Hapit Nang Matapos ang Pag-ihap!

SA ILANG mga pagbanabana, kanunayng isalikway sa mga tawhanon ang Maglalalang sa yuta ug sa katawhan. Ilang makita ang kaugmaon diha lamang sa mga paagi sa pagpanagna sa tawhanong mga magmamando ug mga siyentipiko. Apan sa dugay na kaayong panahon klarong gibatbat sa Bibliya ang mga hitabo sa atong adlaw maingon man usab sa ilang sangpotanan. Wala pa gayod sukad masayop ang mga tagna niini. Busa adunay maayong katarongan sa pagpalandong kanila karon.

Nianang maong Libro, nga labing kaylap kay sa bisan unsang libro sa yuta, gitala ang gibatbat ni Jesus nga “ang ilhanan sa . . . kataposan niining kalibotana.” (Mateo 24:3, Phillips) Kining maong tuboran nagsugilon kanato kon kanus-a nagsugod ang pag-ihap ug kon unsay kahulogan sa kataposan niini. Nagpunting ang iyang propesiya, dili sa kalaglagan sa planetang Yuta, kondili sa kataposan sa presenteng sistema sa mga butang. Kini maoy propesiya sa paglaom, dili sa kalaglagan, alang sa katawhan.

Unsa ang “ilhanan” nga gibatbat ni Jesus? Usa kini nga molungtad sa hataas nga yugto sa katuigan aron ang matinud-anong mga tawo sa tanang dapit adunay higayon sa pag-ila niana. Gilangkoban kini sa daghang mga hitabo nga mahitabo sulod sa gitas-on sa atong kinabuhi sa usa ka partikular nga kaliwatan. Tagda ang pipila ka bahin niini:

GUBAT

“Managgubat ang nasod batok sa nasod ug gingharian batok sa gingharian.”—Mateo 24:7; Marcos 13:8; Lucas 21:10.

Tinuod, adunay daghang mga gubat sukad nga gilitok ni Jesus kadtong mga pulonga. Bisan karon, ang Center for Defense Information sa Washington, D.C., nagbanabana nga, hangtod sa Mayo 1984, kuwatro milyones ka tawo ang nagsangka sa 42 ka nagkalainlaing mga gubat. Apan nagtimaan ang 1914 sa sinugdanan sa gubat nga wala pay katumbas sa bisan unsang panahon sa kasaysayan hangtod niadtong panahona. Miresulta kinig kamatayon nga doble ang gidaghanon sa mga kasundalohan kay sa tanang dagkong mga gubat nga tiponon gikan sa 1790 ngadto sa 1913!

● Nangamatay: 9,000,000 ka sundalo ang napatay; 5,000,000 ka sibilyan ang namatay sa mga lugar sa aktuwal nga gubat.

● Nasod: Kapin sa 25 ang nalangkit sa gubat.

● Gastos: Kapin sa $337,000,000,000 (U.S.) ang nagasto.

Unsay ikasulti bahin sa Gubat sa Kalibotan II? Sumala sa United States Army Brigadier General si James L. Collins, Jr., kadto mao “ang labing malaglagong gubat nga nailhan sa katawhan.”

● Nangamatay: 16,000,000 ka sundalo ang napatay; 39,000,000 ang nangamatay sa sibilyan.

● Nasod: Kapin sa 50 ang nagsangka.

● Gastos: Makalipong nga 1,150,000,000,000, ug ang kabtangang nangadaot mitotal ug kapin sa $239,000,000,000.

Unsa kahay sangpotan sa ikatulong gubat? Ang kapeligrohan mao ang bug-os nga kalaglagan. Kon wala pa nato makita ang katumanan mining tagna nga ‘nagtimaan’ sa panahon nga gitagna ni Jesus, unsa pa gayod ang dugang gikinahanglan?

KAKULANGAN SA KALAN-ON

‘Ug mahitabo ang kakulangan o̱a kalanon sa nagkalainlaing mga dapit.’—Mateo 24:7; Marcos 13:8; Lucas 21:11.

Ang World Conference nga gihimo sa Roma sa 1974 nanumpang mawala ang kagutom sa kalibotan sa pagka 1985. Karon, mas mingiob pa hinoon kay sa miagi sa pagbali—o sa pagsumpo—sa tulin nga pagdaghan sa gipanggutom. “Ang kanunayng kagutom nagpabiling suliran sa tinagpulo ka milyong katawhan,” nag-ingon ang The Unesco Courier, usa ka publikasyon sa Tinipong Kanasoran. “Hapit 500 miiyones ka tawo, nga nagpabiling kabus, adlaw-adlawng gihulga sa kagutom.” Nagkinahanglan ba kini ug labaw pa niana sa pagkombinsir sa matinud-anon ug kasingkasing nga tawo nga siya nagpakakita sa katumanan sa tagna ni Jesus?

LINOG

‘Ug mahitabo ang mga linog sa nagkalainlaing mga dapit.’—Mateo 24:7; Marcos 13:8; Lucas 21:11.

Nauyog ang yuta kapin sa usa ka milyong mga linog kada tuig, 3,000 kanila kusog kaayo nga mamatikdang igong nakabalhin sa yuta. Ang modernong siyentipikanhong mga instrumento maayo kaayong pagkaangay nga makamatikod ug makarekord bisag sa hinay kaayong pag-uyog. Apan gitagna ni Jesus ang “dagkong mga linog.” (Lucas 21:11) Tinuod ba gayod nga nausab ang kasunson niini? Wala gayod kini magkinahanglag sensitibong mga mekanismo sa pagsulti kanato kon kanus-a moabot ang dagkong mga linog. Sukad sa 1914 ang tinuig nga aberids sa gitahong grabeng mga linog misulbong kapin sa 11 ka pilo kay sa miaging usa ka libo ka tuig. Labaw pa ba niana ang gikinahanglan aron matuman ang propesiya?

KAMATAY

“Adunay kamatay sa nagkalainlaing mga dapit.”—Lucas 21:11.

“Nakapatay ug nakaangol ang mga sakit ug daghang mga tawo kay sa tanang mga gubat nga gikasangka,” nag-ingon ang The World Book Encyclopedia. Ania ang pipila sa labing makahasol nga mga sakit ug ang nangamatay kanila kada tuig:

● Mihampak ang kanser sa 37 milyones.

● Nag-antos ang 10 milyones sa Chagas’ disease.

● Nagkasakit ug malaria ang 150 milyones.

● Onchocerciasis (river blindness) mitakboy sa 40 milyones.

● Gisakit ang 200 milyones sa snail fever.

● Labing kubos nakapatayg 2 milyones ang grabeng impeksiyon sa respiratoryo.

● Ang kalibang miresultag duolan sa 5 milyones ang gitaho nga nangamatayng kabataan—usa ka makakurat nga proporsiyon sa napulo ka bata ang nangamatay kada minuto matag adlaw sa usa ka tuig diha sa nagakaugmad nga kayutaan! Kining tanan bisan pa sa kauswagan sa medikal nga siyensiya! Kinsa ang matinud-anong makalimod nga nagakatuman na ang kasaligang tagna ni Jesus sa atong adlaw?

Daghan pang ubang mga bahin sa ‘ilhanan sa kataposan ning kalibotana’ ang makita. Apan ang mga gipanglista igo nang magpakita kon sa unsang paagi natuman sa atong adlaw ang tagna sa Bibliya.

Apan kanus-a pa magpadayon ang presenteng sistema? Ang mga pulong ni Jesus motubag:

“Sa pagkatinued magaingon ako kaninyo nga dili mahanaw kining kaliwatana hangtod nga mahitabo kining tanang mga butanga.”—Mateo 24:34; Marcos 13:30; Lucas 21:32.

Hain nga kaliwatan kini? Buweno, ang usa nga nagpakakita sa sinugdanan sa katumanan sa tagna ni Jesus. Kana nagpasabot sa mga tawo nga nabuhi sa tuig 1914. Pila na man ang nabilin? Binase sa labing bag-ong kaihapan nga nabatonan, sa 1980 dihay 259 ka milyong tawo nga nagpanuigong 65 o mas tigulang pa ang buhi.a Daghan kanila ang nangamatay na sukad sa 1980. Kadtong nangatawo sa makasaysayanhong tuig sa 1914 sa karon 70 anyos na, ug ang uban nga buhi sa 1914 nagpanuigon nag 80, 90 ug adunay pipila nga nagpanuigog 100. Apan tulin nga nagkakunhod ang ilang numero.

Kinsa ang Nakasabot sa Kahulogan sa 1914?

Dili bag-ong tingog ang mga Saksi ni Jehova sa pagpunting sa kahulogan niining mga hitaboa. Dili lamang una pa sa 1914 kondili sukad pa niadto nga sila sa masubsob nagpahibalo sa kahulogan nianang tuiga.b Pananglitan, kapin lamang sa treyenta ka tuig nga milabay, diha sa ilang kombensiyon sa Philadelphia sa Nobyembre 22, 1947, nagkauyon ang mga Saksi ni Jehova sa pagpasag usa ka resolusyon nga nag-ingon sa lakbit:

“Ang mga hitabo sa kalibotan sukad ug tapos sa 1914, nga gisugdan sa unang Gubat sa Kalibotan, nakatuman sa mga tagna mahitungod sa kataposan niining kalibotana.”

Kita midangat na sa ika-70ng tuig sa ‘ilhanan sa kataposan ning kalibotana.’ Wala mawala ang ebidensiya samtang milabay ang katuigan. Sa kasukwahi, misamot hinoon kini ug mikaylap.

Maingon nga natapos ang panahon sa mga siyudad, sa mga kanasoran ug mga imperyo ingon sa miagi, sa samang panahon midangat na kita karon sa punto diin nagtalitapos na usab ang panahon sa tanang kanasoran ug mga gingharian.

Unsay mahitabo sa yuta ug sa mga tawo diha niana sa dihang sa kataposan matapos ang panahon niining kalibotana?

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 6]

Dihay nahitabong duha ka gubat sa kallbotan sukad sa 1914. Gitapos ang usa pinaagi sa paggamit ug duha ka gamayng bomba atomika. Ang presenteng nukleyar nga mga hinagiban adunay kapasidad nga duolan sa usa ka “milyon ka pile” nga mas malaglagon kay sa bombang gihulog sa Hiroshima. Aron lamang motuo ang tawo nga tinuod gayod nga natuman ang tagna ni Jesus, kinahanglan pa bang adunay nukleyar nga kalaglagan nga magpapha sa tawhanong rasa?

[Kahon sa panid 6]

Sukad sa 1914 misaka ang tinuig nga aberids sa gitahong mga linog. Adunay 11 ka pilo ang gidaghanon nga nahitabo, sa aberids, matag tuig sa yugto sa 1,000 ka tuig una pa nianang petsaha. Ug 20 ka pilo ang tinuig nga aberids sa 2,000 ka tuig una pa sa 1914.c Nagkinahanglan bag dugang pagdaghan aron matuman ang tagna?

[Footnote]

Gikusgon 7.5 o kapin pa sa sukod sa Richter

Kamatayon 100 o kapin pa

Kadaot $5 milyones (U.S.) o kapin pa sa kabtangang mangadaot

[Kahon/Graph sa panid 7]

Ang Nagakahanawng Kaliwatan sa 1914

Sa Tinipong Bansa, Gran Britanya ug Japan, mga un-tersiya sa katawhang buhi sa 1914 nangamatay tali sa katuigang 1970 ug 1980.

Taliwala sa tanang mga tawong buhi sa 1914, duolan sa 15 porsiento sa tibuok-yuta ang buhi pa sa 1980. Pila na lang ka panahon ang nahibilin sa ‘dili pa mahanaw kining kaliwatana’?

[Graph]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

1914

15%

1980

GIDAGHANON SA BUHI

[Kahon/Letrato sa panid 8]

‘Ang mga Tawo Panguyapan Tungod sa Kalisang’—Ngano?

Kon imong tan-awon ang kalibotan karon, imo bang makita ang mosunod nga kabatbatan nga makahuloganon?

“Aduna unyay mga ilhanan diha sa adlaw ug sa bulan ug sa mga bitoon, ug diha sa yuta adunay kagul-anan sa kanasoran, nga wala mahibalo sa lutsanan tungod sa dinaguok sa dagat ug sa mga balud, ang mga tawo panguyapan tungod sa kalisang ug sa pagpaabot sa mahitabo sa pinuy-anang yuta; kay mangatay-og ang mga gahom sa kalangitan.”—Lucas 21:25, 26.

Dihay panahong mohatag kalipay ang pagsilang sa adlaw—usa ka bag-ong adlaw, uban sa mga hitabong malipayong ginahandom. Karon daghan ang nangahadlok kon unsay sangpotan sa ilang adlaw. Inigsubang sa bulan ug sa mga bitoon, sa naandan panahon kini sa pagpahayahay, usa ka panahon sa pagpasiyo sa mga tawo. Karon kini maoy panahon diin daghan ang mahadlok sa paglakaw sa dalan sa gabii tungod sa mga kawatan ug sa mga manglulugos. Ang ubang kausaban sa talan-awon sa kalibotan nakapahimo usab sa kalangitan nga may makalilisang nga bahin.

Ang SIPRI Yearbook 1983, gipatik sa mga tigpanukiduki sa Stockholm International Peace Research Institute, mitaho sa mosunod nga makasubong mga kamatuoran:

NUCLEAR WARHEADS: Ang pundo sa nukleyar nga mga hinagiban karon sa kalibotan miabot nag mga 50,000 ka warhead. Sumala kang Frank Blackaby, direktor sa SIPRI. kini nagkahulogan nga, sa aberids, ang duha ka superpower nakadugag usa ka bombang Hiroshima nganha sa pundo sa kalibotan kada 20 minutos, sa adlaw ug gabii, sukad sa kataposan sa Gubat sa Kalibotan II sa 1945! Nagtagna ang SIPRI nga ang pundo sa kalibotan moabot ug kapin sa 60,000 ka nukleyar nga warhead sa sayo sa katuigang 1990. Gumikan sa mga timailhan niini daghang tawo ang “panguyapan tungod sa kalisang.”

POSIBILIDAD SA GUBAT SA WANANG: Ang pagsangkap sa wanang ug daghang hinagiban ginahimo. Nagpadayon ang mga superpower sa paggamag batok-satelayt nga mga hinagiban ug may mga laser nga gipasukad sa wanang. Gihimo ang usa ka hinungdanong pagtesting sa wanang sa Hunyo 1982, milampos ang usa ka superpower sa pagbutag tigpangita-tigbombang satelayt sa pagpangita ug sa pagbomba sa laing nagabiyong satelayt. Sukad niadto, nakab-ot ang tagsaong kauswagan sa militaryong teknolohiya sa wanang sa duha ka superpower, lakip sa malamposong mga paglakbay sa space shuttles nga may kapasidad sa pagkargag mga armamentong militar nga 30 ka tonilada, lain pang magamit pag-usab nga mga igpasulpot sa satelayt ug sa pagbomba sa target pinaagi sa sidlak sa laser nga gikan sa wanang. Tinuod, ang kalangitan may makalilisang nga bahin.

MAKAPATAYNG KADAGATAN: Ang gidaghanon sa mga boke de giyera misaka. Ang mga submarine nga may nuclear missile andam kanunay diha sa kadagatan uban sa ilang ulan sa kalaglagan sa pipila lamang ka minuto gikan sa baybayon. Walay siyudad sa kalibotan nga dili maabot sa ilang puntariya. Tinuod adunay “dinaguok” sa dagat.

Bisan pa niining tanan, si Jesus miingong ang iyang mga tinun-an adunay katarongan sa ‘pagyahat sa ilang mga ulo ug magkalipay.’ Ngano?—Lucas 21:28-31.