Pagluwas Gikan sa Mamumunong Bagyo!
Ang kalumpagan nga gipahinabo sa Bagyong Mitch sa miaging tuig nahimong ulohan sa balita sa tibuok kalibotan. Apan, wala kaayo hatagig pagtagad ang sagad bayanihong mga paningkamot nga gihimo sa mga Saksi ni Jehova sa pagdalag hinabang sa mga biktima niining mamumunong bagyo. Ang mosunod nga report klarong nagpakita kon sa unsang paagi ang tinuod nga Kristiyanidad ug panag-igsoonay modaog, bisan sa kinalisdang mga kahimtang.
SA Oktubre 22, 1998, diha sa katubigan sa habagatan-kasadpan sa Caribbean nanukad ang usa ka mamumuno. Kini nagsugod ingong tropical depression. Sulod sa 24 oras, kini misamot ka kusog ug nahimong tropical storm ug gihatagag ngalan nga dili gayod makalimtan uban sa kahadlok ug kasakit—Mitch. Sa nagkakusog, si Mitch mipaingon sa amihanan. Sa Oktubre 26, kini nahimong Kategoriya 5 nga bagyo, nga nagpahuros ug hangin nga 290 kilometros matag oras ug may kalit nga paghapak sa hangin nga kapin sa 320 kilometros matag oras.
Sa sinugdan, si Mitch morag momakmak sa Jamaica ug Cayman Islands. Apan ang mamumuno miliko sa kasadpan ug mipaingon deretso sa Belize, sa kabaybayonan sa Sentral Amerika. Ugaling, imbes mohapak, si Mitch mahulgaong nagtuyoktuyok sa ibabaw nga layog diyutay sa amihanang kabaybayonan sa Honduras. Ug dayon, sa kalit, ang mamumuno milihok. Sa Oktubre 30, si Mitch midasdas sa Honduras, nga nanghagbas ug kamatayon ug kalaglagan.
Si Mitch Mihampak sa Honduras
Si Mitch nagpahibalo sa iyang presensiya pinaagig kusog nga pagbunok sa ulan. “Sa mga ala una sa buntag, sa Sabado, Oktubre 31,” nahinumdom si Víctor Avelar, usa ka bug-os-panahong ebanghelisador nga nagpuyo sa Tegucigalpa, “kami nakadungog ug pagdahunog nga morag kusog kaayong dalugdog. Ang gamayng sapa niadto karon nahimong sulog kaayong suba! Nadala sa sulog ang duha ka balay, uban sa nanagsinggit nga mga nagpuyo niini nga natanggong sa sulod.” Sa laing bahin sa siyudad, 32 ka tawo ang namatay sa pagdahili sa lapok, lakip sa 8 ka tawo nga nagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi. Apan, walay bawtismadong Saksi nga namatay.
Ang mga opisyal sa Honduras misanong dayon sa krisis, nga nagtukod ug mga silonganan sa nanglagiw. Lain pa, usa ka internasyonal nga pundok nga nanghatag ug hinabang nga gikan sa daghang nasod milihok. Gisugdan usab sa mga Saksi ni Jehova ang mga kalihokan sa pagtabang, nga nagpahinumdom sa mga pulong sa Bibliya: “Buhaton nato ang maayo ngadto sa tanan, apan ilabina kanilang iglabot nato sa pagtuo.” (Galacia 6:10) Ang mga komite sa emerhensiya sa paghatag ug hinabang sa ingon gitukod. Nakaamgo kon unsa ka lisod sa kahimtang sa kalungsoran duol sa baybay, ang mga Saksi nag-organisar ug usa ka misyon sa pagtabang.
Usa ka Saksi nga ginganlag Edgardo Acosta nahinumdom: “Sa Sabado, Oktubre 31, nakabaton kami ug gamayng sakayan ug gisusi ang lugar nga nalunopan. Bisag nakaluwas kami ug duha ka brader,a among naamgohan nga nagkinahanglan kami ug mas dakodakong sakayan aron makuha namo ang tanang igsoon. Busa nakakuha kami ug sakayan nga gigamit sa pagpangisdag balyena ug gisugdan ang ikaduhang biyahe sayo sa Dominggo sa buntag. Sa kataposan, among nakuha ang tanang membro sa kongregasyon, apil ang ubang mga silingan—sa total nga 189 ka tawo.”
Si Juan Alvarado mitabang sa mga palakaw sa pagluwas duol sa La Junta. Siya nahinumdom: “Among madungog ang mga singgit sa mga tawo, ‘Tabang! Luwasa kami!’ Kini ang labing makalilisang nga kasinatian nga akong naagian sukad. Ang mga igsoon wala gayoy kapaingnan. Daghan ang nanungtong sa mga atop.” Miasoy ang naluwas nga si María Bonilla: “Ang tubig sa among palibot morag dagat. Kaming tanan nanghilak.” Apan ang mga kalihokan sa pagluwas milampos. Nag-ingon ang naluwas nga si Humberto Alvarado: “Dili lamang giluwas kami sa mga igsoon kondili kami gitagan-an usab ug silonganan, pagkaon, ug sapot.” Si Humberto dugang nahinumdom: “Usa ka tawo nga nakakita sa pagluwas nagsulti kanamo nga walay usa sa iyang simbahan ang misulay sa pagkuha kaniya—mga Saksi ni Jehova lamang. Siya kombinsido na karon nga ang mga Saksi ni Jehova ang nakabaton sa tinuod nga relihiyon!”
Diha sa usa ka lungsod nga gitawag ug La Lima, usa ka grupo sa mga Saksi natanggong sulod sa balay. Uban sa tubig nga nagtubo sa ilang palibot, ilang gilungagan ang kisame ug mikatkat sa mga parulos sa kisame. Usa ka Saksi nga ginganlag Gabi miasoy: “Kami adunay igong pagkaon nga miabot ug pipila ka adlaw. Sa dihang kini nahurot, gipameligro sa usa ka brader ang iyang kinabuhi pinaagi sa paglusbog sa tubig aron manguhag mga lubi. Aron mahupayan ang among kabalaka, nanganta kami ug mga alawiton sa Gingharian.” Si Juan, usa ka ministeryal nga alagad, nahinumdom: “Wala kami magtuo nga maluwas kami. Busa kami midesidir sa pagtuon sa basahon sa Bibliya nga Ang Bantayanang Torre. Kaming tanan misugod sa paghilak, nga naghunahuna nga kataposan na kining higayon nga kami magkauban sa pagtuon. Ang pagtuon nagpalig-on kanamo sa paglahutay.” Sulod sa walo ka adlaw sila milahutay, hangtod nga sila sa kataposan giluwas sa mga awtoridad.
Bisag luwas ug buhi, daghang nangaluwas sa baha kinahanglang mag-atubang sa mapait nga mga kamatuoran. Miadmitir ang usa ka Saksi nga ginganlag Lilian: “Sakit kaayong mawad-an ug personal nga mga butang sama sa mga sapot, muwebles, ug mga letrato sa pamilya. Sa dihang nakita nako ang akong balay nga napuno sa lapok, basura, ug gani mga bitin, grabe gayod kaayo kadto!” Apan, sa makausa pa, ang Kristohanong panag-igsoonay napamatud-ang bililhon. “Ang mga igsoon miabot sa pagtabang,” nahinumdom si Lilian. “Ang akong bana, nga dili Saksi, nangutana, ‘Sa unsang paagi kita makabayad kanila alang sa ilang kahago?’ Usa sa mga sister mitubag pinaagi sa pag-ingon kanako, ‘Dili nimo ako angayng pasalamatan. Ako imong igsoon!’”
Naagoman sa El Salvador ang Kapungot ni Mitch
Samtang ang Bagyong Mitch mihaguros sa kasadpan paingon sa El Salvador, kini mihinayg diyutay. Apan may gahom gihapon kini sa pagpatay. Niadtong tungora, ang mga Saksi ni Jehova sa El Salvador okupado sa pagplano sa “Iya sa Diyos nga Dalan sa Kinabuhi” nga Distritong Kombensiyon. Kapin sa 40,000 ang gipaabot nga motambong. Sa nagsingabot si Mitch, daw walay purohan nga makatambong ang tanang igsoon sa maong kombensiyon. Ang mga suba miawas, nga nagpabaha sa mga pananom, mga haywey, ug mga balay. Naupaw tungod sa pagpamutol sa mga kahoy, ang mga bungtod nakamugnag dagkong mga pagdahili sa mga lapok.
Si Nelson Flores mao ang nagadumalang magtatan-aw sa kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa lungsod sa Chilanguera. Sa Sabado sa buntag, Oktubre 31, siya nakamata nga nakakita nga sa tabok sa suba nga gitindogan niadto sa Chilanguera, ang tanan napayhag! Lima ka gatos ka balay ang gibanlas! Kay nahadlok nga makalas ang mga kinabuhi sa iyang espirituwal nga mga igsoon, ug wala magpalandong sa iyang kaugalingong kahilwasan, miambak si Nelson sa midako nga suba. “Sa nakaabot ako sa atbang,” si Nelson nahinumdom, “mitindog ako ug namalandong. Tig-agian ako niining dapita adlaw-adlaw, nga nagsangyaw sa balay ug balay, apan wala gayod akoy makitang pamilyar nga timaan sa yuta!”
Duolan sa 150 ka tawo ang namatay niadtong gabhiona sa Chilanguera. Apil kanila mao ang daghang indibiduwal nga nagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova. Hinunoa, walay bawtismadong mga Saksi ang namatay.
Ang mga kalihokan sa pagluwas gisugdan dayon. Si Arístedes Estrada, kinsa mitabang sa pag-organisar niining palakawa, miasoy: “Kami wala tugoti sa pagsulod sa Chilanguera. Ang tubig nagdako gihapon! Dili gayod nako makalimtan ang talan-awon sa mga tawo nga nagpakitabang apan gibiyaan sa mga tigluwas kinsa napugos sa pagbiya aron sa pagluwas sa ilang kaugalingong mga kinabuhi.” Apan, sa ulahi ang tanang igsoon luwas nga nakuha. Ang mga Kingdom Hall nahimong silonganan sa mga nanglagiw. Dugang pa, dihay giasayn nga mga Saksi diha sa mga ospital, mga eskuylahan, ug ubang mga lugar diin ilang masusi ang mga listahan sa mga tawong nasamdan ug nawad-ag pinuy-anan alang sa mga ngalan sa mga Saksi. Ang lokal nga mga kongregasyon dihadihang mitagana sa gikinahanglang mga suplay.
Apan, ang pagdala sa mga suplay ngadto sa mga pondohanan sa hinabang dili gayod sayon. Ang mga igsoon nga gikan sa usa ka lungsod nga ginganlag Corinto milarga nga nagdalag daghang abot gikan sa ilang kaugalingong mga uma, nga gisugat lamang ug pagdahili sa lapok nga nakababag sa ilang pag-agi. Ang solusyon? Sila nagpamala aron makaagi! Sa sinugdan, maduhaduhaong nanan-aw ang mga tawo. Apan, sa ulahi, sila mitabang sa pagpamala ug nabuksan ang dalan. Ang mga igsoon sa Corinto nakaabot sa ilang destinasyon nga naputos sa lapok apan malipayon nga nakahatod sa ilang amot.
Ang sangang buhatan sa Watch Tower Society nagsilbing usa sa mga pondohanan sa hinabang. Si Gilberto, usa ka membro nga mitabang sa paghatod sa mga donasyon, nahinumdom: “Talagsaon kaayo kadto! Daghan kaayong sakyanan ang nangabot nga kinahanglang may itudlong mga boluntaryo sa pagdumala sa trapiko sa parkinganan ug sa karsada atubangan sa sangang buhatan.” Gibanabanang 25 ka toneladang sapot ug 10 ka toneladang pagkaon ang gidonar. Ang 15 ka boluntaryo naabtan ug usa ka tibuok semana sa pagklaseklase sa mga sapot ug paghatod niini.
Si Mitch Miagi sa Nicaragua
Si Mitch miagi duol gayod sa utlanan sa Nicaragua nga nagpabunok ug malaglagong ulan nianang yutaa usab. Libolibong balay ang nangaguba, ug ang mga haywey nabanlas. Duol sa lungsod sa Posoltega, ang pagdahili sa lapok naglubong sa tanang baryo—ug sa kapin sa 2,000 ka tawo.
Sa dihang nahibaloan sa mga Saksi sa Nicaragua ang katalagman, gitukod ang dako kaayong organisasyon sa pagpadalag hinabang. Ang mga boluntaryo gipadala sa lisod ug peligrosong mga misyon sa kaluoy—aron sa pagpangita sa ilang mga igsoon! Duha ka pundok sa mga Saksi, usa gikan sa León (usa ka lungsod sa habagatan sa Posoltega) ug usa gikan sa Chichigalpa (usa ka lungsod sa amihanan), mipaingon sa Posoltega, nga ang matag igsoon nagdalag bug-at nga putos sa mga tagana. Ang mga tigluwas nagpasidaan nga ang dalan didto halos dili gayod kaagian, apan determinado ang mga igsoon.
Sayo sa Lunes sa buntag, Nobyembre 2, ang mga igsoon sa León nagkargag mga tagana diha sa trak ug nagmaneho hangtod sa gibanlas nga taytayan. Human sa pagdiskarga sa trak, ang mga igsoon naghimog duha ka pundok sa mga siklista: Usa paingon sa Posoltega, ug ang lain alang sa nabahaang lungsod nga gitawag ug Telica. Ang mga igsoon nagsugod pinaagi sa pag-ampo. “Human sa pag-ampo,” miingon ang usa sa mga tigluwas, “among nabati ang dakong kalig-on.” Ilang gikinahanglan kini. Ilang kinahanglang tabokon ang dagkong mga lungag, usahay pinaagi sa pagdailos sa lapok ug usahay pinaagi sa pagbaba sa ilang mga bisikleta. Kasagarang mababagan sa nangatumbang mga kahoy ang ilang dalan. Ug giantos nila ang makahihilap nga talan-awon sa mga patayng lawas nga naglutaw sa mga linaw sa tubig.
Sa katingalahan, ang mga siklista gikan sa León ug Chichigalpa miabot sa Posoltega nga halos nagkadungan! Si Nerio López, usa ka membro sa pundok sa pagluwas, nahinumdom: “Pudpod na ang ligid sa akong bisikleta. Abi nako ug magamit lamang kini sa usa ka kilometro o duha.” Bisan pa niana, ang bisikleta sa usa ka paagi nakalahutay. Sa pagbalik lamang nga mibuto ang duha ka ligid niini. Sa bisan unsang paagi, ang mga igsoon mao ang kinaunahan sa mga tigdalag hinabang nga miabot. Pagkadako sa ilang gibating kalipay sa dihang ilang nahibalag ang grupo sa lokal nga Kristohanong mga brader ug sister! “Mapasalamaton kaayo ako kang Jehova ug sa among mga igsoon tungod kay sila nakahatag kanamo sa ilang pagpaluyo ug tabang,” miingon ang usa ka sister. “Wala gayod kami maghunahuna nga ang among mga igsoon moabot sa pagtabang dayon kanamo.”
Usa lamang kadto sa daghang panaw sa bisikleta nga gihimo ngadto sa gibahaang mga lungsod, ug sa daghang kahimtang ang mga igsoon mao ang kinaunahang mga tigdalag hinabang nga miabot. Ang lungsod sa Larreynaga nakasaksi sa talan-awon sa 16 ka igsoon nga miabot nga nagbisikleta! Ang lokal nga mga igsoon nakahilak tungod sa ilang mga paningkamot. Kinahanglang babahon usahay sa mga siklista ang kapin sa 20 ka kilong mga tagana. Duha ka igsoon nagbaba ug kapin sa 100 ka kilong mga tagana ngadto sa lungsod sa El Guayabo! Nagbaba kutob sa iyang madaog sakay sa iyang bisikleta, usa ka siklista nahupayan sa pagpalandong sa teksto sa Bibliya sa Isaias 40:29: “[Si Jehova] nagahatag ug gahom niadtong gikapoy; ug ngadto sa usa ka walay kabaskog siya nagadugang ug dakong kusog.”
Ang mga Saksi sa lungsod sa Tonalá nagpadalag mensahero sa pagreport ngadto sa mga igsoong may katungdanan nga ang ilang mga tagana sa pagkaon hapit nang mahurot. Sa dihang miabot ang mensahero, siya nakurat sa pagkahibalo nga ang mga tagana sa pagtabang napadala na! Ug sa dihang siya miabot, diha nay pagkaong naghulat kaniya sa iyang balay. Si Marlon Chavarría, kinsa mitabang sa pagdala sa mga suplay ngadto sa gibahaang lugar libot sa Chinandega, nahinumdom: “Diha sa usa ka lungsod, dihay 44 ka Saksing mga pamilya. Apan, 80 ka pamilya nakapahimulos tungod kay ang mga igsoon nagpaambit sa ilang pagkaon.”
Kining mga kalihokan sa pagtabang nakadangat sa pagtagad sa mga awtoridad. Ang mayor sa lungsod sa Wamblán nagsulat ngadto sa mga Saksi, nga nag-ingon: “Kami nagsulat kaninyo bahin sa posibilidad sa pagpangayog pipila ka tabang. . . . Nakita namo kon sa unsang paagi inyong gitabangan ang inyong mga brader ug sister dinhi sa Wamblán, ug buot kaming masayod kon kamo may mahimo usab alang kanamo.” Ang mga Saksi ni Jehova misanong pinaagi sa pagpadalag pagkaon, medisina, ug sapot.
Kagun-oban sa Guatemala
Human gayod nakagawas si Mitch sa Honduras ug El Salvador gidabodabohan dayon niini ang Guatemala. Si Sara Agustín, usa ka Saksi nga nagpuyo sa habagatan sa Guatemala City, nakamata sa pagdahunog sa sulog kaayong tubig. Ang lugot nga iyang gipuy-an nahimong usa ka nagdaguhob nga suba. Sa masubsob, siya nakapanuktok sa mga pultahan sa iyang mga silingan sa pagpaambit sa kamatuoran sa Bibliya. Karon siya nanuktok sa mga pultahan nga naningkamot pag-ayo sa pagpukaw kanila! Sa ulahi ang lapok midahili sa bungtod, nga naglamoy sa daghang balay sa iyang mga silingan. Mikuhag pala, si Sara nagsugod sa pagtabang sa mga nangaluwas, nga nagkalot sa pito ka gagmayng bata ilalom sa lapok. Sanglit usa ka mananabang, si Sara nakatabang sa pagpahimugso sa usa niining mga bataa sa kalibotan. Makasubo, usa ka tin-edyer nga dalagang ginganlag Vilma maoy usa sa mga namatay. Si Sara bag-o pang nakapahimutang ug literatura sa Bibliya kaniya.
Bisan tuod si Mitch dili na kaayo kusog, ang pagbunok kanunay sa ulan nakahatag ug igong kadaot sa mga pananom, mga taytayan, ug mga balay. Daghan kaayong suplay ang gipadala ngadto sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Guatemala, ug nadesisyonan nga ang pipila niining mga tagana magamit sa pagtabang sa mga igsoon sa Honduras. Sanglit daghan kaayong taytayan ang nangaguba ug ang mga erport nabahaan, ang mga suplay gipadala nga gipaagi sa dagat. Si Frede Bruun, gikan sa sangang buhatan, miasoy: “Kami nag-abang ug otso-metros nga gitas-ong barkong gama sa fiberglass ug mipanaw nga may dalang mga usa ka toneladang medisina ug pagkaon. Human sa makuyawng biyahe diha sa baloron kaayong katubigan, kami sa kataposan nakaabot sa pantalan sa Omoa, nga basa kaayo.”
Mitch—Ang Resulta
Si Mitch daw anam-anam nga milurang sa habagatan-sidlakan sa Mexico. Apan, sa kataposang paghuros, si Mitch mipaingon sa amihanan-sidlakan ug gimakmakan ang habagatang Florida, T.B.A. Apan si Mitch sa ulahi mihinay. Kini misibog ngadto sa Atlantiko ug kalit nga nawagtang. Sa Nobyembre 5, ang tanang pasidaan sa bagyo gikanselar.
Ang ubang mga eksperto nagtawag kang Mitch nga “ang labing makamatayng bagyo nga mihampak sa Kasadpang Hemisperyo sa miaging duha ka siglo!” Ang tanang nangamatay tingali miabot nga ingon ka daghan sa 11,000; libolibo sa mga tawo wala gihapon makita. Kapin sa tres milyones ang nangawad-ag mga balay o labing menos naapektohan pag-ayo. Si Presidente Carlos Flores Facusse, sa Honduras, mipahayag sa iyang kabalaka: “Kami nawad-an sa among gitukod, sa inanay, sulod sa 50 ka tuig.”
Daghang mga Saksi ni Jehova ang nangawad-an sa ilang mga balay tungod kang Mitch. Sa pagkaalaot, sa daghang kaso, ang mga parsela sa yuta nga gitindogan sa ilang mga balay gibanlas! Bisan pa niana, ang mga Saksi ni Jehova naghimog mga kahikayan sa pagtabang sa daghan sa pag-ayo o pagtukod pag-usab sa ilang mga balay.
Ang makasubong mga katalagmang sama sa Bagyong Mitch maoy usa ka makalilisang nga pahinumdom nga kita nagkinabuhi na sa “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon.” (2 Timoteo 3:1-5) Ang tinuod nga panalipod batok sa maong mga katalagman moabot lamang sa dihang pangabagahon na sa Gingharian sa Diyos ang pagdumala niining maong planeta. (Mateo 6:9, 10; Pinadayag 21:3, 4) Lain pa, ang mga Saksi ni Jehova mapasalamaton nga walay usa sa ilang mga igsoon ang nawad-an sa ilang mga kinabuhi ingong direktang resulta ni Mitch.b Ang pagsunod sa lokal nga mga sugo sa pagbakwet ug maayong organisasyon sa bahin sa lokal nga mga kongregasyon nakatabang sa daghan sa pagpalayo gikan sa kadaot.
Sulod sa miaging pipila ka bulan, ang mga Saksi ni Jehova sa naapektohang kayutaan naningkamot pag-ayo nga makabalik sa ilang rutina sa espirituwal nga mga kalihokan. Sa El Salvador, pananglitan, may gihimong mga kahikayan sa pagtabang sa mga biktima sa bagyo aron makatambong sa distritong kombensiyon nga gihimo mga pipila lamang ka adlaw human nga miagi si Mitch. May giabangang mga bus aron adunay kasakyan, ug may nakuhang sak-anan. Naghimo pa ganig mga kahikayan sa pagpatambal sa masakiton aron sila usab makatambong! Ang kombensiyon milampos, nga may kinatas-ang tumatambong nga 46,855—mas daghan pa kay sa gipaabot sa sinugdan. “Mapait kaayo ang among naagoman,” miadmitir si José Rivera, usa ka taga-El Salvador nga igsoon nga napildihan sa iyang balay ug sa iyang negosyo gumikan ni Mitch. “Apan kami mibiya sa asembliya nga nabag-o tungod sa pagkakita sa pagkamaabiabihon sa mga igsoon.” Gikataho, ang tumatambong sa mga tigom sa mga Saksi ni Jehova niining mga nasora miuswag ug dako—usa ka direktang resulta sa nakita sa mga tagagawas sa atong mga kalihokan sa pagtabang.
Apan tingali ang kinadak-ang epekto sa nahitabo naagoman sa mga Saksi mismo. Si Carlos, usa nga naluwas sa mga baha sa Honduras, miingon: “Wala pa ako makasinati ug sama niini. Nabati ko mismo ang gugma ug pagmahal sa akong mga igsoon.” Oo, ang kadaot nga gipahinabo sa Bagyong Mitch mahimo na unyang usa ka butang sa nangagi. Apan ang gugma nga gipakita sa mga Saksi ni Jehova, nga gipameligro sa daghan kanila ang ilang kinabuhi aron sa pagtabang sa ilang mga igsoon, dili gayod makalimtan.
[Mga Footnote]
a Ang mga Saksi ni Jehova sagad magtawag sa usag usa ingong “brader” ug “sister.”
b Ingong resulta sa bagyo, midaghan ang mga kaso sa sakit nga mananakod. Usa ka Saksi sa Nicaragua namatay gumikan niini.
[Kahon/Hulagway sa panid 19]
Silingang mga Saksi Mitabang
SA DIHANG nanagna ang mga naniid sa klima nga moagi ang Bagyong Mitch sa Belize, ang nasod nangandam sa epekto. Sanglit ang gobyerno nagsugo sa paghawa sa tanang lugar duol sa dagat ug sa ubos nga mga dapit, ang mga Saksi ni Jehova miadto sa kaulohan sa siyudad, sa Belmopan, mga 80 kilometros sa interyor, o ngadto sa ubang mga lungsod nga anaa sa mga bungtodbungtod.
Maayo na lang, ang Belize nakaeskapo sa kinakusgan sa kapungot ni Mitch. Apan sa nakadungog sa kahimtang sa ilang mga igsoon sa Honduras, Nicaragua, ug Guatemala, ang mga igsoon sa Belize midonar ug pagkaon, sapot, lunsayng tubig ilimnon, ug kuwarta.
Sa pagkamatuod, ang maong pagsanong maoy kinaiyahan sa mga igsoon sa kanait nga kayutaan. Ang mga Saksi sa Costa Rica nagpadalag upat ka dagkong container sa pagkaon, sapot, ug medisina. Ang mga igsoon sa Panama nagtukod ug upat ka sentro sa pagdawat, pagklaseklase, ug pag-empake sa mga butang nga gidonar. Sulod sa pipila ka adlaw, kapin sa 20,000 kilos nga hinabang ang nakolekta. Usa ka dili-Saksi mikomento: “Abi nako ug ang militar mao ang numero uno sa pag-organisar sa buluhaton sa pagtabang. Apan karon akong nakita nga ang mga Saksi ni Jehova mao ang numero uno.” Ang mga Saksi karon nagsugod sa pagduaw niining tawhana sa regular aron sa pagpaambit sa mga kamatuoran sa Bibliya.
Usa ka brader nga transportasyon ang negosyo mitaganag semi-trailer ug usa ka drayber (dili-Saksi) sa paghatod sa mga hinabang ngadto sa Nicaragua. Ang mga opisyal sa Panama ug Costa Rica wala mangayog papeles sa aduwana sa dihang gipaagi ang trak sa ilang mga utlanan. Usa ka estasyonan sa gasolina midonar ug igong sugnod aron mapuno ang duha ka tangke sa trak—igo alang sa idabuwelta nga biyahe! Sa Nicaragua ang mga opisyal sa aduwana wala usab moinspeksiyon sa mga putos. “Kon kini gikan sa mga Saksi ni Jehova, dili na kinahanglang inspeksiyonon pa namo kini,” sila miingon. “Kami wala pa gayod nagkaproblema ug bisan unsa kanila.”
Ugaling, ang transportasyon diha sa mamala paingon sa Honduras dili posible. Apan usa ka Kristohanong sister nga nagtrabaho sa Embahada sa Honduras nakahimog mga kahikayan pinaagi sa embahada sa pagpadala sa mga karga pinaagig ayroplano nga walay bayad! Kapin sa 10,000 kilos ka butang ang gipadala niining paagiha.
Makaiikag, ang ubang dili-Saksi natandog pag-ayo sa kalihokan sa pagtabang nga gihimo sa mga Saksi. Ang ubang mga kompaniya midonar ug mga karton, mga tape dispenser, ug plastik nga mga sudlanan. Ang uban mihatag ug donasyong salapi ug mga diskuwento. Ang mga empleyado sa erport sa Panama natandog pag-ayo sa pagkakita ug kapin sa 20 ka Saksi nga mga boluntaryong mitabang sa pagdiskarga sa donasyon nga ipadala ngadto sa Honduras. Sa pagkasunod adlaw, ang uban niining maong mga trabahante sa erport mitungha nga nagdalag donasyon nga ilang natigom taliwala kanila.
[Kahon sa panid 20]
Samang Buluhaton sa Pagtabang sa Mexico
ANG Mexico nakaagom ug gamayng kadaot gikan sa Bagyong Mitch. Apan sa wala pa miagi kanang maong mamumuno sa Sentral Amerika, dihay grabeng pagbaha sa estado sa Chiapas. Duolan sa 350 ka komunidad ang naapektohan; ang pipila ka lungsod nangawagtang.
Siyempre, ang pagbaha nakahatag ug daghang kalisod sa mga Saksi ni Jehova niadtong dapita. Apan, ang abtik nga paglihok sa bahin sa lokal nga mga ansiyano sa kongregasyon masubsob nga nakatabang sa pagpamenos sa epekto sa bagyo. Pananglitan, diha sa usa ka gamayng komunidad, giduaw sa mga ansiyano ang matag membro sa kongregasyon ug gisultihan sila sa pagdangop sa Kingdom Hall kon magpadayon ang ulan. Ang tigomanan gituohan nga mao ang kinalig-onang tinukod niana nga komunidad. Sa pagkakadlawon ang lungsod giigo sa nag-abot nga mga sulog sa duha ka nagbaha nga mga suba! Ang mga Saksi—ug ubay-ubay nilang mga silingan—naluwas sa pagbaha pinaagi sa pag-ikyas ngadto sa atop sa Kingdom Hall. Walay usa ka Saksi ang namatay.
Bisan pa, duolan sa 1,000 ka Saksi sa Mexico napugos sa pagbalhin ngadto sa mga silonganan sa gobyerno. Duolan sa 156 ka balay sa mga Saksi bug-os nga naguba, ug 24 ang nadaot. Dugang pa, pito ka Kingdom Hall bug-os nga naguba.
Busa, unom ka komite sa paghatag ug hinabang giorganisar sa pag-alagad sa mga panginahanglan sa mga Saksi ni Jehova ug sa ilang mga silingan. Ang mga pagkaon, sapot, habol, ug ubang mga tagana giapod-apod dayon. Sa pagkatinuod, sa dihang gihatagan ug hinungdanong impormasyon ang mga opisyal sa gidakoon sa kalihokan sa pagtabang, sila miingon: “Ang armi wala gani makahimo niini nga ingon ka dali.”
Ang mga Saksi ni Jehova dugay nang nakabaton ug dungog sa ilang pagkamatinud-anon, ug kasagaran kini nakahatag kanila ug kaayohan. Pananglitan, sa dihang ang usa ka pundok sa mga tawo nangayog tabang sa lokal nga mga awtoridad, sila gipangutana kon aduna bay mga Saksi ni Jehova sa ilang komunidad. Sa dihang sila mitubag nga aduna, gisultihan sila sa mga opisyal: “Nan paanhia ang usa kanila dinhi namo aron among mahatag kaniya ang mga tagana sa hinabang!”
Maayong pagkapahayag sa mubong paagi sa usa ka lokal nga ansiyano sa kongregasyon kini sa dihang siya misulat: “Ang mga igsoon naghupot ug positibong tinamdan bisan pa niini nga kalamidad. Gipameligro ang ilang mga kinabuhi, daghang igsoon sa duol nga mga komunidad miabot sa pagtabang kanamo nga nagdalag pagkaon ug mga publikasyon sa Bibliya aron sa paglig-on kanamo. Daghan kaayo ang among nabatonan nga angay pasalamatan si Jehova.”
[Mapa/Hulagway sa panid 14]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
Mexico
Guatemala
El Salvador
Belize
Honduras
Nicaragua
Costa Rica
[Hulagway sa panid 15]
HONDURAS
◼ Guacerique River
[Mga hulagway sa panid 16]
EL SALVADOR
◼ Pangunang Dalan sa Chilanguera
◼ Si José Lemus ug ang iyang mga anak nga babaye naluwas, uban sa Kingdom Hall
◼ Si José Santos Hernandez, atubangan sa iyang nagubang balay
[Mga hulagway sa panid 17]
NICARAGUA
◼ Unang grupo sa mga siklista paingon sa Telica
◼ Mga Saksi sa El Guayabo malipayong midawat sa mga putos sa pagkaon
NICARAGUA
[Mga hulagway sa panid 18]
NICARAGUA
◼ Mga boluntaryo nagtukod pag-usab sa una sa daghang balay
◼ Mga Saksi nga gikan sa lokal nga mga kongregasyon mitabang sa pag-empake sa mga putos sa pagkaon
[Hulagway sa panid 18]
GUATEMALA
◼ Si Sara nakatabang sa pagluwas ug pito ka bata gikan sa lapok