Unsa ka Dako ang Kapeligrohan?

SA Oktubre 1997, si Hollie Mullin, usa ka masuso nga tulo ka semana ang edad, nataptan ug impeksiyon sa dalunggan. Sa dihang wala kini maayo sulod sa pipila ka adlaw, ang iyang doktor nagreseta ug bag-ong antibiotiko. Gidahom nga mamaayo ra kinig dali, apan wala gihapon kini maayo. Nagbalikbalik ang impeksiyon ug nagpadayon bisag gitambalan ug lainlaing mga antibiotiko.

Sa iyang unang tuig sa kinabuhi, si Hollie nakaagig 17 ka pagtambal ug lainlaing mga antibiotiko. Dayon, sa edad nga 21 ka bulan, migrabe ang iyang impeksiyon. Human sa 14 ka adlaw nga pagtambal ug antibiotiko agi sa ugat ingong kataposang remedyo, ang impeksiyon naayo ra gyod.

Ang mga kahimtang nga sama niini kasagaran nang nagakahitabo ug dili lang sa mga bata ug mga edaran. Ang mga tawo sa tanang pangedaron magsakit ug mamatay pa gani tungod sa mga impeksiyon nga sayon rang matambalan kaniadto sa mga antibiotiko. Ang tinuod, ang mga kagaw nga dili madutlag antibiotiko dugay nang dakong problema sa pipila ka ospital sukad pa sa katuigang 1950. Dayon sa katuigang 1960 ug 1970, ang mga kagaw nga dili madutlag antibiotiko mikaylap ngadto sa mga komunidad.

Sa ngadtongadto, ang medikal nga mga tigpanukiduki nagsugod sa paghisgot bahin sa sobrang paggamit ug mga antibiotiko sa mga tawo ug mga mananap ingong pangunang hinungdan sa pagdaghan sa mga kagaw nga dili madutlag antibiotiko. Sa 1978 ang usa niining medikal nga mga tigpanukiduki nag-ingon nga “dili na gayod makontrolar” ang sobrang paggamit ug antibiotiko. Busa sa katuigang 1990, mabasa ang mosunod nga mga ulohan sa balita sa tibuok kalibotan: “Nangabot na ang mga Mikrobyong Dili Madutlag Tambal,” “Magpabilin ang mga Mikrobyong Dili Madutlag Tambal,” “Peligrosong mga Tambal—Sobrang Paggamit ug Antibiotiko Nakapadaghan sa mga Mikrobyong Dili Madutlag Tambal.”

Paghinobra ba kini nga pagbalita? Dili sumala sa tinamod nga medikal nga mga organisasyon. Sa usa ka taho bahin sa makatakod nga mga sakit sa 2000, ang direktor-heneral sa World Health Organization (WHO) nag-ingon: “Sa pagsugod sa bag-ong milenyo, ang mga tawo nag-atubang ug laing krisis. Ang mga sakit nga kaniadto matambalan . . . karon dili na madutlag kontra-mikrobyong mga tambal.”

Unsa ka grabe kini nga krisis? “Kining makapatugaw nga pag-ugmad [sa mga kagaw nga dili madutlag tambal] nagtak-op sa kahigayonan sa pagtambal sa makatakod nga mga sakit,” nagtaho ang WHO. Ang pipila ka awtoridad karon naghisgot pa gani bahin sa pagbalik sa tawo sa panahong walay mga antibiotiko sa pagtambal sa mga impeksiyon.

Giunsa man pagkaylap niining gigming nga mga organismo, nga naglupig sa moderno kaayong mga kausbawan sa siyensiya? Aduna bay mahimo ang tawo aron mapanalipdan ang iyang kaugalingon o ang uban? Ug unsang mga solusyon ang madahom sa umaabot sa pagsumpo sa mga kagaw nga dili madutlag antibiotiko? Ang sunod nga mga artikulo mohatag ug pipila ka mga tubag.