Kon Unsay Mahimo sa Ehersisyo Alang Kanimo
USA ka importanteng pagtuon sa 17,000 daang mga estudyante sa Harvard, nga gibatbat diha sa The New England Journal of Medicine sa miaging upat ka tuig, nagpakita nga ang pisikal nga ehersisyo makasumpo sa napanunod nga kiling sa sayo nga kamatayon. “Ikaw mahimsog tungod kay ikaw aktibo,” mihinapos si Dr. Ralph S. Paffenbarger, Jr., direktor sa pagtuon.
Niadtong Hunyo 1989 ang The Journal of the American Medical Association miingon: “Ang pisikal nga kalihokan gilangkit uban sa pagpugong ug pagkontrolar sa daghang balatian, sama sa sakit nga coronary heart disease (CHD), hypertension, [taas ug presyon nga dugo], . . . ug mental nga mga suliran sa panglawas.” Kini midugang: “Ang CHD maoy 1.9 ka higayong may kalagmitang mougmad diha sa tawo nga dili-aktibo sa pisikal kay sa mga tawong aktibo sa pisikal. Kini nga paglangkit tagsaon kaayo.”
Sa Nobyembre 1989 kining mao gihapong medikal nga basahon nagpatik ug usa ka pagtuon nga naglangkit ug 13,344 ka tawo, ug kini dugang nagpakita sa bili sa ehersisyo. Ang masangkarong pagtuon nagbutyag nga bisan ang gamay nga ehersisyo—sama sa malagsik nga paglakaw sa tunga sa oras kausa sa usa ka adlaw—miresulta ug dakong panalipod gikan sa kamatayon gikan sa nagkalainlaing mga hinungdan.
Si Dr. Norman M. Kaplan, uban sa University of Texas Southwestern Medical School sa Dallas, nga espesyalista sa sakit nga hypertension, nag-ingon nga iyang giusab ang iyang hunahuna bahin sa bili sa ehersisyo sa pagtambal sa taas ug presyon sa dugo. “Sanglit nakita ko ang ebidensiya nga natigom sa kataposang tulo o upat ka tuig ako nahimong dugang nga madasigon ngadto sa mga tawo bahin sa ehersisyo.”
Si Dr. Kaplan karon nagaresita ug ehersisyong aerobic alang sa mga pasyente nga taas ang presyon sa dugo. “Akong sultihan ang akong pasyente nga ipakusog ang pinitik sa ilang pulso,” siya miingon. “Akong sultihan ang mga tawo sa pagsugod nga mahinay. Ayaw dayon paglukso niana. Pagsugod pinaagi sa paglakaw ug sa hinay nga pagdagan ug hangtod nga magpakusog. Kon makasugat ka ug mga problema, atras.” Aron tinuod nga adunay benepisyo sa panglawas, kinahanglang himoon ang ehersisyo sa regular, labing maayo tulo o upat ka higayon sa usa ka semana sulod sa 20 ngadto sa 30 minutos o kapin pa sa matag higayon.