Ang Pamilya Ginaatake!
“ANG pamilya mao ang labing karaang institusyon sa tawo. Sa daghang paagi kini ang labing hinungdanon. Kini mao ang labing sukaranong hut-ong sa katilingban. Ang entirong mga buhilaman nakalahutay o nangawagtang, depende sa kalig-on o kahuyang sa pamilyahanong kinabuhi.”
Mao kana ang giingon sa The World Book Encyclopedia balik niadtong 1973. Kon lantawon gikan sa panghunahuna karong adlawa, hinunoa, kadtong mga pulonga may mahulgaon, halos mapasidan-ong, tuno. Ang miaging pipila ka katuigan nakasaksi nianang katumbas sa usa ka pag-atake sa atubangan diha sa pamilyahanong kinabuhi. Ang popular nga magtatambag nga si John Bradshaw misulat: “Adunay krisis diha sa pamilya karong adlawa. . . . Ang hataas nga gidaghanon sa diborsiyo, ang mga buhat sa kabangisan sa mga tin-edyer, grabe nga pag-abuso sa droga, ang kaylap seksuwal nga pag-abuso sa kadugo, mga sakit nga nalangkit sa pagkaon ug pisikal nga pagdagmal maoy pamatuod nga aduna gayoy dako nga deperensiya.”
Sa pagkatinuod, ang “pamatuod nga aduna gayoy dako nga deperensiya” diha sa pamilya makita diha sa tibuok kalibotan. Ang The Unesco Courier miingon mahitungod sa kahimtang sa Uropa: “Sukad niadtong 1965, dihay dakong pag-uswag sa gidaghanon sa diborsiyo sa tibuok nga kontinente. . . . [Dihay] pag-uswag sa gidaghanon sa mga pamilya nga usa ra ang ginikanan.” Sa nagakaugmad nga kayutaan nagpakakita ug pag-uswag usab sa mga kasakitan sa pamilya. Ang magsusulat nga si Hélène Tremblay miingon: “Alang sa minilyong katawhan nga nagpuyo diha sa mga katilingban nga nakaila ug normal, matag-an, walay-kausabang paagi sa kinabuhi sa daghang kasiglohan, karong adlawa maoy usa ka panahon sa kagubot.”
Ilabinang makapakurat mao ang kahimtang nga naglungtad sa daghang mga panimalay karon. Sa Tinipong Bansa lamang, milyon-milyong kabataan ang gipadako sa usa ka alkoholikong ginikanan. Adunay makahahadlok usab nga pag-uswag sa kapintasan diha sa pamilya. Diha sa ilang libro nga Intimate Violence, ang mga tigdukiduking si Richard Gelles ug Murray Straus mitaho: “Ikaw may dakong kalagmitan nga maatake sa pisikal, mabun-og, ug mapatay diha sa imong balay sa mga kamot sa usa ka minahal kay sa bisan haing dapit, o pinaagi ni bisan kinsa diha sa atong katilingban.”
Kon ang paglahutay sa buhilaman sa pagkatinuod nagadepende sa kalig-on sa pamilya, adunay katarongan nga mabalaka sa umaabot niini. Sa gihapon, ang umaabot sa buhilaman tingali wala kaayo nimo kabalak-i. Lagmit ang dako mo nga gikabalak-an mao kon unsay tilimad-on sa maong kasamok diha sa imong pamilya. Unsa unyay dangatan? Tingali makurat ka kaayo sa tubag gikan sa kasaligang tinubdan.