Mga Batan-on Nangutana . . .

‘Dili ba Mahimong Maghigalaay Lamang Kita?’

“Walay relasyon kami,” miingon si Marie.a “Nag-estoryahay lang kami. Unsa kahay mahitabo sa kalibotan kon imong dudahan ang tanan? Maayo pang motago ka na lang!” Maisog nga mitubag si Marie human nga gipasidan-an siya sa kapeligrohan sa pagkuyog ug lalaki nga kaedad niya sa awto. Dayag, nga wala niya pabilhi ang pasidaan. Siya naghunahuna: ‘Unsa may peligro sa pagkahimong mga managhigala lamang?’

May mas mabuot nga hunahuna si Michel, ilabina sa iyang naeksperyensiyahan uban sa iyang guwapang silingang si Louise. Ang batan-on misaysay: “Suod kaayo ang among relasyon apan kami walay planong magminyo. Apan, kalit lamang nga nahasol kaayo ako—dili gayod mawala si Louise sa akong hunahuna. Dili na mapugngan ang akong mga pagbati! Busa sa usa ka gabii akong gisugilon ang akong mga problema sa usa ka higala nga nagpadayon kanako niadtong gabhiona.” Napalayo sa ‘delikadong dapit,’ nakahunahunag maayo si Michel kon hain nagpadulong ang iyang panaghigala.

Sama kini sa gipamulong ni Dr. Marion Hilliard sa mga tuig nga milabay diha sa The Ladies’ Home Journal: “Ang masayon nga pag-ubanay nga nagalakbay ug mga diyes milyas sa usa ka oras makakambiyo nga walay pasidaan sa usa ka makabuta nga kailibgon nga nagadagan ug usa ka gatos ka milya sa usa ka oras.”

Emosyonal nga mga Resulta

Giawhag sa Bibliya ang mga batan-ong lalaki sa pagtratar sa “batan-ong mga babaye ingong mga igsoon sa bug-os nga kaputli.” (1 Timoteo 5:2) Daghan ang malamposong nakapadapat niining prinsipyoha ug ingong resulta nakatagamtam ug mahinlo, maayong paghigalaay uban sa mga membro sa kaatbang nga sekso. Mainampingon sila sa pagtipig sa ilang mga relasyon sulod sa makataronganong mga utlanan. Apan unsay mahitabo kon kanang paghigalaay dili makontrolar? Ang nangaging artikulo nagpasidaan bahin sa moral nga mga resulta.* Sa pagkabulahan, ang kadahanang mga batan-ong Kristohanon wala motugot nga maingon niana ang kahimtang. Apan, adunay emosyonal nga mga resulta usab.

Ang disisayis anyos nga si Mike nakakat-on niini dihang nakasadurot siyag 14-anyos nga dalaga: “Sa sinugdan, gusto kaming magpabiling managhigala lamang. Apan nakita ko dayon nga dili mahimong makapabiling managhigala lamang ang duha ka tawo kon magpadayon sila sa pakigkita sa usag usa nga sila lamang duha. Padayong nagtubo ug nagtubo ang among relasyon. Sa ulahi may tagsaon kaming pagbati sa usag usa, ug mao gihapoy among gibati hangtod karon.” Sanglit silang duha wala pa man sa situwasyon nga magminyo, kadtong mga pagbatia nahimong tuboran sa daghang kasub-anan. Dili ikatingala nga si Mike nangutana: “Taposon na ba lang nako kini?”

‘Apan dili ingon niana ang akong pagbati sa akong higala,’ tingalig may mosupak. ‘Wala ako maibog kaniya ug dili gayod mahitabong romantikong malangkit ako kaniya.’ Tingali. Apan, ang sambingay nagpasidaan: “Kadtong magasalig sa iyang kaugalingong kasingkasing maoy usa ka buang.” (Proverbio 28:26) Ang atong mga kasingkasing malimbongon, malalangon, nga makabuta sa atong tinuod nga mga motibo.

Pinaagi kang propetang Jeremias, ang Diyos mipasidaan niini: “Ang kasingkasing labi pang maluibon kay sa bisan unsang butang ug mapangahason. Kinsay makasusi niini? Ako, si Jehova, magasusi sa kasingkasing, magasusi sa mga amimislon, bisan pa ngani sa paghatag sa tagsatagsa ka tawo sumala sa iyang mga kagawian, sumala sa bunga sa iyang mga buhat.”—Jeremias 17:9, 10.

Pananglitan, ang usa ka batan-ong Kristohanong dalaga, nasuod sa usa ka batan-ong lalaki sa tunghaan. Siya nangatarongan nga maayo kini tungod kay makapaambit siya sa iyang mga hunahuna sa Bibliya kaniya. Apan nakita sa ulahi nga interesado ang lalaki labaw pa kay sa pagpakigsulti lang sa Bibliya. “Bisag dili nako sala,” miingon ang dalaga, “mas nasuod siya kanako.” Apan, sa iyang kabahin, wala siya makagusto sa lalaki.

Makaikag, ang dalaga miadmiter: “Miinsister ang akong inahan nga nahulog ang akong pagbati kaniya.” Mahait kaayog panabot ang mga inahan. Ug sa walay duhaduha nakita niining inahana nga gilimbongan lamang sa iyang anak nga babaye ang iyang kaugalingon. Gawas pa, makataronganon bang hunahunaon nga malig-on gayod ang batan-ong dalaga sa pagpadayon sa relasyon kon wala pa malangkit ang iyang pagbati? Ug bisag ingnon ta nga tim-os ang iyang kaikag sa pagtabang sa iyang batan-ong higala, makaingon ba siya nga ang kusganong mga pagbati sa lalaki kaniya ‘dili iyang sala’? Ang librong The Family, Society, and the Individual miingon “nga dali kaayong madani ang lalaki.” Bisan ang inosenteng pagpaibog makapukaw dayon sa lalaki—sa emosyon ug sa seksuwal nga paagi.

Sama usab ang mahitabo kon ang batan-ong lalaki mohatag ug partikular nga pagtagad sa usa ka batan-ong babaye. Ang babaye mas hinay ug pagsanong sa pagtagad gikan sa kaatbang nga sekso kay sa mga lalaki, apan kon mosanong man galing sila sa ulahi, ang mga pagbating napukaw dulot kaayo. Busa, ang bisan kinsa nga magtugot ug panaghigala sa kaatbang nga sekso nga masuod kaayo nagalimbong sa iyang kaugalingon. Kay kon wala man galing mapukaw ang iyang mga pagbati, tingalig napukaw na ang pagbati sa usa.

Ang pag-ingon, ‘Magpabiling managhigala lamang kita’ sa kasagaran makapasamot lamang sa kasakit sa dili mabaslang pagmahal. Ang librong Ang Imong Pagkabatan-on—Pagpahimulos sa Labing Maayo Niini mibatbat: “Sa kasagaran, ang lalaki ang manguna sa pagpangulitawo, pinaagi sa pagpahayag sa kaibog sa babaye. Kon matinud-anon siya ug seryoso bahin niana, ang babaye may katungod sa pagtuo nga ang lalaki labing menos nagplanong magminyo.”* Ang padayong pag-ubanay daling masaypang pagpangulitawo, nga may planong magminyo.

Tinuod, ang pagpahibalo sa nahigugmang higala nga ang iyang pagbati dili mabaslan mohatag ug dakong kasakit. Apan ang pagpadayon sa relasyon makalangan sa adlaw sa paghukom. Miingon ang Bibliya: “Maingon sa usa ka nabuang nga tawo nga nagapasulpot ug mga udyong, pana ug kamatayon, sama usab sa usa ka tawo nga nagalimbong sa iyang isigkatawo ug nagaingon: ‘Dili ba nalingaw ako?’” (Proverbio 26:18, 19) Ang orihinal nga Hebreohanong pulong nga gihubad “lipat” nagkahulogan usab sa “paglimbong, paglingla.” Kon ang panaghigala maoy kasangkapan lamang aron malingaw nga walay mga panaad o kaakohan, dili ba paglingla kini? Kon magpakitag sobrang pagtagad ang usa ka tawo sa kaatbang nga sekso nga walay hunahunang magminyo, dili ba malimbongon kini? Tinuod, walay daotang motibo ang nalangkit. Apan dili ba pasundayag kinig usa ka sukod sa pagkadalo ug sa kakulang ug pagtagad sa pagbati sa laing tawo? Ang paglikay sa isyu pinaagi sa pag-ingon, ‘Apan managhigala lamang kami’ o, ‘Wala ako manaad,’ dili maayong pamation sa usa nga sinalikway.

Paglikay sa mga Problema

Ang Proverbio 2:7 nagtambag sa mga batan-on sa “pagtigom ug bahandi sa praktikal nga kaalam.” Busa ang maalamong mga batan-on maglikay sa paghimo sa panaghigala sa kaatbang nga sekso nga sobra ka suod—hangtod nga andam na silang magminyo. Ang mga kalihokan sa grupo maoy maayong paagi sa paglikay sa problema sa gugma nga moturok. Bisan pa, nganong hikawan ang imong kaugalingon sa gamayng sirkulo sa mga higala? Gawas pa, ang romantikong mga pagbati moturok bisan diha sa usa ka grupo. Laing panalipod mao ang paglakip ug usa o duha ka edad-edaran diha sa mga kalihokan sa grupo.

Nan, komusta kon, bisan pa niining mga panalipod, mopatim-aw nga may natugkan ug dili mabaslang pagbati diha kanimo? Ipatin-aw dihadiha ang mga butang aron mahibalo kamong duha sa inyong baroganan. “Ang usag usa kinahanglang mosulti sa tinuod ngadto sa iyang silingan,” misugyot ang Bibliya. (Efeso 4:25) Kon ang bukas nga pagpadayag sa imong mga pagbati dili makapukgo niining mga butanga, maayong magpalayo ka niining tawhana. Ayaw ug pangatarongan: ‘Buweno, matin-aw na kining butanga, busa tapos na kining butanga. Apan walay makapugong kanamo sa pagpabiling managhigala lamang.’ Ang romantikong mga kalayo magpadayon sa pagsiga, nga maglaom nga mobag-o ra ang hunahuna sa laing tawo.

Dili masayon ang pagsunod niining mga sugyota. Apan hinumdomi: Ang Maglalalang misugo nga ang tinuod nga pagsuoray sa kaatbang nga sekso iya lamang sa kaminyoon. “Si Jehova mipadayon sa pag-ingon: ‘Dili maayo nga ang tawo mag-inusara. Pagabuhatan ko siya ug katabang nga angay kaniya, nga komplimento kaniya.’ Tungod niini ang lalaki magabiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug siya moipon sa iyang asawa ug silang duha mahimong usa ka unod.” Gikutlo ni Jesus kadtong mga pulonga ug gipasiugda ang pagkaseryoso sa kaminyoon: “Busa, kon unsay gihiusa sa Diyos dili gayod pagabulagon sa tawo.”—Genesis 2:18, 24; Mateo 19:5, 6.

Busa, himoa nga anaa sa rasonableng limitasyon ang paghigalaay sa kaatbang nga sekso, ug likayi ang dakong kasakit ug kaguol.

[Footnote]

Palihog tan-awa ang artikulong “Unsay Daotan sa Pagkahimong ‘Managhigala Lamang’”? nga migula sa Nobyembre 22, 1985, nga isyu sa Pagmata!

Gipatik sa 1976 sa Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

[Blurb sa panid 19]

Ang pagkahibalo nga wala mabasli ang pagbati masakit kaayo

[Letrato sa panid 18]

Dili makapabillng managhigala lamang ang duha ka tawo kon sila kanunay magkita sa usag usa nga sila lamang duha