Ang Ipasabot sa mga Balita

Pagsulbad sa Krimen

Bisan pa sa mga saad sa nagkampaniyang mga politiko sa paghatag ug mas maayong pamalaod maylabot sa krimen sa Tinipong Bansa, ang ABA (American Bar Association) dili pa dugay miadmiter nga ang krimen dili na mapugngan ug nga ang kriminal nga sistema sa hustisya dili gayod nakasumpo niana. Ang ABA nagbanabana nga 34 milyones sa krimen nahimo sa 1986, apan gibutyag sa pederal nga mga pagtuon nga “pipila ka gatos ka libo lamang ang nakadawat ug mga sentensiya sa pagkapriso,” mitaho ang The New York Times. Dugang pa, ang ABA nangangkon nga ang kadaghanan sa mga krimen wala mataho sa kapolisan. Bisan pa niini, ang mga bilanggoan puno na kaayo, ug ang mga kaso sa krimen nagbaha sa mga korte. Ang pagtuon miuyon nga “walay realistikanhong paglaom nga masumpo ang krimen sa nagdugang nga pagdemanda ug pagpapriso,” miingon ang Times.

Samtang ang nangaluyang publiko makurat sa maong pag-admiter, ang nahibalong mga estudyante sa Bibliya wala makurat. Sa kasiglohang miagi si apostol Pablo mitagna nga sa “kataposang mga adlaw” niining presenteng sistema, “ang mga tawong daotan . . . mosamot sa pagkadaotan.” (2 Timoteo 3:1, 13) Apan, ang dili mahimo sa tawo, mahimo sa Diyos. Siya nagsaad nga ang daotan “pagaputlon gikan sa yuta.”​—Proverbio 2:22.

Kinsa ang May Tulobagon?

Sa dihang ang biyaheng 103 sa Pan American World Airways mibuto sa panganod ibabaw sa Lockerbie, Scotland, sa miaging Disyembre, ang tanang 258 ka pasahero namatay. Napulog-usa ka lungsoranon sa Lockerbie namatay usab sa dihang ang mga piraso sa kagun-oban mihagsa sa mga balay. Ang mga minahal nga namatay sa makalilisang nga aksidente sa kahanginan gibangotan sa mga paryenti ug sa mga higala. Ang Diyos ba mao ang may tulobagon niini nga trahedya?

Daw mao kanay hunahuna sa usa ka Katolikong obispo sa Scotland. Sumala sa The New York Times, siya miingon diha sa iyang wali sa Simbahang Katoliko sa Holy Trinity: “Amahan, kon Ikaw mao ang Diyos sa gugma, nganong Imong gipahinabo kini? Nganong Imong gitugotan ang kalaglagan sa ginatos ka inosenteng mga kinabuhi? . . . Ug nganong Imong gitugotan nga daghang tawo ang mag-antos sa mabangis, masakit nga palas-anon sa kaguol?”

Ang Diyos ba gayod ang kapasanginlan sa maong pag-antos? Sumala sa mga imbestigador, nakita ang ebidensiya diha sa kagun-oban nga nagpunting sa sabotahe sa usa ka bomba sa terorista. Sa dihang ang mga tawo nag-awayay sa usag usa aron sa pagpalambo sa ilang kaugalingong hakog nga mga tinguha, ang Diyos ba maoy manubag sa kadaot nga mahatag niini ngadto sa uban? Dili! Malaoman gayod nga ang mga tawo madutlan sa mga sangpotanan sa ilang ginahimo. Si apostol Pablo misulat: “Bisan unsay igapugas sa tawo, kini mao ang iyang pagaanihon.” (Galacia 6:7) Dugang pa, mahitungod sa inosenteng mga biktima sa mabangis ug iresponsableng mga lihok sa uban, ang Ecclesiastes 9:11 nag-ingon nga ang “panahon ug wala-damhang mga hitabo mahinabo kanilang tanan.” Busa, ang tawo masamdan o mawad-an sa iyang kinabuhi, dili tungod kay gusto ang Diyos nga mag-antos ang tawo kondili tungod, kay sa sulagma, siya anaa sa sayop nga dapit diha sa kritikal nga panahon.

Tinuod nga Pumapatay

Ang mga eksperto nagtuo sa daghang katuigan nga ang mga tawong agresibo ug kanunayng nagadali mao ang pangunang mga target sa mga atake sa kasingkasing. Apan, karon hinunoa, bag-ong ebidensiya nagsugyot nga ang kasuko, dili ang pagkawalay-pailob, ang tinuod nga pumapatay. Si Dr. Redford Williams, Jr., sa Duke University Medical Center, mibatbat nga ang kanunayng pagdali o ang sobrang pagtrabaho “dili makadaot sa imong kasingkasing,” mitaho ang New York Post. Si William mipunting nga “ang daotan mao nga kon taas ang imong lebel sa pagkamaawayon ug kasuko ug dili ka magpakabana sa pagtago niini sa dihang moatubang ug mga tawo.” Kadtong delikado nga atakehon sa kasingkasing ginaingon nga “mobukal dayon” ug walay pagsalig sa mga motibo sa uban. “Kanunay silang masuko ug bukas nga mopahayag sa ilang walay-kahimuot, inay sa pagpugong niini,” miingon ang Post.

Ang dili maayong mga epekto sa kasuko dugay nang nahibaloan sa mga estudyante sa Bibliya. Sa kasiglohang milabay ang maalamong Haring Solomon misulat: “Siya nga dali nga masuko nagahimo sa kabuangan” ug “ang tawong masuk-anon nagahagit ug pagpakig-away.” Apan, ang tawo nga “mahinay sa pagkasuko nagapalinaw sa panag-away.” (Proverbio 14:17; 15:18) Kadtong maalamong nagasunod niining Biblikanhong tambag makakunhod sa kapeligrohan sa sakit sa kasingkasing. Ang Pulong sa Diyos matuod: “Ang usa ka malinawong kasingkasing maoy kinabuhi sa unod, apan ang kasina mao ang pagkadunot sa kabukogan.”​—Proverbio 14:30.