ESTOIKO
Ang mga pilosopo nga nahibalag ni Pablo sa dihang siya nagsangyaw sa tiyanggihan sa Atenas. Bisan tuod ang ilang mga panglantaw medyo nausab sa paglabay sa panahon, sa panguna ang mga Estoiko nagtuo nga ang butang ug puwersa (kining naulahi usahay gitawag nga giya, katarongan, o Diyos) mao ang paninugdang mga prinsipyo sa uniberso. Alang sa mga Estoiko ang tanang butang, bisan ang mga bisyo ug kaligdong, maoy pisikal. Kay wala magtuo sa Diyos ingong Persona, ilang gituohan nga ang tanang butang maoy bahin sa usa ka dili-persona nga bathala ug ang tawhanong kalag naggikan sa maong tinubdan. Kay naghunahuna nga ang kalag magpabiling buhi sa dihang mamatay ang lawas, ang pipila ka Estoiko nagtuo nga kini sa kapulihay malaglag uban sa uniberso; ang uban nagtuo nga sa kataposan kini mahiusa pag-usab sa maong bathala. Ang mga Estoiko nagtuo nga aron makab-ot ang kinatas-ang tumong, nga mao ang kalipay, kinahanglang gamiton sa tawo ang iyang pangatarongan aron makasabot ug makapahiuyon sa mga balaod nga nagmando sa uniberso. Busa alang kanila ang pagpangagpas sa usa ka maligdong nga pagkinabuhi nagkahulogan sa ‘pagsunod sa kinaiyahan.’ Ang tinuod nga maalamong tawo, sa ilang hunahuna, dili magtagad sa kasakit o kalipay, dili magdepende sa bahandi o kakabos ug sa susamang butang. Ilang gihunahuna nga ang kapalaran mao ang nagmando sa tawhanong mga kalihokan, ug kon ang mga suliran daw dili na mabangbang, ang pagtubok giisip nga dalawaton.
Si Zeno sa Citium, Cipro, human makig-uban sa mga Cynic sulod sa usa ka panahon, nagpundar niining laing tunghaan sa pilosopiya niadtong mga 300 W.K.P. Ang iyang mga tinun-an nakabaton sa ngalan nga mga Estoiko gikan sa Stoa Poikile, ang pinintalang portiko sa Atenas diin siya nagtudlo. Ang pilosopiya sa mga Estoiko mas naugmad pa ilabina ni Cleanthes ug Chrysippus ug kaylap nga gidawat taliwala sa mga Grego ug mga Romano, ug ang mga sumusunod niini naglakip kang Seneca, Epictetus, ug sa Romanong emperador nga si Marcus Aurelius. Kini milambo hangtod sa mga 300 K.P.
Sama sa mga Epicureo, ang mga Estoiko wala motuo sa pagkabanhaw ingon sa gitudlo sa mga Kristohanon. Busa, sa dihang gimantala ni Pablo ang maayong balita mahitungod kang Jesus ug sa pagkabanhaw, ilang gitawag siya nga “witwitan” ug miingon nga siya daw “usa ka magmamantala sa langyawng mga bathala.” Sa ulahi, kay gidala sa Areopago, si Pablo mikutlo sa mga sinulat sa mga Estoiko nga si Aratus sa Cilicia (diha sa iyang Phænomena) ug Cleanthes (diha sa Hymn to Zeus), nga nag-ingon: “Kay pinaagi [sa Diyos] kita adunay kinabuhi ug naglihok ug naglungtad, ingon usab gayod sa gisulti sa pipila ka magbabalak sa inyong taliwala, ‘Kay kita usab iyang kaliwat.’”—Buh 17:17-19, 22, 28.