Mga Kabalaka Bahin sa Nahugawang Dugo
SA DIHANG si Demetrio Pessoa, usa ka biokemiko sa Bolivia, nakasinatig mga komplikasyon human sa operasyon, siya gidali pagdala ngadto sa usa ka klinika. Didto siya giabonohag dugo, ug ang iyang kahimtang miarang-arang. Apan, wala madugay ang biokemiko kalit lang nga gihilantan. Human siya masusi, gisultihan siya sa mga doktor sa di-maayong balita: si G. Pessoa giabonohag dugo nga nahugawan sa parasitong Trypanosoma cruzi. Ingong resulta, siya nabiktima sa Chagas nga sakit.
Ang kahimtang ni G. Pessoa nahitabo dili lamang sa Bolivia, matod sa Panos, usa ka gibase-sa-London nga organisasyon sa palaumagian sa balita. Ang usa ka dugayng medikal nga pagtuon nga gipahigayon diha sa 12 ka nasod sa Latin Amerika nagpakita nga nianang bahina sa kalibotan, ang mga impeksiyon nga gipahinabo sa nahugawang dugo maoy matag-adlaw nga mga panghitabo. Diha sa usa ka nasod sa Latin Amerika, sa matag 10,000 ka pasyente nga giabonohag dugo, 220 ang natakdan ug mananakod nga sakit. Nagpasabot kana nga 1 sa matag 45 ka tawo nga giabonohag dugo ang nabiktima!
Hinunoa, ang Chagas nga sakit dili lamang mao ang hulga. Ang samang pagtuon nagpakita nga daghang nasod sa Latin Amerika wala magsusi sa gidonar nga dugo kon duna bay hepatitis C ug nga sa pipila ka nasod ang mga pagsusi kon duna bay sipilis panalagsa lamang gihimo. Dugang pa, walay igong himan ang daghang nasod aron susihon ang dugo kon duna bay HIV. Sa dihang naghisgot bahin sa nahugawang dugo, si Tonchi Marinkovic, ministro sa panglawas sa Bolivia, miingon: “Diyos luwasa kami gikan sa emerhensiya, tungod kay basig among maagoman ang grabeng medikal nga krisis sa sipilis, hepatitis, Chagas o AIDS.”
Wala lang tuyoa, kining opisyal sa kagamhanan nagtumong sa hustong direksiyon sa pagpukgo niining nagahulgang medikal nga krisis. Ang mantalaang Notícias Bolivianas nag-ingon pipila ka tuig kanhi diha sa usa ka artikulo bahin sa mga risgo sa mga pag-abonog dugo: “Ang paglikay sa dugo maoy girekomendar uyon sa sugo sa Bibliya.” Ang sugo sa Bibliya nga gitumong niining mantalaan sa Bolivia makaplagan diha sa Buhat 15:29. Kini nag-ingon: “Padayong magaayad sa mga butang nga gihalad ngadto sa mga idolo ug gikan sa dugo ug gikan sa mga butang nga naluok ug gikan sa pakighilawas. Kon kamo maampingong magpahilayo sa inyong kaugalingon gikan niining mga butanga, kamo mouswag.”—Tan-awa usab ang Genesis 9:4; Levitico 3:17.