Sa Dihang ang Paghilom Maoy Pag-uyon

ANG librong Betrayal—German Churches and the Holocaust prangkang naghisgot sa papel sa relihiyon diha sa Nazismo. “Ang pagsuportar sa maong pagmando maoy kasagaran taliwala sa mga Kristohanon,” nagpatuo ang libro, “ug ang kinabag-an napakyas sa pagpatunghag pagsupak sa pagpanglutos sa mga Hudiyo. Ang paghilom, sa maong kaso, kusog nga nagpahayag.”

Unsay nakapadani sa nag-angkong mga Kristohanon sa Nazismo? Ang daghan, nagpatin-aw ang libro, nahaylo sa “balaod-ug-kahapsay nga pamaagi [ni Hitler] sa Alemang katilingban.” Nag-ingon kini: “Siya misupak sa pornograpiya, prostitusyon, aborsiyon, homoseksuwalidad, ug ‘kalaw-ayan’ sa modernong arte, ug siya miganti ug mga medalyang bronse, plata, ug bulawan ngadto sa kababayen-an nga nanganak ug upat, unom, ug walo ka anak, sa ingon nagdasig kanila nga magpabilin sa ilang tradisyonal nga papel diha sa panimalay. Ang maong pagpahiuyon sa tradisyonal nga mga sukdanan, dinuyogan sa militaristikong nasyonalismo nga gitanyag ni Hitler ingon nga pagsanong sa nasodnong pakaulaw sa Tratado sa Versailles, naghimo sa Nasodnong Sosyalismo nga madanihong kapilian sa daghan, bisan sa kadaghanan, nga mga Kristohanon sa Alemanya.”

Usa ka grupo ang nailhang sukwahi kaayo. “Ang mga Saksi ni Jehova,” nag-ingon ang Betrayal, “midumili sa pag-apil sa kabangisan o paggamit ug puwersang militar.” Dili kalikayan, kini misangpot sa mapintasong pag-atake sa maong gamayng grupo, ug daghan sa mga membro niini gibalhog sa mga kampong konsentrasyon. Bisan pa niana, ang uban nga nangangkong mga sumusunod ni Kristo nagpabiling wala matandog. Ang libro dugang nga nagpahayag: “Ang mga Katoliko ug mga Protestante sa katibuk-an nagpakitag labaw nga pagkamabatokon inay simpatiya alang sa mga Saksi ni Jehova, ug gituohan nila ang mapintasong mga sukdanan ni Hitler nga labaw pa kay sa makigdaitong mga sukdanan sa mga Saksi.” Ang ilang paghilom sa walay duhaduha nakadugang sa pagdagmal sa mga Saksi ilalom sa pagmandong Nazi.

Bisan pag ang kalangkitan sa mga simbahan uban sa Nazi nga politika nagpadayong usa ka tinubdan sa mainitong panaglantugi, ang Betrayal nagtawag sa mga Saksi ni Jehova nga “usa ka relihiyosong grupo nga midumili sa pagduso o pagsuportar sa maong pagmando.”