Panaghiusa nga Makapatingala sa Kalibotan
ANG kalibotan nakurat sa kalit nga pagkahugno sa Komunismo ug, sa mas bag-o pa, sa padayong pag-usbaw sa etnikong kapintasan. Apan, sa samang panahon, minilyon sa Silangang Uropa ang natingala sa nahiusa, sa malipayong kalihokan sa usa ka grupo nga nakabuntog sa rasanhon ug nasodnong mga pagdumot—mga Saksi ni Jehova.
Ang mga Saksi ni Jehova nagmalamposon sa paghupot sa nahiusang pagsimba bisag naggubatay ang ilang palibot. Sa 1991, sa dihang ang internasyonal nga panon sa 14,684 ka Saksi nagtigom sa Zagreb, Croatia, usa ka polis miingon: “Labing maayo nga ipakita sa palaumagian sa balita sa masa ang nagakahitabo dinhi niining istadyuma, dinhi mismo, diin makita nato ang mga Serbiano, Kroasiano, Slobeniano, taga Montenegro, ug uban pa nga nagtapad sa paglingkod sa usag usa diha sa pakigdait.”
Nianang tuiga gihapon usa ka peryodista sa usa ka kombensiyon sa Siberia nakakitag mga Ruso nga migakos sa usa ka bag-o pa gayong nabawtismohan nga Buryat ug kaliwat. Kay nahibalo nga talagsaon lamang ang matuod nga panaghigalaay tali niining nagkadaiyang matang sa mga tawo, siya nangutana: “Sa unsang paagi nakabuntog kamo niining nasodnong mga babag?”
Niining ting-init 45 ka kombensiyon ang gihimo sa mga Saksi ni Jehova sa Silangang Uropa ug Asia, ang usa sa Moscow ug usa sa Kiev maoy internasyonal. Ang tanan gitambongan sa kapin sa 368,000 sa 45 ka kombensiyon—kapin sa 112,000 sa kanhi Unyon Sobyet ug halos 11,000 sa upat ka siyudad sa kanhi Yugoslavia.
Bisan pa sa panag-awayay sa ilang mga rehiyon, mga 215 ka mga Saksi ang nakatambong sa kombensiyon sa Belgrade, Serbia, sa Agosto 19 hangtod sa 22. Kadto gitambongan ug 3,241. Usa ka reporter miingon: “Ang mga grupo sa palibot sa Sarajevo mismo nakahimo sa pagtambong. Miabang silag bus, ug 56 ang miabot. Gikan sila sa Lukavica, Pale, Ilidz̆a, ug Vogošća. Lima ka tawo usab ang gikan sa Benkovac. Ang laing bahin nga takos hisayran mao nga 23 sa 174 nga nabawtismohan sa kombensiyon maoy gikan niining gubot nga mga rehiyon.”
Sa Moscow ug Kiev
Sa Hulyo 28, 1993, ang unang panid sa The New York Times may dakong hulagway bahin sa mga Saksi ni Jehova sa Moscow, uban sa kapsiyon: “Ang pagtugot sa relihiyon sa Rusya nagdalag mga kabig ngadto sa Locomotive Stadium sa Moscow alang sa dinaghang pagbawtismo ingong mga Saksi ni Jehova.”
Ang Times mitaho: “Ang mga membro nga may luha ang mga nawong migakos sa basa nga mga kabig. Sa pagtandi sa kasagarang pamatasan diha sa Locomotive, walay nanigarilyo, walay namalikas, walay hubog.” Sulod sa upat ka adlaw ang mga Saksi gikan sa Rusya ug gikan sa kapin sa 30 ka ubang nasod haruhayng nagpuno sa istadyum, ang kinatas-ang tumatambong may ihap nga 23,743.
Ang mas dako pang internasyonal nga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova gihimo sa Kiev, ang kaulohan sa Ukraine. Dihay kinatas-ang tumatambong nga 64,714 nga nagtigom sa Republican Stadium, usa sa kinadak-an sa Silangang Uropa. Ang unang panid sa Evening Kiev mitaho: “Ang mga Saksi ni Jehova . . . nahiusa dili lamang sa pagsul-ob ug asul nga mga badge nga may ‘Diyosnong Pagtulon-an’ nga nasulat niana kondili sa matuod nga pagtuo.”
Kon sa Unsang Paagi Nakab-ot ang Panaghiusa
Kon sa unsang paagi posible ang maong panaghiusa giilustrar ug maayo sa usa ka edarang Ukrainiano nga Saksi sa kombensiyon sa Kiev. Iyang gitudlo ang itaas ug miingon, “Jehova.” Unya, gisirkulo niya ang mga kamot, ug giisa ang usa niya ka tudlo. Tin-aw ang iyang mensahe: ‘Kaming tanan usa, nahiusa pinaagi sa diyosnong pagtulon-an ni Jehova nga Diyos.’
Makaiikag, ang Encyclopœdia Britannica mitaho bahin sa mga Saksi ni Jehova sa kanhi Unyon Sobyet, nga gipakita kon nganong ang mga Saksi nahiusa. Kini miasoy: “Sila nahibalo sa ilang [pinasukad sa Bibliya] nga mga pagtulon-an, maayong mga mangangabig ug nagadumala sa ilang tibuok nga kinabuhi nga uyon sa ilang relihiyosong mga pagtulon-an.” Busa, pagkahaom nga ang tema alang niining mga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa ting-init maoy “Diyosnong Pagtulon-an”!
Si Jesu-Kristo, kinsa milaban sa diyosnong pagtulon-an, nagpunting sa usa ka hinungdanon nagapahiusang prinsipyo sa dihang siya miampo mahitungod sa iyang mga sumusunod: “Sila dili bahin sa kalibotan, maingon nga ako dili bahin sa kalibotan.” Oo, ang neyutral nga baroganan sa mga Saksi ni Jehova nagpahiusa kanila, sama sa gihangyo ni Jesus sa dihang siya miampo: “Aron nga sila mahiusa, ingon nga ikaw, Amahan, nahiusa kanako ug ako nahiusa kanimo, aron sila usab mahimong mahiusa uban kanato.”—Juan 17:16-21.
Ang kasinatian sa usa ka delegado gikan sa Espanya nag-ilustrar kon sa unsang paagi ang pagkadili bahin sa kalibotan nagpahiusa sa katawhan sa Diyos. Paingon sa kombensiyon sa Moscow, siya naglingkod tapad sa usa ka tawo gikan sa Afghanistan kinsa miingon nga bisan ang mga tawo sa samang relihiyon nagpinatyanay sa usag usa diha sa sibil nga gubat sa maong nasod. “Unsang partido sa politika ang gilabanan sa inyong relihiyon?” siya dayon nangutana. “Wala,” mao ang tubag. Sanglit ang mga Saksi ni Jehova neyutral sa politika, sila wala malangkit sa etnikong panag-away, nga maoy nagpasabong sa usa ka tawo batok sa lain.
Ang mga delegado nga nagbiyahe gikan sa kanhi republika sa Sobyet sa personal nakasinati kon unsa ka makahahadlok ang panaggubat. Ang ilang tren nasapnan diha sa kinatung-an sa pinosilay tali sa magkakontrang mga puwersa. Pagkamalipayon nila nga nakaabot nga luwas sa Kiev ug nakapahimulos sa gugma ug panaghiusa taliwala sa daghang etnikong grupo sa daghang kanasoran diha sa istadyum!
Ubay-ubayng Aleman ug Rusong mga delegado ilabinang miapresyar sa nahimo sa diyosnong pagtulon-an alang kanila. Sa batan-on pa nga mga lalaki sa miaging kaliwatan, sila naningkamot sa pagpatay sa usag usa sa panahon sa Gubat sa Kalibotan II. Apan sa panahon sa kombensiyon sa Kiev, sila nahiusa diha sa matuod nga pagsimba, ingon sa makita sa panid 7.
Mga Tumatan-aw Natingala
Ang Moscow, usa ka siyudad nga may duolan sa siyam ka milyong tawo, sa miagi gamay rag higayon nga makaila sa mga Saksi ni Jehova. Tinuod, daghan ang nakadungog mahitungod sa ilang paglutos ug pagkabilanggo ubos sa Komunismo. Lain pa, sa ting-init niining tuiga, 18 ka kongregasyon ang naporma sa Moscow ug 13 sa Kiev aron maatiman ang nagatubong gidaghanon sa mga tumatambong sa mga tigom sa mga Saksi. Apan karon ang lokal nga mga tawo nakakita sa tinagpulo ka libong delegado nga nagsul-ob ug badge diha sa mga lugar sa kombensiyon ug sa ilang tibuok siyudad! Daghang tumatan-aw ang natingala.
Ang hepe nga inspektor sa sunog sa Moscow miingon: “Kini nga kombensiyon maoy labing madanihon. Kahibulongan nga ang daghan kaayong tawo sa nagkalainlaing nasyonalidad makakaplag ug usa ka pinulongan. Ako natingala sa kahinlo ug kahusay sa inyong mga tawo. Ako nagtrabaho niini nga istadyum sulod sa 20 ka tuig ug wala pa gayod makakita sukad ug sama niini.”
Usa ka giya sa panaw miingon: “Sagad sa manguna ako ug grupo, ang kawalay panaghiusa niini makita dayon inigbiya pa lamang gikan sa tugpahanan sa ayroplano. Kini dili makita sa mga Saksi ni Jehova.” Usa ka bisita sa kombensiyon sa Kiev mipatugbaw: “Kamo tinuod gayod nga nagkahiusa. Pagkadako sa kalainan sa paagi sa mga butang sa gawas sa mga paril sa istadyum!”
Sa misugod ang kombensiyon sa Moscow sa Huwebes, Hulyo 22, ubay-ubayng trabahante nga nagtindog sa atop diha sa usa ka dakong konstruksiyon sa duol ang nakit-ang mihunong kadiyot sa ilang trabaho. Sila dayag nga nakadayeg sa paglanog sa kapin sa 23,000 ka tingog nga mipatugbaw sa pag-awit. Labaw pa unta silang matingala kon nahibalo sila nga ang mga awit giawit sa kapin sa usa ka dosena nagkalainlaing pinulongan. Bisan ang bungol nga mga Saksi nga dili makaawit “nanganta” uban sa ilang mga kamot pinaagig senyas.
Ang paboritong lugar nga tapokanan inigkagabii mao ang dakong Red Square sa Moscow, gawas lang sa mga paril sa Kremlin. Sa gabii sa wala pa magsugod ang kombensiyon (hayag gihapon hangtod sa alas diyes), gatosan ka mga Saksi sa nagkalainlaing rasa ug nasyonalidad ang atua didto nga malipayong naghalogay. Usa ka reporter sa Moscow Times sulagmang nakaagi ug naikag. “Kinsa may inyong gihawasan?” siya nangutana. Sa dihang gisultihan, siya miingon: “Wala pa gayod ako makakita sukad ug malipayong panagtapok sa daghan kaayong nagkalainlaing mga tawo sa Red Square. Kasagaran ang ingon niini ka dakong grupo ania dinhi aron sa pagdemonstrar o pagprotesta.”
Ang mga lungsoranon sa Moscow ug Kiev sa pagkatinuod nakadayeg sa linibong delegado nga nagsul-ob ug mga badge nga malipayong nagkomostahay, naghalogay, ug naningkamot sa pagpakigkomunikar sa usag usa. Usa ka negosyante gikan sa Iran nga miduaw sa Kiev miduol sa usa ka Saksi gikan sa Tinipong Bansa ug miingon: “Kamo adunay butang nga kahibulongan. Giobserbahan ko kamo sa pila ka adlaw na. Gusto ko nga makabaton ug pipila sa inyong literatura sa Ingles aron mabasa.” Siya miingon nga kon siya dili pa unta mopauli sa Iran sa sunod nga buntag, siya motambong sa kombensiyon.
Sa tibuok Moscow ug Kiev—ilabina sa kadalanan, sa mga plasa, ug diha sa mga tren—giduol sa mga delegado sa kombensiyon ang mga tawo aron tanyagan ug mga tract sa Bibliya ug mga brosyur. Matag gabii ang mga Saksi makit-an nga nagbarog duol sa Lubong ni Lenin sa Red Square nga hilom nakig-estorya ug nag-apod-apod ug mga tract. Kasagaran ang tanyag dawaton dayon, nga sagad may mainitong pahiyom. Kon ang pagtanyag gihimo diha sa tren, sagad basahon dayon kana sa tawo. Dili talagsaon nga makakitag lima o unom ka tawo diha sa usa ka bagon nga nagabasag mga tract sa Bibliya.
Human mabasa ang mensahe, ang pasahero sa tren sagad mopahayag ug apresasyon. “Wala pa kami makabatog higayon sa pagkat-on niining mga butanga,” miingon ang usa ka hamtong nga tawo diha sa bugto-bugtong Ingles. “Salamat kaayo.” Sa laing hitabo, usa ka ulitawo ug iyang inahan nakadayeg kaayo sa mensahe nga sila mikawas sa gikawasan sa delegado sa kombensiyon aron ipadayon ang panagsultihay.
Ang Kiev napuno sa kapin sa 50,000 ka delegadong Saksi nga nangabot gikan sa kapin sa 30 ka nasod, ang tanan nagkinahanglag mga sak-anan. Ang kadaghanan nagsaka sa mga hotel, pribadong mga balay, ug mga tunghaan, apan duolan sa 1,800 ang gipasaka diha sa unom ka barko. Usa ka tighinlo diha sa usa ka barko nagbilig sulat alang sa mga Saksi. Siya miingon: “Alang nako daw gikan kamo sa laing planeta. Madanihon kaayo kamo ug nagkahiusa nga kamo nagdalag panalangin. Seguro mga anak kamo sa Diyos. Kini ang gihunahuna ko sa tanang panahon.”
Pagkahaom nga ang mga Saksi ni Jehova nakahimo sa ilang dagkong mga kombensiyon ug nga ang mga opisyal ug ang mga tawo makakita niining maayong Kristohanong mga hiyas ug paggawi nga nagahimaya sa Diyos! Ang lokal nga mga opisyal nga nagtrabaho uban sa mga Saksi walay ikasulti kondili ang pagdayeg sa ilang kaepisyente, kamatinahuron, ug maayong kooperasyon uban sa nagadumala sa istadyum ug sa ubang mga departamento sa siyudad.
“Ang istadyum wala kahinloi nga sama niini sulod sa 13 ka tuig,” miingon ang usa ka opisyal sa Kiev. Usa ka polis didto mipatugbaw: “Pagkatalagsaon nga mga tawo! Maorag anaa ka sa usa ka bag-ong kalibotan. Wala gayod ako makasabot kon nganong kamo gilutos.”
Talagsaong mga Bahin sa Kombensiyon
Alang sa mga Saksi sa Moscow ug Kiev, ang talagsaong bahin mao tingali ang presensiya sa linibong delegado gikan sa daghang ubang kayutaan, lakip na ang mga membro sa Nagamandong Lawas sa mga Saksi ni Jehova. Ang kalipay lamang nga mahiuban, mahiusa diha sa malinawon nga pagsimba uban sa daghan kaayong nagkadaiyang nasyonalidad, dili matukib. Sa dihang ang paniklop nga mamumulong sa Moscow ug sa Kiev miingon nga ang atong dakong pasalamat ihatag kang Jehova nga Diyos, nga maoy nagpaposible sa kombensiyon, nanindog ang mga tumatambong ug padayong namalakpak sa daghang minuto hangtod nga gipadayon sa mamumulong ang iyang mga pakigpulong.
Ang ubang talagsaong mga bahin sa kombensiyon mao ang mga pakigpulong nga gihatag matag adlaw diha sa Ingles sa mga membro sa Nagamandong Lawas ug ang mugbong mga taho nga gihatag sa mga delegado gikan sa nagkalainlaing kayutaan. Kini nga mga pakigpulong sa Ingles dungan nga gihubad sa daghang pinulongan. Sa Kiev, pananglitan, gihubad kini sa 16! Busa pinaagi sa paglingkod diha sa mga seksiyon nga gitudlo alang sa partikular nga grupo sa pinulongan, ang mga delegado makadungog sa bahin sa programa diha sa ilang kaugalingong pinulongan.
Ang lain pang talagsaong bahin sa kombensiyon mao ang pagluwat sa Ruso ug Ukrainiano nga bag-ong brosyur nga Unsa ang Katuyoan sa Kinabuhi? Ilabinang gipabilhan mao ang giluwat sa Ruso nga Giya sa Tunghaan sa Teokratikanhong Ministeryo, nga gigamit aron masangkapan ang mga Saksi ni Jehova sa pagtanyag sa mga kamatuoran sa Bibliya nga mas epektibo. Ang lain pa nga giluwat sa Ruso mao ang Akong Basahon sa mga Estorya sa Bibliya, usa ka laktod, sunodsunod nga pagpresentar sa kasaysayan sa Bibliya nga gisulat ilabina alang sa mga bata. Kapin na sa 36 ka milyong kopya niining libroha ang gipatik diha sa kapin sa 80 ka pinulongan.
Ang dakong bawtismo sa bag-ong mga tinun-an maoy tinuod gayod nga usa ka talagsaong bahin sa kombensiyon. Ang kamatuoran nga daghan niadtong nabawtismohan maoy mga batan-on namatikdan. Sa usa ka komperensiya sa prensa sa Kiev, usa ka koresponsal sa peryodikong Osvita nangutana: “Ang talagsaon sa inyong kombensiyon mao ang daghang batan-on. Sila maluloton, matahom nga tan-awon, ug buotan. Giunsa ninyo kana paghimo? Kamo ba adunay linaing polisa alang sa mga batan-on? Ako nagatrabaho uban sa mga batan-on, ug ako interesado kaayong masayod.”
Bisag ang pagpahinungod sa Diyos kinahanglang ipasukad sa kahibalo, dili sa emosyon, ang aktuwal nga bawtismo maoy usa ka emosyonal nga okasyon gihapon, makapatandog sa kasingkasing. Sa Moscow ang panon nanindog ug namalakpak sa dihang ang 1,489 ka kandidato sa bawtismo misugod sa paglakaw paingon sa tulo ka biawan nga bawtismohan hangtod nga ang tanan nabawtismohan, kapig usa ka oras sa ulahi.
Sa Kiev, diin gitambongan ug kapin sa 64,000, unom ka biawan ang gipahimutang alang sa bawtismo diha sa usa ka tumoy sa istadyum. Uban sa unom ug kapin pa nga tigbawtismo sa kada biawan, ang katumbas sa kasarangang gidak-on nga kongregasyon ang gibawtismohan sa matag duha ka minuto. Sa gihapon, ang bawtismo nagpadayon sa kapin sa duha ka oras! Diha sa 1958 nga “Balaang Kabubut-on” Internasyonal nga Asembliya sa New York, 7,136 ang gibawtismohan. Apan sa Kiev, ang 7,402 ka bag-ong ordinadong mga Saksi ni Jehova gikan sa Ukraine ug sa ubang mga republika sa kanhi Unyon Sobyet mao ang naglangkob sa kinadak-ang bahin sa Kristohanong bawtismo nga narekord. Kini Ruso ug sinultihang mga tawo nga gikan sa mga teritoryo diin dili pa dugay gidili ang mga Saksi ni Jehova, ug gidili sa daghang dekada!
Ang talagsaong bahin sa kombensiyon sa Belgrade mao ang presensiya sa mga delegado gikan sa nagusbat-sa-gubat, giatake nga mga dapit. “Daghang higayon nga mainitong mipahayag ug pasalamat kini nga mga delegado alang sa pribilehiyong gipaabot kanila sa pagtambong sa kombensiyon,” usa ka boluntaryo sa kombensiyon mitaho. “Bisan pa, gibati namo nga ang tinuod nga pagdasig maoy alang sa nahibilin kanamo nga nakahimamat kanila ug nakasaksi sa ilang gugma ug kasibot alang sa kamatuoran sa Bibliya.”
Alang sa kadaghanan sa “Diyosnong Pagtulon-an” nga mga Kombensiyon, usa ka makapatandog nga sulat nga gisulat sa miaging tingtugnaw gikan sa Sarajevo gibasa. “Ang temperatura maoy duolan sa -15 ka grado Sentigrado,” ang magsusulat miingon. “Kauban nako ang akong asawa ug duha ka anak nga lalaki ug walay elektrisidad ug kulang ang sugnod . . . Ang rinakrakay sa masinggan ug mga pagbuto madungog. Apan sa among mga kasingkasing kalmado kami ug mainiton tungod sa kamatuoran ug tungod sa among maayong relasyon uban kang Jehova. . . . Naghangyo kami kaninyo nga magpadayon kamo sa pag-ampo kang Jehova aron tabangan kami nga makapadayon ug makalahutay niining tanang mga kakuyaw, nga malig-on sa pagtuo. Kami nagaampo alang kaninyo!”
Unsang Kalainan ang Mahimo Niini?
Kon tan-awon ang likod sa pagkabahinbahin nga makita taliwala sa mga relihiyon sa kalibotan, ang mga Saksi ni Jehova sa tin-aw nangibabaw nga lahi kaayo. Apan sa tinuoray, unsang kalainan ang mahimo nila? Mahitungod sa kombensiyon sa mga Saksi sa katuigang miagi, usa ka editoryal ang miingon: “Igo na ang pag-ingon nga kon ang tanan sa kalibotan nagakinabuhi sumala sa pagtulon-an sa [Bibliya] sa mga Saksi ni Jehova wala untay pagbubo-ug-dugo ug pagdumot, ug ang gugma maoy magamando unta ingong hari.”
Ugaling, wala gayod sunda sa kinabag-an sa katawhan ang diyosnong pagtulon-an. Sa unang siglo, sila gani midumili sa pagpamati sa Anak sa Diyos, si Jesu-Kristo. Busa sobra na ba ang paglaom nga moabot ra ang adlaw nga kita makakitag usa ka nahiusang kalibotan? Sa unsang paagi kining butanga posible?
[Kahon sa panid 12]
MGA KOMBENSIYON SA SILANGANG UROPA UG ASIA
Nasod Kinatas-ang Tumatambong Nabawtismohan
Albania (1 ka kombensiyon) 598 39
Bulgaria (1 ka kombensiyon) 704 45
Republika sa Czech (2 ka kombensiyon) 20,025 620
Kanhi Unyon Sobyet
Estonia (2 ka kombensiyon) 4,732 383
Rusya (3 ka kombensiyon) 32,582 2,454
Ukraine (2 ka kombensiyon) 69,333 7,797
Kyrgyzstan (1 ka kombensiyon) 5,678 604
Kanhi Yugoslavia
Croatia (1 ka kombensiyon) 5,003 157
Macedonia (1 ka kombensiyon) 642 27
Serbia (1 ka kombensiyon) 3,241 174
Slovenia (1 ka kombensiyon) 1,961 69
Hungaria (5 ka kombensiyon) 22,191 798
Polandia (13 ka kombensiyon) 152,371 4,352
Romania (9 ka kombensiyon) 36,615 2,375
Slovakia (2 ka kombensiyon) 13,215 473
TOTAL: 368,891 20,367
[Hulagway sa panid 7]
Kapin sa 64,000 ang nagtigom sa Republican Stadium, sa Kiev
[Hulagway sa panid 7]
Ang mga kaaway sa panahon sa Gubat sa Kalibotan II gikan sa Alemanya ug Ukraine nahiusa sa kamatuoran sa Bibliya
[Mga hulagway sa panid 8, 9]
Kapin sa 23,000 ka nahiusang mga magsisimba sa Locomotive Stadium, Moscow
7,402 ang nabawtismohan sa Kiev, ug 1,489 sa Moscow
Ang langyawng mga delegado nagdalag mga toniladang pagkaon alang sa mga nanginahanglan
Sa itaas ug sa sentro: Daghang etnikong grupo ang naghimamatay sa malinawong panaghiusa
Sa ubos: Nagsangyaw sa Red Square
[Hulagway sa panid 10]
Mga delegado sa kombensiyon nalipay sa pagkadawat sa librong “mga Estorya sa Bibliya,” ang “Giya sa Tunghaan,” ug ang bag-ong brosyur sa ilang pinulongan