Sa Dihang Dili Masayon ang Kinabuhi
BATA pa kaayo ako sa dihang napugos ako sa pag-atubang sa malisod nga mga kamatuoran sa kinabuhi. Tingali mouyon ka kanako nga ang kinabuhi karon sa kalibotan dili gayod maayo. Dili kini maayo kanatong tanan—sa ngadtongadto. Kitang tanan masakit. Tinuod, adunay pipila nga matigulang nga walay grabeng sakit, apan dayon atubangon natong tanan ang kamatayon.
Tingali sobra ra akong naghunahuna bahin sa kamatayon. Apan pasagdi ako sa pag-asoy kon ngano, ug usab kon nganong ako, sa usa ka paagi, nakabatog kaayohan gikan sa nahitabo kanako.
Sa Nuybe Anyos pa Ako
Natawo ako sa Septiyembre 1968 sa Brooklyn, New York, ang kinamanghoran sa lima ka anak. Baldado si Papa, ug si Mama nagtrabaho ingong kahera aron sa pagsustento kanamo. Sa dihang nagnuybe anyos na ako, namatikdan ni Mama ang akong tiyan nga nagdako sa usa ka kilid. Gidala niya ako sa lokal nga sentro nga tambalanan. Nahikapan sa doktor ang usa ka dako nga tibugol, ug sa pipila ka adlaw sa ulahi, giadmit ako sa Kings County Hospital.
Sa dihang milakaw si Mama, mihilak ako tungod kay nahadlok ako. Sa pagkasunod adlaw gidala ako sa duha ka lalaki nga nagsul-ob ug hilaw nga pagkaasul nga mga besti ngadto sa lawak nga operahanan. Akong nahinumdoman nga ang kataposan kong nakita sa wala pa makamata diha sa recovery room mao ang makabuta nga suga sa ibabaw ug dihay gibutang sa akong baba. Malamposong nakuha sa mga doktor ang gitawag Wilms’ tumor (usa ka matang sa kanser), ang usa sa akong mga rinyon, ug bahin sa akong atay.
Lima ka semana ako diha sa intensive care unit. Kada adlaw, hunaran sa mga doktor ang samad. Mosinggit ako inigtangtang nila sa bendahe. Aron dili kaayo ako masakitan, magpasulod ug tawo ang doktor aron sa paglingaw kanako. Nahinumdom ako nga giestoryahan ako sa usa ka tawo bahin sa mga baki.
Human nakagawas sa intensive care, miestar ako ug laing upat ka semana diha sa ospital. Sa maong panahon, gisugdan ang mga pagtambal pinaagig radyasyon. Masakit kaayo kini—dili tungod sa radyasyon—kondili tungod kay magkaob ako nga maghigda, diin ang samad sa operasyon ngutngot pa. Ang radyasyon nga mga pagtambal adlaw-adlaw nga ginahatag Lunes hangtod sa Biyernes.
Sa dihang gipagawas ako sa ospital sa kataposan sa Nobyembre 1977, nagpadayon ako sa pagdawat ug radyasyon sa ospital. Sa dihang natapos kini nga mga pagtambal, misugod ako sa pagdawat ug chemotherapy. Adlaw-adlaw Lunes hangtod sa Biyernes kinahanglang mosayo ako pagbangon sa buntag ug sa pag-adto sa ospital aron indiyeksiyonan sa isog kaayong mga tambal. Itulpok sa doktor ang dagom ngadto sa ugat ug ipasidlit ang medisina direkta ngadto niini. Talawan kaayo akog mga dagom ug mohilak, apan gisultihan ako ni Mama nga kinahanglang antoson ko kini aron mamaayo.
Ang mga pagtambal sa chemotherapy adunay makahahadlok nga mga epektong dili maayo. Kasukaon ako niini, ug magpunay ako ug suka. Midiyutay ang ihap sa akong dugo, ug nangalarot ang akong tanang buhok.
Kinutuhan Tungod sa Sakit
Sa pagkasunod tingpamulak, sa Pasko sa Pagkabanhaw sa Dominggo, nangandam na kami aron mosimba sa dihang gisunggo ako tungod sa kadiyutay sa ihap sa akong dugo. Gisulayan sa akong ginikanan ang tanang butang, apan nagsige ug tulo ang dugo. Gipahunong sa mga doktor ang sunggo pinaagi sa pagpaslak diha sa akong ilong ug gasa, apan ang dugo misugod sa paggula sa akong baba. Naluya kaayo ako tungod sa pagkawala sa dugo ug naadmit sa ospital. Aron dili ako maimpeksiyon, ang moduaw kanako kinahanglang magsul-ob ug guwantis, tabon sa nawong, ug sapot nga isapaw sa ilang senina. Sulod sa usa ka semana misakag diyutay ang ihap sa akong dugo nga ako sa ingon gipagawas sa ospital.
Gibalik dayon ang chemotherapy. Dili ako makaeskuyla, ug gimingaw ako niini. Gimingaw ako sa akong mga higala ug sa pagpakigdula kanila sa gawas. Gitudloan ako diha sa balay, sanglit gibati sa mga doktor nga kinahanglang dili ako moeskuyla samtang ginahatagan pa ako ug chemotherapy o dili dihadiha dayon human nga matapos kini.
Niadto nga ting-init gusto kong moduaw sa akong mga apohan sa Georgia sama sa akong naandan, apan gidid-an ako sa pag-adto. Apan, naghikay ang ospital alang sa mga pasyenteng may kanser sa pag-adto sa usa ka parke sa kalingawan sa New Jersey. Bisan tuod gikapoy ako human niadto, nalingaw ako.
Natapos nako ang chemotherapy sa kataposan sa 1978 apan nagpadayon sa pagdawat ug pagtudlo diha sa balay—tanan-tanan kapin sa tulo ka tuig. Sa dihang mibalik ako sa pag-eskuyla sa Enero 1981, dili masayon ang pagpaangay human nga gitudloan sa balay sa dugay nga panahon. Usahay mawala ako sa pagpangita sa akong klase. Bisan pa, gusto ko gayod nga motungha. Gusto kaayo ako ug musika, pagmakenilya, ug sa physical education. Ang pipila ka bata mahigalaon, apan bugalbugalan ako sa ubang mga bata.
Usa ka Kakulian
“Mabdos ka ba?” nangutana ang mga bata kanako. Tungod kini kay midako ang akong tiyan. Gisultihan ako sa doktor nga dili mabalaka ug nga ang katarongan mao nga ang akong atay mitubo ug balik. Ugaling, sa dihang gihiling ako sa Marso, gipaospital ako sa doktor. Misugod ako sa paghilak—nakaeskuyla lang akog duha ug tunga ka bulan.
Dihay gihimong biopsy diin may gikuhang tisyu gikan sa usa ka tumor sa akong atay. Pagmata nako human sa biopsy, ang unang tawo nga akong nakita mao si Mama. Siya naghilak. Iya akong gisultihan nga duna na usab akoy kanser ug nga ang tumor hilabihan ka dako nga makuha ug nga kinahanglang hatagan akog chemotherapy aron sa pagpakupos niana. Ako 12 pa lamang.
Ang chemotherapy ginahimo diha sa ospital, nga nagkahulogan nga moadto ako sulod sa duha o tulo ka adlaw matag pipila ka semana. Sama sa naandan, giantos nako ang kasukaong pagbati ug pagsuka. Las-ay ang lami sa pagkaon, ug nangalarot ang tanan nakong buhok. Ang mga pagtambal sa chemotherapy nagpadayon sa tibuok tuig sa 1981. Kasamtangan, sa Abril, misugod na usab ako sa pagtungha sa balay.
Sayo sa 1982, sa dihang giadmit ako sa ospital aron operahan, luya kaayo ako nga gitabangan ako sa mga nars aron magpatimbang. Napahiyos sa chemotherapy ang tumor, busa nakuha sa mga siruhano kini apil sa laing parte sa akong atay. Naospital na usab ako sa mga duha ka bulan. Sa tunga-tunga sa 1982, nagpa-chemotherapy na usab ako, nga nagpadayon hangtod sa sayo sa 1983.
Niining panahona naguol ako tungod kay dili ako makaeskuyla. Apan mibalik pagtubo ang akong buhok, ug misugod ako sa pagbating maayo na usab. Malipayon ako nga nagpabiling buhi.
Sa Kataposan, Mibalik sa Pagtungha
Gihikay sa akong magtutudlo sa balay nga makagraduwar ako sa junior hayskul uban sa klase nga akong gipakig-ubanan sa makadiyut sa 1981. Naghinamhinam kaayo ako niini; maanindot kaayong makita ang akong mga higala ug makakitag bag-ong mga higala. Sa dihang miabot ang adlaw sa graduwasyon sa Hunyo 1984, giletratohan nako ang akong mga higala ug mga magtutudlo, ug gikuhaan ako ug letrato sa akong pamilya aron dili-malimtan kining espesyal nga okasyon.
Niana nga ting-init miduaw ako sa akong mga apohan sa Georgia ug miestar didto halos sa tibuok ting-init. Sa dihang mipauli ako sa hinapos sa Agosto, panahon na sa pag-andam alang sa pag-eskuyla. Oo, sa kataposan mobalik ako sa pagtungha. Naghinahinam na kaayo ako!
Naikag sa Relihiyon
Si Dawn ug Craig lahi sa ubang mga estudyante, ug nadani ako kanila. Apan sa dihang gihatagan nako sila ug pinaskohan, sila miingon nga sila wala magselebrar niini. “Mga Hudiyo ba kamo?” ako nangutana. Si Craig miingon nga sila mga Saksi ni Jehova ug nga ang Pasko dili gayod Kristohanon. Iya akong gihatagan ug pila ka magasing Bantayanang Torre ug Pagmata! aron mabasa ang maong ulohan.
Naikag ako bahin sa ilang relihiyon, nga daw lahi kaayo. Sa dihang mosimba ako, balikbalik namong mabati ang mao gihapong mga butang: ‘Tumuo kang Jesu-Kristo, magpabawtismo, ug kamo moadto sa langit.’ Apan daw masayon kaayo kana. Nagtuo ako nga kon masayon ang mga butang, mahimong usa ka henyo, o kaha aduna gayoy sayop. Nahibalo ako nga dili ako henyo, busa mihinapos ako nga aduna gayoy sayop sa ginatudlo sa simbahan.
Wala magdugay gisugdan ako ni Craig sa pagtuon sa Bibliya panahon sa reses sa udto. Usa ka adlaw gidapit niya ako sa usa ka asembliya sa mga Saksi ni Jehova, ug ako miadto. Nakit-an nako si Craig ug mitapad kaniya sa paglingkod uban sa iyang pamilya. Nakadayeg kaayo ako sa akong nakita—mga tawo sa nagkalainlaing mga rasa nga duyog nga nagsimba diha sa panaghiusa—ug ako usab naikag sa akong nadunggan.
Sa dihang ako ug si Craig nakabaton ug bag-ong mga klase, dili na kami makatuon ug dungan sa Bibliya tungod kay dili man parehas ang oras sa among reses sa udto. Gitawag sa inahan ni Craig ang akong inahan sa pagsusi kon siya makatuon uban kanako, apan wala mosugot si Mama. Sa ulahi, gitugotan niya ako sa pagtambong sa Kristohanong mga tigom. Busa gitawgan nako ang usa ka Kingdom Hall nga nalista diha sa direktoryo sa telepono ug nahibaloan nga ang tigom magsugod sa alas 9:00 s.b. sa Dominggo. Sa adlaw sa wala pa kadto, gilakaw ko ang 30 ka bloke paingon sa Kingdom Hall aron maseguro nga matultolan nako ang lugar.
Sa pag-abot nako sa pagkasunod buntag, gipangutana ako sa usa ka tawo kon gikan ba ako sa laing Kingdom Hall nga nagaduaw. Akong gisultihan siya nga kini mao ang akong unang pagduaw ug nga nakatuon ako ug makadiyut. Maluluton niya akong gidapit sa paglingkod tapad kaniya ug sa iyang asawa. Ang mga tigom lahi kaayo gikan sa simbahan. Natingala ako sa pagkamaikagon sa daghan sa pagkomento sa sesyon sa pangutanag-tubag. Bisan ang gagmayng mga bata mikomento. Giisa nako ang akong kamot ug mitubag usab ug usa ka pangutana. Sukad niadto, nagpadayon ako sa pagtambong sa mga tigom ug misugod sa pag-uswag sa pagsabot sa mga kamatuoran sa Bibliya.
Laing Kakulian
Niadtong Disyembre 1986, panahon sa akong kataposang tuig sa hayskul, miadto ako alang sa naandang pagpahiling. Ang nakita sa doktor diha sa akong tuo nga baga nagpaduda kaniya, busa gipatawag ako ug balik alang sa dugang mga X ray. Sa dihang akong nahibaloan nga nagpakita kini nga aduna gayoy deperensiya, mihilak ako.
Gihimo ang usa ka biopsy; migamit ang doktor ug dagom sa pagkuhag gamayng bahin sa tumor gikan sa akong baga. Ang mitubo makakanser. Sa pagkatinuod, dihay tulo ka tumor, apil ang usa ka dakong tumor duol sa mga ugat sa akong kasingkasing. Human nakigsulti sa doktor, mihukom kami nga motomar ako ug duha ka eksperimental nga mga tambal nga chemotherapy sa pagpahiyos sa mga tumor sa dili pa operahan. Ang mga epekto maoy sama sa naandan—pagkalarot sa tanang buhok, pagbati nga kasukaon, pagsuka, ug pagdiyutay sa ihap sa dugo.
Sa sinugdan naguol kaayo ako, apan nagsige ako ug ampo kang Jehova, ug kini nagpalig-on kanako. Ang graduwasyon mga unom na lang ka bulan. Ang akong mga magtutudlo masinabtanon ug maluluton; ang ila lamang gihangyo nga magdala lamang akog sulat gikan sa doktor ug nga maningkamot ako mga makaapas sa akong buluhaton sa eskuylahan.
Dili Masayon ang Pagtungha
Gawas sa kalisod sa paghimo sa buluhaton sa klase kon mograbe ang akong sakit, misugod sa pagpanglarot ang akong buhok. Sa dihang mipalit ako ug piluka, ang akong mga kauban sa eskuylahan miingon nga nindot kaayo ang akong buhok—sila wala mahibalo nga kadto piluka. Apan, usa ka lalaki ang nakamatikod. Matag lakaw nako ngadto sa klasehanan, isulat niya ang pulong “piluka” diha sa pisara, ug siya ug ang iyang mga higala mangatawa ug magbugalbugal. Ang tanan nilang pagsulog-sulog nakapaguol kaayo kanako.
Unya, usa ka adlaw diha sa naghuot nga pasilyo, gibira sa usa ka bata gikan sa likod ang akong piluka. Mibalik ako ug dalidali ug gipunit kini. Apan daghang kabataan ang nakakita sa akong upaw nga ulo, ug nasakitan kaayo ako niini. Busa miadto ako sa hagdanan ug mihilak. Sa pagkasunod adlaw akong nakita sa pipila ka nawong sa mga estudyante nga sila naguol sa nahitabo. Gisultihan ako sa mga kauban sa klase nga gibayran sa usa ka babaye ang usa ka lalaki sa pagbira sa akong piluka.
Baroganan Labot sa Dugo Dili Masayon
Tungod sa chemotherapy, mius-os ug dako ang ihap sa akong dugo. Nakapasamot pa, ang akong ilong sunggohon, usahay duha o tulo ka higayon sa usa ka adlaw. Ako wala pay bawtismo, apan malig-on akong mibarog ug miingon nga ingong usa sa mga Saksi ni Jehova, dili ako modawat ug dugo. (Buhat 15:28, 29) Gidasig sa akong magulang nga igsoong babaye ang usa sa akong gagmayng mga pag-umangkon sa pagsulti kanako nga dili siya gusto nga ako mamatay. Si Papa naguol, namugos nga magpadugang ako ug dugo, ug nagsige ug sulti si Mama nako nga pasayloon ako sa Diyos kon magpadugang ako ug dugo.
Sa samang panahon, gipasidan-an ako sa mga doktor nga tungod sa kadiyutay sa ihap sa dugo, peligrong atakehon ako sa kasingkasing o mastroke. Sanglit determinado akong mobarog nga malig-on, ila akong gipapirma ug porma nga nagpahigawas nga nag-ingon nga kon ako mamatay, sila walay tulobagon. Sa ngadtongadto naulian ako nga igo nang makapauli sa balay ug makabalik sa pagtungha. Apan, tungod sa kakulang sa ihap sa akong dugo, ang mga doktor midesider nga magparadyasyon ako niadtong tungora imbes magpa-chemotherapy. Gitambalan ako niini adlaw-adlaw inigkahuman sa klase gikan sa hinapos sa Abril ngadto sa sayong bahin sa Hunyo 1987.
Graduwasyon, Unya Bawtismo
Ang graduwasyon maoy usa ka espesyal nga okasyon. Gitabangan ako sa akong igsoong babaye sa pagpalit ug senina, ug mipalit ako ug bag-ong piluka. Si Mama ug ang akong duha ka igsoong babaye didto sa graduwasyon, ug human niadto nangaon kami alang sa usa ka halandomong pangaon.
Sa maong panahon, ako wala magpakadawat ug chemotherapy o radyasyon. Apan sa pipila ka semanang milabay, gitawgan ako sa doktor ug miingon sa pag-adto sa ospital alang sa laing hut-ong sa chemotherapy. Dili ako gustong moadto tungod kay sa sunod nga semana motambong ako sa distritong kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa Yankee Stadium sa Siyudad sa New York. Apan, miingon si Mama sa pag-adto ug magpatambal. Mao kanay akong gihimo.
Nalipay kaayo ako sa kombensiyon tungod kay sa Sabado, Hulyo 25, 1987, magpabawtismo ako. Gieskortan kami ug mga polis paingon sa Orchard Beach, ang bawtismohanan. Human mabawtismohi mibalik ako sa estadyum alang sa nahibiling programa sa adlaw. Gibati gayod akog kakapoy niadtong gabhiona, apan nangandam ako sa Dominggo sa buntag ug mitambong sa kataposang adlaw sa kombensiyon.
Nag-atubang na Usab sa Isyu sa Dugo
Sa pagkasunod hapon naospital ako nga ang hilanat miabot ug 39 grado Sentigrado, naimpeksiyon ang rinyon, ug hilabihan ka diyutay ang ihap sa dugo. Ang doktor nanghulga nga kon dili nako pirmahan ang porma nga nagatugot sa pagdugang ug dugo, mangayo siyag hukom sa korte ug ipugos kanako ang dugo. Nahadlok kaayo ako. Gipugos ako sa akong pamilya; mitanyag pa gani ang akong igsoong babaye sa iyang dugo, apan akong gibalibaran siya.
Nag-ampo ako kanunay kang Jehova nga tabangan ako nga makabarog nga malig-on. Sa mapasalamaton, misugod sa pagdaghan ang ihap sa akong dugo, ug ang pagpamugos sa pagpadugang ug dugo mihunong. Bisag kinahanglang magpadayon ako sa chemotherapy, wala nay maayong ugat ang nahibilin kanako. Busa nagbuslot ang siruhano ug gamayng lungag ubos sa bukog sa akong liog aron isulod ang usa ka aparato nga diha niini ipasulod ang tambal.
Sa dihang gihisgotan ang pagkuha sa mga tumor sa akong baga, miingon ang doktor nga dili siya mogamit ug dugo gawas kon emerhensiya. Gisultihan ako ni Mama sa pag-uyon, busa misugot ako. Apan human niadto lain ang akong gibati tungod kay, sa ingon, kadto maoy pag-uyon sa pagdawat ug dugo. Dihadiha nangita akog siruhano nga mopasalig nga dili mogamit ug dugo. Ang pagpangita daw walay paglaom, apan sa kataposan nakakita ra ako, ug ang operasyon gieskedyul sa Enero 1988.
Ang doktor wala magpasalig nga ako mabuhi. Gani, sa gabii sa wala pa ang operasyon, misulod siya sa akong kuwarto ug miingon: “Paningkamotan ko nga himoon ang paagi.” Nahadlok ako; ako 19 lamang ug dili gustong mamatay. Hinunoa, ang tulo ka tumor malamposong nakuha, maingon man ang dos tersiya sa akong baga. Sa pagkatalagsaon, usa ka semana lang ako sa ospital. Human nagpaayo diha sa balay duolan sa duha ug tunga ka bulan, gisugdan na usab nako ang chemotherapy, uban sa naandang mga epekto niini.
Ning higayona nasakit usab ang akong amahan ug kanser, ug usa ka gabii sa pipila ka bulang milabay, nakit-an siya ni Mama nga patay diha sa lawak. Human sa iyang kamatayon, misugod ako sa pagtungha sa eskuylahang nagtudlog mga kahanas diin mikuha akog sekretaryal nga pagbansay. Maayo ang lakat sa akong lawas, sa eskuylahan, ug sa espirituwal, nakapakigbahin pa gani ingong oksilyare payunir (temporaryong bug-os-panahong ministro).
Lain na Usab nga Kakulian
Niadtong Abril 1990, mitambong ako sa salosalo sa kasal sa akong kinamagulangang igsoong lalaki sa Augusta, Georgia. Samtang didto ang akong igsoon miingon: “Dako kaayo ang imong batiis.”
“Unsa kaha kini sa imong pagtuo?” nangutana ako.
“Ambot lang,” siya mitubag.
“Tingali tumor,” miingon ako.
Human mipauli sa Siyudad sa New York, nagpahiling ako sa doktor. Ang gihimo nga biopsy ubos sa lokal nga anestisya nagpakita ug laing Wilms’ tumor sa akong wala nga batiis. Nakita sa mga eksaminasyon nga ang bukog wala maapektohi, apan dako kaayo ang tumor nga kuhaon. Busa ang naandang chemotherapy ang misunod.
Wala magdugay dili ako makahunong pagsuka; nasampongan ang akong tinai. Naayo kini sa emerhensiya nga operasyon. Ugaling, naglubag ang akong mga tinai, ug laing operasyon ang kinahanglang himoon. Ang gidaghanon sa akong hemoglobin mius-os sa hapit upat, ug ang doktor nag-utas ug sulti: “Kinahanglang magpadugang ka ug dugo. Mamatay ka gayod. Tingali dili ka na mabuntagan pa.” Nagpangdamgo ako bahin sa mga menteryo ug kamatayon.
Naulian ako sa pagka Oktubre nga mahimo nang kuhaon ang tumor. Ilang gikuha usab ang mga 70 porsiento sa unod sa akong batiis. Kuwestiyonable kon makalakaw pa akog balik. Apan kinahanglang makalakaw ako aron makaadto sa mga dapit sa Siyudad sa New York, busa pinaagi sa terapiya ug determinasyon, misugod ako sa paglakaw—una pinaagi sa gamit sa paglakaw, unya crutches, sunod sungkod, ug sa kataposan brace sa batiis, diin libre ang akong mga kamot sa paggamit sa akong Bibliya diha sa pultahan-ug-pultahan nga ministeryo. Sa panahon sa chemotherapy, mius-os ang akong timbang ngadto sa 27 kilos; singko piye ug usa ka pulgada ang akong gitas-on ug may naandang timbang nga mga 54 kilos. Sa dihang nagkabug-at ako ug ang akong batiis midako, ang mga doktor nagpadayon sa pagpadako sa brace. Sa kataposan, sa hapit na nakong naabot ang akong normal nga timbang, gihimoan nila ako ug bag-ong brace.
Dili Gihapon Masayon ang Kinabuhi
Sa ting-init sa 1992, daw nakabalik ako sa akong normal nga kahimtang ug nagplano nga mag-oksilyare payunir. Sa Nobyembre, nakadawat ako ug sulat nga nakahatag kaayo kanakog dakong kalipay. Didto giingon nga ang akong mga eksperyensiya sa kinabuhi mahimong pagpadasig sa uban, ug ako gidapit sa pag-asoy niini aron ipatik diha sa Pagmata! Ang akong kalipay nahimong kasubo sa pagkasunod semana.
Nakita diha sa rotina nga X ray sa dughan nga may mga tumor diha sa akong maayo nga baga. Mihilak ako ug todo-todo. Nabuntog ko ang pagkawala sa usa ka rinyon, bahin sa akong atay, kadaghanan sa akong wala nga baga, bahin sa batiis, apan walay mabuhi nga mawad-ag duha ka baga. Makausa pa ang akong pamilya ug mga higala mipaluyo kanako, ug determinado gayod ako sa pagpakig-away pag-usab sa sakit.
Gisugdan ang chemotherapy aron sa pagpahiyos sa mga tumor. Nagtuo ang doktor nga mahimong kuhaon kini aron masalbar ang baga. Niadtong Marso 1993, miadto ako sa lawak nga operahanan. Akong nahibaloan human niadto nga ila lang kining gitan-aw ug gitahi kinig balik. Dili nila makuha ang mga tumor nga dili kuhaon ang baga. Sukad niadto gisugdan nako ang isog nga chemotherapy agig paningkamot sa pagpatay sa mga tumor.
Nasabtan ba nimo kon nganong ang kamatayon mosantop sa akong hunahuna? Mahibulong kaha ako pag-ayo kon nganong kita mamatay ug kon unsay paglaom kanato sa umaabot kon masayon pa ang akong kinabuhi? Wala ako makaseguro. Apan, ako segurado nga ang labing hinungdanon mao, dili kon kita mabuhi o mamatay karon, kondili kon kita ba makabaton sa panalangin ni Jehova nga Diyos, ang Usa kinsa makahatag kanato ug kinabuhing dayon. Ang paghunahuna sa paglaom sa kinabuhi diha sa iyang bag-ong kalibotan, ang pagtugyan sa akong mga palas-anon ngadto kaniya, ug ang pagpabiling suod sa mga higala kinsa adunay sama nakog paglaom nakatabang sa paglig-on kanako.—Salmo 55:22; Pinadayag 21:3, 4.
Nalipay ako nga ang ubang mga batan-on maayog panglawas. Nanghinaot ako nga ang akong giasoy makatukmod sa daghan kanila sa paggamit niini, dili sa walay kapuslanang mga pangagpas, kondili sa maalamon sa pag-alagad kang Jehova. Pagkatahom unya ang pagpahimulos ug maayong panglawas sa walay kataposan diha sa bag-ong kalibotan sa Diyos! Didto dili na unya kinahanglan ang mga doktor, mga ospital, mga dagom sa indiyeksiyon, mga tubo—wala, wala na unyay magpahinumdom kanato bahin niining masakiton ug himalatyong daang kalibotan.—Sumala sa giasoy ni Kathy Roberson.
[Hulagway sa panid 21]
Sa dihang migraduwar ako sa junior hayskul
[Hulagway sa panid 23]
Mitabang diha sa food service sa sirkitong asembliya sa New York