Mga Batan-on Nangutana . . .

Nganong Kinahanglan Kong Sugton ang Akong mga Ginikanan?

SI Stan gimatuto sa mahinadlokon-sa-Diyos nga mga ginikanan. Apan sa edad nga 16 anyos, siya mirebelde. Si Stan misaysay: “Buot kong makahibalag ug mga tawo ug dawaton nila. Buot nakong mabatonan ang tanang butang nga nabatonan sa ubang mga tawo.” Ang ideya ni Stan sa pagkab-ot niining maong mga tumong maoy sa pagkahimong usa ka tigbaligyag droga. Natural, kinahanglang mamakak siya bahin sa iyang mga kalihokan ug bahin sa tanang salapi nga iyang gidala sa balay. “Ang akong konsensiya namatay na,” nahinumdom si Stan.

Si John nabawtismohan ingong Kristohanon sa edad nga 11 anyos. “Apan ang kamatuoran wala gayod sa akong kasingkasing,” siya miangkon. “Gihimo nako kadto tungod kay ang akong pamilya nagdahom nga himoon ko kadto. Sa dihang mieskuyla ako sa hayskul, dili na ako makontrolar. Ang rock nga musika may daotan usab nga impluwensiya kanako. Nalangkit ako sa surfing ug misugod sa paggugol ug daghang panahon diha sa baybayon uban sa mga batan-on nga wala magiyahi sa mga prinsipyo sa Bibliya. Dihay daghang droga didto.” Wala madugay mipahawa siya sa balay sa iyang mga ginikanan ug nagkinabuhi supak sa tanang butang nga gitudlo kaniya.

Kon Nganong Sila Morebelde

Normal alang sa mga batan-on nga maningkamot sa pagsulay sa ilang mga limitasyon ug mag-ugmad ug usa ka sukod sa pagkaindependente. Apan ang rebelyoso, daotan, ug makadaot-sa-kaugalingon nga kagawian maoy lahi gayong butang. Unsay nakapaaghat niini? Daghan ug nagkalainlain ang mga katarongan. “Kon ikaw bata pa,” misaysay si John, “mangita ka ug kalingawan. Gusto nimong maglingawlingaw.” Apan, tungod kay sila kulang ug kasinatian sa kinabuhi, ang mga batan-on dili kanunayng makahimog labing maayong mga desisyon. (Hebreohanon 5:14) Busa ang maalamong mga ginikanan magpatuman ug makataronganong mga restriksiyon sa ilang mga anak​—mga pagpiot nga gikayugtan kaayo sa pipila ka batan-on.

Ikasubo, ang pipila ka batan-on mitalikod gani sa pagbansay nga ilang nadawat gikan sa mahinadlokon-sa-Diyos nga mga ginikanan. (Efeso 6:1-4) Si Jesus miingon nga ang Kristiyanidad maoy usa ka “sigpit” ug “hagip-ot” nga dalan sa kinabuhi. (Mateo 7:13, 14) Busa ang Kristohanong mga batan-on sagad dili makahimo sa mga butang nga ginahimo sa ilang mga kauban sa eskuylahan. Kadaghanan midawat sa mga restriksiyon, nga nagaapresyar nga ang mga balaod sa Diyos dili gayod mabug-at. (1 Juan 5:3) Sa pagkatinuod, kining mga balaora nagapanalipod sa mga batan-on gikan sa mga suliran sama sa pagkahimong pinaangkan, pag-abuso sa droga, ug sa mga sakit nga mapasa pinaagig pakigsekso. (1 Corinto 6:9, 10) Apan ang pipila ka mga batan-on modumili sa paglantaw sa mga butang nianang paagiha; sila mibati nga ang mga balaod sa Bibliya nagpugong sa ilang estilo sa kinabuhi.

Ang kayugot tingali hilabihan kon ang usa ka batan-on mobati nga ang iyang mga ginikanan sobra ra ka estrikto kon bahin sa disiplina, lulinghayaw, ug kalingawan. “Ako naghunahuna nga ang akong mga ginikanan estrikto ra kaayo kanamo,” mimulo ang usa ka batan-ong babaye. Tinuod, makapahigawad sa dihang dili ka tugotan sa paghimo sa mga butang nga gitugot sa ubang Kristohanong mga ginikanan. (Colosas 3:21) Ang pipila ka batan-on magpakita sa ilang kahiubos pinaagi sa pagsupak.

Sa laing bahin, ang pipila ka batan-on motipas tungod kay ang ilang mga ginikanan wala magpakita ug bisan unsang pagtahod sa diyosnong mga prinsipyo. “Si Papa maoy usa ka alkoholiko,” nahinumdom si John. “Siya ug si Mama maglalis tungod kay siya palainom. Kami mibalhin makadaghan aron makalikay kaniya.” Ang mga alkoholiko ug ang ubang tig-abuso sa mga substansiyang makagiyan dili gayod makatagana sa mga panginahanglan sa ilang mga anak. Sa maong mga panimalay, ang binaba nga pag-abuso ug pagpakaulaw mahimong adlaw-adlaw nga kinabuhi sa usa ka batan-on.

Ang ubang mga batan-on morebelde tungod kay ang ilang mga ginikanan, sa pagkatinuod, nagbiya kanila o wala magtagad kanila. Ang rebelyon tingali maoy paagi nga makuha ang pagtagad sa ilang ginikanan​—o nga pasakitan sila. “Sa akong mahinumdoman, ang akong mga ginikanan daw kanunayng wala sa balay,” matud sa usa ka batan-ong babaye nga ginganlag Taylor kinsa naggikan sa usa ka adunahang pamilya. “Abi ninyo, ako bugtong nga anak, ug sanglit ang akong mga ginikanan dili kanunayng anaa, kanunay nila akong binlan ug daghang kuwarta.” Sanglit nakulangan ug pagdumala, si Taylor misugod sa pag-adto sa mga naytklab ug sa paghuboghubog. Naamgohan lamang sa iyang mga ginikanan nga siya may suliran sa dihang nadakpan siyang nagdrayb nga hubog.

Dugang pa, adunay kahimtang nga gipunting ni apostol Pablo sa dihang nangutana siya sa usa ka pundok sa mga Kristohanon: “Maayo ang inyong pagdagan. Kinsa ang nagbabag kaninyo sa pagpadayon sa pagsunod sa kamatuoran?” (Galacia 5:7) Kasagaran ang daotang panagkauban mao ang suliran. (1 Corinto 15:33) “Nalangkit ako sa daotang kaubanan,” matud sa usa ka tin-edyer nga ginganlag Elizabeth. Siya miadmitir nga ingong resulta sa pagpit-os sa isigkaingon, siya “misugod sa pagpanigarilyo ug pag-abuso sa mga droga.” Siya midugang: “Ang pakighilawas kanunayng gihimo.”

Kon Nganong ang Rebelyon Binuang

Tingali nakaplagan usab nimo ang imong kaugalingon nga anaa sa usa ka kahimtang nga daw makapahiubos​—o gani madaogdaogon. Hayan buot nimong supakon ang imong mga ginikanan ug yanong mobuhat sa buot nimong buhaton. Apan ingong matarong nga tawo si Job nagpasidaan, “pagbantay nga ang kasuko dili maghaylo kanimo ngadto sa masuklanong [mga lihok]. Magbantay nga dili ka moliso sa kon unsay makadaot.”​—Job 36:18-21.

Ang masuklanon, daotang paggawi makakuha tingali sa pagtagad sa imong mga ginikanan, apan dili gayod kini usa nga makapahimuot. Lagmit, pig-otan ka pa nila pag-ayo. Dugang pa, ang makadaot nga panggawi makapasakit pag-ayo sa imong mga ginikanan. (Proverbio 10:1) Mahigugmaon ba kana? Magapauswag ba gayod kana sa imong kahimtang? Ang mas maalamong paagi mao ang pagpakigsulti kanila kon gibati nimo nga ikaw may angayang ireklamo.a Basin andam silang mohimog mga kausaban sa paagi sa ilang pagtratar kanimo.

Ang laing butang nga tagdon mao ang epekto sa imong mga kalihokan ngadto sa Diyos. ‘Ngadto sa Diyos?’ mangutana ka tingali. Oo, tungod kay ang pagrebelde batok sa imong mga ginikanan sama ra sa pagrebelde batok sa Diyos mismo, sanglit siya mao ang usa kinsa nagsugo kanimo sa pagtahod sa imong mga ginikanan. (Efeso 6:2) Unsay bation sa Diyos sa maong pagsupak? Ang Bibliya nagpahayag bahin sa nasod sa Israel: “Pagkasubsob nga sila mirebelde batok kaniya didto sa kamingawan.” Uban sa unsang epekto? “Gisakit nila [ang Diyos]!” (Salmo 78:40) Ibutang ta, nasuko ka tingali sa imong mga ginikanan, nga mibating sila mapig-oton kaayo. Apan buot ba gayod nimong magsakit sa kasingkasing ni Jehova nga Diyos​—ang usa nga nahigugma kanimo ug buot nga ikaw mabuhi sa walay kataposan?​—Juan 17:3; 1 Timoteo 2:4.

Ang Dakong Bayad sa “Kagawasan”

Nan, uban sa maayong katarongan nga kita angayng mamati sa atong mahigugmaong langitnong Amahan. Ayaw pagpalimbong sa bakak nga mga saad sa “kagawasan.” (Itandi ang 2 Pedro 2:19.) Tingali ang pipila ka batan-on daw wala siloti sa ilang dili-maayong kagawian. Apan ang salmista nagpasidaan: “Ayaw pagkasuko tungod sa mga mamumuhat ug daotan. Ayaw pagkasina niadtong wala magbuhat ug matarong. Tungod kay sama sa sagbot sila malawos dayon, ug sama sa lunhawng bag-ong sagbot sila mangalaya.” (Salmo 37:1, 2) Ang mga batan-on nga morebelde sagad dakog ibayad sa ilang gitawag nga kagawasan. Nag-ingon ang Bibliya sa Galacia 6:7: “Ayaw pahisalaag: Ang Diyos dili usa nga kayagayagaan. Kay bisan unsay ginapugas sa usa ka tawo, kini usab iyang anihon.”

Tagda si Stan, kinsa gihisgotan sa sinugdan. Sama sa iyang gilaoman, siya nahimong popular uban sa iyang dili maayong mga higala. “Mibati ako nga dinawat,” siya nahinumdom. Apan, wala magdugay misugod pagkadaot ang kahimtang. Siya miingon: “Napusilan ako, napriso, ug karon ako opisyal na nga gisentensiyahang mabilanggo. Ug ang ikapangutana ko lang sa akong kaugalingon mao, ‘Takos ba kadto niini?’”

Komosta na man ang pagpangita ni John ug “kagawasan”? Human madakpi tungod sa paghupot ug mga droga, siya napalagpot gikan sa Kristohanong kongregasyon. Sukad niadto misamot ang iyang daotang paggawi. “Nangawat ako ug mga kotse aron makakuwarta,” misugid si John. “Ako mapintas kaayo.” Si John nakasapi ug dako gikan sa iyang kriminal nga mga kalihokan. Apan siya nahinumdom: “Giusik-usikan nako ang tanang salapi. Ang gidaghanon sa droga nga among nagamit dili katuohan.” Ug kon si John dili makig-away, mangawat, o mahubog, siya mag-ikyas-ikyas gikan sa mga polis. “Nadakpan ako sa mga 50 ka beses. Kasagaran dili nila ako mahukmang sad-an sa kriminal nga mga sumbong nga gisang-at, apan sa usa ka higayon nabilanggo ako sulod sa usa ka tuig.” Oo, halayo sa pagkahimong tawong may kagawasan, nakaplagan ni John ang iyang kaugalingon nga naglunang sa “halalom nga mga butang ni Satanas.”​—Pinadayag 2:24.

Ang susama ikaingon bahin kang Elizabeth. Ang iyang walay-kutong paghugoyhugoy sa kalibotanong mga higala ngadtongadto miresulta sa iyang pagkabilanggo. Siya misugid: “Namabdos pa gani ako​—ug tungod sa paggamit nako ug droga ako nakuhaan. Ang mga droga mao ang akong kinabuhi—​daw nagkinabuhi ako para sa sunod nga higayon nga ako mobati ug kalalim gumikan sa droga. Sa kataposan gipapahawa ako gikan sa akong apartment. Dili na ako makapauli sa balay sa akong mga ginikanan, ug maulaw pa gani ako nga mangayog tabang kang Jehova.”

Daghang susamang mga kasinatian ang ikahatag bahin sa mga batan-on nga nagsalikway sa diyosnong mga prinsipyo nga nag-antos lamang ug makapasubong mga sangpotanan. Ang Bibliya nagpasidaan: “Ang gihunahuna ninyong matul-id nga dalan mahimong motultol sa kamatayon.” (Proverbio 14:12, Today’s English Version) Nan, ang maalamong butang nga buhaton mao ang pagpaningkamot nga makabaton ug maayong relasyon uban sa imong mga ginikanan, nga makigsulti​—inay morebelde batok​—sa bisan unsang mga restriksiyon nga gibati nimong dili makataronganon.

Apan, komosta na man ang mga batan-on nga ulahi na kaayong naabtan niining impormasyona, mga batan-on nga nagumon na pag-ayo sa daotang paggawi? Aduna bay bisan unsang paagi nga sila makahusay sa mga butang uban sa ilang mga ginikanan​—ug sa Diyos? Ang among sunod nga artikulo sa sunod nga isyu magsusi niining mga pangutanaha.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 26]

Ang pagrebelde batok sa imong mga ginikanan tingali maghatag nimog dugang “kagawasan,” apan gipalandong mo ba ang mga sangpotanan?