Ang Kalit nga Katalagman sa Hapon—Kon Giunsa Pagsagubang sa Katawhan

SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA HAPON

SA USA ka yugto ang Kobe, Hapon, maoy usa ka mauswagong dunggoanang siyudad nga may populasyon nga 1,500,000. Apan sa 20 segundos lamang, ang usa ka linog nga may gikusgong 7.2 sa sukdanang Richter naggun-ob sa dakong bahin niana. Tinagpulo ka libong balay ug mga tinukod ang naguba o nadaot, ug kapin sa 300,000 ka tawo ang nawad-an ug pinuy-anan.

Ang katalagman mihapak niadtong Enero 17, 1995, eksaktong usa ka tuig human ang usa ka linog nagdaot pag-ayo sa Northridge, California, T.B.A., ug mipatay sa 61 ka tawo. Ang linog sa Kobe nagpagula ug halos dobleng gikusgon sa pag-uyog nga gipagula sa nahaunang linog. Ang gidaghanon sa nangamatay nga kapin sa 5,500 naghimo niana nga labing makamatayng linog sa Hapon sukad niadtong 1923, sa dihang 143,000 ang nangamatay sa dakong linog nga naglaglag sa Tokyo ug Yokohama.

Usa ka Yugto sa Kalisang

Sa pagka-alas 5:46 niadtong malaglagong buntag, si Ryuji naghatod ug mga mantalaan sa sentro sa Siyudad sa Kobe. Ngitngit pa niadtong tungora. Sa kalit lang dihay dinahunog nga sama sa usa ka tren nga miagi sa riles sa ibabaw. Ang mga dalan ug mga tinukod nalukot samag mga balod sa dagat. Dayon ang tanang sugang dagitabnon nangapalong.

Ang mga haywey nga diha sa ibabaw nangalumpag, nga nagpahagsa sa mga sakyanan ngadto sa mga dalan sa ubos. Ang mga riles nangabawog samag yutang kolonon, ug ang mga tren nadiskaril. Ang karaang tabla nga mga tinukod nangahugno, ug ang dos-andanas nga mga apartment kalit lang nga naingon ug usa ka andanang mga tinukod. Kadaghanang molupyo sa Kobe ang nangapugwat gikan sa ilang pagkatulog.

Miulbo dayon ang mga sunog, ug ang entirong mga bloke naugdaw. Ang mga bombero nagtan-aw nga walay mahimo, sanglit ang linog nagputol sa mga abiyo sa tubig. Sa usa ka yugto, nahugno ang mga tinukod nga dili kuno matay-og sa linog.

Igo Lang Nakaikyas sa Kamatayon ug mga Trahedya

Sa lugar nga direktang naapektahan sa linog, dihay 3,765 ka Saksi ni Jehova nga sakop sa 76 ka kongregasyon. Pagka-buntag human sa linog, natino nga 13 ka Saksi ug 2 ka dili-bawtismadong mga kauban ang namatay. (Ecclesiastes 9:11) Niadtong panahona ang nangamatay nga gipahibalo sa kapolisan maoy 1,812, apan sulod sa usa ka semana misaka kini ngadto sa kapin sa 5,000. Sanglit nakit-an ra dayon sa mga Saksi ang mga sakop sa ilang mga kongregasyon, ang gidaghanon sa ilang nangamatay nagpabiling mao ra gihapon.

Ang bana ni Misao milakaw ug sayo aron motrabaho. “Mga usa ka oras sa ulahi, ang balay miuyog,” matud ni Misao. “Ang mga tisa nga atop nangahulog libot kanako. Ang kinadak-ang sentro nga tisa sa atop mihagsa sa unlan nga maoy giunlanan sa akong bana usa lamang ka oras ang milabay.” Usa ka kabinet ug usa ka estante sa mga libro natumba nga nagpatongay sa usag usa ibabaw gayod kang Misao. Kini nagluwas kaniya gikan sa pagkalubong ilalom sa mga tisa nga atop.

Ang nagngiyaw nga iring nagpukaw kang Hiromasa, nga usa ka 16-anyos nga nagtunghang batang lalaki. Sa dihang iyang gipagula ang iring, miigo ang linog. Sa iyang pagbalik iyang napalgan ang iyang inahan ilalom sa telebisyon ug estante sa mga libro. Pagkadako sa iyang kahupay sa dihang nakita niya siyang buhi! Nanghulam si Hiromasa ug plaslayt sa silingan ug gihaw-as ang iyang inahan. Linibo ang may mga sugilanon nga igo lang nakaikyas sa kamatayon. Apan ang ubang mga Saksi nahiagom sa masakit nga mga trahedya.

Si Hiroshi ug Kazu Kaneko nalubong ilalom sa kagun-oban sa ilang apartment. Ang mga membro sa Kristohanong kongregasyon midali ngadto sa dapit sa pagtabang kanila. Pagka-alas 10:00 s.b. na nga napagawas si Hiroshi ug nadala sa ospital. Apan si Kazu namatay sa dihang gikuha siya sa ulahi.

Si Miyoko Teshima, nga 24 anyos ang edad ug duha ka tuig pa lang ang milabay sukad nabawtismohan, may tumong nga mag-alagad sa bug-os-panahon. Sa buntag nga milinog, natulog siya sa unang andana sa iyang apartment sa dihang ang ikaduhang andana nahugno. Si Miyoko nalubong ilalom sa mga salagunting ug sagbayan. Ang iyang mga ginikanan ug mga silingan naningkamot sa pagkuha sa mga kagun-oban apan wala makahimo. Ang iyang inahan, nga usa ka estudyante sa Bibliya, mikontak sa mga Saksi, nga miabot aron sa pagtabang.

Sa dihang si Miyoko nakuha gikan sa kagun-oban tapos sa mga pito ka oras, siya buhi pa gihapon. Tulo ka Kristohanong mga ansiano ang nakigpulipuli sa doktor ug nars sa paghatag kaniyag masahe sa kasingkasing, apan si Miyoko namatay. Ang iyang amahan, nga misupak kanhi sa iyang pagtuo, natandog sa mga paningkamot sa mga Saksi sa pagluwas sa iyang anak, ug siya mitugot sa iyang hangyo sayo niana nga ilubong sumala sa paagi sa mga Saksi.

Si Takao Jinguji, usa ka Kristohanong ansiano, nagpuyo sa unang andana sa usa ka daan nga apartment uban sa iyang asawa ug ilang anak nga babaye. “Sa dihang miigo ang linog,” siya miingon, “ang salog sa ibabaw nahugno diha kanamo, ug ako natanggong ilalom sa estante sa mga libro. Ngadtongadto, nalibre ra nako ang akong kaugalingon gikan niadto ug misugod sa paggula sa tinukod. Sa kalit nadungog nako ang usa ka tingog. Kadto maoy usa ka silingang Saksi, nga miabot sa pagpangita kanamo.”

Sa dihang si Takao sa kataposan nakagawas, nakita niya ang kalayo gikan sa palibot nga mga tinukod nga mikanap ngadto sa iyang apartment. Busa mikamang siya balik ngadto sa kagun-oban ug naningkamot pag-ayo sa pagkuha sa iyang asawa. Apan ulahi na. Si Eiko, ang iyang asawa sulod sa 26 ka tuig, ug ang iyang anak nga babaye nga si Naomi patay na. Bisan pa niini, misugod siya sa pagtabang sa ubang mga membro sa iyang kongregasyon. “Wala na akoy mahimo pa alang sa akong pamilya,” siya miingon sa ulahi, “busa giliso nako ang akong pagtagad ngadto sa pagtabang sa uban. Nahupay ako sa pagkaplag nga luwas ang tanan sa among kongregasyon.”

Usa ka Desperadong Kahimtang

Linibo ang midangop sa mga eskuylahan ug publikong mga tinukod. Nangahadlok sa ginagmay nga mga linog human niadto, ang uban nagkampo sa gawas o nangatulog sa ilang mga sakyanan. Ang mga riles ug mga haywey nangabungkag, ug ang mga dalan nga kaagian sa mga sakyanan nga nagdalag mga hinabang nabara sa linibong sakyanan. Sulod sa daghang adlaw daghan ang diyutay o walay makaon. Apan talagsaon, walay mga taho sa pagpanglungkab, ug daghan ang nakig-ambit sa kon unsang diyutayng pagkaon nga ilang nabatonan.

“Sama kini sa pagkatapos sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan,” matod sa usa ka tigulang nga nagbukot sa habol, nga ang mga luha midagayday sa iyang mga aping. Ang Hapones nga primer ministro, si Tomiichi Murayama, misurbi sa kadaot ug mitaho: “Wala pa gayod ako makakita ug ingon niini sukad. Saylo pa kini sa handurawan ni bisan kinsa.”

Mga Saksi Misanong Dayon

Sa dihang si Keiji Koshiro, usa ka Kristohanong ansiano, miduaw sa poblasyon sa Kobe sa buntag nga milinog ug nakakita sa grabe nga kalaglagan, mipauli siya sa balay ug nag-organisar sa lokal nga kongregasyon nga magluto ug pagkaon alang sa mga isigka-Kristohanon nga grabeng naapektahan. Pagkagabii, naghatod siya ug pagkaon ug ilimnon sakay sa sakyanan ngadto sa mga kongregasyon sa sentro sa Kobe. Pagkasunod buntag, dugang pagkaon ug tubig ang gitagana. Tungod kay nabara sa trapiko, ang mga Saksi nag-organisar ug komboy sa 16 ka motorsiklo sa paghatod sa mga hinabang.

Daghang uban pa ang milihok usab dayon sa pagpangita ug pagtabang sa ilang Kristohanong mga igsoon. Si Tomoyuki Tsuboi ug laing ansiano misakay sa mga motorsiklo paingon sa Ashiya, usa ka siyudad sunod sa Kobe nga nadaot usab pag-ayo. Sa Kingdom Hall sa poblasyon sa Ashiya, ilang nakita nga ang nagapanawng magtatan-aw, si Yoshinobu Kumada, nagtukod na ug sentro sa hinabang didto.

Nanawag sila sa telepono sa pagpaalisto sa mga igsoon sa panginahanglan, ug wala madugay ang mga suplay natigom. Siyam ka sakyanan nga nagkargag mga habol, pagkaon, ug tubig wala madugay mipaingon sa Ashiya. Kining maong mga suplay gihatod ngadto sa duha ka Kingdom Hall sa siyudad, diin tali sa 40 ug 50 ka tawo ang midangop. Ang uban midangop sa mga balay sa mga isigkamagtutuo. Sa pagkasunod adlaw ang mga Saksi sa duol nga dapit naglutog mga pagkaon alang sa 800. Abunda ang pagkaon nga gitagana alang niadtong nanginahanglan, mao nga ang mga Saksi nagpaambit niana sa mga silingan nga nanginahanglan.

Sa tibuok lugar nga naapektahan sa linog, ang mga Saksi ni Jehova dihadiha mitabang sa ilang mga isigkamagtutuo. Kini nagdani sa daghang maniniid. Usa ka semana human sa linog, usa ka piloto sa helikopter miduol sa usa ka Saksi sa Yokohama ug miingon: “Ako miadto sa dapit nga nadaot sa adlawng milinog ug migugol ug usa ka semana didto. Ang mga Saksi ni Jehova lamang ang midalidali pag-adto sa dapit. Nakadayeg kaayo ako.”

Gitukod ang Programa sa Hinabang

Ang sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova, nga nahimutang sa Ebina, Hapon, sa wala madugay nagpadala ug upat ka hawas ngadto sa Kobe sa pag-organisar sa buluhatong pagtabang. “Nagkauyon dayon kami sa pagpangita sa mga Kingdom Hall nga wala maguba ug sa pagpadala ug mga hinabang ngadto kanila,” mitaho ang usa ka hawas. “Unom ka tigomanan ang nakita, ug sulod sa lima ka oras kini napuno. Ang ubang mga abiyo gipadala ngadto sa duha ka dagkong mga Assembly Hall sa mga Saksi ni Jehova sa duol.”

Gibuksan ang usa ka pundo sa bangko alang sa hinabang, ug ang mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok Hapon gipahibalo. Sulod sa unang tulo ka adlaw, usa ka milyong dolyar ang naamot. Ang salapi giapod-apod dayon aron magamit niadtong nanginahanglan.

Ang mga kongregasyon giingnan nga sila makakuha sa gikinahanglang mga abiyo sa gitudlo nga mga sentro sa hinabang. Ang mga ansiano sa matag kongregasyon naghikay sa pag-apod-apod sa mga abiyo ngadto sa nanginahanglang mga membro sa ilang tagsatagsa ka kongregasyon. Ang dili-magtutuong mga membro sa pamilya sa mga Saksi gitagad. Ang amahan sa usa ka Kristohanong ansiano sa naapektahan nga dapit​—kinsa kanhi dili maayog buot sa mga Saksi ni Jehova—​nadunggan nga nanghambog diha sa telepono ngadto sa usa ka paryente: “Ang mga tawo gikan sa relihiyon sa akong anak miabot ug mitabang kanamo!”

Labaw pa kay sa Materyal nga Tabang

Dihadiha, ang Kristohanong mga tigom giorganisar. Usa ka kongregasyon ang nagtapok sa usa ka parke alang sa ilang tigom sa pagka-Martes, ang adlaw nga milinog. Pagka-Dominggo kadaghanang kongregasyon sa naapektahang dapit naghimo sa ilang regular nga Pagtuon sa Bantayanang Torre, sa ginagmayng mga grupo o kaha diha sa mga Kingdom Hall nga dili grabe ang kadaot. Sa kahaom, ang Disyembre 1, 1994, nga Bantayanang Torre, nga gitun-an nianang semanaha, naghisgot sa pribilehiyo sa paggamit sa mga kahinguhaan “sa pagtabang sa mga biktima sa kinaiyanhong mga katalagman.” Usa ka babaye diha sa tigom mikomento: “Sa unang higayon, kami ang mga tigdawat sa hinabang. Natugob ako sa pagpasalamat nga dili nako ikapahayag sa mga pulong. Inigbalik namo sa naandang rutina, himoon ko ang akong bahin sa pag-amot.”

Ang mga hawas gikan sa sangang buhatan migamit ug mga motorsiklo sa pagduaw sa mga dapit nga naigo pag-ayo. “Makapatandog ang pagkakita sa mga igsoon nga nagluha ang mga mata,” usa kanila ang mitaho. “Ila kaming sultihan, ‘Wala kami manghilak tungod kay nawad-an kami sa tanang butang kondili tungod kay ang among mga kasingkasing natandog kaninyo mga igsoon nga miduaw kanamo gikan pa gayod sa Ebina.’”

Sulod sa 24 oras human milinog, ang Nagamandong Lawas sa mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York, T.B.A., maingon man ang mga sangang buhatan sa ubang mga dapit sa kalibotan, nagpadalag mga mensahe nga nagpahayag ug kabalaka. Daghan pang ingon niini nga mga mensahe ang nadawat sa misunod nga mga adlaw. Usa ka fax gikan sa Kongregasyon sa Wŏnju West, Republika sa Korea, nga namatyag 15 ka membro gumikan sa pagpamombag kalayo nga nahitabo duha ka tuig kanhi, ang ilabinang makapatandog.a Kini mihinapos: “Ang mga kasakit sa among mga igsoon sa Kobe mao ang among mga kasakit ug mga kasubo. Palihog hinumdomi, sama sa among naagian, kamo wala mag-inusara sa dihang kamo anaa sa kagul-anan. Minahal nga mga igsoon, ayaw kamo pagsurender!”

Ang mga hawas sa sangang buhatan mihimog mga kahikayan alang sa padayong espirituwal nga pagpaluyo. Pananglitan, dugang nagapanawng mga magtatan-aw ang temporaryong giasayn sa Kobe sa pagtaganag pagdasig. Ug ang Kristohanong mga ansiano gikan sa ubang mga dapit sa Hapon gidapit usab sa pagduaw sa Kobe sulod sa usa ka semana o kapin pa sa pagtaganag espirituwal ug emosyonal nga pagpaluyo niadtong nanag-antos.

Tungod nianang maong pag-atiman ug pagdasig gikan sa mga isigkamagtutuo sa tibuok kalibotan, ang mga Saksi sa naapektahang dapit naghupot ug positibo ug mapabilhong tinamdan. Human mitambong sa unang tigom human sa linog, usa ka Saksi miingon: “Kami nabalaka hangtod gahapon, sanglit kami walay kapaingnan. Apan sa pag-anhi dinhi ug pagkadungog sa malulotong mga kahikayan nga gihimo alang sa among kaayohan, lakip ang mga serbisyo sa pagpanglaba, mga tagana alang sa pagkaligo, ug ang paggamit sa mga Assembly Hall ingong temporaryong mga puloy-anan, nakahupay gayod kanamo sa among mga kabalaka. Tinuod gayod kini nga organisasyon sa Diyos!”

Sa pagkatinuod, ang pagpasiugda sa espirituwal nga mga bahandi nakatabang sa mga Saksi sa pagsagubang. Usa ka babaye nga lapas lang ug diyutay sa 20 anyos miingon: “Gitudloan ako sa akong inahan sukad sa tres anyos pa ako sa pagsalig kang Jehova. Ang iyang pagbansay ug nianang nadawat gikan sa Kristohanong kongregasyon nakatabang kanako sa pag-antos niining makapaguol nga kasinatian.”

Giorganisar sa Pagtukod Pag-usab

Duolan sa 350 ka balay sa mga Saksi ang nadaot pag-ayo o naguba; usa ka gatos niini ang pribadong gipanag-iya. Kapin sa 630 ka dugang kabalayan sa mga Saksi ang nagkinahanglan ug diyutayng pag-ayo. Dugang pa, napulo ka Kingdom Hall ang nadaot pag-ayo nga dili na kini magamit.

Dihadiha, ang mga kahikayan gihimo sa pagtukod pag-usab sa mga Kingdom Hall alang sa mga kongregasyon nga nawad-an sa ilaha. Ug ang 11 ka Rehiyonal nga mga Komite sa Pagpanukod sa Hapon sa tinagsatagsa nag-organisar ug usa ka tem sa 21 ka tawo sa pag-ayo sa nagubang mga balay sa mga Saksi.

Usa ka Ilhanan sa Kapanahonan

Ang mga linog nagakahitabo nga mas subsob pa. “Sa miaging tuig lamang,” miingon ang magasing Maclean’s, “dihay daghang linog [sa Hapon] nga mas kusog pa kay sa Kobe.” Ang usa mao ang kusog nga linog nga may gikusgong 8.1, apan kini mihapak sa dapit sa norte nga wala kaayoy nagpuyo.

Ang maong pagdaghan sa mga linog dili makapatingala sa mga Saksi ni Jehova. Aw, human gayod nga ang linog mitay-og sa iyang balay sa Kobe, ang singko anyos nga si Atsushi naglibotlibot nga nag-ingon: “Aduna unyay mga linog sa usa ka dapit human sa laing dapit”! (Marcos 13:8) Nakat-onan niya kining tagnaa gikan sa iyang inahan. Si Jesu-Kristo naglakip sa mga linog ingong bahin sa “ilhanan sa [iyang] presensiya ug sa konklusyon sa sistema sa mga butang.” Ang ubang mga bahin sa maong ilhanan naglakip sa mga gubat, kakulang sa pagkaon, mga kamatay, ug pagkabugnaw sa gugma sa kadaghanan.​—Mateo 24:​3-14; 2 Timoteo 3:​1-5.

Ang linog sa Kobe mao lamay dugang pamatuod nga kita nagkinabuhi na sa kataposang mga adlaw niining kalibotana. Ikalipay, bahin kini sa ilhanan ni Jesus nga nagakatuman na karon nga nagpamatuod nga sa dili madugay kining kalibotana pagapulihan sa usa ka matarong nga bag-ong kalibotan.​—1 Juan 2:17.

[Footnote]

[Mga hulagway sa panid 23]

Nawad-an ug pamilya si Takao Jinguji niining maong kagun-oban

[Hulagway sa panid 24]

Nagubang estasyonan sa tren

[Mga hulagway sa panid 24, 25]

Nahugnong dalan sa ibabaw

[Mga hulagway sa panid 26]

Mga Saksi naghimo dayon ug usa ka programa sa pagtabang sa mga biktima