¿Achkë rma ri testigos de Jehová ma junan ta rubʼanik nkinataj rukamik Jesús kikʼë ri nkʼaj chik religiones?

Röj nqatzeqelbʼej ri nuʼij le Biblia chrij ri rubʼanik nqanataj ri rukamik Jesús. Riʼ nbʼix chqä ri loqʼoläj waʼin o rukʼisbʼäl waʼin che rä (1 Corintios 11:20). Ye kʼa, ri nkʼaj chik religiones ri nkinmaj chrij ri runataxik rukamik Jesús chqä ri rubʼanik nkinmaqʼijuj ma pa Biblia ta kesan pä.

¿Achkë rma nmaqʼijüx?

Nqanmaqʼijuj ri qʼij riʼ rchë nqanataj chë Jesús xyaʼ rukʼaslemal pa qawiʼ chqä rchë nqakʼüt chë nqtyoxin (Mateo 20:28; 1 Corintios 11:24). Riʼ ma nbʼan ta rchë chë ri winäq yeʼok loqʼoläj chwäch Dios o rchë nkuy kimak. Le Biblia nuʼij chë Dios nuküy qamak xa xuʼ we röj nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij Jesús, y ma rma ta ri achkë yeqaʼän chpan jun nmaqʼij (Romanos 3:25; 1 Juan 2:1, 2).

¿Jaruʼ mul nbʼan pa jun junaʼ?

Jesús xuʼij chkë ri rutzeqelbʼëy chë tkinataj ri rukamik, ye kʼa ma xuʼij ta jaruʼ mul pa jun junaʼ (Lucas 22:19). Ye kʼo winäq nkiʼij chë kʼo chë nbʼan ronojel ikʼ, jojun chik nkiʼij jun mul pa jun semana, jun mul pa jun qʼij, kʼïy mul pa jun qʼij o xa bʼa jaruʼ mul nanaʼ rït chë nkʼatzin naʼän. Ye kʼa, kʼo jojun naʼoj ri nkʼatzin nqʼax chqawäch.

Jesús xnmaqʼijuj ri Loqʼoläj Waʼin ri aqʼaʼ ri nkinmaqʼijuj wä ri Pascua y chrij riʼ xeqʼax ri horas y xkäm Jesús (Mateo 26:1, 2). Y reʼ ma chaq ke riʼ ta xbʼanatäj rma le Biblia nujnamaj ri rukʼaslemal xyaʼ Jesús pa kamïk rkʼë ri karneʼl ri ntej chpan ri Pascua (1 Corintios 5:7, 8). Ri Pascua nmaqʼijüx wä jun mul pa jun junaʼ (Éxodo 12:1-6; Levítico 23:5). Ke riʼ chqä ri naʼäy taq cristianos nkinataj wä ri rukamik Jesús xa xuʼ jun mul pa jun junaʼ. Y ya riʼ chqä nqaʼän röj ri testigos de Jehová rma nqatzeqelbʼej ri naʼoj nuyaʼ le Biblia chrij riʼ.a

¿Achkë qʼij y achkë hora kʼo chë nbʼan?

Ri rubʼanik xnmaqʼijuj Jesús ri Loqʼoläj Waʼin ma xa xuʼ ta nqrtoʼ rchë nqatzʼët jaruʼ mul nqaʼän pa jun junaʼ, chqä nqrtoʼ rchë nqatzʼët achkë qʼij y achkë hora nqaʼän. Ryä xuʼän riʼ pa 14 de nisán ri junaʼ 33 taq ya xqä qa ri qʼij, ryä xksaj wä ri calendario lunar ri nkiksaj wä ri judíos (Mateo 26:18-20, 26). Röj chqä ri Testigos nqanataj chqä rukamik Jesús ronojel junaʼ chpan ri fecha riʼ, achiʼel wä xkiʼän ri naʼäy taq cristianos. b

Pa junaʼ 33, ri 14 de nisán xqä ri qʼij viernes, ye kʼa ma ronojel ta junaʼ ri 14 de nisán nqä ri qʼij viernes. Rchë nqatamaj achkë qʼij napon 14 de nisán, nqajlaj ri qʼij achiʼel wä xkiʼän ri judíos pa ruqʼij qa Jesús y ma nqaksaj ta ri calendario ri nkiksaj ri judíos komä. c

Ri kaxlän wäy y ri vino

Chpan ri Loqʼoläj Waʼin, Jesús xksaj kaxlanwäy ri majun ta levadura rkʼë chqä ri vino ri xtotäj qa chpan ri waʼin chrij ri Pascua (Mateo 26:26-28). Rma riʼ, röj nqaksaj kaxlanwäy ri ma rukʼwan ta levadura y majun ta chik jun ruqʼomal nqayaʼ. Chqä nqaksaj vino tinto, ma xa xuʼ ta ruyiʼal uva. Y nixta nqaksaj vino rkʼë azúcar, o xa bʼa achkë chik jun yaʼon rkʼë.

Jojun religiones nkiksaj kaxlanwäy ri kʼo levadura rkʼë. Ye kʼa, le Biblia xa nujnamaj ri levadura rkʼë mak (Lucas 12:1; 1 Corintios 5:6-8; Gálatas 5:7-9). Rma riʼ, ri kaxlanwäy ri majun ta levadura rkʼë kan ütz njnamäx rkʼë ruchʼakul Jesús ri kan tzʼaqät rubʼanik (1 Pedro 2:22). Ye kʼo chik jojun religiones xa ruyiʼal uva nkiksaj pa rukʼexel vino. Nkiʼän riʼ rma nkiʼij che xajan natäj vino, ye kʼa le Biblia ma ke riʼ ta nuʼij (1 Timoteo 5:23).

Xa kʼambʼäl tzij, ma kan ta ruchʼakul nixta rukikʼel Jesús

Ri kaxlanwäy ri ma rukʼwan ta levadura chqä ri vino ri nuksäx chpan ri moloj rchë Runataxik Rukamik Jesús xa nkikʼambʼej tzij ruchʼakul chqä rukikʼel Jesús. Ma ntel ta chë tzij chë npotäj ruchʼakul o rukikʼel Jesús, achiʼel wä nkiʼij jojun winäq. Chqä ma nkixöl ta kiʼ rkʼë ruchʼakul o rukikʼel Jesús. Tqatzʼetaʼ achkë nuʼij le Biblia chrij riʼ.

• Xa ta Jesús xuʼij ta chkë ri rutzeqelbʼëy chë tkiqmuʼ rukikʼel, riʼ xuʼän ta chkë chë xkiqʼäj ta rupixaʼ Dios ri nuʼij chë ma titäj ta kïkʼ (Génesis 9:4; Hechos 15:28, 29). Ye kʼa Jesús majun bʼëy xtkʼutuj ta chkë rutzeqelbʼëy chë tkiqʼajaʼ jun pixaʼ chrij ri kïkʼ (Juan 8:28, 29).

• Ri apóstoles ma kan ta rukikʼel Jesús xkiqüm, rma Jesús xuʼij chë xtyaʼ rukikʼel pa kiwiʼ ri winäq, ntel chë tzij chë ri qʼij riʼ majanä tyaʼ rukʼaslemal pa kamïk (Mateo 26:28).

• Jesús xa jmul xkʼatzin xyaʼ rukʼaslemal pa kamïk (Hebreos 9:25, 26). Xa ta kantzij chë ri kaxlanwäy chqä ri vino yeʼok ruchʼakul chqä rukikʼel Jesús, riʼ ntel chë tzij chë ronojel mul ri nnatäx rukamik, ri winäq ri ntjä ri kaxlän wäy y ri vino, achiʼel ta najin nukamluj ri sacrificio ri xyaʼ Jesús.

• Jesús xuʼij: «Tibʼanaʼ kʼa reʼ rchë natabʼäl wchë rïn», y ma xuʼij ta: «Tibʼanaʼ reʼ rchë nikamluj ri sacrificio xinyaʼ» (1 Corintios 11:24).

Ye kʼo winäq nkinmaj chë ri kaxlanwäy chqä ri vino yepotäj chë ruchʼakul chqä rukikʼel Jesús rma ma kan ta ütz bʼanon qa traducir jojun versículos ri kʼo chpan le Biblia. Jun tzʼetbʼäl, chkipan jojun traducciones taq Jesús najin ntzjon chrij ri vino ke reʼ xuʼij: «Ya reʼ nkikʼel» (Mateo 26:28). Ye kʼa, ri xuʼij Jesús ütz nbʼix reʼ che rä: «Re ntel chë tzij nkikʼel» o «nukʼambʼej tzij nkikʼel».d Taq Jesús xerutjoj ri winäq, ryä kʼïy mul xeruksaj kʼambʼäl taq tzij. Ke riʼ chqä xuʼän taq xtzjon chrij rukikʼel (Mateo 13:34, 35).

¿Achkë yetjö ri kaxlanwäy chqä ri vino?

Taq ri testigos de Jehová nkinmaqʼijuj ri Loqʼoläj Waʼin, xa jojun yetjö ri kaxlanwäy chqä ri vino. ¿Achkë rma?

Rkʼë rukikʼel Jesús xbʼan jun kʼakʼakʼ chʼobʼoj ri xkanaj pa rukʼexel ri chʼobʼoj rubʼanon Jehová kikʼë ri israelitas (Hebreos 8:10-13). Ri ye kʼo chpan ri kʼakʼakʼ chʼobʼoj xa xuʼ wä ryeʼ yetjö ri kaxlanwäy chqä yeqmü ri vino taq nmaqʼijüx ri Loqʼoläj Waʼin. Ma jontir ta cristianos yetjö riʼ, xa xuʼ ri yechaʼon rma Dios (Hebreos 9:15; Lucas 22:20). Ri cristianos riʼ xkeqʼatö tzij rkʼë Jesús chlaʼ chkaj. Le Biblia nuʼij chë xa xuʼ 144.000 yechaʼon rma Dios rchë nkibʼebʼanaʼ ri samaj riʼ (Lucas 22:28-30; Apocalipsis 5:9, 10; 14:1, 3).

Ri winäq riʼ nbʼix koʼöl molaj karneʼl chkë. Ri ma yoj kʼo ta chpan ri molaj riʼ nqayoʼej chë ri chqawäch apü xtq-ok chpan ri molaj ri le Biblia nuʼij chë «majun ta jun achï nkowin nejlan kichë». Ri winäq riʼ xkekʼaseʼ qa chwäch le Ruwachʼulew xtbʼä qʼij xtbʼä säq (Lucas 12:32; Apocalipsis 7:9, 10). Ri xtqkanaj chwäch le Ruwachʼulew tapeʼ ma nqatäj ta ri kaxlanwäy chqä ma nqaqüm ta ri vino, nqjeʼ chqä chpan ri moloj rchë Runataxik Rukamik Jesús rchë nqakʼüt chë nqatyoxij ri xuʼän Jesús pa qawiʼ (1 Juan 2:2).