Pagsusi sa Imong Buhok

“SA MATAG edad ug kultura,” miingon ang usa ka reperensiyang basahon, “ang buhok mopadayag ug usa ka butang bahin sa tawo.” Nan, dili ikahibulong nga ang kadaghanang tawo interesado kaayo nga mahimong himsog ug maanindot tan-awon ang ilang buhok.

Gipangutana sa Pagmata! ang upat ka ekspertong mga mangongorteg buhok ug pipila ka kasagarang mga pangutana bahin sa pagkagama ug pag-areglar sa buhok. Sumala sa among nasayran, ang imong buhok komplikado diay kaayo.

Pagtubo ug Pagpanglarot sa Buhok

P: Ginama sa unsa ang buhok?

T: Ang buhok dunay keratin, usa ka lanoton nga protina. Ang matag buhok motubo gikan sa hulpahulpa sa bagolbagol nga gitawag ug follicle. Diha sa gamot sa matag follicle mao ang papilla, nga tugob sa suplay sa dugo. Ang papilla mopagawas ug mga selula sa buhok nga moduso sa mga selula sa ibabaw sa follicle ug mogahi nga mahimong buhok.

P: Daghan ang nagtuo nga kusog motubo ang buhok kon kortehan. Tinuod ba kini?

T: Dili. Ang ubang mga tawo nagtuo nga ang buhok pakan-on sa lawas sa samang paagi nga ang mga sanga sa kahoy ginapakaon sa punoan. Apan sa dihang makagawas na ang mga buhok gikan sa bagolbagol, kini maoy patay na nga substansiya. Busa, ang pagkorte sa buhok dili makaapektar sa pagtubo niini.

P: Nganong ang buhok mahimo mang uban?

T: Ang ilalom nga lut-od sa buhok dunay pigment nga mohatag ug kolor sa buhok. Sa dihang ang mga selula sa pigment mamatay, ang buhok mahimong uban; kini maoy bahin sa pagkatigulang. Ang wala-sa-panahon nga pag-uban sa buhok tingali maoy tungod sa mga gene o sa sakit. Apan, dili tinuod nga ang buhok mokalit lang nga mahimong uban. Ang pigment mapondo ilalom sa bagolbagol. Busa mokabat ug kapin sa usa ka adlaw ang pagtubo (mga 1.25 sentimetro sa usa ka bulan) ug paggimaw sa uban ibabaw sa ulo.

P: Unsay mga hinungdan nga manglarot ang buhok?

T: Ang pagpanglarot sa buhok maoy natural nga siklo sa buhok. Sa aberids, ang matag tawo malarotan ug mga 50 ngadto sa 80 ka buhok kada adlaw. Apan ang pagkahurot sa buhok ibabaw sa masigkakilid sa agtang sa lalaki maoy tungod sa kaliwat ug morag tungod sa pagkakulang ug hormone nga moresulta ug pagkaupaw. Ang dili-normal nga pagpanglarot sa buhok gitawag ug alopecia.a

P: Ang uban moingon nga ang buhok maoy usa ka salamin sa panglawas sa tawo. Nakamatikod ka ba niini?

T: Oo. Ilalom sa bagolbagol, pakan-on sa dugo ang buhok. Busa ang himsog nga buhok mopabanaag ug himsog nga suplay sa dugo. Apan, ang tawo nga dili hingaon ug sustansiyadong pagkaon o hinginom ug alkoholikong mga ilimnon makakita nga ang iyang buhok luyloy ug daling mabugto, tungod kay ang iyang suplay sa dugo dili makahatag ug hustong sustansiya sa iyang buhok. Ang pagkalarot sa buhok o dili himsog nga buhok malantaw pa gani nga unang mga timaan sa sakit o pagsabak.

Paagi nga Makapahimsog sa Imong Bagolbagol ug Buhok

P: Isaysay kon unsaon sa pagsiyampo sa buhok ug bagolbagol.

T: Sumala sa naeksperyensiyahan ang kadaghanang tawo nga uga ug bagolbagol magsigeg siyampo sa ilang buhok. Siyempre, ang abog ug mga kaliskis sa panit mopilit sa lana sa imong buhok ug makasampong sa tubotubo sa lana paingon sa mga follicle. Busa kinahanglang regular nga magsiyampo. Apan kining natural nga lana usab mohatag ug proteksiyon sa imong panit batok sa makadaot nga bakterya ug magsanta sa paghungaw sa gikinahanglang umog. Tungod sa kanunayng pagsiyampo, imong gihikawan ang imong bagolbagol niining lut-od nga mohatag ug proteksiyon ug maoy makaingon sa mga problema sama sa uga nga bagolbagol. Ang kadaghanang eksperto nagrekomendar nga magsiyampo lang kon ang bagolbagol o buhok hugaw na. Ang mga tawo nga lanahon ug buhok kinahanglang kanunayng magsiyampo kay sa niadtong normal o ugag buhok.

Sa dihang magsiyampo, masahea ang imong bagolbagol. Makatangtang kini sa patayng mga selula ug makatabang kini sa maayong sirkulasyon sa dugo, nga maoy magpakaon sa imong buhok. Ayawg kalimot sa pagbanlawg maayo sa imong buhok! Kon dili ka manghunaw pag-ayo sa imong kamot human manabon, ang imong panit mouga ug mangliki. Sa susama, kon dili ayohon pagbanlaw ang buhok, ang bagolbagol mouga ug maghimbishimbis.

P: Sa unsang paagi matambalan ang uga nga bagolbagol?

T: Inom ug daghang tubig, ug kaon ug sustansiyadong mga pagkaon. Makaparepresko kini sa imong panit ug makapahimsog sa suplay sa dugo. Paggamit ug dili isog nga siyampo, ug masahea kanunay ang imong bagolbagol. Ang uban mogamit usab ug mga kondisyoner nga dili na kinahanglang banlawan pa ang buhok aron marepreskohan ang bagolbagol.

Pagkorte sa Imong Buhok

P: Unsay angay hinumdoman sa usa ka tawo kon magpakorte ug buhok?

T: Kon gusto ka ug bag-ong korte sa buhok, pagdalag letratro sa korte sa buhok nga imong gusto ug tingali korte nga dili nimo gusto. Prangkang isulti ang imong gusto ug ang panahon nga andam nimong igugol sa pag-areglar sa buhok matag adlaw, tungod kay ang ubang mga korte nagkinahanglag daghang panahon kay sa uban. Hinumdomi nga nagkinahanglag duha o tulo ka pagduaw sa mangongorte una pa niya makuha ang imong gusto. Busa ayawg kaluya ug ayaw dayon pangitag laing mangongorte!

Kon Unsay Ginapadayag sa Imong Buhok

Ang pag-areglar ug estilo sa kupyor maoy mga paagi sa pagpaila sa kaugalingon. Ang buhok kortehan, patas-on, tul-iron, kulngon, tinaon, ug kupyoron sa nagkalainlaing paagi aron makasunod sa uso, relihiyosong mga pagtulon-an, ug bisan sa katilingbanon ug politikanhong mga ideya. Tan-awag maayo ang imong buhok. Unsay gipaila niini bahin kanimo? Ang himsog nga buhok nga makasaranganong pagkakupyor magpatahom sa tag-iya niini ug madayeg sa uban.

[Footnote]

[Mga hulagway sa panid 26]

• Ang pagkaon ug sustansiyadong mga pagkaon ug pag-inom ug daghang tubig makatabang sa pagtambal sa uga nga bagolbagol

[Hulagway sa panid 26]

• Ang kanunayng pagsiyampo makawala sa lana nga mohatag ug proteksiyon sa imong bagolbagol

[Hulagway sa panid 26]

• Ang pag-uban sa buhok maoy normal nga bahin sa pagkatigulang