Ang Hunahuna sa Bibliya
Ang Pagsayaw ba Alang sa mga Kristohanon?
“DILI ko gustong motan-aw niini. Kinahanglang mobiya ako,” mihunghong ang usa ka batan-ong lalaki sa iyang asawa samtang siya mitindog gikan sa iyang lingkoranan ug mibiya sa lawak aron maglakawlakaw sa kabugnaw sa hangin sa kagabhion. Siya naulaw.
Siya ug ang iyang asawa gidapit sa mga higala sa usa ka salusalo. Ang mga nagdapit mihukom nga may pagsayaw nga naglakip sa tulo ka babaye nga nanayaw. Ang ubang nanambong daw wala mahasol. Siya ba sobra ra ka sensitibo? Dili ba ang mga mananayaw nagpahayag lamang sa mga pagbati sa kahiladman ug nagpahimulos sa kagawasan sa pagsayaw? Sulayan nato sa pagsabot ang sayaw gikan sa Kristohanong punto de bista.
Ang Pagsayaw Maoy Komunikasyon
Usa sa mga paagi nga ang mga tawo makapakigsulti maoy pinaagi sa mga kompas o mga lihok. Pananglitan, sa dihang anaa sa langyawng nasod, daghang bisita ang natingala sa pagkasayod nga ang usa ka lihok nga ilang giisip nga dili-ngil-ad adunay laing kahulogan didto—tingali usa ka lihok nga dili-maayo. Usa ka kanhing misyonaryo sa Solomon Islands, Malaysia, ug Papua New Guinea nagkomento: “Sa pipila ka dapit ang seksuwal nga mga sugyot gilangkit sa pipila ka lihok sa lawas. Pananglitan, sa dihang ang usa ka babaye naglingkod sa salog, giisip nga dili-angay sa usa ka lalaki nga molabang sa iyang nagtuy-od nga mga bitiis. Sa susama, ingon ra ka law-ay alang sa usa ka babaye nga molakaw sa atubangan sa usa ka lalaki nga naglingkod sa salog. Sa duha ka kaso ang seksuwal nga mga kahulogan masabtan dayon.” Naamgohan man nato kana o wala, ang mga lihok sa atong lawas mosulti. Busa dili ikatingala nga latas sa kasaysayan ang pagsayaw gigamit ingong matang sa komunikasyon.
Ang tanang nagkalainlaing mga pagbati mahimong ipahayag diha sa sayaw—gikan sa kangaya ug naghingaping kasadya sa usa ka selebrasyon ngadto sa kaseryoso sa relihiyosong rituwal ug tradisyon. (2 Samuel 6:14-17; Salmo 149:1, 3) Ang The New Encyclopædia Britannica nag-ingon: “Ang mananayaw nakigsulti sa tumatan-aw diha sa duha ka linaing mga paagi, kaha pinaagi sa pagbubo sa pagbati pinaagi sa lawas maingon man sa nawong o pinaagi sa usa ka komplikadong pinulongan sa paghulagway sa usa ka sugilanon pinaagig lihok sa lawas ug kompas.” Sa pipila ka sayaw ang komunikasyon mahimong dali ra kaayong masabtan. Sa ubang mga matang sa sayaw, ang pinulongan mahimong masabtan lamang sa pipila nga may kasinatian. Pananglitan, sa klasikal nga balet ang kamot diha sa kasingkasing nagpasabot ug gugma, samtang ang pagtudlo sa singsingan sa walang kamot nagkahulogan ug kaminyoon. Sa Ininsek nga opera ang paglakaw nga palibot nagpakita ug pagpanaw, samtang ang paglibot sa entablado nga nagkupot ug latigo nagpasabot ug pagsakay sa usa ka kabayo; ang itom nga bandera nga nagkayabkayab latas sa entablado maoy usa ka bagyo, samtang ang pughaw nga asul nagkahulogan ug huyohoy. Busa diha sa mga lihok sa sayaw ug mga kompas, ang lawas nakigsulti. Apan kanunay bang maayo ang mensahe?
Pagsayaw—Angay ug Dili-Angay
Ang sayaw mahimong usa ka makapahimuot nga dagway sa kalingawan ug ehersisyo. Mahimo kining usa ka hinlo sa moral ug dayag nga ekspresyon, nga nagpakita ug malipayong pisikal nga sanong sa tumang kahimuot sa pagkinabuhi o apresasyon sa pagkamaayo ni Jehova. (Exodo 15:20; Maghuhukom 11:34) Ang pipila ka ginurupong mga pagsayaw ug folk nga mga sayaw mahimong makalingaw. Si Jesus, sa iyang ilustrasyon bahin sa anak nga mausikon, naghisgot gani sa usa ka pundok sa mga mananayaw, nga lagmit usa ka sinuholan nga pundok sa mananayaw, ingong bahin sa mga kombira. (Lucas 15:25) Busa, tin-aw, ang Bibliya wala magsaway sa pagsayaw mismo. Apan, nagpasidaan kini batok sa pagpalihok sa sayop nga mga hunahuna ug mga tinguha. Maoy niining bahina nga ang pipila ka matang sa pagsayaw mahimong dili-ligdong, peligroso pa gani sa espirituwalidad sa usa. (Colosas 3:5) Gikan sa karaang kapanahonan ang pagsayaw usahay makapukaw sa seksuwal nga pagbati ug gigamit alang sa makadaot nga mga katuyoan.—Itandi ang Mateo 14:3-11.
Ang atong Kaaway, si Satanas nga Yawa, nahibalo nga ang kombinasyon sa mga lihok sa sayaw ug sa dili-hustong mga hunahuna maoy gamhanang hinagiban nga iyang gihuptan. (Itandi ang Santiago 1:14, 15.) Siya nakaamgo pag-ayo sa unodnong pagkamadanihon sa lawas nga nagalihok ug kon sa unsang paagi kini makatandog sa seksuwal nga mga hunahuna. Si apostol Pablo nagpasidaan nga si Satanas determinadong daldalon kita aron ang atong “mga kaisipan madaot gikan sa katim-os ug kaputli nga angay sa Kristo.” (2 Corinto 11:3) Handurawa kon unsa ka dako ang kahimuot sa Yawa kon kita pinaagi sa atong pagtan-aw o pag-apil sa dili-ligdong nga sayaw magtugot sa atong mga hunahuna nga malit-ag sa imoral nga hunahuna. Mahimuot pa siya kon ang atong wala-kontrolahang mga tinguha patumanan ug kita magumon sa masakit nga sangpotanan sa dili-hustong panggawi. Gigamit niya ang lihok ug sayaw nianang katuyoana sa miagi.—Itandi ang Exodo 32:6, 17-19.
Angay o Dili-Angay—Kon Unsaon Pagtino
Busa, ang sayaw kaha himoon sa ginurupo, sa mga magtiayon, o sa usa ka tawo lamang, kon ang mga lihok magpukaw sa dili-putling mga hunahuna diha kanimo, nan ang sayaw makadaot kanimo, bisan tuod dili kini ingon niana sa uban.
Ang pipila nag-ingon nga sa daghang modernong mga sayaw, ang mga parisan dili gani magkatandogay. Apan, ang pagtandogay ba gayod ang isyu? Ang Britannica mihinapos pinaagi sa pag-ingon nga “ang kataposang resulta maoy sama ra—pisikal nga kalipay diha sa kalihokan sa sayaw ug seksuwal nga kaamgohan sa usa ka paris, gigakos man ang kaparis o wala kaayo tan-awa.” Maalamon ba ang “seksuwal nga kaamgohan sa usa ka paris” nga gawas sa bugkos sa kaminyoon? Dili sumala sa gipamulong ni Jesus nga “ang matag usa nga padayong nagatan-aw sa usa ka babaye aron magbaton ug maulagong kaibog kaniya nakahimo na ug pagpanapaw uban kaniya diha sa iyang kasingkasing.”—Mateo 5:28.
Mosayaw ka man o dili maoy imong pagpili. Ang pagpalandong sa mosunod nga mga pangutana mahimong motabang kanimo sa paghukom nga maalamon. Unsa ang katuyoan niining maong sayaw? Unsa ang dungog niini? Unsay gipasiugda sa mga lihok sa sayaw? Unsang mga hunahuna ug mga pagbati ang gipukaw niana sa akong kahiladman? Unsang mga tinguha ang gitandog niini sa akong kaparis o niadtong nagtan-aw? Sa pagkatinuod, ang usa kinahanglang mosanong sa kaugalingong tanlag, sama sa batan-ong bana nga gihisgotan sa sinugdan, bisan kon unsa pay buhaton sa uban.
Ang Bibliya nagpakita nga ang Maglalalang buot nga magkalipay kita sa mga gasa sa katahom, ritmo, ug kamadanihon sa lihok. Oo, kalipayi kana—apan ibutang sa hunahuna nga kon ikaw mosayaw, ang imong lawas mosulti. Hinumdomi ang mga giya ni Pablo sa Filipos 4:8: “Bisan unsang mga butang matuod, bisan unsang mga butang nga ugdang talagdon, bisan unsang mga butang matarong, bisan unsang mga butang putli, bisan unsang mga butang hiligugmaon, bisan unsang mga butang nga ginaingong maayo, bisan unsang pagkahamili nga anaa ug bisan unsang dalayegong butang nga anaa, padayong isipa kining mga butanga.”
[Picture Credit Line sa panid 26]
Picture Fund/Courtesy, Museum of Fine Arts, Boston