Nganong Dunay Mohimog Kapintasan?

SI Joseba, nga taga-Spain, gipangutana kon nganong mianib siya sa usa ka militanteng grupo. “Dili na namo maantos ang pagdaogdaog ug inhustisya,” siya miingon. “Sa dakong siyudad sa Bilbao, diin ko nagpuyo, ang mga polis basta na lang manulod sa mga balay, mangulata, ug manakop.”

Si Joseba mipadayon: “Usa ka buntag niana, gidakop ko kay akong gisaway ang maong pamaagi sa mga polis. Nasuko kaayo ko nga gusto kong mohimog aksiyon—mapintas nga aksiyon kon gikinahanglan—aron masulbad kana.”

Manimalos kay Gidaogdaog

Bisan tuod wala pakamataronga sa Bibliya ang kapintasan, giila niini nga “ang pagpanglupig [o pagdaogdaog] makapabuang sa usa ka maalamon,” o mag-aghat sa usa sa paglihok nga dili-makataronganon. (Ecclesiastes 7:7) Daghan ang masuko pag-ayo sa dihang sila daogdaogon tungod sa ilang rasa, relihiyon, o nasyonalidad.

Pananglitan, si Hafeni, nga gihisgotan sa miaging artikulo, miingon: “Ang among yuta basta na lang giilog. Ang mga mananap makig-away aron panalipdan ang ilang pinuy-anan, busa natural lang nga makig-away mi para sa among yuta ug katungod.” Sa usa ka pahayag nga gipatik human sa iyang kamatayon, ang usa ka suicide bomber miingon: “Kon dili ninyo hunongon ang pagpamomba, paggamit ug tear gas, pagpamilanggo, ug pagpaantos sa among katawhan, dili mi mohunong sa pagpakig-away.”

Tungod sa Relihiyon

Bisan tuod ang mga militante subsob nga matukmod sa sekular nga mga hinungdan, sila sagad mohimog kapintasan tungod sa relihiyosong hinungdan. Usa ka lider sa kalibotan ang nakadawat niini nga fax gikan sa tigpamaba sa usa ka militanteng grupo: “Dili mi mga buang ug dili sab mi hakog sa gahom. Kami nag-alagad sa Diyos mao nga kami nakig-away.”

Maylabot sa kapintasan nga tinukmod sa relihiyon, si Daniel Benjamin ug Steven Simon misulat diha sa ilang librong The Age of Sacred Terror: “Sa kalibotan nga nag-anam karelihiyoso, mas daghang membro sa dagkong relihiyon ug sa bag-ong mga kulto ang nagtuo nga ang kapintasan kinahanglang mahimong bahin sa ilang debosyon sa Diyos.” Human himoig dokumentaryo ang iyang gitawag nga “grabeng mga buhat sa terorismo sa tibuok kalibotan,” ang usa ka tigdukiduki miingon: “Ang tanang naghimo niini nagtuo nga sila giuyonan, o gisugo pa gani sa Diyos.”

Apan daghang relihiyosong militante ang dunay dili-makataronganong panglantaw nga sukwahi sa mga pagtulon-an ug prinsipyo sa relihiyong gianiban.

Nakagamot sa Kasingkasing

Si Joseba, nga gihisgotan sa sinugdan, gidagmalan pag-ayo sa dihang gidakop. Siya miingon: “Tungod sa ilang pagpaantos nako, kombinsido ko nga makataronganon ang akong kayugot. Andam kong mamatay aron motungha ang kausaban.”

Sagad, ang ginatudlo diha sa grupo dugang makaaghat sa mga membro sa paghimog kapintasan. “Sa didto pa mi sa kampo sa mga kagiw,” miingon si Hafeni, “dihay mga rally nga nagtudlo namo nga ang mga puti kanunayng mangitag paagi sa pagdominar sa mga itom.” Unsay resulta niini?

“Misamot ang akong kayugot sa mga puti,” siya midugang. “Wala koy salig nila. Sa ulahi, wala na nako ni maantos, ug naghunahuna ko nga kinahanglan na ming mohimog aksiyon.”

Apan makapahingangha kaayo nga bisan pag ang kayugot ug kawalay-pagsalig nakagamot na sa kasingkasing ni Joseba ug Hafeni, sila nakahimog kausaban. Unsa may nakatandog sa ilang hunahuna ug kasingkasing? Isaysay kini sa sunod nga artikulo.

[Blurb sa panid 6]

“Tungod sa ilang pagpaantos nako, kombinsido ko nga makataronganon ang akong kayugot. Andam kong mamatay aron motungha ang kausaban.”—Joseba