Hustisya Alang sa Tanan—Moabot Kaha Kini?

ANG mga bisita sa historikal nga Old Bailey sa London, sa edipisyo sa Central Criminal Court, makakita sa ibabaw ug usa ka estatuwa nga babaye nga nagasimbolo sa hustisya. Sa usa ka kamot, siya naghawid ug usa ka parisang timbangan, nga nagapaila nga ang ebidensiya ayohon sa pagtimbang. Ang iyang pikas kamot nagkapot ug espada, aron sa pagpanalipod sa inosente ug sa pagsilot sa sad-an. Diha sa ubang mga dapit, makakita kag mga bersiyon niining simboloha, usahay tinaptapan ang mata sa “Hustisya” aron mohawas sa iyang pagkawalay gidapigan.a

Tingali, makapangutana ka: ‘Ang iya bang gisimbolohan nga hustisya alang sa tanan, tinuod nga naglungtad sa tanang yuta?’ Siyempre, diha sa matag yuta dunay mga balaod, ug may mga tawo usab nga nagapakanaog kanila. Ug dunay mga maghuhukom ug mga hukmanan. Sa pagkatinuod, daghang may prinsipyong mga tawo naningkamot sa paglaban sa mga katungod sa tawo ug sa pagtino nga dunay timbang nga hustisya alang sa tanan. Sa gihapon, dayag nga ang kadaghanan sa ilang mga paningkamot nangapakyas. Halos kada adlaw, kita makakita, makadungog, o makabasa sa pagkadunot, pagkadili-timbang, ug inhustisya.

Palandonga ang pananglitan sa usa ka babaye kinsa gidala ngadto sa korte. Bisag wala pa mapamatud-i nga siya sad-an o dili, gipahibalo siya sa huwes nga iyang “atimanon” ang sumbong batok niya kon siya mosugot nga magkita sila sa motel, sa dayag alang sa dili angay nga relasyon. Oo, kadtong gilantaw nga mopakanaog sa hustisya napamatud-ang dunot ug walay-katakos. Naghisgot ang magasing Time ug usa ka estado sa Tinipong Bansa diin ang tulo sa napulo ka huwes sa hataas nga korte giakusar sa supak sa lagdang pagtabang sa isigka-huwes.

Apan, sa dihang mahibalo ang mga tawo bahin sa mga kriminal nga kanunayng makaikyas sa silot, daghan nahimong matahapon ug ilang nakitang masayon ang paglapas sa balaod. (Ecclesiastes 8:11) Bahin sa Netherlands atong mabasa: “Gibasol sa daghang mga Olandes ang mga politiko sa pagtubo sa krimen tungod sa ilang pagkamatugoton. Gibasol sa uban ang mga korte, ilabina ang mga huwes . . . kinsa nagpadayon sa pagpakanaog ug gaan kaayong mga sentensiya.” Apan ang atong dinaliang panginahanglag hustisya saylo pa sa pagtul-id lamang sa mga ahensiya nga tigpatuman sa balaod ug sa hudisyal nga sistema.

Ikaw nahibalo nga diha sa daghang kayutaan ang pipila nga dato misamot sa pagkadato, samtang giatubang sa daghang mga kabus ang pagkawalay ekonomikanhong hustisya. Kining maong inhustisya naglungtad sa dihang ang mga tawo, tungod sa kolor sa ilang panit, sa ilang kagikan, sa pinulongan, sekso, o relihiyon, wala gayoy tsansa sa pagpauswag sa ilang kahimtang, bisan sa pagsustento sa ilang kaugalingon. Ang resulta mao nga minilyon ang gihampak sa kakabos, kagutom ug balatian. Samtang daghang mga tawo diha sa sapian nga kayutaan nagapahimulos sa modernong mga paagi sa pagtambal, ang dili-maihap nga minilyon nanag-antos ug nangamatay tungod kay dili sila makaarang sa pagpalit bisan sa ordinaryong mga medisina o sa pagbaton ug limpiyong tubig. Hisgoti sila bahin sa hustisya! Ang ila maoy inhustisya gikan pa sa duyan ngadto sa lubnganan.​—Ecclesiastes 8:9.

Ug unsay ikasulti sa daw inhustisya nga dili arang mapugngan sa tawo? Palandonga ang mga bata nga nangatawong may depekto​—buta, buang, o may deperensiya ang lawas? Mobati ba ang usa ka babaye ug hustisya kon siya nanganak ug bata nga lulid o patay, samtang ang ubang mga babaye nagsapnay ug himsog nga mga bata? Sumala sa ipakita sa sunod nga hisgotan, kining maong mga inhustisya matul-id.

Apan, niining yugtoa sa panahon, dili ka ba mouyon sa komento diha sa Ecclesiastes 1:15? Didto ang maalamon ug eksperyensiyadong hari miadmiter, sumala sa tawhanong hunahuna: “Ang baliko dili na matul-id, ug kadtong nakulangan dili maisip.”

Ang lain pa nga mas iladong tawo mao si Jesu-Kristo. Diha sa Lucas 18:1-5 atong mabasa ang iyang sambingay sa usa ka maghuhukom “nga walay kahadlok sa Diyos ug walay pagtahod sa tawo.” Buweno, ang usa ka balong babaye nagsigeg hangyo sa maong huwes ug hustisya nga gitugot niya sa balaod. Apan si Jesus miingon nga ang daotang huwes mitabang lamang niya tungod kay gialingugngogan na siya sa babaye. Busa si Jesus, imong makita, nakamatikod nga kaylap ang inhustisya. Sa pagkamatuod, siya mismo sa ulahi gisakit ug mapintas nga gipatay diha sa usa ka minaomao nga sumbong, laing dakong paglapas sa hustisya!

Daghan ang nagtuo nga dunay usa ka Diyos kinsa nabalaka bahin sa inhustiya. Sa panahon sa Misa diha sa usa ka yuta sa Sentral Amerika, si Papa Juan Paulo II miingon: “Kon ikaw makayatak ug tawo, kon imong malapas ang iyang mga katungod, kon ikaw makahimog dayag nga mga inhustisya batok niya, kon imo siyang sakiton, lungkaban ug kidnapon o imong lapason ang iyang katungod nga mabuhi, ikaw nakahimog krimen ug dakong sala batok sa Diyos.” Maayong mga pulong. Apan, ang mga inhustisya nagpadayon. Ang kakulang ug pagkaon niadtong nasora mitakboy diha sa 8 gikan sa 10 ka bata ubos sa singko anyos. Dos porsiento sa mga tawo dunay 80 porsiento sa yuta nga matikad.

Busa duna bay Diyos nga tinuod nagatagad sa maong makalilisang nga mga inhustisya, usa ka Diyos nga nabalaka sa mga inhustisya nga nagaapektar nimo? Siya makakita pa kaha nga moabot kanang maong hustisya?

[Mga Footnote]