‘Ang mga Pitik Nahiluna Alang Kanako sa Maayong mga Dapit’
Sumala sa giasoy ni D. H. Maclean
AKO didto naglingkod, sa sunodsunod nga oras, nga ang usa sa Royal Canadian Mounted Police diha sa akong kiliran. Ako iyang priso. Kami nagpadulong niadto sa kampong prisohan sa Chalk River, Ontario, Canada, ug daw dili na matapos ang 2,400-kilometros nga biyahe sa tren.
Kadto maoy niadtong 1944, ug labing mainit ang Gubat sa Kalibotan II. Apan unsay gibuhat ko didto nga nagpadulong ma sa prisohan? Aw, kadto tungod ilabina sa gitudlo kanako ni Papa sukad sa pagkabata. Kasagarang taposon niya ang bisan unsang ugdang nga pakig-estorya kanako pinaagi sa pagpadapat sa iyang kinabuhi mismo sa mga pulong sa salmista: “Ang mga pitik mismo nahiluna alang kanako sa maayong mga dapit.” Dayon agdahon niya ako nga maningkamot alang sa samang kasinatian.—Salmo 16:6.
Espirituwal nga Pagkamatuto
Si Papa nalugda tungod sa mga butang iyang nakita samtang nagsilbig upat ka tuig ingong sarhento panahon sa Gubat sa Kalibotan I, ilabina sa iyang nakitang salingkapawng gawi sa klero. Busa, niadtong 1920, sa dihang ang usa ka madasigong Estudyante sa Bibliya misaysay sa kasulbaran sa Diyos sa mga suliran sa kalibotan, nakablitan sa mga kamatuoran sa Bibliya ang misanong nga kuwerdas sa kasingkasing ni Papa. Si Mama nainteres usab ug nahimong debotadong alagad ni Jehova. Busa, si Kay ug ako nakapahimulos sa usa ka espirituwal nga pagkamatuto.
Sa wala madugay, gibaligya ni Papa ang iyang negosyo, ug siya ug si Mama misugod sa pagbiyahe gikan sa lungsod ngadto sa laing lungsod sa bug-os-panahong pagsangyawng buluhaton. Busa, panahon sa 1928 nga tuig sa tingtungha, sa dihang ako sayes anyos ug si Kay otso anyos, kami nakatungha sa walo ka nagkalainlaing tunghaan! Nagpadayon kami sa maong balhinbalhin nga paagi sa kinabuhi sulod sa sunod 18 ka bulan. Sa dihang nagkalisod ang paghatag ug hustong pagtagad sa among edukasyon, ang akong mga ginikanan mipalit sa usa ka estasyon sa gasolina ug garahe nga gitapik ang usa ka gamayng tindahag dulse. Bisan pa niana, kadtong 18 ka bulan nga pagpayunir nagbilin ug malungtarong impresyon diha sa akong igsoong babaye ug kanako.
Ang among balay duol sa Halifax, Nova Scotia, kanunay nga bukas alang sa mga payunir ug sa mga nagapanawng magtatan-aw. Si Papa manggihatagon ug matinabangon niadtong nagkinahanglag mga pag-ayo-ayo sa sakyanan o mga piyesa sa sakyanan, samtang si Mama nag-atiman sa mga panginahanglan sa panimalay sa daghan namong bisita. Ako makahinumdom sa tin-aw sa makapalig-on-sa-pagtuong mga kasinatian nga giasoy niadtong bug-os-panahong mga magbubuhat. Makahinumdom usab ako sa panahon dihang ako 18 anyos ug usa sa nagpanawng mga igsoon nagdapit kanako nga mouban kaniya sa tulo ka semana samtang gibisita niya ang duol nga mga kongregasyon. Kadtong wala-dahoma nga pribilehiyo nagpabiling nakulit sa akong alimpatakan.
Kalipay Panahon sa Pagdili
Niadtong 1940, sa dihang ako 17 anyos pa lang, ang mga awtoridad sa Canada nagpahayag nga dili-legal sa “Organisasyong Saksi ni Jehova,” ug gidili ang buluhatong pagsangyaw sa mga Saksi. Ang The Watchtower gipatik nga sekreto sa among balay, ug gikan didto kadto gipanagtag sa tibuok probinsiya sa Nova Scotia. Ako makahinumdom sa kaukyab kon moabot ang usa ka mensahero sa tungang gabii nga may dalang mga stencil ug suplay sa papel ug tinta.
Sa sinugdanan pa sa pagdili, ingong pamilya kami nakig-ambit sa tibuok-nasod nga pagpanagtag sa espesyal nga pulyeto nga nag-ulohang End of Nazism. Apan isugid ko nga nagbutobuto ang akong dughan samtang mikawas ako sa sakyanan sa kangiob niadtong gabii nga may niyebe. Gihatag ni Papa ang dinalidali, tin-awng mga tugon. Dayon nagbulag kami ug ang matag usa miadto sa laing dalan.
Makahanduraw ka sa among kabalaka sa dihang si Kay wala mahibalik sa sakyanan sa gikasabotang oras. Tapos sa pagpaabot sa kapin sa oras, wala kamiy mahimo gawas nga mopauli. Sa dako namong kahupayan, siya didto na, nga mabalak-ong nagpaabot kanamo. Siya gidala sa polis apan dili tungod sa pagpanagtag ug dili-legal nga basahon. Nakit-an siya sa usa ka polis ug natingala nganong ang usa ka matahom tin-edyer nga babaye naglakaw nga usara sa kadalanan sa Halifax sa mga oras sa kaadlawon sa usa ka matugnawng kabuntagon. Busa sa mitanyag siya nga ihatod siya sa iyang balay, si Kay misugot—kay total ang tanan niyang mga pulyeto napanagtag na man. Ang kampanya malamposon kaayo ug nabaniog sa tibuok Canada.
Kon sa Unsang Paagi Ako Nahimong Binilanggo
Tapos makagraduwar sa hayskul niadtong 1941, ako nagtrabahog sekular nga trabaho sa halos duha ka tuig. Unya mitambong ako sa usa ka distritong kombensiyon sa Tinipong Bansa, diin akong nahimamat si Milton Bartlett, usa ka madasigong payunir nga katalirongan nako. Ang iyang dakong kadasig sa kamatuoran ug dayag nga kalipay sa pagpayunir nakaimpluwensiya gayod sa akong desisyon sa pagbiya sa sekular nga trabaho ug pagsulod sa bug-os-panahong ministeryo niadtong Marso 1943.
Sanglit ang pagdili gipatuman pa, ang pagsangyaw sa Bibliya gikan sa balay-balay maoy usa ka dula sa iring ug ilaga uban sa kapolisan. Sa usa ka bag-ong asaynment sa Charlottetown, Prince Edward Island, ako naikag kaayo nga mogawas sa pagsangyaw aron makita ang reaksiyon sa mga tawo nga akong nalimtan ang pagsulat sa adres sa akong gipuy-an.
Nakaduaw pa akog pila ka balay sa dihang gidakop ako sa polis, nga nagsusi sa akong bag ug nag-aresto kanako. Sanglit wala ako makahatag ug adres, ako misangko sa bilanggoan, diin ako giprisong dili ikasulti sulod sa upat ka adlaw. Maayo na lang, ang anak babaye sa usa ka Saksi sa kongregasyon nakabati sa hepe sa polisiya nga naghisgot bahin sa usa ka batan-ong Saksi nga ilang gipriso, ug kadto misangpot sa pagpiyansa sa mga igsoon kanako.
Gioktaba sa ubay-ubayng bulan ang akong husay, ug mao nga mipadayon ako sa pagsangyaw sa ganghaan ngadto sa ganghaan. Dayon ako gihatagag laing asaynment, ngadto sa Glace Bay, Nova Scotia. Pila ka bulan sa ulahi, nakadawat akog tawag nga moatubang sa korte didto sa Charlottetown. Nangandam ako nga makugihon alang sa akong husay, nga naglaom nga makapresentar ug lig-ong pamatuod sa akong ministeryo.
Ang huwes natagbaw nga akong nakab-ot ang tanang kuwalipikasyon sa usa ka ministro sa relihiyon. Ugaling, siya midugang nga batasan na ang pagbalhog sa mga Saksi ni Jehova ngadto sa mga kampong prisohan nga nahiuyon sa mga lagda sa pagserbisyo sa nasod. Mao kadto nga ako nahiadto niadtong tren padulong sa kampong prisohan sa Chalk River, Ontario. Sulod sa sunod duha ka tuig, ako gipadala ngadto sa tulo ka lainlaing kampo.
Kagawasan—Apan Dugang mga Pakigbugno
Gipagawas ako niadtong 1946 ug mipadayon sa pagpayunir sa Glace Bay. Kay giwagtang na ang pagdili sa mga Saksi ni Jehova, kami libre na usab sa pagbuhat sa among buluhaton sa Canada nga may panalipod sa balaod. Ang bugtong eksepsiyon mao ang Pranses-ug-sinultihang Katolikong probinsiya sa Quebec, diin dako ang relihiyosong paglutos. Mao nga nagsugod ang gitawag nga Bugno sa Quebec.
Sa Dominggo, Nobyembre 3, 1946, ang usa ka espesyal nga tigom gihikay sa Montreal, nga gitambongan sa presidente sa Watch Tower Society ug sa uban gikan sa hedkuwarter sa Brooklyn. Giluwatan ang mainiton kaayong tract nga Quebec’s Burning Hate for God and Christ and Freedom Is the Shame of All Canada, ug ang usa ka programa alang sa tibuok-nasod nga pagpanagtag gilaraw. Ang mga payunir gidapit sa pag-aplay sa sunod nga klase sa Gilead aron makadawat ug pagbansay sa pagsangkap kanila sa pagsubay sa maong espesyal nga kampanya sa Quebec. Ako miaplay ug sa pila ka bulan nakadawat ug imbitasyon alang sa ikasiyam nga klase sa Gilead.
Kinabuhi sa Usa ka Bag-ong Yuta
Sanglit gibati ko nga ako giandam alang sa Quebec, ako bug-os natingala sa dihang, tapos sa graduwasyon, ako giasayn nga magtatan-aw sa sirkito sa Ontario, Canada, sa pagduaw sa Ingles-ug-sinultihang mga kongregasyon didto. Apan kadto wala ra kon itandi sa akong kakurat nga miabot unom ka bulan sa ulahi sa gitunolan akog sulat gikan sa Sosyedad nga naundan sa usa ka asaynment sa Australia.
Didto sa maong bag-ong yuta, ang una kong asaynment mao ang pag-alagad sa usa ka sirkito nga nagkobre sa tibuok estado sa Western Australia, usa ka dako kaayong luna nga may 2,528,000 kilometro kuwadrado! Ang laing unang sirkito nga akong gialagaran sa sentral nga bahin sa Australia nag-apil sa usa ka nahilit nga estasyon nga gitawag William Creek. Ang bugtong Saksi didto may bugtong tindahan sa hunonganan sa tren. Usa ka adlaw ako natingala sa pagkakitag usa ka panon sa mga kamelyo nga gisakyan sa Australianong Aborigines o mga lumad nga inanay mihunong duol sa tindahan. Sila nangabot aron mopalit ug mga suplay. Ang estorya maoy sama niini:
Pumapalit: Gusto kog botas.
Tindero: Dako o gamay?
Pumapalit: Dako
Sa ingon natapos ang transaksiyon, ug ang pumapalit migawas sa tindahan aron ikarga ang bag-o niyang botas sa iyang kamelyo. Ang lain misulod.
Pumapalit: Gusto kog sinina alang sa lubra (Lumad nga pulong alang sa asawa).
Tindero: Tambok o niwang.
Pumapalit: Niwang.
Ang sinina gipagula, gibayran, ug gisulod sa usa ka puyo aron ikarga sa nagpaabot nga kamelyo.
Uban sa Kapikas sa Kaminyoon
Tulo ka tuig tapos makaabot sa Australia, ako naminyo sa usa sa maanyag nga dalagang taga-Brisbane, nga ginganlag si Jane Dobson. Tapos sa among kasal, kami mipayunir sa usa ka tuig una madapit balik sa buluhaton sa nagapanawng magtatan-aw, nahauna sa sirkitong buluhaton ug sa ulahi sa distritong buluhaton.
Sa dihang ako ulitawo pa, ako nag-alagad sa daghang hilit nga mga dapit nga nagsakayg motorsiklo. Apan, niadtong panahona ang akong asawa ug ako nagbiyahe pinaagig sakyanan. Ang dalan agi sa lisod nga Nullarbor Plain, diin ang mga temperatura kasagarang motaas nga labaw sa 46°C., dili sementado sulod sa mga 1,200 kilometros ug nalangkoban sa pinong abog. Kana moutbo, mao nga ang sakyanan nahisamag usa ka speedboat nga molatas sa katubigan. Gisirhan namo pag-ayo ang tanang pultahan ug bentana pinaagig masking tape aron dili makasulod ang maliputon nga abog. Tungod niadto ang temperatura sulod sa sakyanan motaas kaayo, apan labing menos kami makaikyas sa pagkaputos sa hugaw ug abog.
Sa panahon sa among katuigan sa distritong buluhaton, gibalikbalik namo pagkuruskurus ang Australianong kontinente, nga nagdu-aw sa tinagkawhaang mga lungsod ug mga siyudad ug nag-alagad sa mga asembliya sirkito sa tanang posibleng kahimtang. Sa misugod kami sa distritong buluhaton sa 1953, may usa ra ka distrito sa Australia. Karon aduna nay lima.
Sa 1960 ang usa ka wala-dahomang imbitasyon miabot kanamo—aron kami moalagad sa Sydney Bethel sa Strathfield. Dako ang kalainan sa buluhaton nga nagapanaw, apan sa kadugayan ako naanad sa trabaho sa opisina. Apan, sa wala madugay kami may umaabot nga laing sorpresa. Tapos sa pag-alagad sa Bethel sa 18 ka bulan, si June ug ako nakadawat ug imbitasyon sa pagtungha sa bag-ong 10-ka-bulan nga kurso sa Tunghaang Gilead.
Nga lahi sa kanhi kong pagtungha sa Gilead sa South Lansing, New York, sa maong panahon kami didto mismo sa Brooklyn sa hedkuwarter sa kalibotan sa mga Saksi ni Jehova. Sa pagkatapos, kami gibalik sa pag-asayn sa Australia, sa makausa pa ngadto sa buluhatong nagapanaw. Kami nag-alagad sa maong kapasidad hangtod 1981, sa dihang kami gidapit balik sa Sydney Bethel. Didto kami nakaambit sa dako kaayong trabaho sa pagbalhin sa tibuok sangang buhatan, pabrika, ug pamilyang Bethel gikan sa Strathfield ngadto sa bag-ong gitukod nga mga pasilidad sa Ingleburn, mga 48 kilometros gikan sa sentro sa Sydney.
“Sa Maayong mga Dapit”
Dinhi ang akong trabaho sa departamento sa pag-alagad maoy matag-adlawng kalipay. Kay nakaila sa personal sa daghan kaayong mga igsoong lalaki ug mga babaye sa tibuok kontinente tungod sa daghang katuigan sa distritong buluhaton, gibati ko nga ako tua didto kauban sa mga magtatan-aw sa sirkito inig-abot sa ilang mga taho matag semana. Ang mga taho sa mga magtatan-aw sa distrito magdala kanako ngadto sa mga awditoryum ug mga Tigomanan sa Asembliya uban sa bug-os nga atmospera sa asembliya sirkito. Uban sa pamilyang Bethel nga may kapin sa 110, nga nahimutang sa may pagkabanikanhong dapit nga halayo kaayo sa kalangas ug polusyon sa siyudad, gibati sa akong asawa ug kanako nga ang kinabuhi sa Bethel mao ang kinalabwan sa “maayong mga dapit.”
Usa ka hapon sa tinghunlak sa Mayo 1984, ang coordinator sa Komite sa Sangang-Buhatan, si H. V. Mouritz, sa hinay mitug-an kanako nga nadawat nako ang usa ka pagkatudlo gikan sa Nagamandong Lawas sa pag-alagad nga usa ka membro sa Komite sa Sanga sa Australia. Ang akong pagbati niadtong hapona sama gayod niadtong 1947 sa dihang gibasa ko ang sulat nga nagtudlo kanako sa pag-alagad niining maanindot nga yuta sa ilalom.
Ang pagsubli sa akong 65 ka tuig sa kinabuhi diha sa organisasyon ni Jehova mao ang pagbati sa pagkatuman diha kanako sa Salmo 16:6. Sa pagkamatuod, ang “mga pitik” nahiluna alang kanako diha sa “maayo kaayong mga dapit.” Kon planohon ko pag-usab ang akong kinabuhi, sa walay pagpanuko akong pilion sa tukma ang dalan nga akong gisubay. Wala nay labi pang maayong sangpotanan—wala nay labi pang magantihong kasinatian kay niini.