Angay Bang Usbon Nako ang Akong Relihiyon?
ANG abyador bag-o pang nagpalupad gikan sa Tugpahanang Naha sa Okinawa nga may 101 ka pasaherong sakay. Sa kalit namatikdan niyang ang tulo ka reconnaissance nga ayroplano sa panahon nagpadulong kaniya sa dalan sa pagbanggaay. Nga daling milihok, ang abyador kalit mitipas paingon sa wala, sa ingon nakalikay sa panagbangga sa kahanginan, nga nagluwas sa iyang kinabuhi mismo ug sa iyang mga pasahero. Kanang asoy sa igo rang nakaikyas, sumala sa gitaho sa usa ka mantalaan sa amihanang Hapon, nagailustrar gayod sa dakong kausaban sa dalan nga usahay kinahanglanon aron maluwas ang mga kinabuhi.
Hinunoa, gibati sa daghang tawo nga ang pag-usob sa relihiyon sa usa lahi nga butang. Ang grabeng mga kahadlok mahisgotan. Anaa ang kahadlok sa pagsugod sa pagsubay sa dili-sinating dalan. Si Gng. Tachi, kinsa nagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova, nagpahayag sa iyang kaugalingon niining paagiha: “Daghang tawo nga akong nailhan ang may mga pagduhaduha bahin sa relihiyon ug sa pagpasiugda niini sa kuwarta. Apan ang amo lamang nasayran sukad sa pagkabatan-on mao ang relihiyosong mga piyesta ug mga kostumbre. Dili kami maghunahunag maayo mahitungod sa espirituwal nga kahulogan sa hoji [ang panapanahong Buddhistang memorial nga serbisyo alang sa usa ka tawong namatay]. Gihunahuna namo nga ang hoji usa ka masadyaong panahon nga mahauban sa mga paryente ug sa mga silingan. Ang paghunahuna nga kanang tanan ihunong na, o grabe pa, nga isalikway sa pamilya nakapahadlok kanako.” Kining pagbatia bahin sa relihiyon lagmit gibati sa mga tawo diha sa inyong dapit.
May ubang mga kahadlok usab. Sa daghang dapit, gibati sa mga tawo ang usa ka dagway sa balaang panimalos kon usbon nila ang ilang relihiyon. Usa ka babaye nga nagsugod sa pagtuon sa Bibliya sa Hapon gisultihan sa iyang mga paryente nga siya nakasinatig mga suliran sa panglawas ug pamilyahanon tungod kay siya “nagpabaya sa iyang mga katigulangan” ug gikasuk-an nila tungod sa pagtuon sa usa ka “langyawng relihiyon.”
Ang laing kahadlok nga nagapugong sa mga tawo sa pag-usob sa ilang relihiyon mao ang kahadlok nga dili makapahimuot sa kapikas o mga ginikanan. Sa daghang nasod sa Sidlakan, diin ang pagkamaunongon ngadto sa ginikanan ug pamilya giisip nga hinungdanon ilabina, ang bag-ong asawa kasagarang gidahom sa pagpaluyo sa relihiyosong pagtuo sa pamilya nga nasakopan niya sa iyang pagkaminyo. Bisan pag ang magtiayon dili gayod relihiyoso, ang paghupot ug maayong relasyon uban sa pamilya ug pagbaton sa samang relihiyon giisip nga hinungdanon kaayo. Usa ka batan-ong magtiayon mihunong sa ilang pagtuon sa Bibliya tapos ipailalom sa grabeng pagpit-os sa usa ka “komperensiyang pamilyahanon.” “Sa panguna, kami may kahadlok sa tawo,” misaysay ang bana, kinsa sa ulahi mipadayon sa pagtuon. “Gibati namo nga angay namong sugton ang kagustohan sa among ginikanan, ug dili namo buot sakiton sila pinaagi sa pag-usob sa among relihiyon.”
Kini mopahinumdom sa laing hinungdan nganong daghan ang mahadlok sa pag-usob sa ilang relihiyon: ang tibuok-yutang pagkadili-gustong isipong lahi. Sa pamilyang gihisgotan sa ibabaw, usa sa mga hinungdan nga gihatag sa mga ginikanan aron ang batan-ong magtiayon mohunong sa ilang pagtuon sa Bibliya mao nga dili nila buot nga ang ilang mga anak isipong lain o mahigawas sa mga kalihokan sa komunidad.
Busa, ang grabeng kahadlok nalangkit sa pangutana, Angay bang usbon nako ang akong relihiyon? Ingong resulta, daghan ang nagbaton ug pinilosopong hunahuna: Dili gayod hinungdanon kon unsa ang relihiyon sa usa, dili ba? Dili ba ang tanang relihiyon sa yano nagkalainlaing dalan paingon sa tuktok sa mao rang bukid? Kon bahin sa relihiyon, sama sa tulo ka sanglitanang unggoy, sila dili makakita sa daotan, dili makabati sa daotan, dili makasulti sa daotan.
Apan ang uban nag-usob sa ilang relihiyon. Ngano? Aw, alang sa ubay-ubay kanila, kana sa yano maoy pag-anib sa laing relihiyon nga nagsaad ug dihadihang kaayohan sa panglawas o pinansyal, samtang sa samang panahon nagpadayon sa pagtuman sa ilang naandang relihiyosong mga pagtuo ug mga tulomanon. Apan alang sa uban, anaa ang tinuod ug kompletong kausaban. Apan, tingali ikaw nahibulong, ‘Tinuod bang may igong mga hinungdan sa pag-usob sa akong relihiyon? Nganong ang uban andam mang mag-usob? Ang pag-usob kaha may dakong epekto sa akong kinabuhi?’ Ikaw among gidapit sa pagsusi sa mosunod nga artikulo alang sa mga tubag.
[Hulagway sa panid 3]
Unsay nagatukmod sa mga tawo sa paghawid sa ilang naandang relihiyosong mga batasan?