Ang Ehersisyo ba Makaayo sa mga Tigulang?
“Mapugngan ba sa Ehersisyo ang Pagkatigulang?” Mao kana ang ulohan sa The New York Times mga lima ka tuig sa miagi. Ang artikulo nagtaho: “Ang mga siyentipiko sa medisina gikan sa Tufts University [sa Boston] nakadiskobre nga ang mga tigulang nga nobentahon na ang edad mokusgan pa ug gani modako pa ang ilang kaunoran kon sila ipailalom sa makusog nga pagbansay sa barbel.”
Ang ebidensiya nga ang tigulang sa pagkatinuod makakuhag kaayohan gikan sa ehersisyo padayong nagdaghan. Ang Pebrero 1991 nga isyu sa Harvard Health Letter nagtaho mahitungod sa pagtuon niadtong 1990, nga nag-ingon: “Siyam [ka residente sa nursing home] sa pangedarong 87 ug 96 nakahuman sa duha ka bulan sa kusog-kaayo nga pagbansay nga gigamit ang mga barbel.” Labot niining pagtuon, ang Mayo Clinic Nutrition Letter misaysay: “Hapit midoble ang kusog sa bitiis sa mga sumasalmot, midako ug 9 porsiento ang paa ug miuswag ang katakos sa paglihok dihang gisulayan.”
Ang mga tigdukiduki nagtaho: “Ang maayong reaksiyon sa kusog nga pagbansay sa among mga gidukiduki talagsaon kon isipon ang ilang taas na kaayong mga edad, hinobrang pagkawalay buhat, daghang gidaladalang sakit ug walay-katakos sa normal nga lihok ug kakulang sa sustansiya.” Ang bili sa ehersisyo kanunay nga napamatud-an.
Pananglitan, tagda ang 90-anyos nga si Jack Siebert, nga naistrok niadtong 1979 nga nakaparalisar sa tuong bahin sa iyang lawas ug dili siya makalakaw nga walay gamit sa paglakaw. Halos kada buntag sa kapin sa napulo ka tuig, naghigda ra siya ug ialsa niya ang iyang dili-paralisado wala nga tiil, lihoklihokon kana sa mga 20 minutos nga samag nagasikad sa bisikleta. Usahay iyang ipatong ang paralisadong tuo nga tiil sa wala (ingon sa makita dinhi sa letrato) ug ibiyo kanag dungan. Kining regular nga ehersisyo dili lang kay nakapalig-on sa kaunoran sa iyang bitiis aron makalakaw pa siya pinaagi sa usa ka gamit sa paglakaw apan nakatabang pa kini kaniya nga mamentinar ang iyang kasingkasing ug kaugatan ug nakapabilin kaniyang alisto sa hunahuna.
Busa, hinumdomi, dili pa gayod ulahi aron magsugod sa pag-ehersisyo. Tinuod, dili gayod nimo mahimong daganon ang Boston Marathon—usa ka 42 kilometros nga lumba—sulod sa lima ka oras ug singko minutos, ingon sa gihimo sa 82-anyos nga si John Kelley niadtong 1990. Ni may purohan nga mahuman nimo kanang distansiyaha sulod sa pito ka oras ug siyam ka minutos, sama sa gihimo sa 84-anyos nga lola sa tuhod nga si Mavis Lindgren niadtong 1991. Bisan pa, ang Circulation, usa ka basahon sa American Heart Association, miawhag sa miaging tuig: “Hinungdanon nga batasanon ang pagpangitag mga paagi aron magmaaktibo.”
Ang basahon misaysay: “Bisan ang dili kaayo makusog nga mga kalihokan nga ginahimo kada adlaw makahatag ug pila ka taas-ug-tagal nga mga kaayohan sa panglawas ug momenos ang kapeligrohan sa sakit sa kasingkasing ug kaugatan. Ang maong mga kalihokan naglakip sa pagsuroysuroy, pag-areglar sa hardin, buluhaton sa lagwerta, buluhaton sa panimalay, pagsayaw ug pag-ehersisyo nga gisugyot nga himoon sa balay.”
[Hulagway sa panid 23]
Ang baldadong tigulang makakuhag kaayohan gikan sa ehersisyo, sama niining 90-anyos nga biktima sa istrok