaahn schrayt tu Layban ahn tel ahn: “Ah mi werk fi yu fi sevn yaaz fi geh Raychel. Wai yu chrik mi?” Weh Layban mi tel ahn? Ih seh: “Da noh fi wee kostom fi gi di yonga daata bifoa di oalda daata. Finish selibrayt di marij week wid dis uman. Afta dat, Ah wahn aalso gi yu dis ada uman if yu werk fi mi fi sevn moa yaaz.” (Genesis 29:25-27) Soh Jaykop mi en op eena wahn sichuwayshan weh kaaz ahn fi gat moa dan wan waif. Ahn dis mi kaaz wahn lata jelosi bitween ih too waif dehn.

it-2 341 ¶3

Marij

Selibrayshan. Eevn doa di wedn neva ga wahn ofishal serimoni, wahn wedn da-mi stil wahn hapi taim a selibrayshan da Izrel. Pahn di wedn day, naamali di braid wuda du aal kaina fansi preparayshan. Fos shee wuda mi tek wahn baat ahn den loashan ih skin wid wahn perfyoom ail. (Kompyaa Ru 3:3; Eze 23:40.) Sohntaim di braid servants wuda help ahn fi put aan ih bres ban ahn wahn wait roab weh dekorayt wid lata priti dizain pan it, wans ih kuda mi afoad it. (Jer 2:32; Rev 19:7, 8; Ps 45:13, 14) Shee wuda fiks op ihself ahn put aan sohn juwelri if ih kuda mi afoad it. (Isa 49:18; 61:10; Rev 21:2) Pahn tap a dat, ih wuda kova ihself wid wahn tin shaal fahn hed tu toa. (Isa 3:19, 23) Dat help wi fi si wai Layban kuda mi chrik Jaykop soh eezi ahn giv ahn Leeya insteda Raychel widowt ih noa bowt it. (Ge 29:23, 25) Ribeka mi put aan wahn hed kovarin wen shee gaahn meet Aizak. (Ge 24:65) Dis mi shoa dat shee mi rispek di hedship araynjment. An az di braid, shee mi rispek di atariti weh di groom gat.—1Ko 11:5, 10.

(Genesis 29:27, 28) Finish selibrayt di marij week wid dis uman. Afta dat, Ah wahn aalso gi yu dis ada uman if yu werk fi mi fi sevn moa yaaz.” ²⁸ Soh Jaykop selibrayt di marij week wid Leeya, an afta dat, Layban giv ih daata Raychel tu Jaykop az wahn waif.

Saach fi Spirichwal Chrezhaz

(Genesis 30:3) Soh shee seh: “Si mi slayv gyal Bilha ya. Ga sekshwal rilayshanz wid shee soh dat shee ku ga pikni fi mee, ahn dat chroo shee Ai ku ga pikni tu.”

it-1 50

Adoption

Raychel ahn Leeya mi kansida aala di pikni weh dehn mayd servant mi ga fi Jaykop az fi dehn oan pikni. (Ge 30:3-8, 12, 13, 24) Dehndeh pikni fahn di mayd servant dehn wuda geh di sayhn raits az di pikni dehn weh Jaykop mi ga wid ih leegal waif dehn. Dehn da-mi Jaykop nachral son dehn, ahn sins di mayd servants da-mi prapati a di waif dehn, Raychel ahn Leeya mi ga prapati raits fi dehndeh pikni tu.

(Genesis 30:14, 15) Now Rooben mi-di waak eena di feel joorin di taim a di weet haavis, ahn hihn mi fain sohn froot eena di feel. Soh hihn mi kehr dehn tu ih ma Leeya. Den Raychel tel Leeya: “Pleez gi mi som a di froot weh yu son mi fain.” ¹⁵ Den Leeya ansa ahn seh: “Ih noh inof dat yu don tek weh mi hozban? Now yu waahn tek weh mi son froot dehn tu?” Soh Raychel seh: “Aarait den. If yoo gi mi som a di froot fahn yu son, yu ku ga sekshwal rilayshanz wid Jaykop tunait.”

w04 1/15 28 ¶7

Sohn Mayn Points Fahn di Buk a Genesis—II

30:14, 15—Wai Raychel mi wilin fi tek sohn froot insteda tek di apachooniti fi geh pregnant? Eena aynshent taimz, peepl mi yooz dis speshal froot laik wahn medisn fi eez payn ahn graipinz. Peepl mi aalso yooz dis froot fi boos sekshwal dizaiya an improov di chaans fi wahn uman geh pregnant. (Song of Solomon 7:13) Wail di Baibl noh seh wai Raychel mi mek di chaynj, shee mosi mi tink dat di froot wuda mi help ahn geh pregnant. Ahn dis wuda put wahn en tu di shaym weh shee mi feel bikaaz ih kudn geh pregnant. Bot wahn fyoo yaaz mi paas bifoa Jehoava “mi oapm ih woom.”—Genesis 30:22-24.

Baibl Reedin

(Genesis 30:1-21) Wen Raychel noatis dat shee neva ga no chiljren, shee mi geh jelos a ih sista. Den ih staat tel Jaykop: “Pleez mek Ah geh pregnant, er els Ah wuda rada ded!” ² Den Jaykop geh beks wid Raychel, an ih aks ahn: “Yu tink Ai da Gaad, di wan weh di stap yu fahn ga pikni?” ³ Soh shee seh: “Si mi slayv gyal Bilha ya. Ga sekshwal rilayshanz wid shee soh dat shee ku ga pikni fi mee, ahn dat chroo shee Ai ku ga pikni tu.” ⁴ Afta shee mi giv ih servant Bilha az wahn waif tu Jaykop, hihn mi ga sekshwal rilayshanz wid shee. ⁵ Bilha mi geh pregnant an az taim mi paas bai, shee mi gi bert tu wahn son fi Jaykop. ⁶ Den Raychel mi seh: “Gaad da mai joj ahn hihn mi lisn tu mi pryaaz ahn gi mi wahn son.” Dat da wai shee mi naym ahn Dan. ⁷ Raychel servant Bilha mi geh pregnant agen, an az taim mi paas bai, shee mi gi bert tu wahn sekant son fi Jaykop. ⁸ Den Raychel seh: “Ah fait haad wid mi sista an Ah win!” Soh shee mi naym ahn Naftalai. ⁹ Wen Leeya mi noatis dat shee mi stap ga chiljren, shee tek ih servant Zilpa ahn giv ahn tu Jaykop az wahn waif. ¹⁰ Ahn den Leeya servant Zilpa gi bert tu wahn son fi Jaykop. ¹¹ Den Leeya seh: “Tingz di luk gud fi mee!” Soh shee mi naym ahn Gad. ¹² Afta dat, Leeya servant Zilpa gi bert tu wahn sekant son fi Jaykop. ¹³ Den Leeya seh: “Ah onli hapi! Fi shoar di daata dehn wahn seh dat Ai hapi.” Soh shee mi naym ahn Asher. ¹⁴ Now Rooben mi-di waak eena di feel joorin di taim a di weet haavis, ahn hihn mi fain sohn froot eena di feel. Soh hihn mi kehr dehn tu ih ma Leeya. Den Raychel tel Leeya: “Pleez gi mi som a di froot weh yu son mi fain.” ¹⁵ Den Leeya ansa ahn seh: “Ih noh inof dat yu don tek weh mi hozban? Now yu waahn tek weh mi son froot dehn tu?” Soh Raychel seh: “Aarait den. If yoo gi mi som a di froot fahn yu son, yu ku ga sekshwal rilayshanz wid Jaykop tunait.” ¹⁶ Soh wen Jaykop mi-di kom fahn di feel eena di eevnin, Leeya gaan owt fi meet ahn, an shee tel ahn: “Da wid mee yu wahn ga sekshwal rilayshanz tunait, bikaaz Ah yooz mi son froot weh ih fain fi pay fi yoo.” Soh Jaykop mi ga sekshwal rilayshanz wid Leeya da sayhn nait. ¹⁷ Den Gaad mi hyaa Leeya pryaaz an ih ansa ahn. Den shee mi geh pregnant, an az taim paas bai, shee mi gi bert tu wahn fif son. ¹⁸ Den Leeya seh: “Da Gaad riwaad mi bikaaz Ah mi gi mi servant tu mi hozban az wahn waif.” Soh shee mi naym ahn Isakaar. ¹⁹ Den Leeya geh pregnant agen, an ih gi bert tu wahn nada son fi Jaykop. ²⁰ Den Leeya seh: “Da Gaad gi mi dis gif, yes hihn gi mi dis gud gif. Fainali, mi hozban wahn talarayt mi, bikaaz Ah gi bert tu wahn nada son far ahn.” Soh shee mi naym ahn Zebulon. ²¹ Afta dat, shee gi bert tu wahn daata, ahn shee mi naym ahn Daina.