Más ütz rubʼanik qchʼö rkʼë Jehová

1. ¿Achkë nrajoʼ Jehová chë nqaʼän? (Tatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).

¿ACHOQ che rä nqakʼutuj wä qatoʼik taq nkʼatzin nkʼuqbʼäx qakʼuʼx? Jontir röj qataman chik achoq che rä nqakʼutuj wä qatoʼik, che rä Jehová; y kan yë ryä nbʼin chqë chë tqabʼanaʼ riʼ. Röj qataman chë ryä nrajoʼ chë chaq taqïl nqchʼö rkʼë rma nuʼij reʼ chqë: «Chaq taqïl kixchʼö rkʼë Dios» (1 Tes. 5:17). Röj ütz nqayaʼ chwäch qan chë ryä nqrkʼoxaj chqä chë ütz nqakʼutuj qatoʼik che rä rkʼë xa bʼa achkë nqaʼän pa qakʼaslemal (Prov. 3:5, 6). Y, rma Jehová kan ütz runaʼoj, ryä nuyaʼ qʼij chqë rchë nqchʼö rkʼë xa bʼa jaruʼ mul nqajoʼ.

2. ¿Achkë xtqatzʼët chpan re tjonïk reʼ?

² Jun spanïk ri kowan nqaloqʼoqʼej ya riʼ ri nqchʼö rkʼë Dios. Tapeʼ ke riʼ, rma kan kʼïy achkë jun nqaʼän pa jun qʼij, kʼo mul kʼayewal nuʼän chqawäch nqajäm qawäch rchë nqchʼö rkʼë Jehová, o rkʼë jbʼaʼ nqaquʼ chë nkʼatzin más ütz rubʼanik nqchʼö rkʼë. Ye kʼa le Biblia nuyaʼ qatoʼik. Chpan re tjonïk reʼ xtqatzʼët achkë xuʼän Jesús y achkë ütz nqaʼän rchë nqajäm qawäch rchë nqchʼö rkʼë Dios. Chqä xtqatzʼët achkë ütz nqaʼij che rä Jehová ri xkojkitoʼ rchë más ütz rubʼanik nqchʼö rkʼë.

JESÚS XJÄM RUWÄCH RCHË XCHʼÖ RKʼË RUTATAʼ

3. ¿Achkë retaman wä Jesús?

³ Jesús retaman wä chë chwäch Jehová kan kowan ruqʼij nqchʼö rkʼë. Taq ryä majanä tpë chwäch le Ruwachʼlew, xtzʼët achkë rubʼanik Rutataʼ xyaʼ chkë rusamajelaʼ ri achkë xkikʼutuj che rä. Ryä xjeʼ rkʼë Rutataʼ taq xyaʼ rutoʼik Ana, David, Elías chqä nkʼaj chik rusamajelaʼ (1 Sam. 1:10, 11, 20; 1 Rey. 19:4-6; Sal. 32:5). Komä nqʼax chqawäch achkë rma xuʼij chkë rutzeqelbʼëy chë kechʼö rkʼë Dios chqä chë tkiyaʼ chwäch kan chë ryä xkerukʼoxaj (Mat. 7:7-11).

4. ¿Achkë nqatamaj qa chrij Jesús?

⁴ Jesús xkʼüt chkiwäch rutzeqelbʼëy achkë nkʼatzin nkiʼän rchë yechʼö rkʼë Dios. Taq ryä najin wä nutzjoj ruchʼaʼäl Dios, chaq taqïl xchʼö rkʼë Rutataʼ. Ryä xkʼatzin xjäm ruwäch rchë xuʼän riʼ, rma kan kʼïy wä rusamaj chqä kan ronojel mul ye kʼo wä winäq rkʼë (Mar. 6:31, 45, 46). Jesús rukʼulun wä che rä nkatäj yän rchë nchʼö rkʼë Rutataʼ (Mar. 1:35). Kʼo jmul chöj jun aqʼaʼ xchʼö rkʼë rma kʼo jun xkʼatzin xchaʼ (Luc. 6:12, 13). Y, chpan ri rukʼisbʼäl aqʼaʼ xjeʼ kikʼë rutzeqelbʼëy, ryä chaq taqïl xchʼö rkʼë Dios rma retaman wä chë ya xkeruqʼaxaj kʼïy kʼayewal pa rukʼaslemal (Mat. 26:39, 42, 44).

5. ¿Achkë rubʼanik nqakʼän qanaʼoj chrij Jesús?

⁵ Ri xuʼän Jesús nukʼüt chqawäch chë, tapeʼ kan kʼïy achkë nqaʼän pa jun qʼij, nkʼatzin nqajäm qawäch rchë nqchʼö rkʼë Jehová. Achiʼel xuʼän Jesús, rkʼë jbʼaʼ nkʼatzin nqakanuj rubʼanik rchë nqaʼän riʼ. Rkʼë jbʼaʼ ütz nqkatäj nmaqʼaʼ yän rchë nqchʼö rkʼë Dios o nqaʼän riʼ tapeʼ kʼa runaj aqʼaʼ chik. We xtqaʼän riʼ, xtqakʼüt chwäch Jehová chë nqaloqʼoqʼej re spanïk reʼ. Ya Lynne, jun qachʼalal ixöq, nnatäj che rä chë kowan xtyoxin taq xtamaj chë ütz nchʼö rkʼë Jehová. Ryä nuʼij: «Taq rïn xintamaj chë Jehová yirukʼoxaj ronojel mul taq yichʼö rkʼë, xintzʼët achiʼel ta jun wachiʼil y xinyaʼ chi nwäch más ütz rubʼanik yichʼö rkʼë». Kantzij na wä chë kʼïy chqë röj ke riʼ chqä nqanaʼ. Komä tqatzʼetaʼ achkë ütz nqaʼij che rä Jehová taq nqchʼö rkʼë.

¿ACHKË ÜTZ NQAʼIJ CHE RÄ JEHOVÁ TAQ NQCHʼÖ RKʼË?

6. Rkʼë ri nuʼij chpan Apocalipsis 4:10, 11, ¿achkë taqäl chrij Jehová?

⁶ Tqayaʼ ruqʼij Jehová. Ri apóstol Juan xtzʼët chpan jun visión chë 24 achiʼaʼ najin nkiyaʼ ruqʼij Jehová chlaʼ chkaj. Re achiʼaʼ reʼ xqʼalajin chkiwäch chë Jehová «taqäl chrij rchë nyaʼöx ruqʼij chqä rchë njeʼ uchqʼaʼ pa ruqʼaʼ» (taskʼij ruwäch Apocalipsis 4:10, 11). Ri ángeles chqä kan kʼo kʼïy rma rchë nkiyaʼ ruqʼij Jehová. Ryeʼ ye kʼo rkʼë ryä chlaʼ chkaj chqä kan kitaman ruwäch; kitaman achkë runaʼoj rma nkitzʼët achkë yeruʼän, y taq nkitzʼët riʼ ryeʼ naläx pa kan nkiyaʼ ruqʼij (Job 38:4-7).

7. ¿Achkë rubʼanik nqayaʼ ruqʼij Jehová taq nqchʼö rkʼë?

⁷ Röj chqä nkʼatzin nqayaʼ ruqʼij Jehová taq nqchʼö rkʼë. Nqaʼän riʼ taq nqaʼij che rä achkë runaʼoj nqä chqawäch y achkë rma nqajoʼ nqayaʼ ruqʼij. Rma riʼ taq nqaskʼij ruwäch le Biblia, tqatjaʼ qaqʼij rchë nqatzʼët achkë runaʼoj Jehová más nqä chqawäch (Job 37:23; Rom. 11:33). Chrij riʼ tqaʼij che rä achkë nqaquʼ chrij runaʼoj. Chqä, ütz nqayaʼ ruqʼij Jehová taq nqrtoʼ pä röj chqä ri qachʼalal. Ryä ronojel mul nukanuj rubʼanik rchë nqrchajij (1 Sam. 1:27; 2:1, 2).

8. ¿Achkë jojun ütz nqatyoxij che rä Jehová? (1 Tesalonicenses 5:18).

⁸ Qtyoxin che rä Jehová. Röj kʼo kʼïy ri achkë nqkowin nqatyoxij che rä Dios (taskʼij ruwäch 1 Tesalonicenses 5:18). Tqatyoxij che rä jontir ri ütz rubʼanon pa qawiʼ, rma «jontir ri jaʼäl taq spanïk» rkʼë ryä ye petenäq wä (Sant. 1:17). Röj ütz nqatyoxij le Ruwachʼlew che rä, jontir ri rubʼanon qa, ri qakʼaslemal, ri qa-familia, ri qachiʼil chqä ri qayoʼen apü. Chqä nqajoʼ qtyoxin che rä rma xyaʼ qʼij chqë rchë xq-ok rachiʼil.

9. ¿Achkë rma kʼayewal nuʼän chqawäch qtyoxin?

⁹ Kʼo kʼïy ri achkë nqkowin nqatyoxij che rä Jehová. Ye kʼa kʼo mul nqamestaj nqaʼän riʼ rma yoj kʼo chkikojöl winäq ri ma yetyoxin ta. Ri winäq más nkiyaʼ ruqʼij ri nkajoʼ ryeʼ chwäch ri nkityoxij ri kʼo kikʼë. We röj xtqakʼän qanaʼoj chkij, rkʼë jbʼaʼ xa xuʼ achkë nqajoʼ röj ya riʼ xtqakʼutuj che rä Jehová. Rma riʼ rchë ma nbʼanatäj ta ya riʼ qkʼë, kʼo chë nkʼuluj chqë qtyoxin chqä nqatäj qaqʼij rchë nqatyoxij che rä Jehová jontir ri nuyaʼ pä chqë (Luc. 6:45).

10. Rma rukʼulun che rä ntyoxin, ¿achkë rubʼanik xtoʼ ya riʼ jun qachʼalal? (Tatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).

¹⁰ Ri qtyoxin nqrtoʼ rchë yeqaköchʼ ri kʼayewal. Tqatzʼetaʼ ri xbʼanatäj rkʼë ri qachʼalal Kyung-sook. Ri wuj La Atalaya rchë 15 de enero, 2015 nutzjoj achkë xqʼaxaj ryä pa rukʼaslemal. Ryä xilitäj cáncer de pulmón che rä. Ri qachʼalal Kyung-sook xuʼij: «Kan kʼayewal xuʼän chi nwäch taq xintamaj chë kʼo nyabʼil. Rïn xinnaʼ chë jontir xchaʼ chiʼ chi nwäch chqä kowan xinxiʼij wiʼ». ¿Achkë xtoʼö rchë re qachʼalal reʼ? Ryä xuʼij chë jontir aqʼaʼ, taq ya nwär, nchʼö wä rkʼë Jehová y nutyoxij 5 utzil che rä ri xrïl chpan ri qʼij riʼ. Ya riʼ nukʼuqbʼaʼ wä rukʼuʼx chqä nutoʼ wä rchë nuʼij che rä Jehová chë kowan nrajoʼ. Ri qachʼalal riʼ xtzʼët achkë rubʼanik Jehová yerutoʼ rusamajelaʼ taq najin nkiqʼaxaj kʼayewal chqä xqʼalajin chwäch chë röj ri winäq kʼo más utzil yeqïl ke chwäch ri kʼayewal. Achiʼel xuʼän ya Kyung-sook, kʼo kʼïy rma ri nqtyoxin che rä Jehová, yajün taq qlon jun kʼayewal. Ri nqtyoxin che rä Jehová nqrtoʼ rchë yeqaköchʼ ri kʼayewal chqä rchë kiʼ qakʼuʼx nqaʼän.

11. ¿Achkë rma rutzeqelbʼëy Jesús xkʼatzin ma xkixiʼij ta kiʼ?

¹¹ Tqakʼutuj qachqʼaʼ che rä Jehová rchë nqatzjoj le Biblia. Taq Jesús ya nbʼä chkaj, ryä xuʼij chkë rutzeqelbʼëy chë nkʼatzin nkitzjoj chrij ryä pa «Jerusalén, chpan ri tinamït Judea chqä Samaria, [...] y kʼa pa tinamït ri más näj nkanaj wä» (Hech. 1:8; Luc. 24:46-48). Jbʼaʼ chrij riʼ, ri ukʼwäy taq bʼey judíos xekiyüt äl Pedro chqä Juan y xekikʼwaj äl chwäch ri Sanedrín. Chriʼ xbʼix chkë chë, we xtkitzjoj na chrij Jesús chkë ri winäq, xtyaʼöx kʼayewal pa kiwiʼ (Hech. 4:18, 21). ¿Achkë xkiʼän Pedro chqä Juan?

12. Rkʼë ri nuʼij chpan Hechos 4:29, 31, ¿achkë xkiʼän rutzeqelbʼëy Jesús?

¹² Pedro chqä Juan xkiʼij chkë ri ukʼwäy taq bʼey judíos: «We ütz chwäch Dios ri nqanmaj itzij rïx chwäch nqanmaj rutzij Dios, rïx kixtzʼetö rchë. Ye kʼa röj, ma nqkowin ta nqayaʼ qa rutzjoxik ronojel ri qatzʼeton pä chqä ri qakʼoxan pä» (Hech. 4:19, 20). Taq re kaʼiʼ apóstoles reʼ xyaʼöx äl qʼij chkë, ryeʼ xebʼä kikʼë ri nkʼaj chik cristianos. Taq kimolon chik kiʼ xkikʼutuj kitoʼik che rä Jehová rchë nkiʼän ruraybʼal. Ryeʼ xkiʼij che rä: «Tabʼanaʼ chë ri asamajelaʼ ma nkixiʼij ta kiʼ nkitzjoj achʼaʼäl». Jehová kan xuʼän ri xkikʼutuj ri cristianos che rä (taskʼij ruwäch Hechos 4:29, 31).

13. ¿Achkë nqatamaj qa chrij ri qachʼalal Jin-hyuk?

¹³ Röj ütz nqakʼän qanaʼoj chkij ri naʼäy cristianos y ma nqayaʼ ta qa rutzjoxik le Biblia tapeʼ ri qʼatbʼäl taq tzij nkiqʼät chqawäch nqaʼän riʼ. Kan ya riʼ xuʼän ri qachʼalal Jin-hyuk, jun qachʼalal ri xyaʼöx pacheʼ xa rma nuyaʼ ruqʼij Jehová. Taq kʼo chriʼ, xyaʼöx pa kiwiʼ jojun winäq ri ye yonin äl chpan ri cárcel. Ye kʼa xa xuʼ wä nkowin ntok apü kikʼë rchë nukʼutuj chkë achkë nkʼatzin chkë. Chqä qʼaton wä chwäch nutzjoj le Biblia. Ye kʼa xkʼutuj ruchqʼaʼ chqä runaʼoj che rä Jehová rchë nukanuj rubʼanik rchë nutzjoj le Biblia chkë (Hech. 5:29). Ryä nuʼij: «Jehová kan xuʼän ri xinbʼij che rä. Ryä xyaʼ wuchqʼaʼ chqä nnaʼoj. Xikowin xentjoj ye kʼïy chrij le Biblia tapeʼ xa xuʼ 5 minutos nbʼän kikʼë ronojel mul. Chaqʼaʼ ye ntzʼibʼaj wä cartas y chkaʼn qʼij njäch wä chkë ri winäq ri ye kʼo pacheʼ». Achiʼel xuʼän Jin-hyuk, röj chqä ütz nqayaʼ chwäch qan chë Jehová xtqrtoʼ pä rchë xtqaʼän rusamaj chqä chë ütz nqakʼutuj qachqʼaʼ chqä qanaʼoj che rä.

14. ¿Achkë xttoʼö awchë rchë yeʼaköchʼ ri kʼayewal? (Salmo 37:3, 5).

¹⁴ Tqakʼutuj qatoʼik che rä Jehová rchë yeqaköchʼ ri kʼayewal. Kʼïy chqë röj qaqʼaxan kʼayewal, rkʼë jbʼaʼ kamnäq jun qachʼalal, yaʼon kʼayewal pa qawiʼ, kʼo qayabʼil o qlon kʼayewal pa qachoch. Y ri itzel taq yabʼil chqä ri chʼaʼoj kibʼanon chë qlon más kʼayewal. Rma riʼ taʼij che rä Jehová jontir ri kʼo pan awan. Taʼij che rä achkë najin naqʼaxaj, achiʼel naʼän rkʼë jun awachiʼil. Tayaʼ chwäch awan chë Jehová xkaturtoʼ (taskʼij ruwäch Salmo 37:3, 5).

15. Rchë yeqaköchʼ ri kʼayewal, ¿achkë rubʼanik nqrtoʼ ri nqchʼö rkʼë Dios? Tayaʼ jun tzʼetbʼäl.

¹⁵ Ri nqchʼö rkʼë Jehová nqrtoʼ rchë yeqaköchʼ ri kʼayewal (Rom. 12:12). Jehová retaman achkë nkiqʼaxaj rusamajelaʼ y rma riʼ kan yerukʼoxaj ri «nkikʼutuj kitoʼik che rä» (Sal. 145:18, 19). Ya Kristie, jun precursora ri kʼo 29 rujunaʼ, rutzʼeton chë Jehová kan nukʼoxaj ruchʼonik. Ryä chaq kʼateʼ xerïl itzel taq yabʼil. Rma riʼ xqä pa jun mamaʼ bʼis. Jbʼaʼ chrij riʼ, ri ruteʼ xilitäj jun itzel yabʼil che rä ri rkʼë jbʼaʼ xtkamsaj. Ya Kristie nuʼij: «Xinkʼutuj che rä Jehová chë tyaʼ pä wuchqʼaʼ ronojel qʼij. Xintäj nqʼij rchë xinyaʼ ruqʼij Jehová. Ma xinyaʼ ta qa ri qamoloj chqä xintjoj wiʼ chrij le Biblia». Chqä nuʼij: «Ri xichʼö rkʼë Dios xirutoʼ taq najin wä nqʼaxaj kʼayewal. Kowan xkʼuqbʼaʼ nkʼuʼx ri xintamaj chë Jehová kʼo wkʼë. Tapeʼ ma chaq kʼateʼ ta xikʼachöj pä, Jehová xyaʼ pä ri xinkʼutuj che rä. Ryä xuʼän chë kiʼ nkʼuʼx xinnaʼ». Majun bʼëy tqamestaj ta chë «Jehová retaman yeruköl chkiwäch ri kʼayewal ri winäq ri nkiyaʼ ruqʼij» (2 Ped. 2:9).

16. ¿Achkë rma nkʼatzin rutoʼik Jehová chqë rchë ma nqqä ta chpan jun mak?

¹⁶ Tqaʼij che rä Jehová chë tqrtoʼ rchë ma nqqä ta chpan jun mak. Rma röj xa yoj ajmakiʼ, nkʼatzin nqatäj qaqʼij rchë ma nqaʼän ta ri ma ütz ta. Y Satanás nuʼän jontir ri kʼo pa ruqʼaʼ rchë kʼayewal nuʼän chqawäch nqaqʼät kiʼ chwäch ri mak. Ryä nrajoʼ nutzʼlaʼ qachʼobʼonik kikʼë kʼastanen ri ma ye ütz ta. Ri kʼastanen riʼ nkiʼän chë yejeʼ tzʼil taq chʼobʼonïk pa qajolon. Ya riʼ nuʼän chë Jehová ma chʼajchʼöj ta chik nqrtzʼët chqä nkiʼän chqë chë rkʼë jbʼaʼ nqqä chpan jun mamaʼ mak (Mar. 7:21-23; Sant. 1:14, 15).

17. Taq xqchʼö yän rkʼë Jehová, ¿achkë más nkʼatzin nqaʼän rchë nqapabʼaʼ qiʼ chwäch ri mak? (Tatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).

¹⁷ Qayonïl ma nqkowin ta nqaqʼät qiʼ chwäch ri mak; nkʼatzin rutoʼik Jehová chqë. Jesús xuʼij reʼ taq xkʼüt ri padrenuestro: «Ma tayaʼ ta qʼij chë nqqä pa jun mak, xa kan kojatoʼ chwäch ri Itzel Winäq» (Mat. 6:13). Jehová nrajoʼ nuyaʼ pä qatoʼik, ye kʼa nkʼatzin nqakʼutuj che rä. Ye kʼa ma xa xuʼ ta nkʼatzin nqakʼutuj che rä Jehová chë tqrtoʼ pä, xa kan nkʼatzin nqatäj qaqʼij rchë nqachajij qiʼ chkiwäch ri itzel taq naʼoj ri nkikʼüt ruwinaq Satanás (Sal. 97:10). Rchë nqachajij ri qachʼobʼonik chqä kan yë ri ütz yeqaquʼ, röj nkʼatzin nqaskʼij ruwäch le Biblia, nqbʼä pa qamoloj chqä nqatzjoj Ruchʼaʼäl Dios. Jehová ma xtyaʼ ta qʼij chë jun kʼayewal xtjeʼ más ruchqʼaʼ chwäch ri nqkowin nqaköchʼ röj (1 Cor. 10:12, 13).

18. ¿Achkë nkʼatzin nqaʼän jontir?

¹⁸ Rchë ma nqayaʼ ta qa Jehová chpan re tiempo reʼ ri kan kʼayewal rubʼanon, nkʼatzin nqchʼö rkʼë. Jehová nrajoʼ chë nqaʼij che rä jontir ri kʼo pa qan (Sal. 62:8). Rma riʼ tajamaʼ awäch rchë naʼän riʼ ronojel qʼij. Tayaʼ ruqʼij Jehová chqä tatyoxij che rä jontir ri rubʼanon pan awiʼ. Taʼij che rä chë tyaʼ awchqʼaʼ rchë natzjoj le Biblia, rchë yaturtoʼ pä chkiwäch ri kʼayewal y rchë ma yaqä ta chpan jun mak. Ma tayaʼ ta qʼij chë kʼo jun nqʼatö chawäch rchë yachʼö rkʼë Jehová. Ye kʼa, ¿achkë rubʼanik nuyaʼ pä ryä ri nqakʼutuj che rä? Ya riʼ xtqatzʼët chpan ri jun chik tjonïk.