SEM

[Ngalan; Kabantog].

Usa sa tulo ka anak nga lalaki ni Noe; gikan kanila “mikaylap sa halayo ang tanang katawhan sa yuta” human sa tibuok-yutang Lunop.​—Gen 6:10; 9:​18, 19.

Bisan tuod kining tulo ka anak kanunay nga gitala ingong “Sem, Ham ug Japet,” dili tino ang pagkasunodsunod sumala sa ilang tagsatagsa ka edad. Ang paghisgot kang Sem ingong una dili gayod usa ka tinong ilhanan nga si Sem ang panganay ni Noe, sanglit ang panganay nga anak mismo ni Sem (si Arpaksad) gilista man nga ikatulo sa mga talaan sa kagikan. (Gen 10:22; 1Cr 1:17) Sa orihinal nga Hebreohanon, dili kay usa lang ang pagkahubad sa Genesis 10:​21, sanglit ang pipila ka hubad naghisgot kang Sem ingong “ang igsoon ni Japet nga kinamagulangan [“magulang,” KJ],” samtang ang uban nagtawag kaniya nga ang “magulang nga igsoon ni Japet.” (AS, AT, Dy, RS, JB, Ro) Ang karaang mga bersiyon nagkalainlain usab​—ang Septuagint, ang hubad ni Symmachus, ug ang Targum ni Onkelos nagpaila kang Japet ingong ang magulang, samtang ang Samarianhong Pentateuch, ang Latin nga Vulgate, ug ang mga bersiyon nga Syriac nagpaila kang Sem ingong magulang nga igsoon ni Japet. Hinunoa, ang gibug-aton sa ebidensiya nga makaplagan sa uban pang mga rekord sa Bibliya nagpakita nga si Sem lagmit mao ang ikaduhang anak ni Noe, manghod ni Japet.

Ang rekord nagpakita nga si Noe nakabaton ug mga anak human siya moabot ug 500 anyos (2470 W.K.P.), ang Lunop nahitabo sa iyang ika-600 nga tuig. (Gen 5:32; 7:6) Kay minyo na panahon sa Lunop (Gen 6:18), si Sem gihisgotan nga nanganak sa iyang unang anak nga lalaki, si Arpaksad, duha ka tuig human sa Lunop (2368 W.K.P.) sa dihang si Sem nag-edad ug 100. (Gen 11:10) Kini nagkahulogan nga si Sem natawo sa dihang si Noe 502 anyos (2468 W.K.P.); ug sanglit mopatim-aw nga si Ham gihisgotan ingong “kinamanghorang anak” (Gen 9:24), makataronganong si Japet mao ang unang anak nga natawo kang Noe, sa dihang siya 500 anyos.

Human matawo si Arpaksad, ang ubang mga anak nga lalaki (ug usab mga babaye) natawo kang Sem, lakip si Elam, Asur, Lud, ug Aram. (Gen 10:22; 11:11) Human kang Aram, ang samang asoy sa 1 Cronicas 1:17 nagtala usab kang “Uz ug Hul ug Geter ug Mas,” apan sa Genesis 10:23 kini sila gipakita ingong mga anak ni Aram. Ang Biblikanhon ug ang ubang makasaysayanhon nga ebidensiya nagpakita nga si Sem mao ang gigikanan sa Semitikanhong katawhan: ang mga Elamihanon, ang mga Asiryanhon, ang unang mga Caldeanhon, ang mga Hebreohanon, ang mga Aramaeanhon (o mga Siryanhon), ang lainlaing mga tribo sa Arabia, ug tingali ang mga Lydianhon sa Asia Minor. Kini nagkahulogan nga ang katawhan nga naggikan kang Sem nagtapok pagpuyo ilabina sa habagatan-kasadpang tumoy sa kontinente sa Asia, nga miabot latas sa kinadak-ang bahin sa Fertile Crescent ug miokupar ug dakong bahin sa Peninsula sa Arabia.​—Tan-awa ang mga artikulo ubos sa mga ngalan sa tagsatagsa ka anak ni Sem.

Sa dihang gitabonan ni Sem ug sa iyang igsoon nga si Japet ang kahubo sa ilang nahubog nga amahang si Noe, ilang gipakita dili lamang ang pagtahod ingong anak kondili ang pagtahod usab sa usa nga gigamit sa Diyos aron sila matipigang buhi sa panahon sa Lunop. (Gen 9:20-23) Human niadto, sa panalangin nga gipahayag ni Noe, gipakita nga ang linya ni Sem pagahatagan sa Diyos ug talagsaong pabor ug makaamot sa pagbalaan sa ngalan sa Diyos, sanglit si Noe nagtawag kang Jehova ingong “Diyos ni Sem.” (Gen 9:26) Si Sem, pinaagi sa iyang anak nga si Arpaksad, mao ang gigikanan ni Abraham, ug kaniya gihatag ang saad mahitungod sa Binhi nga pinaagi kaniya ang tanang banay sa yuta makadawat ug panalangin. (1Cr 1:24-27; Gen 12:1-3; 22:15-18) Ang tagna ni Noe nga si Canaan mahimong “ulipon” ni Sem natuman sa dihang gisakop sa mga Semitikanhon ang mga Canaanhon tungod sa kadaogan sa mga Israelinhon sa yuta sa Canaan.​—Gen 9:26.

Si Sem nabuhi ug 500 ka tuig human manganak kang Arpaksad, ug namatay sa edad nga 600. (Gen 11:​10, 11) Busa siya namatay mga 13 ka tuig human mamatay si Sara (1881 W.K.P.) ug napulo ka tuig human magminyo si Isaac ug Rebeca (1878 W.K.P.). Tungod niini, gituohan nga si Sem basin mao si Melquisedek (nagkahulogang “Hari sa Pagkamatarong”), ang hari-saserdote nga kaniya si Abraham nagbayad ug mga ikapulo. (Gen 14:18-20) Apan ang Bibliya wala mag-ingon niini, ug si apostol Pablo nagpakita nga walay makuhang talaan sa kagikan o ubang nahibiling mahinungdanon nga mga estadistika mahitungod kang Melquisedek, sa ingon siya haom nga larawan ni Kristo Jesus, kinsa maoy Hari-Saserdote hangtod sa kahangtoran.​—Heb 7:​1-3.