Makapauswag Ka sa Imong Memorya
SI Jehova nga Diyos naglalang sa utok sa tawo uban sa kahibulongang katakos sa paghinumdom. Gidisenyo niya kini aron mahimong pondohanan nga mapahimuslan nga dili mawala ang bililhong mga butang nga gisulod diha niana. Ang disenyo sa utok nahiuyon sa katuyoan sa Diyos nga ang mga tawo mabuhi sa walay kataposan.—Sal. 139:14; Juan 17:3.
Apan tingali gibati mong ang daghan kaayo nga imong gibutang sa imong kaisipan nawala na. Daw wala na kini sa dihang gikinahanglan mo kini. Unsay imong mahimo aron mas moayo ang imong memorya?
Pagbaton ug Interes
Ang interes maoy usa ka dakong tabang sa pagpauswag sa imong memorya. Kon batasanon nato ang pagkamapaniiron, pagkainteresado sa mga tawo ug sa nagakahitabo alirong nato, mahimong abtik ang atong kaisipan. Unya kita mas daling mosanong uban sa susamang interes inigkabasa o inigkadungog nato sa butang nga adunay malungtarong bili.
Dili talagsaon nga ang usa ka tawo malisdan sa paghinumdom sa mga ngalan sa mga tawo. Bisan pa niana, ingong mga Kristohanon, kita nahibalo nga ang mga tawo importante—ang mga isigka-Kristohanon, silang atong gisangyawan, ug ang uban nga kanila kita may pakiglabot samtang atong giatiman ang kinahanglanong mga butang sa kinabuhi. Unsay makatabang kanato sa paghinumdom sa mga ngalan nga angay natong hinumdoman? Si apostol Pablo naglista pinaagi sa ngalan sa 26 ka sakop sa kongregasyon nga iyang gisulatan. Ang iyang interes kanila gipaila sa kamatuoran nga dili lang siya nakaila sa ilang mga ngalan kondili naghisgot ug tinong mga kasayoran bahin sa kadaghanan nila. (Roma 16:3-16) Ang pipila ka nagapanaw nga mga magtatan-aw karong adlawa maayo kaayo sa paghinumdom sa mga ngalan, bisan pag magbalhinbalhin silag nagkalainlaing mga kongregasyon kada semana. Unsay nakatabang kanila? Mahimong ilang gibansay ang paggamit sa daghang beses sa ngalan sa usa ka tawo sa una nilang pag-estoryahay. Gipaningkamotan nila nga ilangkit ang ngalan sa maong tawo uban sa iyang nawong. Dugang pa, sila mogugol ug panahon uban sa nagkadaiyang mga tawo diha sa ministeryo sa kanataran ug sa dungan nga pagpangaon. Kon ikaw makahimamat sa usa ka tawo, makahinumdom ka ba sa ngalan nianang tawhana? Sugdi pinaagi sa pagbatog maayong katarongan aron hinumdoman ang ngalan; unya sulayi ang pipila sa mga sugyot nga gihisgotan na.
Ang paghinumdom sa imong gibasa hinungdanon usab. Unsay makatabang kanimo nga mouswag niini? Ang interes ug pagsabot adunay hinungdanong bahin. Kinahanglang aduna kay igong interes sa imong gibasa aron ihatag mo niana ang imong bug-os nga atensiyon. Dili ka makahinumdom sa impormasyon kon ang imong hunahuna naglatagaw samtang naningkamot ka sa pagbasa. Mapauswag ang pagsabot kon ilangkit mo ang impormasyon sa mga butang nga imong sinati o sa kahibalo nga imo nang nabatonan. Suknaa ang imong kaugalingon: ‘Sa unsang paagi ug kanus-a ko ikapadapat kining impormasyona diha sa akong kinabuhi? Sa unsang paagi magamit ko kini sa pagtabang sa laing tawo?’ Ang pagsabot mapauswag usab kon magbasa kag ubay-ubayng pulong inay tinagsa ka pulong. Mas dali kang makasabot sa mga ideya ug makaila sa pangunang mga ideya, mao nga kana mas sayong mahinumdoman.
Gahinig Panahon ang Pagrepaso
Ang mga eksperto sa natad sa edukasyon nagpasiugda sa kahinungdanon sa pagrepaso. Sa usa ka pagtuon, usa ka propesor sa kolehiyo nagpasundayag nga ang usa ka minuto nga gigugol sa dihadihang pagrepaso nagdoble sa gidaghanon sa impormasyon nga mahinumdoman. Busa sa gilayon pagkahuman sa imong pagbasa—o sa dakong bahin niana—repasoha sa kaisipan ang pangunang mga ideya aron kana matisok sa imong kaisipan. Hunahunaa kon sa unsang paagi imong ipatin-aw sa imong kaugalingong mga pulong ang bag-ong mga punto nga imong nakat-onan. Pinaagi sa pagpalunhaw sa usa ka ideya sa imong memorya pagkahuman gayod sa imong pagbasa, malugwayan mo ang panahon nga mahinumdoman mo ang punto.
Unya sa mosunod nga pila ka adlaw, pangitag higayon sa pagrepaso sa imong nabasa pinaagi sa pagpakig-ambit sa impormasyon sa laing tawo. Mahimo nimo kana uban sa usa ka membro sa pamilya, usa ka sakop sa kongregasyon, kauban sa trabaho, kauban sa tunghaan, silingan, o sa imong mahibalag sa ministeryo sa kanataran. Sulayi ang pagsubli dili lang sa pasukaranang mga punto kondili sa Kasulatanhong pangatarongan usab nga gigamit duyog niana. Ang pagbuhat niini makaayo kanimo, nga motabang sa pagtisok sa hinungdanong mga butang diha sa imong memorya; kini makaayo usab sa uban.
Palandonga ang Importanteng mga Butang
Gawas pa sa pagrepaso sa imong nabasa ug pagsulti sa uban bahin niini, masayran mo nga ang pagpalandong sa importanteng mga butang nga nakat-onan maoy mapuslanon. Ang mga magsusulat sa Bibliya nga si Asap ug si David naghimo niana. Matod ni Asap: “Pagahinumdoman ko ang mga binuhatan ni Jah; kay hinumdoman ko ang imong kahibulongang buhat sa dugay na kanhi. Ug palandongon ko gayod ang tanan mong kalihokan, ug ang imong mga pakiglabot akong hatagag pagtagad.” (Sal. 77:11, 12) Si David susamang misulat: “Panahon sa mga pagbantay sa gabii mamalandong ako kanimo,” ug “Ako nahinumdom sa kanhing mga adlaw; ako nagpalandong sa tanan mong kalihokan.” (Sal. 63:6; 143:5) Gihimo mo ba kana?
Ang maong lalom, mabug-osong paghunahuna nga niana imong gipalandong ang mga binuhatan ni Jehova, iyang mga hiyas, ug mga pagpahayag sa iyang kabubut-on dili lang kay motabang kanimo sa paghinumdom sa mga kamatuoran. Kon batasanon mo ang maong paghunahuna, kini magtisok sa bililhon gayong mga butang diha sa imong kasingkasing. Kini magaumol sa matang sa imong sulod nga pagkatawo. Ang mga memorya nga mapatik magpaila sa imong kinahiladmang mga panghunahuna.—Sal. 119:16.
Ang Papel sa Espiritu sa Diyos
Sa dihang magtinguha sa paghinumdom sa mga kamatuoran mahitungod sa mga kalihokan ni Jehova ug sa mga gipahayag ni Jesu-Kristo, kita wala pasagdi sa atong kaugalingon. Sa gabii una siya mamatay, giingnan ni Jesus ang iyang mga sumusunod: “Kining mga butanga gisulti ko samtang ania pa ako uban kaninyo. Apan ang magtatabang, ang balaang espiritu, nga ipadala sa Amahan sa akong ngalan, siya magtudlo kaninyo sa tanang butang ug magpahinumdom kaninyo sa tanang butang nga akong gisulti kaninyo.” (Juan 14:25, 26) Si Mateo ug si Juan nahiapil niadtong presente. Ang balaang espiritu nahimo bang tinuod nga magtatabang kanila? Oo, sa pagkatinuod! Mga walo ka tuig sa ulahi, si Mateo nakahuman pagsulat sa unang detalyadong asoy bahin sa kinabuhi ni Kristo, lakip sa bililhon kaayong mga nahinumdoman sama sa Wali sa Bukid ug sa detalyadong ilhanan sa presensiya ni Kristo ug sa katiklopan sa sistema sa mga butang. Kan-umag-lima ka tuig human mamatay si Jesus, si apostol Juan misulat sa iyang Ebanghelyo, nga naglakip sa mga detalye sa gisulti ni Jesus sa kataposang gabii nga gigugol sa mga apostoles uban sa Ginoo una pa niya itugyan ang iyang kinabuhi. Sa walay duhaduha si Mateo ug si Juan tin-awng nahinumdom sa mga butang nga gisulti ug gibuhat ni Jesus samtang sila kauban niya, apan ang balaang espiritu midulag dakong bahin sa pagtino nga dili sila makalimot sa importanteng mga detalye nga gusto ni Jehova nga mabutang sa iyang sinulat nga Pulong.
Ang balaang espiritu nagasilbi ba nga magtatabang sa mga alagad sa Diyos karong adlawa? Tino gayod! Siyempre, ang balaang espiritu dili magbutang sa mga butang nga wala pa gayod nato hikat-oni diha sa atong mga hunahuna, apan kini nagasilbi gayod nga magtatabang sa pagpahinumdom sa atong mga hunahuna sa importanteng mga butang nga atong natun-an sa nangagi. (Luc. 11:13; 1 Juan 5:14) Dayon, kon motungha ang panginahanglan, ang atong mga katakos sa paghunahuna ginapukaw aron “mahinumdom sa mga pulong nga gisulti kanhi sa balaang mga manalagna ug sa sugo sa Ginoo ug Manluluwas.”—2 Ped. 3:1, 2.
‘Ayaw Gayod Ninyo Kalimti’
Si Jehova nagbalikbalik sa pagpasidaan sa Israel: ‘Ayaw gayod ninyo kalimti.’ Dili kay iyang gidahom nga ilang mahinumdoman sa bug-os ang tanang butang. Apan dili angay nga sila malinga kaayo sa personal nga mga tingusbawan nga ilang masalikway ang ilang mahinumdomang mga pakiglabot ni Jehova. Kinahanglang lunhawon nila kanunay sa panumdoman ang pagluwas ni Jehova kanila sa dihang gipatay sa iyang manulonda ang tanang panganay sa Ehipto ingon man sa dihang gibuksan ni Jehova ang Pulang Dagat ug dayon kana gisirhan, nga naglumos kang Paraon ug sa iyang kasundalohan. Kinahanglang hinumdoman sa mga Israelinhon nga ang Diyos naghatag kanila sa iyang Balaod sa Bukid sa Sinai ug iyang gitultolan sila latas sa kamingawan ug paingon sa Yutang Saad. Kinahanglang sila dili makalimot sa diwa nga ang paghinumdom niining mga butanga magpadayon nga adunay dakong epekto sa ilang matag adlaw nga kinabuhi.—Deut. 4:9, 10; 8:10-18; Ex. 12:24-27; Sal. 136:15.
Kita usab angayng magbantay pag-ayo nga dili makalimot. Samtang atong gisagubang ang mga kapit-osan sa kinabuhi, kinahanglang hinumdoman nato si Jehova, nga ibutang sa hunahuna kon unsang matanga siya sa Diyos ug ang gugmang iyang gipasundayag sa iyang gasa nga mao ang iyang Anak, kinsa mitaganag usa ka lukat alang sa atong mga sala aron kita makabaton unta ug hingpit nga kinabuhi sa walay kataposan. (Sal. 103:2, 8; 106:7, 13; Juan 3:16; Roma 6:23) Ang regular nga pagbasa sa Bibliya ug ang aktibong pagpakigbahin sa mga tigom sa kongregasyon ug sa ministeryo sa kanataran makapalunhaw niining bililhong mga kamatuoran diha kanato.
Sa dihang mag-atubang ug mga desisyon, dagko o gagmay, hinumdomi ang maong bililhong mga kamatuoran, ug himoa nga makaapektar kana sa imong panghunahuna. Ayaw kalimot. Salig kang Jehova alang sa pagtultol. Inay isipon ang mga butang gikan lamang sa unodnong panglantaw o pagsalig sa kalit nga agda sa dili-hingpit nga kasingkasing, suknaa ang imong kaugalingon, ‘Unsang tambag o mga prinsipyo gikan sa Pulong sa Diyos ang nalangkit sa akong desisyon?’ (Prov. 3:5-7; 28:26) Dili ka makahinumdom sa mga butang nga wala gayod nimo mabasa o madungog. Apan samtang motubo ka sa tukmang kahibalo ug sa gugma alang kang Jehova, mouswag ang natigom nga kahibalo diin ang espiritu sa Diyos makatabang kanimo sa paghinumdom, ug ang imong nagdakong gugma kang Jehova modasig kanimo nga molihok nga nahiuyon niini.