‘Ang Akong Kopa Puno’
Sumala sa giasoy ni Tarissa P. Gott
“NGANONG nahitabo man kini?” Ang akong bana ug ako nangutana niini samtang kami naglingkod sa ginuyod-sa-kabayong sakyanan nga naghalog sa usa ka gamayng lungon. Ang akong batang lalaki gisakitan ug tiyan ug namatay sa pila ka semana. Niadtong 1914, dili dako ang nasayran kon unsay buhaton sa maong sakit. Terible kaayo nga higugmaon ang usa ka masuso sa unom ka bulan, makita nga siya mopahiyom kanimo, ug dayon sakmiton siya sa kamatayon gikan sa imong mga bukton. Nagun-ob ang akong kasingkasing.
Giduaw kami sa akong inahan sa maong masulob-ong panahon ug gilipay kami pinaagi sa mensahe sa Bibliya sa pagkabanhaw. Kadto dako kaayog kahulogan kanamo. Dako nga kahupayan nga hisayran sa akong bana si Walter ug nako nga posibleng makita pag-usab ang akong pinanggang Stanley.
Kadto ang una kong pagkakontak sa kamatuoran sa Bibliya. Sa pila ka panahon sa nangagi, nakabaton ang akong apohang lalaki sa unang tulo ka tomo sa Studies in the Scriptures, nga sinulat ni Charles Taze Russell. Ang nabasa ni Lolo niana, uban sa iyang pagtuon sa Bibliya, nagtukmod kaniya sa paglakaw ug pagsangyaw. Kadto nakapasuko sa lokal nga klero, kinsa nagpalagpot kaniya gikan sa mga simbahan sa Providence, Rhode Island. Si Mama wala na gayod mosulod ug simbahan human niadto. Siya ug si Lolo nagtambong na sa maong panahon sa mga tigom sa mga Estudyante sa Bibliya, apan ako walay dakong gihimo sa kamatuoran niadtong panahona.
Sa edad 16, ako naminyo sa usa ka batan-ong lalaki, si Walter Skillings, ug mipuyo sa Providence. Kaming duha maikagon nga makig-uban sa katawhan nga nahigugma sa Pulong sa Diyos. Bisan tuod nga sa pagka 1914 kami may sayes-anyos nga anak babaye, si Lillian, sa panahon lamang nga namatay ang among anak lalaki nga midulot ang gisulti kanamo sa akong inahan mahitungod sa kamatuoran. Sa sunod tuig, 1915, ang akong bana ug ako gibawtismohan sa mga Estudyante sa Bibliya. Ang among bawtismo nahitabo sa ting-init sa haduol nga baybayon. Ako nagsul-ob ug hataas, itom nga biste nga may taas nga kuwelyo ug taas nga bukton, nga lahi gayod sa mga batingsiyot nga ginasul-ob karon. Hinuon, kadto dili mao ang naandang humdonon niadtong mga adlawa apan linaing gitagana alang sa bawtismo.
Tapos sa among bawtismo, nausab ang among mga kinabuhi. Si Walter nagtrabaho sa Lynn Gas and Electric Company, ug sa tugnawng mga adlaw, siya ipadala usahay ngadto sa nagkalainlaing simbahan sa pagpatunaw sa ilang migahing tubig sa tubo. Iyang pahimuslan ang higayon sa pagsulat ug mga teksto sa Kasulatan sa pisara sa simbahan, mga kasulatan nga nagpakita kon unsay giingon sa Bibliya mahitungod sa imortalidad, Trinidad, impiyerno, ug uban pa.—Ezekiel 18:4; Juan 14:28; Ecclesiastes 9:5, 10.
Asa Kami Moadto?
Niadtong 1916 namatay si Igsoong Russell, ang unang presidente sa Watch Tower Bible and Tract Society, ug mipatim-awng nabungkag ang tanan. Sa maong panahon daghan niadtong maorag lig-on kaayo, debotado kaayo sa Ginoo, misugod sa pagtalikod. Nadayag nga ang pipila nagsunod sa usa ka tawo inay kang Jehova ug kang Kristo Jesus.
Ang duha ka ansiano nga nagdumala sa among kongregasyon miduyog sa usa ka masupakong grupo ug sa ingon nahimong mga membro sa “daotang ulipon” nga matang. (Mateo 24:48) Kadtong tanan daw dili matarong, apan kadto nagkahitabo ug kadto nakadisturbo kanamo. Apan ako miingon sa akong kaugalingon: ‘Dili ba kini nga organisasyon mao ang gigamit ni Jehova sa pagpahigawas kanamo gikan sa mga gapos sa bakak nga relihiyon? Wala ba namo hitilawi ang iyang pagkamaayo? Kon mobiya kami karon, asa man kami moadto? Dili ba mosangko kami sa pagsunod sa usa ka tawo?’ Wala namo hisabti nganong kami angay moduyog sa mga apostata, busa kami nagpabilin.—Juan 6:68; Hebreohanon 6:4-6.
Trahedya Nahitabo na Usab
Ang akong bana gitakboyan sa trangkaso Espanyola, ug sa ika-9 sa Enero, 1919, siya namatay samtang ako, usab, naghigda tungod sa sakit. Ako naulian gikan sa akong sakit, apan ako gimingaw kaayo kang Walter.
Tungod kay wala na si Walter, kinahanglang ako motrabaho, akong gibaligya ang akong balay ug miipon sa usa ka espirituwal nga igsoong babaye. Akong gipondo ang akong muwebles sa balay sa laing igsoong babaye sa Saugus, Massachusetts. Ang iyang anak lalaki, si Fred A. Gott, sa ulahi nahimong ikaduha nakong bana. Kami naminyo sa 1921, ug sa sunod tulo ka tuig, kami nanganak kang Fred ug Shirley.
Ang Isyu sa Pagsaludar sa Bandera
Sa ulahi, dihang si Fred ug Shirley nagtungha sa publikong tunghaan, ang isyu sa pagsaludar sa bandera mitungha. Ang isyu nasentro sa mga pagtulon-an sa Bibliya bahin sa “pagkalagiw sa pagsimbag diyosdiyos.” (1 Corinto 10:14) Ang usa ka batan-ong lalaki sa Lynn nga Kongregasyon midumili sa pagsaludar sa bandera ug pagpanumpa nga mounong sa bandera. Sulod sa usa ka bulan pito ka bata sa kongregasyon gipalagpot sa tunghaan, nga apil kanila mao si Fred ug Shirley.
Igasugid kong natingala kami nga ang among mga anak mibarog sa ingon sa tunghaan. Hinuon, kami nagtudlo kanila sa pagtahod sa nasod ug sa bandera, ug kami nagtudlo usab kanila sa mga sugo sa Diyos mahitungod sa dili pagyukbo ngadto sa mga imahen ug sa mga diyosdiyos. Ingong mga ginikanan, dili namo buot nga ang among mga anak mapalagpot gikan sa tunghaan. Apan sa maong panahong napugos ang isyu, mipatim-awng tukma nga sila mobarog dapig sa Gingharian sa Diyos. Busa sa pagtulotimbang sa mga butang, kami nakaapresyar nga ang among mga anak nagbuhat sa matarong nga butang ug kon kita mosalig kang Jehova ang tanan mosangpot nga usa ka pamatuod sa iyang ngalan.
Tunghaan sa Gingharian Giorganisar
Ang pangutana niadto mao, Sa unsang paagi ang mga bata makabaton sa ilang edukasyon? Sa usa ka panahon kami nagsulay sa pagtudlo kanila sa balay pinaagi sa bisan unsang mga tun-anang libro nga among mabatonan. Apan ang akong bana ug ako naglisod niadtong unang tuig sa tunghaan samtang among gipaningkamotan ang pag-edukar sa among duha ka anak. Ang akong bana nagtrabaho sa bug-os panahon, ug ako nagdawat ug labada ug pamalantsa sa pag-abag sa senemanang suweldo. Gawas pa niana, ako may singko-anyos nga batang lalaki, si Robert, nga atimanonon.
Sa maomaong panahon, sa tingpamulak sa 1936, si Cora Foster, usa ka igsoon sa kongregasyon ug usa ka magtutudlo sa publikong tunghaan sa Lynn sulod sa 40 anyos, gipapahawa sa iyang trabaho tungod sa dili pagsaludar sa bandera ug dili paghimo sa panumpa sa magtutudlo nga nauso niadtong panahona. Busa gihikay nga si Cora magtudlo sa mga batang gipalagpot sa tunghaan ug ang among balay maoy gamitong Tunghaan sa Gingharian. Gipadala ni Cora ang iyang piyano ngadto sa among balay uban ang pila ka tun-anang libro aron magamit sa mga bata, ug ang pipila sa dudagkong mga batang lalaki nagporma sa mga talad gikan sa mga kahon sa kahil ug plywood. Gisugdan namo ang tunghaan sa sunod nga tinghunlak uban sa napulo ka batang nagtungha.
Ang akong mas batang anak lalaki, si Robert, nagsugod sa iyang edukasyon pinaagi sa pagtambong sa unang grado sa Tunghaan sa Gingharian. “Una kami mosugod sa among regular nga buluhaton sa klase,” nahinumdom si Robert, “ang Tunghaan sa Gingharian buksan uban sa awit sa Gingharian sa kada adlaw, ug dayon sa tunga sa oras kami magtuon sa leksiyon sa Watchtower alang sa sunod semana.” Niadtong mga adlawa ang Sosyedad wala magpatik sa mga pangutana alang sa mga parapo sa tun-anang artikulo, mao nga nahimong responsabilidad sa mga bata ang pagpatungha sa mga pangutana alang sa mga parapo nga gamiton sa miting sa kongregasyon.
Si Cora usa ka debotadong magtutudlo. “Sa dihang ako gihutoy,” si Robert naghinumdom, ug ang tunghaan gisirhan hangtod maayo ang mananakod nga sakit, “si Sister Foster nagduaw sa balay sa matag estudyante ug naghatag sa homwork.” Bisan pa sa iyang debosyon, siya gayod mobatig kapakyasan usahay, kay kinahanglang iyang tudloan ang mga estudyante sa tanang 12 grado sa usa ka lawak. Sa kataposan sa lima ka tuig nga among gihimo ang Tunghaan sa Gingharian sa among balay, 22 ka bata ang nagtambong sa tunghaan.
Pagdapigdapig ug Kalulot
Ang isyu sa pagsaludar sa bandera nagpatungha dili lamang sa panahon sa pagsulay ug kalisod kondili sa daghang publisidad pinaagi sa mantalaan ug sa radyo. Kasagaran kaayo ang pagkakitag mga letratista atubangan sa among balay nga nagkuhag mga letrato sa mga bata samtang sila mangabot sa Tunghaan sa Gingharian. Daghan sa among mga silingan, nga sa nangagi mahigalaon, sa maong panahon nahimong masupakon. Sa ilang hunahuna ngil-ad kaayong ang among mga anak modumili sa pagsaludar sa Amerikanhong bandera. ‘Kon buot sabton,’ sila moingon, ‘dili ba kini ang nasod nga nagahatag kaninyo sa inyong tinapay ug mantekilya?’ Wala sila makapabili nga kon wala ang pag-atiman ni Jehova, wala untay tinapay o mantekilya.
Sa laing bahin, ang uban nakasabot sa mga isyu nga nalangkit ug nagpaluyo kanamo. Dihang ang katawhan sa silinganan nagboykot sa usa ka tindahag groseria diin nagtrabaho ang magdudumalang magtatan-aw sa among kongregasyon ingong manedyer, ang usa ka tawong dato nga interesado sa sibil nga kagawasan nagpalit sa kadaghanan sa mga groseria sa tindahan ug nanghatag nianang walay bayad sa mga igsoon sa kongregasyon.
Niadto na lamang 1943, sa dihang ang Korte Suprema sa Tinipong Bansa, nagbalit-ad sa baroganan niini bahin sa isyu sa pagsaludar sa bandera, nga ang akong anak si Robert gitugotan sa pagtambong sa publikong tunghaan.
‘Ang Akong Kopa Puno’
Pagkadako sa akong kalipay sa pagkakita nga si Robert nagdedikar sa iyang kinabuhi kang Jehova ug nabawtismohan sa kombensiyon sa St. Louis niadtong 1941. Maoy niadtong kombensiyona, usab, nga ang tanang tulo nako ka anak nakapribilehiyo nga mahiapil sa daghang bata nga nagdawat ug libreng personal nga kopya sa librong Children gikan kang Igsoong Rutherford, nga niadto presidente sa Watch Tower Society.
Niadtong 1943 ang akong mas magulang nga anak lalaki si Fred misulod sa bug-os-panahong payunir nga ministeryo. Ugaling, kadto milungtad lamag pila ka bulan kay ang Gubat sa Kalibotan II gibugno na, ug siya diha sa edad nga makuha sa pagkasundalo. Dihang ang lokal nga hunta sa pagpanguhag mga sundalo midumili sa pag-ila sa iyang pangangkon nga ipahigawas tungod kay ministro, siya gisilotan sa tulo ka tuig sa pederal nga prisohan sa Danbury, Connecticut. Niadtong 1946 siya gibuhian, ug sa pagkatapos nianang tuiga, siya usa ka bug-os-panahong magbubuhat sa hedkuwarter sa kalibotan sa Watch Tower Society sa Brooklyn, New York, diin iyang gipahimuslan ang ubay-ubayng katuigan sa pag-alagad. Karon siya usa ka magtatan-aw, nga nagaalagad uban sa iyang pamilya sa Providence, Rhode Island.
Niadtong 1951 si Robert, usab, gidapit sa Bethel, ug siya nagapabilin didto hangtod niining adlawa uban sa iyang asawa si Alice. Siya, usab, usa ka magtatan-aw, sa usa ka kongregasyon sa New York City.
Unya anaa ang akong pinanggang anak babaye, si Shirley, kinsa nagpabilin sa balay. Siya ang nag-atiman sa akong bana ug kanako hangtod ang akong bana namatay niadtong 1972; sukad niadto siya usa ka dakong kalipay kanako. Ako dili gayod mahibalo kon unsa ang kahimtang kon wala pa siya, apan ako mapasalamaton kang Jehova tungod sa iyang gugma ug debosyon.
Karon ako 95 anyos na, ug bisan pa niana ang paglaom sa bag-ong sistema ni Jehova labi pang masanagon. Usahay ako makaingon sa akong kaugalingon, “Kon may kusog pa unta ako sama sa nangaging katuigan.” Ako dili na makapamalaybalay, apan samtang ako may dila, ako mopadayon sa pagdayeg kang Jehova. Gipabilhan ko kining pribilehiyoa nga labi pa karong adlawa kay sukad masukad sa tibuok kong kinabuhi. Oo, ‘ang akong kopa puno.’—Salmo 23:5.
[Hulagway sa panid 21]
Tunghaan sa Gingharian gidumala sa among balay panahon sa katuigang 1930
[Hulagway sa panid 23]
Si Tarissa Gott uban kang Robert, Shirley, ug Fred