ISACAR
[Siya Maoy Suhol [nga mao, usa ka suhol nga tawo]].
1. Ang ikasiyam nga anak nga lalaki ni Jacob ug ang ikalima sa pito ka anak ni Lea nga natawo sa Padan-aram. Giisip ni Lea kini nga anak ingong ganti o suhol gikan kang Jehova nga gibayad kaniya tungod sa pagtugot sa usa ka sulugoon nga babaye nga manganak ug mga anak nga lalaki pinaagi sa iyang bana sa panahon nga siya apuli.—Gen 29:32–30:21; 35:23, 26; 1Cr 2:1.
Otso anyos tingali si Isacar sa dihang ang iyang pamilya mibalhin ngadto sa Canaan niadtong 1761 W.K.P. Human niadto wala nay nahibaloan bahin sa iyang kinabuhi gawas sa narekord nga mga hitabo nga niana siya personal nga nakigbahin, ingong usa sa “mga anak nga lalaki ni Jacob.” (Gen 34:5-7, 13, 27; 37:3-27; 42:1-3; 45:15) Niadtong 1728 W.K.P., sa dihang si Isacar mga 41 anyos, siya mibalhin ngadto sa Ehipto uban sa iyang mga anak nga si Tola, Puva (Pua), Iob (Jasub), ug Simron ingong lakip sa ‘kapitoan ka kalag’ sa panimalay ni Jacob.—Gen 46:13, 27; Ex 1:1-3; 1Cr 7:1.
Sa dihang si Jacob himalatyon na, si Isacar maoy ika-6 sa 12 ka anak nga lalaki nga nakadawat ug panalangin sa iyang amahan: “Si Isacar usa ka lig-on-ug-bukog nga asno, nga naglubog taliwala sa duha ka pangmonturang sako. Ug makita niya nga ang dapit-pahulayan maayo ug nga ang yuta makapahimuot; ug itikubo niya ang iyang abaga aron mopas-an ug mga kabug-at ug siya mailalom sa pinugos nga trabaho ingong ulipon.” (Gen 49:14, 15) Sa pagpahayag niini nga panalangin, gitumong ni Jacob dili lamang ang pipila ka indibiduwal nga mga kinaiya ug mga hitabo sa kaugalingong kinabuhi ni Isacar kondili, ingon sa panalangin nga gihatag sa iyang mga igsoon, gitagna usab ni Jacob ang tribonhong mga kinaiya ug panggawi nga ipasundayag sa umaabot nga mga kaliwat ni Isacar “sa kataposang bahin sa mga adlaw.”—Gen 49:1.
2. Usa sa 12 ka tribo sa Israel; mga kaliwat ni Jacob pinaagi sa iyang anak nga si Isacar.
Sa dihang gihimo ang unang pagsenso human mobiya sa Ehipto, ang gidaghanon sa mga lalaking lig-on ug lawas nga 20 anyos ug pataas nga angayan sa gubat taliwala niini nga tribo maoy 54,400. (Num 1:17-19, 28, 29) Ang susamang pagsenso mga 39 ka tuig sa ulahi nagpakita nga ang mga narehistro sa ilang tribo miuswag ngadto sa 64,300, ug sa panahon ni David ang mga manggugubat mikabat ug 87,000. (Num 26:23-25; 1Cr 7:5) Dihay 200 ka pangulo sa tribo nga miadto sa Hebron niadtong 1070 W.K.P. sa dihang si David gihimong “hari ibabaw sa tibuok Israel.”—1Cr 12:23, 32, 38.
Sa kahikayan sa kampo didto sa dakong kamingawan, ang mga banay ni Isacar, uban sa ilang bug-os kadugo nga igsoong tribo ni Zabulon, nahimutang sa kiliran sa Juda sa S nga bahin sa tabernakulo (Num 2:3-8); sa dihang mopanaw, kining tulo-ka-tribo nga dibisyon gitudlo nga manguna. (Num 10:14-16) Sa panamilit nga mga panalangin ni Moises sa mga tribo giusa ang Isacar ug Zabulon (Deu 33:18), apan pipila ka tuig sa ulahi sila gibulag sa dihang ang mga tribo gibahin sa duha ka pundok aron mamati sa pagbasa sa mga panalangin ug mga tunglo sa Balaod taliwala sa bukid sa Gerizim ug sa bukid sa Ebal.—Deu 27:11-13; Jos 8:33-35; tan-awa ang EBAL, BUKID SA.
Sa pagbahinbahin sa Yutang Saad, ang Isacar mao ang ikaupat nga tribo nga napili sa pagripa aron makadawat sa panulondon niini, nga ang dakong bahin niini didto sa tabunok nga Walog sa Jezreel. Ang mga utlanan sa Isacar mao ang mga teritoryo sa tribo ni Zabulon ug Neptali sa A, ang Suba sa Jordan sa S, ang teritoryo sa Manases sa H, ug sa K usa ka bahin sa teritoryo sa Aser. Ang Bukid sa Tabor nahimutang sa amihanang utlanan niini uban sa Zabulon, samtang ang siyudad sa Megido maoy duol sa HK nga utlanan niini ug ang Bet-sean maoy sa HS nga utlanan niini. Sulod niini nga teritoryo dihay daghang Canaanhong mga siyudad ug mga sakop niini nga kabalangayan. (Jos 17:10; 19:17-23) Dinhi niining maayo kaayong walog nga ang tribo ni Isacar, sumala sa panalangin ni Moises, ‘nagmaya sa ilang mga tolda.’—Deu 33:18.
Ang pagpakasama sa anak ni Jacob nga si Isacar ngadto sa “usa ka lig-on-ug-bukog nga asno” dayag nga nagtumong sa usa ka hiyas nga gipakita usab sa tribo nga naggikan kaniya. (Gen 49:14, 15) Ang yuta nga gihatag kanila sa pagkatinuod maoy “makapahimuot,” usa ka tabunok nga bahin sa Palestina, nga maayo alang sa pagpanguma. Lagmit gidawat gayod ni Isacar ang hagong trabaho nga nalangkit sa maong buluhaton. Ang iyang pagkaandam gipakita pinaagi sa ‘pagtikubo niya sa iyang abaga aron mopas-an ug mga kabug-at.’ Busa, bisag ang tribo dili kaayo talagsaon, dayag nga madayeg kini tungod sa pagpas-an sa kaakohan nga maoy iyang bahin.
Ang pipila ka siyudad sulod sa gipanag-iya sa tribo ni Isacar gitudlo ingong sakop nga mga siyudad sa silingang tribo ni Manases, lakip ang prominenteng mga siyudad sa Megido ug Bet-sean. (Jos 17:11) Ang ubay-ubay nga mga lungsod sa teritoryo niini, uban ang naglibot nga mga sibsibanan niini, gigahin usab alang sa tribo ni Levi. (Jos 21:6, 28, 29; 1Cr 6:62, 71-73) Sa ulahi, ang Isacar mihatag sa iyang bahin (usa sa napulog-duha ka bahin sa tinuig nga mga panginahanglan) alang sa pagsuportar sa palasyo ni Solomon.—1Ha 4:1, 7, 17.
Lakip sa prominenteng mga indibiduwal sa tribo ni Isacar mao si Igal, ang espiya nga gipili sa tribo nga miduyog sa ubang mga espiya sa pagtambag sa Israel nga dili mosulod sa Yutang Saad. (Num 13:1-3, 7, 31-33) Ingong mga pangulo sa tribo, si Netanel nag-alagad human sa Pagpanggula (Num 1:4, 8; 7:18; 10:15), si Paltiel sa dihang ang Israel misulod sa Yutang Saad (Num 34:17, 18, 26), ug si Omri sa panahon sa pagmando ni David.—1Cr 27:18, 22.
Ang Isacar gitala nga apil niadtong mipaluyo kang Maghuhukom Barak sa pagpukan sa kasundalohan ni Jabin nga ilalom ni Sisera. (Huk 4:2; 5:15) Sa ulahi, usa sa mga maghuhukom sa Israel sulod sa 23 ka tuig mao si Tola sa tribo ni Isacar. (Huk 10:1, 2) Human mabahin ang nahiusang gingharian, si Baasa sa tribo ni Isacar mao ang ikatulong magmamando sa amihanang gingharian. Kay usa ka daotang tawo, gibuno ni Baasa ang nag-una kaniyang magmamando aron maangkon ang trono ug gihuptan kini sulod sa 24 ka tuig. (1Ha 15:27, 28, 33, 34) Mga 200 ka tuig sa ulahi, si Ezequias nga hari sa Juda midapit niadtong sa amihanang gingharian nga moduyog sa pagsaulog sa Paskuwa, ug agig pagsanong, daghan ang gikan sa Isacar nga mipanaw ngadto sa Jerusalem alang sa selebrasyon.—2Cr 30:1, 13, 18-20.
Diha sa mga basahon ni Ezequiel ug sa Pinadayag, ang Isacar gihisgotan lakip sa ubang mga tribo ug, tungod kay matagnaon ang maong mga panan-awon, dayag nga kini dunay simbolikong kahulogan.—Eze 48:25, 26, 33; Pin 7:7.
3. Usa ka Levihanon nga magbalantay-sa-ganghaan; ikapitong anak nga lalaki sa Korehanon nga si Obed-edom. Si Isacar, uban sa iyang mga paryente, gitudlo sa katungdanan sa pagbantay sa H nga bahin sa sangtuwaryo sa Jerusalem.—1Cr 26:1-5, 13, 15.