RUTH, BASAHON NI

Kini nga basahon sa Bibliya nagkuha sa ngalan niini gikan sa usa sa pangunang mga karakter niini, si Ruth nga Moabihanon. Ang asoy nagpakita kon sa unsang paagi si Ruth nahimong katigulangang babaye ni David pinaagi sa pagtuman sa kaminyoon sa bayaw nga lalaki uban kang Boaz alang sa iyang ugangang babaye nga si Noemi. Gipatugbaw diha sa asoy ang pagpabili, pagkamaunongon, ug pagsalig kang Jehova nga gipakita ni Boaz, Noemi, ug Ruth.​—Ru 1:​8, 9, 16, 17; 2:​4, 10-13, 19, 20; 3:9-13; 4:10.

Gawas sa talaan sa mga kagikan (Ru 4:18-22), ang mga hitabo nga giasoy diha sa basahon ni Ruth nagkobre sa yugto nga mga 11 ka tuig sa panahon sa mga Maghuhukom, bisan tuod wala hisgoti ang eksaktong panahon kon kanus-a kini nahitabo sulod niini nga yugto.​—Ru 1:​1, 4, 22; 2:23; 4:13.

Ang Hudiyohanong tradisyon nag-ingon nga si Samuel mao ang magsusulat sa basahon, ug kini nahiuyon sa ebidensiya nga anaa sa basahon mismo. Sanglit natapos ang asoy diha sa talaan sa mga kagikan ni David, gipakita niini nga ang magsusulat nahibalo sa katuyoan sa Diyos labot kang David. Kini mohaom kang Samuel, kay siya ang usa nga nagdihog kang David nga mahimong hari. Busa, haom usab alang kang Samuel nga mohimog rekord sa kagikan sa mga katigulangan ni David.​—1Sa 16:​1, 13.

Ang Pagkatinuod ug ang Bili. Ang pamatuod nga ang basahon ni Ruth maoy makasaysayanhon makita diha sa talaan sa mga kagikan ni Jesu-Kristo nga girekord ni Mateo, diin gitala si Boaz, Ruth, ug Obed diha sa linya sa kaliwat. (Mat 1:5; itandi ang Ru 4:18-22; 1Cr 2:​5, 9-15.) Dugang pa, imposible gayod nga ang usa ka Hebreohanong magsusulat tinuyong mag-imbento ug usa ka wala mailhi nga katigulangan ni David sa inahan, ang unang hari sa harianong linya sa kaliwatan ni Juda.

Kining makasaysayanhong rekord nagtaganag detalye nga nag-ilustrar ug nagpatin-aw sa ubang mga bahin sa Bibliya. Ang pagpadapat sa mga balaod labot sa pagpanghagdaw (Lev 19:​9, 10; Deu 24:19-22; Ru 2:​1, 3, 7, 15-17, 23) ug sa kaminyoon sa bayaw nga lalaki (Deu 25:5-10; Ru 3:7-13; 4:1-13) tin-aw kaayong gihubit. Adunay pamatuod sa pagtultol ni Jehova aron mapreserbar ang linya sa kaliwatan nga motultol sa Mesiyas ug usab sa pagpili sa mga indibiduwal alang sa maong linya. Ang Israelinhong mga babaye nga naminyo sa usa ka lalaki sa tribo ni Juda nakabaton ug kalaoman nga mahimong bahin sa yutan-ong linya sa kaliwatan sa Mesiyas. (Gen 49:10) Sanglit si Ruth nga usa ka Moabihanon nakabaton man sa maong pabor, gipatugbaw niini ang prinsipyo nga giingon ni apostol Pablo: “Kini nagaagad, dili sa usa nga nagatinguha ni sa usa nga nagadagan, kondili sa Diyos, kinsa adunay kaluoy.” (Rom 9:16) Gipili ni Ruth si Jehova ingong iyang Diyos ug ang Israel ingong iyang katawhan, ug pinaagi sa dakong kaluoy ni Jehova siya gihatagan ug usa ka “hingpit nga suhol” pinaagi sa pagtugot kaniya nga mahimong dugtong sa labing hinungdanong linya sa kaliwatan.​—Ru 2:12; 4:13-17.

[Kahon sa panid 1019]

MGA PANGUNANG PUNTO SA RUTH

Usa ka asoy nga nagpakita kon sa unsang paagi ang mahinadlokon sa Diyos nga Moabihanong si Ruth gipanalanginan ni Jehova pinaagi sa pagkahimong bahin sa dili-mabugto nga Mesiyanikong linya paingon kang Haring David

Kini nahitabo sa panahon sa mga Maghuhukom; ang pagsulat lagmit natapos sa mga 1090 W.K.P.

Si Ruth mihukom nga magpabilin uban kang Noemi ug sa iyang Diyos, si Jehova (1:1-22)

Kay walay anak ug balo na, si Ruth ug Orpa miuban sa ilang ugangang babaye nga si Noemi, ang balo ni Elimelek, samtang siya mibiya sa Moab aron mopauli sa Juda

Sanglit nawad-ag kadasig tungod sa mga pulong ni Noemi bahin sa madulom nga paglaom nga maminyo pag-usab, si Orpa mibalik sa agi

Si Ruth wala maluya; siya miingon nga ang katawhan ni Noemi mahimong iyang katawhan ug ang Diyos ni Noemi mahimong iyang Diyos

Sa kataposan, si Ruth ug Noemi miabot sa Betlehem

Si Ruth nanghagdaw sa uma ni Boaz (2:1–​3:18)

Naatol nga si Ruth nanghagdaw sa uma ni Boaz nga usa ka kabanay ni Elimelek, ug siya nakabaton sa iyang pag-uyon

Si Ruth nagpadayon sa pagpanghagdaw sa uma ni Boaz hangtod natapos ang mga pagpangani sa sebada ug sa trigo

Dayon, kay misunod sa gisulti ni Noemi, si Ruth mihangyo kang Boaz nga mahimong usa ka manlulukat; si Boaz andam sa paglukat, apan adunay usa ka tawo nga mas duol nga paryente ni Noemi kay kaniya

Si Boaz, ingong manlulukat, nakigminyo kang Ruth (4:1-22)

Atubangan sa napulo ka ansiyano sa Betlehem, gitanyag ni Boaz ngadto sa mas duol nga paryente ang kahigayonan sa paglukat sa yuta ni Elimelek ug sa pagpatunghag anak alang sa tawong namatay pinaagi sa paghimo sa kaminyoon sa bayaw nga lalaki uban kang Ruth

Sa dihang ang paryente midumili, si Boaz milihok ingong manlulukat

Ang kaminyoon ni Boaz ug Ruth gipanalanginan pinaagi sa pagkatawo sa usa ka anak nga lalaki, si Obed, ang apohan ni Haring David