Yeqatoʼ ri najin nkitäj poqän chpan jun kʼayewal

Pa junaʼ 2020 kʼo kʼïy kʼayewal xebʼanatäj chqä xtkïr ri COVID-19. ¿Achkë xkiʼän ri testigos de Jehová rchë xekitoʼ ri xkïl kʼayewal?

Chpan ri junaʼ rchë servicio 2020,a ri Comité rchë Coordinadores rchë ri Molaj Ukʼwäy Bʼey xuʼij chë ütz nksäx 28,000,000 de dólaresb rchë yetoʼöx ri ye kʼo pa kʼayewal. Rma re 200 kʼayewal xeqʼax, re päq reʼ xksäx rchë xetoʼöx ri qachʼalal ri xkiqʼaxaj ri kʼayewal riʼ. Najin nqtzjon chkij kʼayewal achiʼel: ri COVID-19, jalajöj qʼeqäl taq jöbʼ —achiʼel ri xbʼanatäj África—, wayjal ri kʼo Venezuela y chlaʼ Zimbabue majun ta jöbʼ xqä. Ri kchaj molon xksäx rchë xloqʼ rukïl wäy, yaʼ, tzyäq chqä aqʼon. Xloqʼ chqä ri yekʼatzin rchë nchʼajchʼobʼëx jun jay, xechojmïx ri jay chqä chë xkanüx akuchï ri xekanaj wä qa ri qachʼalal. Tqatzʼetaʼ jojun tzʼetbʼäl, ri nukʼüt achkë rubʼanik yetoʼon ri qachʼalal.

COVID-19. Chwäch jontir Ruwachʼulew ye kʼïy qachʼalal xkïl yabʼil chqä kan kʼayewal xuʼän chkiwäch xkïl kirajil. Rma riʼ xebʼan 800 Comités de Socorro rchë nkitzʼët achkë rubʼanik yekitoʼ ri qachʼalal. Re comités reʼ, nkiʼij äl che rä ri Comité de Coordinadores achkë más nkʼatzin chkë ri qachʼalal, ke riʼ ntaq pä kitoʼik.

Chpan ri junaʼ xqʼax qa, ri Comité de Socorro, kan ye kʼïy qachʼalal xekitoʼ ri najin yeqʼaxan chpan ri kʼayewal, achiʼel rkʼë ri kiway, kiyaʼ, kaqʼon chqä ri achkë nkʼatzin chkë rchë nkichʼajchʼobʼej kiʼ. Y chkipan jojun tinamït, re comités reʼ xetoʼon chqä kikʼë ri ukʼwäy taq bʼey kichë ri congregaciones, rchë chë ri qachʼalal ri najin yeqʼaxan chkipan kʼayewal xkïl jbʼaʼ kitoʼik kikʼë ri qʼatbʼäl tzij.

Ri winäq ri ma ye testigos de Jehová ta, kan kitzʼeton achkë rubʼanik yeqatoʼon ri qachʼalal. Rma riʼ Field Simwinga, jun ukʼwäy bʼey chkiwäch ri policías ri kʼo Nakonde, Zambia, xuʼij chkë ri qachʼalal: «Kan nqanaʼ chë kʼo qakʼas iwkʼë rma ri toʼïk xiyaʼ pä chkë ri familias ri najin yeqʼaxan chkipan ri kʼayewal».

Wayjal ri kʼo Angola. Rma ri COVID-19, kan xpë wayjal chlaʼ Angola. Ya riʼ xbʼanö rchë chë xjoteʼ rajäl jontir ri rukïl wäy ri kʼo chlaʼ y ri qachʼalal kan kʼayewal xuʼän chkiwäch xkilöqʼ rukïl kiway.

Rma riʼ, xbʼix chkë ri qachʼalal ri ye kʼo pa Sucursal ri kʼo Brasil chë kekitoʼ äl ri qachʼalal ri ye Angola rkʼë rukïl wäy. Rchë ütz ruksaxik ri kchaj nbʼan, ri qachʼalal ri ye kʼo Brasil xkitzʼët achkë rubʼanik xkiʼän che rä ri loqʼoj chqä rchë xkitäq äl. Rchë ke riʼ nqïl rukïl wäy kan ütz ye kʼa kan qajnäq rajäl. Jbʼaʼ ma 22 dólares chë päq xksäx chrij jun costal ri bʼenäq 44 libras rukïl wäy chpan, achiʼel arroz, kinäqʼ chqä aceite. Kʼa komä taqon al jun 33,544 costales, ri nbʼerubʼanaʼ 1,589,084 libras rukïl wäy. Jontir re loqʼoj reʼ, chqä rkʼë nkʼaj rukïl wäy ri kʼo pa tinamït, xkʼatzin rchë xekitzüq más yë 50,000 winäq.

¿Achkë kinaʼon ri qachʼalal rma re toʼïk reʼ? Alexandre, ri kʼo rachoch pa näj taq juyuʼ rchë Angola, xuʼij: «Kan nqʼalajin chi nwäch chë Jehová kantzij yirajoʼ y kan kʼo nqʼij pa rutinamit Jehová, rma riʼ nnaʼ chë ma nyon ta yïn kʼo». Mariza, jun teʼej ri xa ruyon nkʼiytisaj ral, xuʼij chqä: «Jehová kan xkʼoxaj nchʼonik y kan ntyoxij che rä ryä chqä che rä rutinamit».

Majun jöbʼ xqä Zimbabue. Chpan ri junaʼ rchë servicio 2020, ma xqä ta jöbʼ chlaʼ Zimbabue. Rma riʼ kan pa millón chkë winäq jbʼaʼ ma xekäm rma wayjal y kan pa mil chkë ri qachʼalal ma kan ta kʼïy chik rukïl wäy kʼo wä kikʼë rchë nkitäj.

Rma riʼ xbʼan 5 Comités de Socorro rchë xkikʼwaj äl rukïl wäy chkë ri qachʼalal. Ye kʼïy qachʼalal xkiqäj kichʼichʼ rchë xkikʼwaj äl rukïl wäy. Ye kʼïy chqä xetoʼon äl rchë xkiʼän äl rubʼanik chqä rchë xkeraj äl pa chʼichʼ.c Ri junaʼ rchë Servicio 2020 xksäx 691,561 dólares, ya riʼ ri päq ri xksäx rchë xekitzüq más ye 22,700 winäq.

Taq xapon kitoʼik, jojun chkë ri qachʼalal ya xkikʼïs yän rukïl kiway ri kikʼolon wä qa. Rma riʼ kan janina xetyoxin che rä Jehová y jojun chkë ri qachʼalal riʼ kan kiʼ kikʼuʼx xebʼixan qʼanäj che rä Jehová.

Chpan re tinamït reʼ chqä, kaʼiʼ qachʼalal ri ye malkaʼn, xebʼä chpan jun moloj ri akuchï xtzjöx wä chkë chë nyaʼöx kitoʼik rma jun molaj winäq ri ma rachiʼil ta ri qʼatbʼäl tzij (ONG). Ya kʼa chpan ri moloj riʼ xa política xkichäp rutzjoxik. Rma riʼ che kaʼiʼ qachʼalal xkiyaʼ chkiwäch chë ma nkikʼän ta ri achkë xtzuj chkë. Taq ryeʼ xkichʼöbʼ ye bʼaʼ äl jontir ri achkë ye kʼo pa moloj xetzeʼen chkij ri qachʼalal. Chrij riʼ xkiʼij reʼ chkë: «¡Qʼalaj ma tikʼutuj ta iway chqë!, ¡xikʼoxaj!». Ye kʼa kaʼiʼ semanas chrij riʼ, xeʼapon ri qachʼalal ri ye kʼo chpan ri Comité de Socorro y kikʼwan äl rukïl wäy chkë ri kaʼiʼ qachʼalal riʼ. Ri qachʼalal ri ye kʼo chpan ri Comité de Socorro xeʼapon naʼäy chkiwäch ri toʼïk ri xkitzüj ri ONG.

Kan xyaʼöx ruqʼij Jehová chlaʼ Zimbabue rma ri toʼïk ri xkïl ri qachʼalal. Tqatzʼetaʼ ri xbʼanatäj rkʼë ri qachʼalal Prisca ri kʼo rachoch pa jun koʼöl tinamït rchë Zimbabue. Tapeʼ kʼïy kʼayewal najin nuqʼaxaj rma majun ta jöbʼ, Prisca ronojel miércoles chqä viernes ntel chutzjoxik ruchʼaʼäl Dios, yajün pa ruqʼijul ri nbʼan chʼköj ulew. Rma riʼ, ri ruwinaq yetzeʼen wä chrij chqä nkiʼij che rä: «¡Xkekäm a-familia rma wayjal rma chë xa xuʼ ruchʼaʼäl Dios natzjoj!». Ye kʼa Prisca nuʼij wä chkë: «Jehová majun bʼëy xkerumestaj ta rusamajelaʼ». Jbʼaʼ tiempo chrij riʼ, ri rutinamit Jehová xkʼwaj äl rukïl wäy che rä ri qachʼalal riʼ, jojun ru-vecinos kan xel kikʼuʼx rma ri xkitzʼët. Rma riʼ xiʼij reʼ che rä: «Kantzij na wä chë Dios majun bʼëy yaturmestan ta, rma riʼ nqajoʼ nqatamaj más chrij ryä». Komä 7 chkë ri ru-vecinos nkikʼoxaj pa radio ri qamoloj ri yebʼan ronojel semanas.

Taq más naqaj yoj kʼo che rä rukʼisbʼäl taq qʼij, kan más kïy kiwäch kʼayewal xtqaqʼaxaj na (Mateo 24:3, 7). Kan janina nqatyoxij chiwä ri spanïk chqä ri kchaj ri nitäq pä chqë chkipan jalajöj rubʼanik ri nqïl chpan ri donate.jw.org. Re kchaj reʼ kan janina xtkʼatzin chqë rchë xyeqatoʼ ri qachʼalal ri najin yeqʼax chpan ri kʼayewal.