Pagkaginikanan Gihubit Pag-usab?
MAHUBIT ba pag-usab ang pagkaginikanan? Oo, mao ang sugyot sa titulo sa usa ka artikulo sa The New York Times: “Ang Bag-ong mga Teknik sa Pagpasanay Naghubit Pag-usab sa Pagkaginikanan.” Sa usa ka panahon usa ra ang paagi sa pagbatog anak, apan ang modernong teknolohiya midugang ug mga kausaban nga nagpatunghag makalilibog nga mga suliran.
Unsa ang “bag-ong mga teknik sa pagpasanay”? Ang lima nga gihisgotan sa mantalaan mao: (1) Artipisyal nga pagbutang sa binhi nganha sa asawa (pinaagi kaha sa binhi sa bana o sa usa ka nagdonar). (2) Pagbalhin sa napertilisar na nga binhi. Kon ang asawa dili makapatunghag moobrang mga binhi sa babaye, ang laing babaye mabutangan sa binhi sa bana. Unya ang napertilisar nga binhi sa babaye makuha gikan sa babayeng nagdonar ug ibutang sa matris sa babaye. (3) In vitro nga pertilisasyon. Ang binhi sa asawa kuhaon ug ipertilisar diha sa laboratoryo pinaagi sa binhi sa bana, unya ibutang diha sa asawa. (4) Kapuli nga inahan. Kon ang asawa dili mamabdos, ang laing babaye mahimong sa artipisyal mabutangan sa binhi sa bana ug manganak alang kanila. (5) Gipayelohang materyales. Ang binhi sa lalaki, mga binhi sa babaye, ug napertilisar nga mga binhi mapayelohan tanan ug ipondo aron magamit sa usa sa mga paaging gilaraw sa ibabaw.
Kining bag-ong mga paagi sa pagbatog mga anak gidesinyo sa pagtabang sa mga magtiayon dihang ang lalaki o babaye kaha dili makapanganak. Ang legal nga mga suliran nga gipatungha sa maong mga teknik gihisgotan sa panahon sa usa ka komperensiya sa Cambridge, Massachusetts. Ang komperensiya naghisgot sa mga pangutana sama sa, Unsa ang kahimtang sa usa ka napertilisar nga binhi diha sa laboratoryo una kini ibutang sa babaye? Unsay pagabuhaton sa napayelohang pertilisadong mga binhi kon mamatay ang magtiayong nagpatungha niana? Gipahayag usab nga “walay balaod [sa Tinipong Bansa] sa pagkakaron ang nagapugong sa pagbukas sa ‘mga tindahan sa napayelohang mga pertilisadong binhi,’ diin ang genetikanhong materyales ikabaligya.”
Ang lantugionong kahikayan sa kapuling pagkainahan nagpatungha ilabina sa lisod nga mga pangutana. Ang kapuli nga inahan ba, kinsa gibayran aron mamabdos sa wala-pa-matawong bata, nagabaligya sa iyang anak? Unsa man kon ang magtiayon o ang kapuling inahan dili buot moatiman sa bata inigkatawo niini? Unsa ang mga katungod sa magtiayon nga maoy nagpasiugda sa kahikayan? Ang lisod gayod nga moral ug legal nga mga pangutana motungha dihang, sumala sa gitaho ni Dr. George J. Annas, ang pag-uswag sa sekso nga walay pagpanganak sa atong panahon nabug-os na uban sa pag-abot sa pagpanganak nga walay sekso.