Mga Batan-on Nangutana . . .

‘Unsay Daotan sa Paglipaylipay?’

MATAG gabii sa Biyernes, tigtambong si Pauline (dili iyang tinuod ngalan) sa Kristohanong mga tigom. Bisan ug nawili kaayo siya sa mga diskusyon didto, siya nasayod nga sa maong panahon ang mga kabataan sa eskuylahan atua sa mga parti ug sa mga bayle.

Si Pauline miingon nga inigkahuman sa tigom, moagi siya sa istambayanan sa lokal nga mga tin-edyer sa iyang pagpauli sa balay. Siya nanumdom: “Nadani sa makusog nga musika ug sa nagkidlapkidlap nga mga suga, molili ako sa bentana samtang molabay kami ug mapangandoyong maghanduraw sa kalipay nga ilang gitagamtam.” Sa ulahi, ang iyang pangibog sa paglipaylipay uban sa iyang mga higala nahimong labing hinungdanong butang sa iyang kinabuhi.

‘May Nakulang ba Kanako?’

Ingon ba niana ka hinungdanon ang paglipaylipay alang kanimo? Tingali dili. Apan tingali sa matag karon ug unya imong bation, sama sa gibati ni Pauline, nga may nakulang kanimo. Ang imong mga higala ug mga kauban sa klase daw nalingaw kaayo. Ug ikaw? Naungot sa naandang buluhaton sa tunghaan, sa homwork, ug sa mga trabaho sa balay. Ug daw mapig-oton ra ang kinabuhi alang kanimo ilabina kon mga Kristohanon ang imong mga ginikanan ug nagainsister sa pagsunod sa mga prinsipyo sa Bibliya.

Gusto kang motan-aw ug programa sa TV nga maoy gihisgotan sa tanan, apan moingon ang imong mga ginikanan nga mapintas ra kaayo kini. Gusto kang mokuyog sa pipila ka kauban sa klase, apan ilang gitawag sila nga dili maayong mga kauban. (1 Corinto 15:33) Gusto kang mangimbitar ug mga higala alang sa mga salosalo, apan si Mama ug Papa moinsister nga sila maoy mopalakaw niana.

Apan ang ubang mga kaila nimo sa eskuylahan wala niining mga restriksiyona. Ang ilang mga ginikanan nagatugot—o wala magtagad—sa ilang pagtabakog marijuana, sa pag-adto ug magubot nga mga rock concerts, ug gani nakigbahin pa sa gidili nga sekso. Dili buot ingnon nga gusto nimong buhaton kining daotang mga butang. Apan tingali nasina ka sa kagawasan sa imong mga higala nga makahimo sila sa ilang gusto. ‘Unsay daotan sa paglipaylipay panagsa?’ tingali nangutana ka.

Ang Tawo—Gihimo Aron Kalipayan ang Kinabuhi!

Kon mahitungod sa Diyos nga atong Maglalalang, walay daotan ang panagsang paglipaylipay. Pamatuod niini makita sa kalalangan. Handurawa ang sinaw, sigang mata sa gamayng otter dihang modailos kini diha sa iyang ginamang lapok nga tius-osan. Magpunay kini siyag pahagiyos sa tius-osan, motimpasaw ug una ang ulo ngadto sa tubig—nagaduladula lamang. Daw wala pul-i ang gagmayng linalang sa iyang malipayong pagdula. Dili ba nagapakita kini kanimo ug usa ka butang maylabot sa personalidad sa Usa nga naghimo niining maduladulaong binuhat?

Si Jehova maoy usa ka “malipayong Diyos.” (1 Timoteo 1:11) Nagtinguha siya nga ang iyang mga binuhat dili lang kay mabuhi kondili makabaton ug tinuod nga kalipay sa pagkinabuhi. Siyempre tinuod kini ilabina kanatong mga tawhanon nga gilalang sa Diyos sumala sa iyang kaugalingong dagway.—Genesis 1:26, 27.

Busa gihatagan sa Diyos ang unang tawo, si Adan, ug kapasidad nga maglipaylipay. Dili siya usa ka robot. Ni walay kainit ang iyang personalidad, pulos lamang pagtuon, o trabaho. Siya may tinuod nga kalagsik sa pagkinabuhi. Alang niini, gihatagan sa Diyos si Adan ug katakos sa pagbati ug sa paglipay sa walay limiti nga panaglainlain sa mga panan-aw, panabor, paningog, ug panimaho. Iyang naila usab ang panginahanglan ni Adan ug kauban ug gihatagan siya ug hingpit nga kauban.—Genesis 2:18, 23.

Busa wala hikawi sa Diyos ang mga batan-on nga maglipaylipay. Pinaagi sa maalamong tawong si Solomon, Siya miingon: “Paglipay mga batan-on sa inyong pagkabatan-on. Magmalipayon samtang bata pa. Buhata ang imong gusto, ug sunda ang pangandoy sa imong kasingkasing.”—Ecclesiastes 11:9, Today’s English Version.

Mahimo ba ang Bisan Unsa?

Apan nagpasabot ba kini nga kon bahin na sa kalingawan, mahimo ang bisan unsa? Dili gayod. Kay tapos mipahayag sa ibabaw nga mga pulong, mipahamatngon si Solomon: “Apan, hinumdomi nga pagahukman ka sa Diyos sa bisan unsay imong buhaton.” Tinuod, tinguha sa Diyos nga imong mapahimuslan ang kinabuhi sa bug-os. Apan sa samang panahon, ikaw iyang gihatagan ug kaakohan sa pagpanubag sa imong mga aksiyon. “Kuhaa ang kasuko gikan sa imong kasingkasing, ug ipahilayo ang kadaotan gikan sa imong unod; kay ang kabatan-on ug ang banagbanag sa kinabuhi mga kakawangan man,” mipadayon si Solomon.—Ecclesiastes 11:10.

Busa ang mga prinsipyo sa Bibliya kinahanglang dili isakripisyo alang lamang sa paglipaylipay. Kay kon unsay “kalipay” karon sagad mohatag ug kasubo ugma. Ang pipila ka mga batan-on, pananglitan, moingon nga makalipay ang pagtabako ug marijuana. Apan ang kanser sa baga ug kadaot sa genes dili makalipay; ni ang mga sangpotanan sa seksuwal nga imoralidad—pagsabak ug sa sakit nga napasa sa sekso —makalipay.a Apan, dali kaayo kining malimtan ug mosugod sa pagkasina sa kagawasan nga gitagamtam sa mga batan-on.

Mibati ug ingon niana kas-a ang salmista. “Nasina ako sa mga mapasiatabon, sa diha nga natan-aw ko ang kalinaw sa mga daotan,” siya miadmiter. Gani misugod siya sa pagduhaduha sa bili sa pagkinabuhi diha sa matarong nga mga prinsipyo. “Sa pagkatinuod kawang lamang ang paghinlo ko sa akong kasingkasing ug ang paghunaw sa akong mga kamot sa pagkainosente,” siya miingon. Apan midan-ag kaniya ang kahibalo: Sa pagkatinuod ang mga daotan “anaa sa dapit nga madanlog”—nga nagsosapinday sa katalagman! (Salmo 73:3, 13, 18) Sa ulahi ilang bayran ang bili sa paglapas sa diyosnong mga prinsipyo.

Nakat-onan usab kini ni Pauline—sa malisod nga paagi. Ang iyang pangibog ug paglipaylipay migahom kaniya. Busa mihunong siya sa pagtambong sa Kristohanong mga tigom ug nakighigala sa mga batan-on nga nagpangita lamag kalingawan. Gikan didto, nagkadaotdaot ang tanan. “Nakita ko nga gibuhat ko ang daotang mga butang nga batok niini gipasidan-an ako.” Ang iyang balikong paggawi miresulta pa gani sa pag-aresto kaniya ug gipaeskuyla alang sa balikong mga batan-ong babaye! Apan kining tanang mga kasakit malikayan unta kon namati pa siya sa pasidaan ni Solomon nga “ipahilayo ang kadaotan.”

Pagkahimong Timbang

Kini ang hinungdan kon nganong pig-otan ka sa imong mga ginikanan. Sila walay tinguha nga kuhaan ka sa imong kalipay. Hinunoa, maoy ilang tinguha nga imong “ipahilayo ang kadaotan gikan sa imong kasingkasing” ug malikayan nimo ang mabug-at nga mga suliran. Apan, ang ‘pagkuha sa kadaotan’ nagkahulogan ug labaw pa kay sa paglikay sa daotang mga buhat. Nagkahulogan usab kini sa pagpatunhay sa importanteng bahin sa imong kinabuhi. Si Solomon miingon: “Adunay panahon alang sa tanang mga butang . . . panahon sa paghilak ug panahon sa pagkatawa; panahon sa pagbalata ug panahon sa pagsayaw.”—Ecclesiastes 3:1, 4.

Kita nagpuyo sa usa ka kalibotan nga naghimo sa kalingawan nga maoy panguna sa kinabuhi. Ang usa ka libro mahitungod sa paagi sa pagpatigayon mibatbat sa gitawag niining Ang Bag-ong Teolohiya sa Kalingawan: “Adunay importanteng kiling usab sa pagkinabuhi sa presente kay sa umaabot; sa paglipaylipay karon inay sa ulahi. Ang mga tawo gustong magkinabuhi karon, ug ang mga kompaniya nagtaganag mga produkto ug mga serbisyo nga nagatugot sa mga mamamalit sa paghimo niini nga nakapahimulos ug tagsaong kalamposan.” Ang Bibliya nagtagna nga ang mga tawo karon mahimong “mga mahigugmaon sa kalingawan.”—2 Timoteo 3:1, 4.

Apan, hinunoa, ang Kristohanon naningkamot sa paghupot sa pagkatimbang. Ang mga kalihokan sa kalingawan kaamgid sa lamiang mga lamas. Sila tinuod makahimo sa sud-an nga mas makapagana. Apan tan-awon mo ba kini ingong pangunang pagkaon? (Itandi sa Proverbio 24:13 ug 25:27.) Apan, daghang mga batan-on ang nagkinabuhi gikan sa usa ka porma sa kalingawan ngadto sa lain. Ang resulta sa kasagaran maoy mabawng porma sa kalipay nga mopabati kanilang haw-ang ug nahigawad. Miingon si Solomon: “Bisan unsa ang gitinguha sa akong mga mata ako wala magdumili niini. Wala nako pugngi ang akong kasingkasing sa bisan unsa nga kalipay . . . Ug, tan-awa! ang tanan kakawangan ug mao ang paghakop ug hangin.”—Ecclesiastes 2:10, 11.

Dili, dili lamang kalingawan ang kinabuhi. Gibutang sa lugar ni Jesu-Kristo ang kalingawan. Ang Bibliya nag-ingon nga mitambong siyag kombira sa kasal sa Cana. Kining kombiraha may pagkaon, musika, sayaw, ug makalig-ong pag-ubanay. Miamot pa gani si Jesus alang sa kalamposan sa kombira sa kasal pinaagi sa pagtagana sa milagrosong paagi ug bino. (Juan 2:3-11) Siya nasayod kon unsaon sa paglipaylipay.

Apan ang kinabuhi ni Jesus dili kay walay-hunong nga salosalo. Iyang gigugol ang dakong bahin sa iyang panahon sa pagpangagpas sa espirituwal nga mga intereses, nagtudlo sa mga tawo sa kabubut-on sa Diyos. Siya miingon: “Ang akong pagkaon mao ang pagbuhat sa kabubut-on sa nagpadala kanako ug sa pagtapos sa iyang buluhaton.” (Juan 4:34) Ang pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos mihatag kang Jesus ug mas malungtarong kalipay kay sa temporaryong paglipaylipay.

Tapos sa kalibotanong pagpatuyang sa kalipay, mihimo si Pauline ug tulin nga kausaban sa iyang kinabuhi. Siya, usab, nakakat-on sa kalipay sa pagkahimong bug-os debotado sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos. Siya karon naningkamot sa pagbutang sa kalingawan ug paglipaylipay sa ilang dapit. Apan komusta kadtong mga panahon dihang ang kalingawan gikinahanglan ug tukma? Unsa ang pipila ka butang nga imong mahimo aron mapuno kadtong mga orasa? Hisgotan kini sa umaabot nga artikulo.

[Mga footnote]

[Letrato sa panid 12]

Tinuod bang kulang sa kalingawan ang mga batan-ong nagasunod sa mga prinsipyo sa Bibliya?